جاقسى ىستەر قۋانىشى
جاقسى ىستەر قۋانىشى
بالالارعا كىشكەنتاي كەزدەرىنەن جاقسى ءىس ىستەۋگە باۋلۋ. جاقسى ءىس ىستەسەڭ ءوزىڭنىڭ مەرەيىڭ كوتەرىلىپ، بارلىعى ساعان كۇلىمدەپ قاراپ، راحمەت ايتىپ تۇرعانداي بولادى. اكە شەشەڭدە سەنىڭ ىستەگەن جاقسى ىستەرىڭە ريزا بولىپ، وسىنداي بالا تاربيەلەگەندەرىنە قۋانادى.
دۇنيەتانۋ 1 - سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: جاقسى ىستەر قۋانىشى
جاقسىلىقپەن جانىم دوس.
وقۋ ماقساتى: • بارلىق وقۋشىلار: ادامنىڭ ءار كەزەڭدە بىلدىرەتىن ءتۇرلى ەموسيالارى مەن سەزىم - كۇيلەرى تۋرالى ءبىلy؛
• وقۋشىلاردىڭ باسىم بولىگى: جاقسى ىستەر قوعام يگىلىگىنە باعىتتالسا، كوڭىلگە قۋانىش جانە شاتتىق سىيلايتىنىن ءتۇسىنy؛
• كەيبىر وقۋشىلار: ءارتۇرلى قارىم - قاتىناس تۋرالى اقپارات الy.
تىرەك سوزدەر: ەموسيا – ەموسيا – emotion؛ سەزىمدەر – چۋۆستۆا – feelings؛ كوڭىل - كۇي – ناستروەنيە – mood؛
جاقسى ىستەر – دوبرىە دەلا – good deeds.
رەسۋرستار: ءار وقۋشىعا ءتورت فيشكادان، مەن الدىن الا دايىندالعان وقۋشىلاردىڭ ءارتۇرلى ەموسيامەن تۇسكەن فوتوسۋرەتتەرى، بالالار ءانىنىڭ فونوگرامماسى، وقۋلىقتاعى «ويلانا ءبىل» تاپسىرماسىنان سۋرەت.
وسيەت اڭگىمە، – م.: «نوۆايا مىسل»، 2010. – س 256.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. 1. 1. 3 وتباسى مۇشەلەرىنىڭ اراسىنداعى ءوزارا قامقورلىقتىڭ ماڭىزىن ءتۇسىندىرىپ، مىسال كەلتىرۋ
ساباققا بايلانىستى دەرەكتى ماتەريالدار
ساباققا قاتىستى ەسكەرتپەلەر
وسيەت اڭگىمە. «ادام تەڭىز جاعاسىمەن كەلە جاتىپ، قۇمنان ءبىر نارسەنى كوتەرىپ، تەڭىزگە لاقتىرىپ تۇرعان بالانى كورەدى. ول جاقىن كەلىپ، بالانىڭ قۇمنان تەڭىز جۇلدىزىن الىپ جاتقانىن بايقايدى. بالانىڭ اينالاسى تولعان تەڭىز جۇلدىزى. كوپتەگەن اۋماقتى الىپ جاتىر.
– تەڭىز جۇلدىزدارىن نەگە سۋعا لاقتىرىپ جاتىرسىڭ؟ – دەپ سۇرادى ادام.
– ەگەر تەڭىز جاعاسىندا تاڭەرتەڭگە دەيىن قالاتىن بولسا، سۋ كەرى قايتقاندا ولار ءولىپ قالۋى مۇمكىن،
– دەپ جاۋاپ بەردى بالا قيمىلىن توقتاتپاي.
– بۇل ءتىپتى اقىماقتىق قوي! – دەپ ايعايلاپ جىبەردى ادام.
– جان - جاعىڭا قاراشى، بۇل جەردە ميلليونداعان تەڭىز جۇلدىزدارى جاتىر.
سەنىڭ ارەكەتىڭ ەشتەڭەنى دە وزگەرتپەيدى.
بالا كەلەسى جۇلدىزدى قولىنا الىپ، ءبىر ءسات ويلانىپ قالدى دا، ءسال جىميدى.
ونى سۋعا لاقتىرىپ تۇرىپ:
– جوق، مەنىڭ ارەكەتتەرىم وسى جۇلدىز ءۇشىن كوپ نارسەنى وزگەرتەدى، – دەپ جاۋاپ بەردى». ساباقتى جۇمىستارعا قىسقاشا شولۋ جۇرگىزۋدەن باستاڭىز. وقۋشىلاردان قانداي ءىس قىزىقتىرعانىن، قانداي ىستەر قۋانىشتى ەموسيا مەن جاقسى كوڭىل - كۇي سىيلاعانىن سۇراڭىز. «مەنىڭ كوڭىل - كۇيىم» تاپسىرماسىندا وقۋشىلاردان كوڭىل - كۇيلەرىن مەجەدە بەلگىلەۋىن ۇسىنىڭىز. وقۋشىلاردان ءوز قويعان بەلگىلەرىن ءتۇسىندىرۋىن سۇراڭىز. ەگەر بارلىعىنىڭ كوڭىل - كۇيى جاقسى بولسا، ءوزىڭىزدىڭ دە قۋانعانىڭىزدى ءبىلدىرىڭىز. بۇل جۇمىس كەزەڭىن ءبىرقالىپتى اۋەنمەن ورىنداۋعا بولادى.
كوڭىل - كۇي كەمپىرقوساعى. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ءوزىڭىز الدىن الا دايىنداپ قويعان «سويلەيتىن قابىرعادا» ىلىنگەن فوتوسۋرەتتەرگە اۋدارتىڭىز. سۋرەتتە ولار ءارتۇرلى كوڭىل - كۇيدە بولۋى ءتيىس. مىسالى، تاڭدانۋ، شاتتانۋ، مۇڭايۋ جانە ت. ب. وقۋشىلاردان نەلىكتەن وسىنداي ەموسيانى سەزىنگەنىن سۇراڭىز. «ەموسيا» ءسوزىنىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەتىنىن انىقتاڭىز. ەموسيا دەگەنىمىز سەزىم ءبىلدىرۋ ەكەنىن ءتۇسىندىرىڭىز. وقۋشىلارعا جۇمىس داپتەرىندەگى «كوڭىل - كۇي كەمپىرقوساعى» تاپسىرماسىن جەكە ورىنداۋدى ۇسىنىڭىز. تاپسىرمانىڭ ورىندالۋىن، سۋرەتتەردى قانداي فيشكامەن بەلگىلەگەنىن تەكسەرىڭىز. سودان كەيىن وقۋشىلاردىڭ جۇپتا 2 مينۋت وزدەرىندە جاعىمدى سەزىم قالدىرعان وقيعالاردى ەستەرىنە ءتۇسىرىپ، سول بويىنشا اڭگىمەلەسۋىن سۇراڭىز. جاۋاپتارىن تىڭداڭىز. بەكىتۋ ءۇشىن «اينا» ويىنىن وتكىزۋگە بولادى. ءبىر وقۋشىنى تاقتاعا شاقىرىڭىز جانە قۇلاعىنا سەزىم اتاۋىن سىبىرلاڭىز. ول ايناداعى قيمىلدى قايتالاپ كورسەتسىن.
سىنىپ وقۋشىلارى ونىڭ قانداي سەزىم ءتۇرى ەكەنىن تابۋى ءتيىس. بۇدان كەيىن قالعان وقۋشىلار «اينا» بولىپ، قۇلاققا سىبىرلاعان ەموسيا ءتۇرىن قيمىلمەن قايتالايدى.
وقۋشىلار تابۋى قاجەت: قۋانىش، شاتتىق بار جەردە، بايقالادى ەرىنىڭدە.
جاۋابى: كۇلكى.
وقۋشىلاردان ءبىر - بىرىنە قاراپ، كۇلۋى سۇراڭىز. «سەن بىلەسىڭ بە؟» ايدارى بويىنشا مالىمەت بەرىڭىز. «ەڭ قۋانىشتى كۇلكى» بايقاۋىن وتكىزىڭىز. ساباقتان كەيىن وقۋشىلاردى قالاۋى بويىنشا سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الىڭىز. فوتولارىن «سويلەيتىن قابىرعاعا» ءىلىپ قويىڭىز.
وسيەت اڭگىمەنى ايتىپ بەرىڭىز. تەڭىز جۇلدىزشالارىنىڭ سۋرەتتەرىن كورسەتىڭىز. كىمنىڭ تەڭىز جۇلدىزىن كورگەنىن انىقتاڭىز. وسيەت اڭگىمەنىڭ يدەياسىن قالاي تۇسىنگەنىن تەكسەرىڭىز:
– بالا نەلىكتەن وسى ىسپەن اينالىستى؟
– ول نەلىكتەن كۇلدى؟
وسيەت اڭگىمەنىڭ تاربيەلىك مانىنە نازار اۋدارتىڭىز: بالا جاقسى، پايدالى ءىس جاسادى، ءوز ەڭبەگىنەن قۋانىش سەزىندى.
ويلانا ءبىل. ادەمى قوراپشانى كورسەتىڭىز. ونى «جاقسى ىستەر ساندىقشاسى» دەپ اتاپ، بۇل ساندىقشانى تولتىرۋ قاجەت ەكەنىن ايتىڭىز.
جاقسى ىستەر قۋانىش سىيلايدى. ولار ۇزاق جىلدار بويى ەستە قالادى. جاقىندارىڭا قامقور بول. دوستارىڭدى قولدا. السىزدەرگە كومەكتەس. تابيعاتتى قورعا. جاقسى ىستەر ادامداردى جاقسىلىققا جەتەلەيدى.
بالالارعا كىشكەنتاي كەزدەرىنەن جاقسى ءىس ىستەۋگە باۋلۋ. جاقسى ءىس ىستەسەڭ ءوزىڭنىڭ مەرەيىڭ كوتەرىلىپ، بارلىعى ساعان كۇلىمدەپ قاراپ، راحمەت ايتىپ تۇرعانداي بولادى. اكە شەشەڭدە سەنىڭ ىستەگەن جاقسى ىستەرىڭە ريزا بولىپ، وسىنداي بالا تاربيەلەگەندەرىنە قۋانادى.
دۇنيەتانۋ 1 - سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: جاقسى ىستەر قۋانىشى
جاقسىلىقپەن جانىم دوس.
وقۋ ماقساتى: • بارلىق وقۋشىلار: ادامنىڭ ءار كەزەڭدە بىلدىرەتىن ءتۇرلى ەموسيالارى مەن سەزىم - كۇيلەرى تۋرالى ءبىلy؛
• وقۋشىلاردىڭ باسىم بولىگى: جاقسى ىستەر قوعام يگىلىگىنە باعىتتالسا، كوڭىلگە قۋانىش جانە شاتتىق سىيلايتىنىن ءتۇسىنy؛
• كەيبىر وقۋشىلار: ءارتۇرلى قارىم - قاتىناس تۋرالى اقپارات الy.
تىرەك سوزدەر: ەموسيا – ەموسيا – emotion؛ سەزىمدەر – چۋۆستۆا – feelings؛ كوڭىل - كۇي – ناستروەنيە – mood؛
جاقسى ىستەر – دوبرىە دەلا – good deeds.
رەسۋرستار: ءار وقۋشىعا ءتورت فيشكادان، مەن الدىن الا دايىندالعان وقۋشىلاردىڭ ءارتۇرلى ەموسيامەن تۇسكەن فوتوسۋرەتتەرى، بالالار ءانىنىڭ فونوگرامماسى، وقۋلىقتاعى «ويلانا ءبىل» تاپسىرماسىنان سۋرەت.
وسيەت اڭگىمە، – م.: «نوۆايا مىسل»، 2010. – س 256.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. 1. 1. 3 وتباسى مۇشەلەرىنىڭ اراسىنداعى ءوزارا قامقورلىقتىڭ ماڭىزىن ءتۇسىندىرىپ، مىسال كەلتىرۋ
ساباققا بايلانىستى دەرەكتى ماتەريالدار
ساباققا قاتىستى ەسكەرتپەلەر
وسيەت اڭگىمە. «ادام تەڭىز جاعاسىمەن كەلە جاتىپ، قۇمنان ءبىر نارسەنى كوتەرىپ، تەڭىزگە لاقتىرىپ تۇرعان بالانى كورەدى. ول جاقىن كەلىپ، بالانىڭ قۇمنان تەڭىز جۇلدىزىن الىپ جاتقانىن بايقايدى. بالانىڭ اينالاسى تولعان تەڭىز جۇلدىزى. كوپتەگەن اۋماقتى الىپ جاتىر.
– تەڭىز جۇلدىزدارىن نەگە سۋعا لاقتىرىپ جاتىرسىڭ؟ – دەپ سۇرادى ادام.
– ەگەر تەڭىز جاعاسىندا تاڭەرتەڭگە دەيىن قالاتىن بولسا، سۋ كەرى قايتقاندا ولار ءولىپ قالۋى مۇمكىن،
– دەپ جاۋاپ بەردى بالا قيمىلىن توقتاتپاي.
– بۇل ءتىپتى اقىماقتىق قوي! – دەپ ايعايلاپ جىبەردى ادام.
– جان - جاعىڭا قاراشى، بۇل جەردە ميلليونداعان تەڭىز جۇلدىزدارى جاتىر.
سەنىڭ ارەكەتىڭ ەشتەڭەنى دە وزگەرتپەيدى.
بالا كەلەسى جۇلدىزدى قولىنا الىپ، ءبىر ءسات ويلانىپ قالدى دا، ءسال جىميدى.
ونى سۋعا لاقتىرىپ تۇرىپ:
– جوق، مەنىڭ ارەكەتتەرىم وسى جۇلدىز ءۇشىن كوپ نارسەنى وزگەرتەدى، – دەپ جاۋاپ بەردى». ساباقتى جۇمىستارعا قىسقاشا شولۋ جۇرگىزۋدەن باستاڭىز. وقۋشىلاردان قانداي ءىس قىزىقتىرعانىن، قانداي ىستەر قۋانىشتى ەموسيا مەن جاقسى كوڭىل - كۇي سىيلاعانىن سۇراڭىز. «مەنىڭ كوڭىل - كۇيىم» تاپسىرماسىندا وقۋشىلاردان كوڭىل - كۇيلەرىن مەجەدە بەلگىلەۋىن ۇسىنىڭىز. وقۋشىلاردان ءوز قويعان بەلگىلەرىن ءتۇسىندىرۋىن سۇراڭىز. ەگەر بارلىعىنىڭ كوڭىل - كۇيى جاقسى بولسا، ءوزىڭىزدىڭ دە قۋانعانىڭىزدى ءبىلدىرىڭىز. بۇل جۇمىس كەزەڭىن ءبىرقالىپتى اۋەنمەن ورىنداۋعا بولادى.
كوڭىل - كۇي كەمپىرقوساعى. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ءوزىڭىز الدىن الا دايىنداپ قويعان «سويلەيتىن قابىرعادا» ىلىنگەن فوتوسۋرەتتەرگە اۋدارتىڭىز. سۋرەتتە ولار ءارتۇرلى كوڭىل - كۇيدە بولۋى ءتيىس. مىسالى، تاڭدانۋ، شاتتانۋ، مۇڭايۋ جانە ت. ب. وقۋشىلاردان نەلىكتەن وسىنداي ەموسيانى سەزىنگەنىن سۇراڭىز. «ەموسيا» ءسوزىنىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەتىنىن انىقتاڭىز. ەموسيا دەگەنىمىز سەزىم ءبىلدىرۋ ەكەنىن ءتۇسىندىرىڭىز. وقۋشىلارعا جۇمىس داپتەرىندەگى «كوڭىل - كۇي كەمپىرقوساعى» تاپسىرماسىن جەكە ورىنداۋدى ۇسىنىڭىز. تاپسىرمانىڭ ورىندالۋىن، سۋرەتتەردى قانداي فيشكامەن بەلگىلەگەنىن تەكسەرىڭىز. سودان كەيىن وقۋشىلاردىڭ جۇپتا 2 مينۋت وزدەرىندە جاعىمدى سەزىم قالدىرعان وقيعالاردى ەستەرىنە ءتۇسىرىپ، سول بويىنشا اڭگىمەلەسۋىن سۇراڭىز. جاۋاپتارىن تىڭداڭىز. بەكىتۋ ءۇشىن «اينا» ويىنىن وتكىزۋگە بولادى. ءبىر وقۋشىنى تاقتاعا شاقىرىڭىز جانە قۇلاعىنا سەزىم اتاۋىن سىبىرلاڭىز. ول ايناداعى قيمىلدى قايتالاپ كورسەتسىن.
سىنىپ وقۋشىلارى ونىڭ قانداي سەزىم ءتۇرى ەكەنىن تابۋى ءتيىس. بۇدان كەيىن قالعان وقۋشىلار «اينا» بولىپ، قۇلاققا سىبىرلاعان ەموسيا ءتۇرىن قيمىلمەن قايتالايدى.
وقۋشىلار تابۋى قاجەت: قۋانىش، شاتتىق بار جەردە، بايقالادى ەرىنىڭدە.
جاۋابى: كۇلكى.
وقۋشىلاردان ءبىر - بىرىنە قاراپ، كۇلۋى سۇراڭىز. «سەن بىلەسىڭ بە؟» ايدارى بويىنشا مالىمەت بەرىڭىز. «ەڭ قۋانىشتى كۇلكى» بايقاۋىن وتكىزىڭىز. ساباقتان كەيىن وقۋشىلاردى قالاۋى بويىنشا سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الىڭىز. فوتولارىن «سويلەيتىن قابىرعاعا» ءىلىپ قويىڭىز.
وسيەت اڭگىمەنى ايتىپ بەرىڭىز. تەڭىز جۇلدىزشالارىنىڭ سۋرەتتەرىن كورسەتىڭىز. كىمنىڭ تەڭىز جۇلدىزىن كورگەنىن انىقتاڭىز. وسيەت اڭگىمەنىڭ يدەياسىن قالاي تۇسىنگەنىن تەكسەرىڭىز:
– بالا نەلىكتەن وسى ىسپەن اينالىستى؟
– ول نەلىكتەن كۇلدى؟
وسيەت اڭگىمەنىڭ تاربيەلىك مانىنە نازار اۋدارتىڭىز: بالا جاقسى، پايدالى ءىس جاسادى، ءوز ەڭبەگىنەن قۋانىش سەزىندى.
ويلانا ءبىل. ادەمى قوراپشانى كورسەتىڭىز. ونى «جاقسى ىستەر ساندىقشاسى» دەپ اتاپ، بۇل ساندىقشانى تولتىرۋ قاجەت ەكەنىن ايتىڭىز.
جاقسى ىستەر قۋانىش سىيلايدى. ولار ۇزاق جىلدار بويى ەستە قالادى. جاقىندارىڭا قامقور بول. دوستارىڭدى قولدا. السىزدەرگە كومەكتەس. تابيعاتتى قورعا. جاقسى ىستەر ادامداردى جاقسىلىققا جەتەلەيدى.
You Might Also Like
