جاڭالىققا باستاعان جاڭارتىلعان باعدارلاما
بايانداما
تاقىرىبى: «جاڭالىققا باستاعان جاڭارتىلعان باعدارلاما»
مەملەكەتىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىنە ەنگەن جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى — زامان تالابىنا ساي كەلەشەك ۇرپاقتىڭ سۇرانىسىن قاناعاتتاندىراتىن تىڭ باعدارلاما. مەملەكەتىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىنە ەنگەن جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى — زامان تالابىنا ساي كەلەشەك ۇرپاقتىڭ سۇرانىسىن قاناعاتتاندىراتىن تىڭ باعدارلاما. كاسىبي تۇرعىدا جاڭا ساتىعا قادام باسىپ، ءبىلىم جۇيەسىنە ەنگەن جاڭالىقتىڭ قىر – سىرىن زەرتتەي باستاعان ساتىمدە ارنايى كۋرسقا بارۋىم باعدارلاما تۋرالى تۋىنداعان سۇراقتارىمنىڭ جاۋابىن تابۋعا بەرىلگەن مۇمكىندىك سەكىلدى كورىندى. كاسىبي تۇرعىدا جاڭا ساتىعا قادام باسىپ، ءبىلىم جۇيەسىنە ەنگەن جاڭالىقتىڭ قىر – سىرىن زەرتتەي باستاعان ساتىمدە ارنايى كۋرسقا بارۋىم باعدارلاما تۋرالى تۋىنداعان سۇراقتارىمنىڭ جاۋابىن تابۋعا بەرىلگەن مۇمكىندىك سەكىلدى كورىندى. 30. 05. - 17. 06. 2016ج. ارالىعىندا قوستاناي وبلىسىنىڭ قوستاناي قالاسىندا «پشو»پەداگوگيكالىق شەبەرلىك ورتالىعىندا ۇيىمداستىرعان «جاڭارتىلعان باستاۋىش ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى» اتتى ءۇش اپتالىق كۋرستا تولىق نۇسقاسىن مەڭگەرۋدىڭ ءساتى ءتۇستى.
قازاقستان 2030 ستراتەگيالىق باعدارلاماسى ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق مودەلىنىڭ قالىپتاسۋىمەن جانە قازاقستاننىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭەستىگىنە كىرىكتىرۋمەن سيپاتتالادى. قازىرگى تاڭدا قازاق ءتىلى - مەملەكەتتىك ءتىل، قارىم - قاتىناس ءتىلى – ورىس ءتىلى جانە اعىلشىن ءتىلى – الەمدىك كەڭىستىكتى تانۋ ءتىلىن وقىتۋدا جاڭا يدەيالاردى ءار ساباقتا جان - جاقتى قولدانىپ، جاڭاشا وقىتۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن تاۋىپ، جۇيەلى تۇردە قولدانۋ - زامان تالابى بولىپ وتىر. وقىتۋدىڭ پاراديگماسى وزگەردى. ءبىلىم بەرۋدىڭ مازمۇنى جاڭارىپ، جاڭاشا كوزقاراس پايدا بولدى. وسىعان بايلانىستى ۇستازدار الدىندا وقىتۋدىڭ ءادىس - تاسىلدەرىن ۇنەمى جاڭارتىپ وتىرۋ جانە تەحنولوگيالاردى مەڭگەرۋ، ونى ءتيىمدى قولدانا ءبىلۋ مىندەتى تۇر.
ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ نەگىزگى ماقساتى - ءبىلىم مازمۇنىنىڭ جاڭارۋىمەن قاتار، كريتەريالدى باعالاۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ جانە وقىتۋدىڭ ءادىس - تاسىلدەرى مەن ءارتۇرلى قۇرالدارىن قولدانۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدى تالاپ ەتەدى.
باستاۋىش سىنىپ پاندەرىنە ارنالعان وقۋ باعدارلامالارىنداعى وقۋ ماقساتتارى وقۋشىلاردان شىنايى پروبلەمالاردى انىقتاپ زەرتتەي ءبىلۋدى تالاپ ەتەدى. نەگىزىنەن جاڭارتىلعان ءبىلىم جۇيەسى قۇزىرەتتىلىككە جانە ساپاعا باعىتتالعان باعدارلاما. جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋدىڭ ماڭىزدىلىعى – وقۋشى تۇلعاسىنىڭ ۇيلەسىمدى قولايلى ءبىلىم بەرۋ ورتاسىن قۇرا وتىرىپ سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ، زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، تاجىريبە جاساۋ، اقت – نى قولدانۋ، كوممۋنيكاتيۆتى قارىم - قاتىناسقا ءتۇسۋ، جەكە، جۇپپەن، توپتا جۇمىس جاساي ءبىلۋ، فۋنكسيونالدى ساۋاتتىلىقتى، شىعارماشىلىقتى قولدانا ءبىلۋدى جانە ونى ءتيىمدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قاجەتتى ءتيىمدى وقىتۋ ءادىس - تاسىلدەردى (بىرلەسكەن وقۋ، مودەلدەۋ، باعالاۋ جۇيەسى، باعالاۋدىڭ ءتيىمدى ستراتەگيالارى) كۋرس بارىسىندا ۇعىندىق. جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ ەرەكشەلىگى ءسپيرالدى قاعيداتپەن بەرىلۋى. وعان وقۋ ماقساتتارى زەردەلەي وتىرا تاپسىرمالاردى ىقشام ساباقتاردى قۇراستىرۋ بارىسىندا كوز جەتكىزدىك.
باعالاۋ جۇيەسى دە تۇبەگەيلى وزگەرىسكە ۇشىراپ، كريتەريالىق باعالاۋ جۇيەسىنە وتەدى. كريتەريالدى باعالاۋ كەزىندە وقۋشىلاردىڭ ۇلگەرىمى الدىن الا بەلگىلەنگەن كريتەرييلەردىڭ ناقتى جيىنتىعىمەن ولشەنەدى. وقۋشىلاردىڭ ءپان بويىنشا ۇلگەرىمى ەكى تاسىلمەن باعالانادى: قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ جانە جيىنتىق باعالاۋ. كريتەريالىق باعالاۋ جۇيەسى فيليپپين، سينگاپۋر، جاپونيا، فرانسيا، فينليانديا سىندى دامىعان ەلدەردە پايدالانىلادى. بۇل باعالاۋ جۇيەسىنىڭ ارتىقشىلىعى، بالانىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتىپ، عىلىممەن اينالىسۋىنا ىقىلاسىن تۋعىزادى. قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ كۇندەلىكتى وقىتۋ مەن وقۋ ۇدەرىسىنىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى جانە توقسان بويى جۇيەلى تۇردە وتكىزىلەدى. قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ ۇزدىكسىز جۇرگىزىلە وتىرىپ، وقۋشىلار مەن ءمۇعالىم اراسىنداعى كەرى بايلانىستى قامتاماسىز ەتەدى جانە بالل نە باعا قويماستان وقۋ ۇدەرىسىن تۇزەتىپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جيىنتىق باعالاۋ وقۋ باعدارلاماسىنىڭ بولىمدەرىن (ورتاق تاقىرىپتارىن جانە بەلگىلى ءبىر وقۋ كەزەڭىن (توقسان، وقۋ جىلى، ورتا ءبىلىم دەڭگەيى) اياقتاعان وقۋشىنىڭ ۇلگەرىمى تۋرالى اقپارات الۋ ماقساتىندا بالل جانە باعا قويۋ ارقىلى وتكىزىلەدى. قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ جانە جيىنتىق باعالاۋ بارلىق پاندەر بويىنشا قولدانىلادى.
– ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن جاڭارتۋدىڭ باسىمدىقتارى؛
– ۇلتتىق تىلىندە وقىتاتىن مەكتەپتەردەگى قازاق ءتىلىنىڭ وقۋ باعدارلاماسىن جاڭارتۋدىڭ ماقساتى؛
– ءسپيرالدى وقۋ باعدارلاماسى؛
– قازاق ءتىلىن وقىتۋدا قولدانىلاتىن وقىتۋ تاسىلدەرى؛
– بەلسەندى وقۋ، بەلسەندى وقۋداعى ءمۇعالىمنىڭ ءرولى؛
– قازاق تىلىندەگى تىلدىك داعدىلار؛
- كريتەريالدى باعالاۋ قاعيداتتارى تاقىرىپتارىندا ارىپتەستەرمەن بىرلەسكەن ءبىلىم ورتاسىندا جاڭا باعدارلامانى تالداپ، تالقىلاپ، تاجىريبەمەن ءبولىسۋ ارقىلى كاسىبي تۇرعىدان شىڭدالا تۇسۋىمىزگە كوپ ىقپالىن تيگىزدى.
جاڭا 2016 - 2017 وقۋ جىلىندا مەكتەبىمىزدە قازاق، ورىس تىلىندە 1 سىنىپتار باستاۋىش ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا مەملەكەتتىك ستاندارتى بويىنشا وقىتىلۋدا. «جاڭارتىلعان باعدارلاما – ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا مازمۇنى» اياسىندا دۇنيەتانۋ پانىنەن «وتباسىلىق ءداستۇر» تاقىرىبىندا اشىق ساباق وتكىزدىم.
اشىق ساباقتاردان كورىنىس
ماتەماتيكا ساباعىنان «وندىقپەن ساناۋ» تاقىرىبىندا اشىق ساباقتان كورىنىس.
تاقىرىبى: «جاڭالىققا باستاعان جاڭارتىلعان باعدارلاما»
مەملەكەتىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىنە ەنگەن جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى — زامان تالابىنا ساي كەلەشەك ۇرپاقتىڭ سۇرانىسىن قاناعاتتاندىراتىن تىڭ باعدارلاما. مەملەكەتىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىنە ەنگەن جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى — زامان تالابىنا ساي كەلەشەك ۇرپاقتىڭ سۇرانىسىن قاناعاتتاندىراتىن تىڭ باعدارلاما. كاسىبي تۇرعىدا جاڭا ساتىعا قادام باسىپ، ءبىلىم جۇيەسىنە ەنگەن جاڭالىقتىڭ قىر – سىرىن زەرتتەي باستاعان ساتىمدە ارنايى كۋرسقا بارۋىم باعدارلاما تۋرالى تۋىنداعان سۇراقتارىمنىڭ جاۋابىن تابۋعا بەرىلگەن مۇمكىندىك سەكىلدى كورىندى. كاسىبي تۇرعىدا جاڭا ساتىعا قادام باسىپ، ءبىلىم جۇيەسىنە ەنگەن جاڭالىقتىڭ قىر – سىرىن زەرتتەي باستاعان ساتىمدە ارنايى كۋرسقا بارۋىم باعدارلاما تۋرالى تۋىنداعان سۇراقتارىمنىڭ جاۋابىن تابۋعا بەرىلگەن مۇمكىندىك سەكىلدى كورىندى. 30. 05. - 17. 06. 2016ج. ارالىعىندا قوستاناي وبلىسىنىڭ قوستاناي قالاسىندا «پشو»پەداگوگيكالىق شەبەرلىك ورتالىعىندا ۇيىمداستىرعان «جاڭارتىلعان باستاۋىش ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى» اتتى ءۇش اپتالىق كۋرستا تولىق نۇسقاسىن مەڭگەرۋدىڭ ءساتى ءتۇستى.
قازاقستان 2030 ستراتەگيالىق باعدارلاماسى ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق مودەلىنىڭ قالىپتاسۋىمەن جانە قازاقستاننىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭەستىگىنە كىرىكتىرۋمەن سيپاتتالادى. قازىرگى تاڭدا قازاق ءتىلى - مەملەكەتتىك ءتىل، قارىم - قاتىناس ءتىلى – ورىس ءتىلى جانە اعىلشىن ءتىلى – الەمدىك كەڭىستىكتى تانۋ ءتىلىن وقىتۋدا جاڭا يدەيالاردى ءار ساباقتا جان - جاقتى قولدانىپ، جاڭاشا وقىتۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن تاۋىپ، جۇيەلى تۇردە قولدانۋ - زامان تالابى بولىپ وتىر. وقىتۋدىڭ پاراديگماسى وزگەردى. ءبىلىم بەرۋدىڭ مازمۇنى جاڭارىپ، جاڭاشا كوزقاراس پايدا بولدى. وسىعان بايلانىستى ۇستازدار الدىندا وقىتۋدىڭ ءادىس - تاسىلدەرىن ۇنەمى جاڭارتىپ وتىرۋ جانە تەحنولوگيالاردى مەڭگەرۋ، ونى ءتيىمدى قولدانا ءبىلۋ مىندەتى تۇر.
ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ نەگىزگى ماقساتى - ءبىلىم مازمۇنىنىڭ جاڭارۋىمەن قاتار، كريتەريالدى باعالاۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ جانە وقىتۋدىڭ ءادىس - تاسىلدەرى مەن ءارتۇرلى قۇرالدارىن قولدانۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدى تالاپ ەتەدى.
باستاۋىش سىنىپ پاندەرىنە ارنالعان وقۋ باعدارلامالارىنداعى وقۋ ماقساتتارى وقۋشىلاردان شىنايى پروبلەمالاردى انىقتاپ زەرتتەي ءبىلۋدى تالاپ ەتەدى. نەگىزىنەن جاڭارتىلعان ءبىلىم جۇيەسى قۇزىرەتتىلىككە جانە ساپاعا باعىتتالعان باعدارلاما. جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋدىڭ ماڭىزدىلىعى – وقۋشى تۇلعاسىنىڭ ۇيلەسىمدى قولايلى ءبىلىم بەرۋ ورتاسىن قۇرا وتىرىپ سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ، زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، تاجىريبە جاساۋ، اقت – نى قولدانۋ، كوممۋنيكاتيۆتى قارىم - قاتىناسقا ءتۇسۋ، جەكە، جۇپپەن، توپتا جۇمىس جاساي ءبىلۋ، فۋنكسيونالدى ساۋاتتىلىقتى، شىعارماشىلىقتى قولدانا ءبىلۋدى جانە ونى ءتيىمدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قاجەتتى ءتيىمدى وقىتۋ ءادىس - تاسىلدەردى (بىرلەسكەن وقۋ، مودەلدەۋ، باعالاۋ جۇيەسى، باعالاۋدىڭ ءتيىمدى ستراتەگيالارى) كۋرس بارىسىندا ۇعىندىق. جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىنىڭ ەرەكشەلىگى ءسپيرالدى قاعيداتپەن بەرىلۋى. وعان وقۋ ماقساتتارى زەردەلەي وتىرا تاپسىرمالاردى ىقشام ساباقتاردى قۇراستىرۋ بارىسىندا كوز جەتكىزدىك.
باعالاۋ جۇيەسى دە تۇبەگەيلى وزگەرىسكە ۇشىراپ، كريتەريالىق باعالاۋ جۇيەسىنە وتەدى. كريتەريالدى باعالاۋ كەزىندە وقۋشىلاردىڭ ۇلگەرىمى الدىن الا بەلگىلەنگەن كريتەرييلەردىڭ ناقتى جيىنتىعىمەن ولشەنەدى. وقۋشىلاردىڭ ءپان بويىنشا ۇلگەرىمى ەكى تاسىلمەن باعالانادى: قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ جانە جيىنتىق باعالاۋ. كريتەريالىق باعالاۋ جۇيەسى فيليپپين، سينگاپۋر، جاپونيا، فرانسيا، فينليانديا سىندى دامىعان ەلدەردە پايدالانىلادى. بۇل باعالاۋ جۇيەسىنىڭ ارتىقشىلىعى، بالانىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتىپ، عىلىممەن اينالىسۋىنا ىقىلاسىن تۋعىزادى. قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ كۇندەلىكتى وقىتۋ مەن وقۋ ۇدەرىسىنىڭ اجىراماس بولىگى بولىپ تابىلادى جانە توقسان بويى جۇيەلى تۇردە وتكىزىلەدى. قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ ۇزدىكسىز جۇرگىزىلە وتىرىپ، وقۋشىلار مەن ءمۇعالىم اراسىنداعى كەرى بايلانىستى قامتاماسىز ەتەدى جانە بالل نە باعا قويماستان وقۋ ۇدەرىسىن تۇزەتىپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جيىنتىق باعالاۋ وقۋ باعدارلاماسىنىڭ بولىمدەرىن (ورتاق تاقىرىپتارىن جانە بەلگىلى ءبىر وقۋ كەزەڭىن (توقسان، وقۋ جىلى، ورتا ءبىلىم دەڭگەيى) اياقتاعان وقۋشىنىڭ ۇلگەرىمى تۋرالى اقپارات الۋ ماقساتىندا بالل جانە باعا قويۋ ارقىلى وتكىزىلەدى. قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ جانە جيىنتىق باعالاۋ بارلىق پاندەر بويىنشا قولدانىلادى.
– ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن جاڭارتۋدىڭ باسىمدىقتارى؛
– ۇلتتىق تىلىندە وقىتاتىن مەكتەپتەردەگى قازاق ءتىلىنىڭ وقۋ باعدارلاماسىن جاڭارتۋدىڭ ماقساتى؛
– ءسپيرالدى وقۋ باعدارلاماسى؛
– قازاق ءتىلىن وقىتۋدا قولدانىلاتىن وقىتۋ تاسىلدەرى؛
– بەلسەندى وقۋ، بەلسەندى وقۋداعى ءمۇعالىمنىڭ ءرولى؛
– قازاق تىلىندەگى تىلدىك داعدىلار؛
- كريتەريالدى باعالاۋ قاعيداتتارى تاقىرىپتارىندا ارىپتەستەرمەن بىرلەسكەن ءبىلىم ورتاسىندا جاڭا باعدارلامانى تالداپ، تالقىلاپ، تاجىريبەمەن ءبولىسۋ ارقىلى كاسىبي تۇرعىدان شىڭدالا تۇسۋىمىزگە كوپ ىقپالىن تيگىزدى.
جاڭا 2016 - 2017 وقۋ جىلىندا مەكتەبىمىزدە قازاق، ورىس تىلىندە 1 سىنىپتار باستاۋىش ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا مەملەكەتتىك ستاندارتى بويىنشا وقىتىلۋدا. «جاڭارتىلعان باعدارلاما – ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا مازمۇنى» اياسىندا دۇنيەتانۋ پانىنەن «وتباسىلىق ءداستۇر» تاقىرىبىندا اشىق ساباق وتكىزدىم.
اشىق ساباقتاردان كورىنىس
ماتەماتيكا ساباعىنان «وندىقپەن ساناۋ» تاقىرىبىندا اشىق ساباقتان كورىنىس.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءار ءتۇرلى ماتەريالداردان پاراشيۋت، باتپىراۋىق قۇراستىرۋ
