InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: ج. ايماۋىتوۆتىڭ “ءانشى” اڭگىمەسىندەگى ءامىرقان بەينەسى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى مەن جازۋشىنىڭ يدەيالىق مۇراتىن ماتىنگە سۇيەنە وتىرىپ اشۋ، ءامىرقان بەينەسىن جان - جاقتى تالداۋ.
دامىتۋشىلىق: “ادەبيەت پەن ونەر ەگىز” دەگەن ۇعىمدى اشۋ. جەكە جانە توپتىق جۇمىستا شاپشاڭدىققا باۋلۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە، سويلەۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋعا داعدىلاندىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ونەر قۇدىرەتىن سەزىنۋگە تاربيەلەۋ، ۇلتتىق قۇندىلىعىمىز بەن نامىسىمىزدى قورعاي بىلۋگە ۇيرەتۋ، ۇلتجاندىلىققا، ءوز ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە باۋلۋ.

ساباقتىڭ مىندەتى: ءامىرقان بەينەسىن جان - جاقتى اشۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ماتەريالدى يگەرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: جازۋشى شىعارمالارى، كەستە، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، مىنەزدەمە، سالىستىرۋ، وي - ءتۇيىن جاساۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، مۋزىكا، گەوگرافيا.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلارمەن امانداسۋ
ءا) وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
بولىنگەن ءۇش توپ ءۇي تاپسىرماسىن ءۇش ءبولىم بويىنشا اڭگىمەلەۋى ءتيىس.
ءى. “بولاشاق” توبى
انشىمەن العاش تانىسۋ
ءىى “ۇلان” توبى
ناۋرىزداعى ويىن - ساۋىق
ءىىى. “ونەرپاز” توبى
ءانشىنىڭ ۇيىندە
3. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
بالالار ءبىز وتكەن ساباقتا تالانتتى جازۋشى جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ “ءانشى” اڭگىمەسىمەن تانىسقان بولاتىنبىز. وسى “ءانشى” اڭگىمەسىندە جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ ءانشى ءامىرقان بەينەسى ارقىلى قازاق ءان ونەرىن، ۇلتتىق مادەنيەتىمىزدى قالىڭ وقىرمانعا پاش ەتتى دەپ ايتۋعا بولادى. بۇگىنگى ساباقتا ءبىز ءانشى بەينەسىن، ياعني اڭگىمەدەگى ءامىرقان بەينەسىن تەرەڭىرەك اشۋعا بار ىنتا - جىگەرىمىدى سالا جۇمىس ىستەيمىز.

بالالار، سەندەر بىلەسىڭدەر مە، وسى اڭگىمەدەگى ءامىرقان بەينەسى ارقىلى قازاقتىڭ قانداي اتاقتى تۇلعاسىنىڭ ءپروتوتيپى بەرىلگەنىن؟
پروتوتيپ - (گرەك ءسوزى: ءتۇپ - توركىن، نەگىزگى بەينە) ادەبي شىعارماداعى كەيىپكەرلەردىڭ بەينەسىن جاساۋعا تىرەك، نەگىز بولاتىن ومىردە بار ادام، ياعني تۇپكى تۇلعا.
امىرە قاشاۋبايەۆ تۋرالى مالىمەت
امىرە قاشاۋبايەۆ (1886 - 1934)

1886 جىلى سەمەي قالاسى، ابرالى اۋدانىنا قاراستى دەگەلەڭ تاۋىنىڭ ەتەگىندە تۋىلعان. “اعاش اياق”، “ءۇش دوس”، “قوس بارابان”، “قىزىل بيداي”، “سمەت”، “جالعىز ارشا” سياقتى كلاسسيكالىق اندەرى امىرە ايتقان ۇلگىمەن ورنىعىپ، كەيىنگى انشىلەردىڭ رەپەرتۋارلارىندا جالعاسىن تاۋىپ كەلەدى.

“امىرەنىڭ ادامشىلىعى وتە زور ەدى. بارىنشا ءادىل جۇرەكتى ەدى. دۇنيە ءۇشىن قاباق شىتىپ، ءبىر تارىقپايتىن. قوڭ ەتىن كەسىپ بەرەتىن جومارت ەدى. امىرە ءان سالعاندا ءاندى كوركەمدەپ، اسپانداتا ايتار ەدى. قانداي ءاندى بولسا دا تۇزەپ، كەسەك بەينەلى ءان قىپ ايتىپ جۇرسە دە، مىنانى مەن تۇزەدىم دەمەس ەدى. امىرە ءاندى ىلعي ءسۇيىپ، ۇناتىپ، ءوزى انگە عاشىق بولعانداي ايتاتىن. حالىق كوپ بولسا دەلەبەسى قوزىپ كەتەتىن”.

(قاليبەك قۋانىشبايەۆ 1893 - 1968 جىلدار
ارالىعىندا ءومىر سۇرگەن، كسرو حالىق ءارتىسى، قوعام قايراتكەرى)

ءى. دەڭگەي
تەوريالىق ۇعىمداردى ەسكە تۇسىرەمىز
ءى “بولاشاق” توبى: جالقى ەسىمدەردى ءتۇر تۇسىنە اجىراتۋ
ءىى “ۇلان” توبى: ديالوگتاردى تاۋىپ، رولدەرگە ءبولىپ وقۋ
ءىىى “ونەرپاز” توبى: ۇلتتىق ويىن تۇرلەرىن، داستۇرلەردى تابۋ

ءىى دەڭگەي
جەتەلەۋشى سۇراقتار
1. اۆتور ءامىرقاننىڭ ءتۇر - ءتۇسىن قالاي سۋرەتتەيدى؟
2. ءامىرقاننىڭ مىنەز - قۇلقى ماتىندەگى قانداي جولداردان بايقالادى؟
3. ءان، ونەر تۋرالى ءامىرقاننىڭ ءوزى نە ويلايدى؟
4. تىڭداۋشىعا ءامىرقان ءانىنىڭ اسەرى قالاي سيپاتتالادى؟
5. ءامىرقان ءاندى قالاي ورىندايدى؟

ءىىى. دەڭگەي
ءامىرقان بەينەسىن توپتاستىرۋ ستراتەگياسى بويىنشا كورسەتىڭدەر
ءى “بولاشاق” توبى: مىنەزى
ءىى “ۇلان” توبى: كاسىبى
ءىىى “ونەرپاز»” توبى: قارىم - قاتىناسى
ءىV. قورىتىندى

1. جازۋشىنىڭ اڭگىمە جازۋداعى تۇپكى ويى نە؟
2. حيكايادان قانداي اسەر الدىڭدار؟
V. باعالاۋ
Vءى. ۇيگە تاپسىرما
“ەگەر مەن جازۋشى بولسام...” تاقىرىبىندا وقۋشىلار شىعارمانى ءوز ويلارىمەن اياقتاپ، پىكىر - بولجام جاساپ كەلدى.