جاڭا جىلدىق ويىندار
جاڭا جىلدىق ويىندار
جاڭاجىلدىق كەشتە قوناقتاردىڭ كوڭىل-كۇيىن قالاي كوتەرەسىز؟ ءداستۇرلى مەرەكەلىك داستارحان مەن تىلەك ايتۋ ازدىق ەتەتىنى انىق. دەمەك، قىزىقتى ءازىل مەن جۇمباقتار، سايىس پەن ويىندار ۇيىمداستىرۋ كەرەك. تۇنگى 12 - دەن كەيىن قوناقتارىڭىز ۇيىقتاپ قالماۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ كوڭىلدى ويىندارمەن تانىس بولىڭىزدار. كەشتەرىڭىز قىزىقتى ءوتسىن!
تەمپەرامەنتتى ەر بەلگىسى ويىنى
بەس ەر ادامدى ورتاعا شىعارىپ، ءبىر قاتارعا وتىرعىزىڭىز. ءاربىرى ءبىر اياعىن ەكىنشىسىنىڭ ۇستىنەن قويىپ وتىرۋى كەرەك. جانە ۇستىڭگىسىنىڭ بالاعىن اياعى كورىنەتىندەي ەتىپ ءتۇرىپ قويۋى شارت.
وسىلاي وتىرعان كۇيى ەر ادام اقشاقار جىبيتىندەي، ادەمى وتكىر قۇتتىقتاۋ ءسوزىن ايتۋى ءتيىس.
بارلىق ەركەك ءوز تاپقىرلىعىن ورتاعا سالىپ بولعان سوڭ، جۇرگىزۋشى:
«شىن مانىندە، سايىس ەڭ تۇكتى اياق ءۇشىن بولعان ەدى»، - دەپ جەڭىمپازدى سول بەلگىسىنە قاراي انىقتايدى.
جاڭاجىلدىق سايىس
قالپاققا ءبىر - ءبىر سوزدەن جازىلعان كىشكەنتاي قاعازدار سالىنادى. مىسالى، شىرشا، مۇز، قار، اياز اتا، تب. ءاربىر ويىنشى كەزەكپەن قاعازدى الىپ، سوندا جازىلعان ءسوز كەزدەسەتىن ولەڭ نە ءان ايتۋى كەرەك.
قىزىقتى ويىن
قاتىسۋشىلارعا اقشا كۋپيۋراسى تاراتىلادى. ويىنشىلاردىڭ ماقساتى – 3 رەت ءۇرىپ، اقشانى الىسىراق جىلجىتۋ كەرەك. ءبىر ۇرگەننەن كەيىن، اقشا تۇسكەن جەرگە جاقىنداپ، تاعى ۇرەدى. كىمنىڭ كۋپيۋراسى الىسىراق ۇشسا، سول جەڭەدى. قالاساڭىز، كۋپيۋرالاردى كوماندا بولىپ، ەستافەتامەن جىلجىتۋعا بولادى.
الىپپە
جۇرگىزۋشى: «ءبارىمىز ساۋاتتىمىز، دەگەنمەن الىپپەنى بىلەمىز بە؟» - دەيدى. ويىنشى «ا» ارپىنەن باستاپ، الىپپە بويىنشا ءارى قاراي قىسقا قۇتتىقتاۋ تىركەستەر ايتادى. مىسالى، ا – اقشاقارداي سۇلۋ بولايىق. ءا – ءاربىر ۇيگە جاڭا جىل قۋانىش اكەلسىن. ب – باقىت تىلەيمىن. ەڭ كۇلكىلى تىركەس ايتقان ويىنشى جەڭىمپاز اتانادى.
قار قىزىن/قار جىگىتتى جاسايمىز.
ەگەر جاڭا جىل ءتۇنى جەردە قار جاتسا، قوناقتارعا سىرتتا ويىن ويناۋدى ۇسىنۋعا بولادى. بارلىق ويىنشىلار (ەر ادامدار بولعانى جاقسى) بىرنەشە توپقا ءبولىنىپ، ءاربىرى قار قىزىن جاساۋعا تاپسىرما الادى. ادەتتەگى قاردان جاسالعان ءمۇسىن ەمەس، ادەمى قىز بەينەسى بولۋى شارت. سۇلۋ قىز دەنە ءپىشىنىن كەلتىرگەن توپ جەڭەدى. مىسالى، قار قىزىن جاساۋ ءۇشىن ايەل كيىمىن دە قولدانۋعا بولادى، ت. س. س. ءدال وسىلاي ايەل ادامدار دا ويناي الادى. ءبىراق ولار جاڭا جىلدا كەزدەستىرگىسى كەلەتىن ارمانىنداعى جىگىتتى جاساۋى قاجەت.
سىيلىقتارعا تولى قوراپ
جاڭا جىلعا مىناداي كىشىگىرىم ءازىل ۇيىمداستىرۋعا بولادى. جاڭا جىلدى تويلايتىن بولمەنىڭ بۇرىشىنا ۇستىڭگى بەتى بار، ءتۇبى جوق قوراپ قويىپ قويىڭىز. ونى ادەمى لەنتامەن بايلاپ، «مەرەكەڭىزبەن» دەپ جازىپ قويساڭىز دا بولادى. ال ىشىنە كامپيتتى تولتىرىپ سالىڭىز. ەڭ باستىسى، قوراپتى جوعارى ءبىر جەرگە قويىڭىز، شكافتىڭ ۇستىنە بولسا ءتىپتى جاقسى. الدايتىن ادامىڭىز بولمەگە كىرگەندە، وعان ارنالعان سىيلىق شكافتىڭ ۇستىندە ەكەنىن ايتىڭىز. ارينە، ول بىردەن بارىپ، قوراپتى الا بەرگەندە، ۇستىنە كامپيت توگىلەدى.
شىرشانى بەزەندىر سايىسى
ويىن ءۇشىن بىرنەشە لەنتا، جىلتىراق پەن ويىنشىقتار (ويىنشى سانىنا قاراي) قاجەت. شىرشا رەتىندە ايەلدەر وينايدى. ولار ءبىر قولىنا لەنتانىڭ ءبىر ۇشىن ۇستاپ تۇرادى. ال ەر ادامدار قولدارىن تيگىزبەي، ەرىندەرىمەن باسقا شەتىن قىسىپ، ءوز حانىمىن بەزەندىرەدى. قاي جۇپتىڭ «شىرشاسى» ادەمىرەك بولسا نەمەسە قايسىسى ءبىرىنشى بىتىرسە، سول جۇپ جەڭەدى.
تۇيرەۋىش
بۇل جاڭاجىلدىق ءازىل ءۇشىن بىرنەشە جۇپ كەرەك، ەرلى - زايىپتىلار بولسا جاقسى. بارلىعىنىڭ كوزدەرىن بايلاپ قويىپ، ولاردىڭ كيىمدەرىنە بەس - بەستەن تۇيرەۋىش تاعاسىز. ءبىر - ءبىرىنىڭ ۇستىندەگى بارلىق تۇيرەۋىشتى ءبىرىنشى بولىپ جيناعان جۇپ جەڭەدى. مۇنىڭ ءبارى باياۋ ادەمى ءاننىڭ اۋەنىمەن ءوتۋى ءتيىس. الايدا، ويىندا ءبىر سىر بولادى: قىزدىڭ كيىمىنە 5 تۇيرەۋىش تاعىلسا، جىگىتتىڭ ۇستىنە ءتورت تۇيرەۋىشتەن ىلىنەدى. دەمەك، جەڭىسكە بۇل سىردى ءبىرىنشى بولىپ تۇسىنگەن جۇپ جەتەدى. ال وعان دەيىن ەكىنشى جارتىسىنىڭ ۇستىنەن سوڭعى تۇيرەۋىشتى ۇزاق ىزدەگەنىن سىرتىنان تاماشالاۋ - وتە قىزىق كورىنىس.
قولعاپ پەن تۇيمە
بىرنەشە جۇپ ورتاعا شاقىرىلادى. ەر ادامدارعا قالىڭ قىسقى قولعاپتار بەرىلەدى. ال قىزداردىڭ كيىمىنىڭ ۇستىنەن كويلەك نەمەسە حالات كيگىزىلەدى. ەر ادامدار سەرىكتەس ايەلىنىڭ ۇستىندەگى تۇيمەلەردى قولعاپپەن تەز تاعىپ شىعۋى ءتيىس.
جاڭاجىلدىق تىلەكتەر سايىسى
5 قاتىسۋشىنى ورتاعا شاقىرامىز. ولاردىڭ اربىرەۋى كەزەكپەن ءبىر جاڭاجىلدىق تىلەك ايتۋى ءتيىس. بەس سەكۋندتان ارتىق ويلانعان ويىنشى ويىننان شىعارىلادى. سوڭىنا دەيىن جەتكەن ادام جەڭەدى.
كۇلدىرگىش
ءاربىر ويىنشى ءبىر ەسىمنەن الادى، مىسالى، مۇز، ويىنشىق، قار، شىرشا ت. ب. جۇرگىزۋشى بارلىعىن اينالىپ ءجۇرىپ، ءتۇرلى سۇراقتار قويادى: «- سەن كىمسىڭ؟ - شىرشا. - بۇگىن قانداي مەيرام؟ - مۇز. - مىناۋىڭ نە؟ (مۇرنىن كورسەتىپ) – ويىنشىق. ءاربىر ويىنشى بارلىق سۇراققا وزىنە بەرىلگەن «ەسىممەن» جاۋاپ بەرۋى ءتيىس، جانە دە ول ءسوزدى قاجەتىنشە سەپتەۋىنە بولادى. وعان قوسا، جاۋاپ بەرگەندە، كۇلۋگە تىيىم سالىنادى. كىم كۇلىپ جىبەرسە، ويىننان شىعادى. جەڭىلگەندەرگە ءتۇرلى جازا تاعايىندالادى: ونەر كورسەتەدى، ءبىر نارسە الىپ كەلەدى، جاساپ بەرەدى ت. س. س.
جاڭا جىل!!!
ءانى: ساكەن دارىبايەۆ
ءسوزى: سايلاۋباي تويلىبايەۆ
1
كوك شىرشامىز ىرعالىپ،♫
جاتىر دالا - قىر ناعىپ
جىلىم كەلدى اپپاق ءجۇزى نۇرلانىپ!
جاراساتىن ەلىمە،
تورلەت جىلىم تورىمە!
بەيبىت جاتقان قازاعىمنىڭ جەرىنە!
قايىرماسى:
جاڭا جىل! جاڭا جىل! جاڭا جىل!
اق كورپەسىن جامىلدى عوي دالا - قىر.
جاڭا جىل! جاڭا جىل! جاڭا جىل!
شالقىتايىق شاتتىق ءان مەن جاڭا جىر.
2
شىرشامىزعا شام جاعىپ،
قارايمىز عوي تامسانىپ،
بي بيلەيىك، ال قانەكەي ءان سالىپ!
اياز اتا ءانىمىز،
اقشاقارىڭ ءسانىمىز،
قارسى الايىق جاڭا جىلدى ءبارىمىز!
3
كۇلىمدەسىن كۇنىمىز،
جالىنداسىن ءجۇزىمىز،
قۋانىشپەن كەلسىن جاڭا جىلىمىز!
جاڭا جىلىم شاتتىعىم،
ارايلانىپ اتتى كۇن،
تىلەيىكشى ەلىمىزگە ءساتتى كۇن!
You Might Also Like
