جاندىكتەر الەمى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جاندىكتەر الەمى
ساباقتىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ تابيعات الەمىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، جاندىكتەردى قورعاپ، ولارعا قامقور بولۋعا باۋلۋ. جاندىكتەر تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ، ولاردىڭ پايداسى تۋرالى مالىمەت بەرۋ. بالالاردىڭ قول قيمىل ارەكەتىن جەتىلدىرۋ، شىعارماشىلىق پەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتۋ.
كورنەكىلىكتەر: جاندىكتەر سۋرەتتەرى، جاندىكتەر، جاڭعاق قابىعى، ەرمەكساز
ساباقتىڭ بارىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
- سالەمەتسىزدەر مە بالالار، كوڭىل-كۇيلەرىڭ قالاي؟
- ولاي بولسا بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىن اشۋ ءۇشىن مەن سەندەرگە بىرنەشە جۇمباق جاسىرامىن
(سلايدقا جازىلادى، ارتىنان سۋرەتى كورسەتىلەدى).
1. ىزىنداپ ءان سالادى،
جۇپ - جۇقا قاناتى،
تاتتىگە تامسانىپ،
قوقىسقا قونادى. ول نە؟ (شىبىن)
2. گۇلدەرگە قونادى،
شىرىنىن سورادى،
ءتۇر - ءتۇسى سارى - الا. بۇل نە؟ (ارا)
3. قىلداي بەلى بۇگىلگەن،
وزىنەن دە جۇگى ۇلكەن. ول نە؟ (قۇمىرسقا)
4. ءتورت قاناتى بار،
ينەدەي دەنەسى بار.
ۇلكەن باقىرايعان كوزى بار،
بۇل نە ەكەن، كىم تابار؟ (ينەلىك)
5. گۇل ۇستىندە ادەمى،
ءتورت جاپىراق بيلەدى،
جۇلىپ الايىن دەپ ەدىم،
ۇستاتپاي ۇشىپ كەتتى. (كوبەلەك)
- بۇل جۇمباقتار نە جايلى، ولاردى ءبىر سوزبەن قالاي اتايدى؟
- جاندىكتەر.
- دۇرىس، جارايسىڭدار، دۇرىس تاپتىڭدار. سونىمەن بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «جاندىكتەر الەمى» دەپ اتالادى
ءىى. جاڭا ساباق.
بالالار، جاندىكتەر كوكتەم مەزگىلىندە، كۇن جىلىنعاندا شىعا باستايدى. مىنا جاندىكتەر قالاي اتالادى؟ (كوبەلەك، ارا، ينەلىك، قۇمىرسقا، قوڭىز، شەگىرتكە، قانقىز، شىبىن). جاندىكتەردىڭ اراسىندا پايدالىسى دا بار، زياندىسى دا بار. مىسالى ارانى الساق. ول وتە پايدالى جاندىك. ارا گۇلدەردىڭ شىرىنىنان بال جينايدى، ال بالدى ادامدار پايدالانادى، ەمگە قابىلدايدى، ءارتۇرلى ءتاتتى تاعامدار دايىندايدى. كوبەلەكتەر گۇلدەردى توزاڭداندىرادى، تالشىعىنان جىبەك ماتا الىنادى. قوڭىز وسىمدىكتەردىڭ جاپىراعىن زياندى قۇرتتاردان تازارتىپ، ەمدەيدى. قۇمىرسقا ەڭبەكقور جاندىك. يلەۋىنە قونعان قۇستاردىڭ بۇرگەلەرىن تازارتادى. شەگىرتكە زياندى كوك شوپتەردى، ەگىندى جەپ قۇرتىپ جىبەرەدى. شەگىرتكەلەر توپتالىپ جۇرەدى.
قانقىزدىڭ بىزگە تيگىزەتىن زيانى جوق، ونى قولعا ۇستاساق ورمەلەپ جۇرەدى، قاناتتارىن جايىپ ۇشادى. ەندى ءوزىمىز قانقىزدى مۇسىندەپ ۇيرەنەيىك.
1 تاپسىرما.
قانقىزدى مۇسىندەپ ۇيرەنۋ.
قىزىل ەرمەكسازدى سىلاۋ ءادىسى بويىنشا جاڭعاق ۇستىنە بىركەلكى ەتىپ جاعامىز. قىزىل ەرمەكساز تەگىستەلىپ جاعىلعان جاڭعاق ۇستىنە ۇساق قارا دوڭگەلەكتەردى ورنالاستىرىپ، اياقتارىن ءيىپ، جاڭعاققا قوسىپ بىرىكتىرەمىز. (قانقىز سۋرەتى)
2 تاپسىرما.
سيپاپ سەزۋ ارقىلى قاپشىقتىڭ ىشىنەن جاندىكتەردى تاپ.
قاپشىقتىڭ ىشىندە بىرنەشە زاتتار سالىنعان، سونىڭ ىشىنەن جاندىكتەردى سيپاپ سەزىپ تابۋ قاجەت.
سەرگىتۋ ءساتى
ۇزىن مۇرتتى قۇمىرسقا،
كەلە جاتتى جۇمىسقا.
الدى دوپتى قولىنا،
قويدى دوپتى ورنىنا.
وڭعا، سولعا قارادى،
ۇلكەن تاۋ دەپ ويلادى.
3 تاپسىرما
توپشامامەن جۇمىس
ارتىعىن تاپ.
شارتى: بەرىلگەن توپشامانىڭ ىشىندەگى سۋرەتكە مۇقيات قاراپ ءبىر ارتىق سۋرەتتى تابۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ تابيعات الەمىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، جاندىكتەردى قورعاپ، ولارعا قامقور بولۋعا باۋلۋ. جاندىكتەر تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ، ولاردىڭ پايداسى تۋرالى مالىمەت بەرۋ. بالالاردىڭ قول قيمىل ارەكەتىن جەتىلدىرۋ، شىعارماشىلىق پەن جۇمىس ىستەۋگە ۇيرەتۋ.
كورنەكىلىكتەر: جاندىكتەر سۋرەتتەرى، جاندىكتەر، جاڭعاق قابىعى، ەرمەكساز
ساباقتىڭ بارىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
- سالەمەتسىزدەر مە بالالار، كوڭىل-كۇيلەرىڭ قالاي؟
- ولاي بولسا بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىن اشۋ ءۇشىن مەن سەندەرگە بىرنەشە جۇمباق جاسىرامىن
(سلايدقا جازىلادى، ارتىنان سۋرەتى كورسەتىلەدى).
1. ىزىنداپ ءان سالادى،
جۇپ - جۇقا قاناتى،
تاتتىگە تامسانىپ،
قوقىسقا قونادى. ول نە؟ (شىبىن)
2. گۇلدەرگە قونادى،
شىرىنىن سورادى،
ءتۇر - ءتۇسى سارى - الا. بۇل نە؟ (ارا)
3. قىلداي بەلى بۇگىلگەن،
وزىنەن دە جۇگى ۇلكەن. ول نە؟ (قۇمىرسقا)
4. ءتورت قاناتى بار،
ينەدەي دەنەسى بار.
ۇلكەن باقىرايعان كوزى بار،
بۇل نە ەكەن، كىم تابار؟ (ينەلىك)
5. گۇل ۇستىندە ادەمى،
ءتورت جاپىراق بيلەدى،
جۇلىپ الايىن دەپ ەدىم،
ۇستاتپاي ۇشىپ كەتتى. (كوبەلەك)
- بۇل جۇمباقتار نە جايلى، ولاردى ءبىر سوزبەن قالاي اتايدى؟
- جاندىكتەر.
- دۇرىس، جارايسىڭدار، دۇرىس تاپتىڭدار. سونىمەن بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى «جاندىكتەر الەمى» دەپ اتالادى
ءىى. جاڭا ساباق.
بالالار، جاندىكتەر كوكتەم مەزگىلىندە، كۇن جىلىنعاندا شىعا باستايدى. مىنا جاندىكتەر قالاي اتالادى؟ (كوبەلەك، ارا، ينەلىك، قۇمىرسقا، قوڭىز، شەگىرتكە، قانقىز، شىبىن). جاندىكتەردىڭ اراسىندا پايدالىسى دا بار، زياندىسى دا بار. مىسالى ارانى الساق. ول وتە پايدالى جاندىك. ارا گۇلدەردىڭ شىرىنىنان بال جينايدى، ال بالدى ادامدار پايدالانادى، ەمگە قابىلدايدى، ءارتۇرلى ءتاتتى تاعامدار دايىندايدى. كوبەلەكتەر گۇلدەردى توزاڭداندىرادى، تالشىعىنان جىبەك ماتا الىنادى. قوڭىز وسىمدىكتەردىڭ جاپىراعىن زياندى قۇرتتاردان تازارتىپ، ەمدەيدى. قۇمىرسقا ەڭبەكقور جاندىك. يلەۋىنە قونعان قۇستاردىڭ بۇرگەلەرىن تازارتادى. شەگىرتكە زياندى كوك شوپتەردى، ەگىندى جەپ قۇرتىپ جىبەرەدى. شەگىرتكەلەر توپتالىپ جۇرەدى.
قانقىزدىڭ بىزگە تيگىزەتىن زيانى جوق، ونى قولعا ۇستاساق ورمەلەپ جۇرەدى، قاناتتارىن جايىپ ۇشادى. ەندى ءوزىمىز قانقىزدى مۇسىندەپ ۇيرەنەيىك.
1 تاپسىرما.
قانقىزدى مۇسىندەپ ۇيرەنۋ.
قىزىل ەرمەكسازدى سىلاۋ ءادىسى بويىنشا جاڭعاق ۇستىنە بىركەلكى ەتىپ جاعامىز. قىزىل ەرمەكساز تەگىستەلىپ جاعىلعان جاڭعاق ۇستىنە ۇساق قارا دوڭگەلەكتەردى ورنالاستىرىپ، اياقتارىن ءيىپ، جاڭعاققا قوسىپ بىرىكتىرەمىز. (قانقىز سۋرەتى)
2 تاپسىرما.
سيپاپ سەزۋ ارقىلى قاپشىقتىڭ ىشىنەن جاندىكتەردى تاپ.
قاپشىقتىڭ ىشىندە بىرنەشە زاتتار سالىنعان، سونىڭ ىشىنەن جاندىكتەردى سيپاپ سەزىپ تابۋ قاجەت.
سەرگىتۋ ءساتى
ۇزىن مۇرتتى قۇمىرسقا،
كەلە جاتتى جۇمىسقا.
الدى دوپتى قولىنا،
قويدى دوپتى ورنىنا.
وڭعا، سولعا قارادى،
ۇلكەن تاۋ دەپ ويلادى.
3 تاپسىرما
توپشامامەن جۇمىس
ارتىعىن تاپ.
شارتى: بەرىلگەن توپشامانىڭ ىشىندەگى سۋرەتكە مۇقيات قاراپ ءبىر ارتىق سۋرەتتى تابۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ت. سۇلتانبەكوۆتىڭ «عاجايىپ پلانەتا» اڭگىمەسىن تالداۋ ساباعى
