جارىق. جارىق جىلدامدىعى. جارىق كوزدەرى. كۇن - جۇلدىز
تاقىرىبى: جارىق. جارىق جىلدامدىعى. جارىق كوزدەرى. كۇن - جۇلدىز
ماقساتى:
1. الەمنىڭ تىرشىلىگى ءۇشىن جارىقتىڭ الاتىن ورنى تۋرالى وزىندىك وي قورىتۋ، بىلىمدەرىن تەرەڭدەتە ءتۇسۋ؛
2. وقۋشىلاردىڭ ەرىكتىلىگىن پانگە، دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ، ەسەپتەۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، العان بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
3. ادامگەرشىلىككە سۇلۋلىققا ەڭبەك سۇيۋگە، ءبىر - ءبىرىن سىيلاۋعا، ادەپتىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ۇلەستىرمە قاعازدار
بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ: وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
وقۋشىلاردان ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ؛ تەست ارقىلى، ۇلەستىرمەلى قاعازدار ارقىلى تەكسەرۋ؛
ا) تەست تاپسىرماسىن ورىنداۋ؛
1. ماگنيت ءورىسىن وزگەرتكەندە، ەلەكتر توگى پايدا بولادى. بۇل قۇبىلىس قالاي اتالادى؟
ا) ەلەكتر ءورىسى
ءا) ەلەكترماگنيتتىك يندۋكسيا قۇبىلىسى
ب) ماگنيت ءورىسى
2. ەلەكتروماگنيتتىك يندۋكسيا قۇبىلىسىن اشقان كىم؟
ا) اندرە ماري امپەر
ءا) الەكساندرو ۆولتا
ب) مايكل فارادەي
3. كەرنەۋدى ارتتىرۋعا جانە كەمىتۋگە ارنالعان قۇرال قالاي اتالادى؟
ا) ترانسفورماتور
ءا) گەنەراتور
ب) روتور
4.. “يندۋكسيا” لاتىن تىلىنەن اۋدارعاندا قانداي ماعىنا بەرەدى؟
ا) ماگنيت
ءا) باعىتتاۋ
ب) يندۋكسيا
5. سىرتقى ماگنيت ءورىسىن كۇشەيتەتىن زاتتار؟
ا) فەرروماگنەتيكتەر
ءا) پاراماگنەتيكتەر
ب) دياماگنەتيكتەر
6. مەحانيكالىق ەنەرگيانى ەلەكتر ەنەرگياسىنا اينالدىرتىن ماشينا
ا) ترانسفورماتور ءا) گەنەراتور ب) روتور
7. فەرروماگنيتتىك ەمەس زاتتار نەشەگە بولىنەدى؟
ا) 3 ءا) 2 ب) 4
8. دياماگنيتتىك قاسيەتتەرگە يە زاتتار؟
ا) سۇيىق وتتەك، پلاتينا
ءا) تەمىر، نيكەل، بولات، شويىن، كوبالت، گادولينيي
ب) كۇمىس، قورعاسىن، كۆارس، ۆيسمۋت
9. مايكل فارادەي ەلەكتروماگنيتتىك يندۋكسيا قۇبىلىسىن قاي جىلى اشتى؟
ا) 1830 ج ءا) 1833 ج ب) 1831 ج
10. ەلەكتر ەنەرگياسىن مەحانيكالىق ەنەرگياعا اينالدىرۋعا ارنالعان ەلەكتر ماشينەسى قالاي اتالادى؟
ا) گەنەراتور
ءا) ەلەكترقوزعالتقىش
ب) ترانسفورماتور
ءا) قايتالاۋ ەسەپتەرى؛
№1
ەلەكتر شامىنىڭ قىزدىرۋ قىلسىمىنىڭ كەدەرگىسىن 484 وم دەپ الىپ، كەرنەۋى 220 ۆ جەلىگە قوسىلعان ەلەكتر شامىنداعى توقتىڭ قۋاتىن انىقتاڭدار.
جاۋابى: 100 ۆت
№2
قۋاتى 100 ۆت ەلەكتر دۆيگاتەلى 6 ۆ كەرنەۋدە جۇمىس ىستەيدى. ەلەكتر دۆيگاتەلىندەگى توق كۇشىن انىقتاڭدار. جاۋابى: 16،(6) ا
№3
ەلەكتر شامىنىڭ كەرنەۋى 120 ۆ جانە توق كۇشى 0، 5 ا بولعاندا 8 ساع بويى جۇمسايتىن ەنەرگياسىنىڭ مولشەرىن انىقتاڭدار. جاۋابى: 1728 كدج
№4
ەگەر تىزبەكتەگى توق كۇشى 2 ا بولسا، كەدەرگىسى 25 وم كونستانتا وتكىزگىشى 5 سەكۋندتا قانشا جىلۋ مولشەرىن ءبولىپ شىعارادى. جاۋابى: 500 دج
№5
ەلەكتر شامىنىڭ باللونىندا 100 ۆت، 220 ۆ دەپ جازىلعان. ەلەكتر شامىنىڭ كەدەرگىسىن انىقتاڭدار. جاۋابى: 484 وم
№6
كەرنەۋى 220 ۆ بولاتىن دانەكەرلەگىشتەگى توق كۇشى 0، 9 ا. دانەكەرلەگىشتەگى توقتىڭ قۋاتىن انىقتاڭدار. جاۋابى: 198 ۆت
3. سەرگىتۋ ءساتى. رەبۋس شەشۋ؛
4. جاڭا ساباق.
ءبىزدىڭ پلانەتامىزداعى وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار الەمىنىڭ تىرشىلىگى ءۇشىن جارىقتىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە.
جارىق – زاتتىڭ بولشەكتەرىنىڭ تابيعاتىنان بولەك، تابيعاتى ەرەكشە بولشەكتەر اعىنى بولىپ تابىلادى. جارىق بولشەكتەرى فوتوندار دەپ اتالادى. فوتوندار اعىنى ەنەرگيانى جارىق كوزدەرىنەن جارىقتالىناتىن دەنەلەرگە جەتكىزەدى. بۇل ەنەرگيانى جارىق ەنەرگياسى دەپ اتايدى. جەكەلەگەن فوتونداردىڭ ەنەرگياسى ءارتۇرلى بولعانىمەن، ولاردىڭ ۆاكۋۋمدەگى قوزعالىس جىلدامدىعى بىردەي.
ۆاكۋۋمدە س=300 000 كم/س
سۋدا س=225 000 كم/س
اۋادا س= 299 711 كم/س
شىنىدا س= 200 000 كم/س
ماقساتى:
1. الەمنىڭ تىرشىلىگى ءۇشىن جارىقتىڭ الاتىن ورنى تۋرالى وزىندىك وي قورىتۋ، بىلىمدەرىن تەرەڭدەتە ءتۇسۋ؛
2. وقۋشىلاردىڭ ەرىكتىلىگىن پانگە، دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ، ەسەپتەۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ، العان بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
3. ادامگەرشىلىككە سۇلۋلىققا ەڭبەك سۇيۋگە، ءبىر - ءبىرىن سىيلاۋعا، ادەپتىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ۇلەستىرمە قاعازدار
بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ: وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
وقۋشىلاردان ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ؛ تەست ارقىلى، ۇلەستىرمەلى قاعازدار ارقىلى تەكسەرۋ؛
ا) تەست تاپسىرماسىن ورىنداۋ؛
1. ماگنيت ءورىسىن وزگەرتكەندە، ەلەكتر توگى پايدا بولادى. بۇل قۇبىلىس قالاي اتالادى؟
ا) ەلەكتر ءورىسى
ءا) ەلەكترماگنيتتىك يندۋكسيا قۇبىلىسى
ب) ماگنيت ءورىسى
2. ەلەكتروماگنيتتىك يندۋكسيا قۇبىلىسىن اشقان كىم؟
ا) اندرە ماري امپەر
ءا) الەكساندرو ۆولتا
ب) مايكل فارادەي
3. كەرنەۋدى ارتتىرۋعا جانە كەمىتۋگە ارنالعان قۇرال قالاي اتالادى؟
ا) ترانسفورماتور
ءا) گەنەراتور
ب) روتور
4.. “يندۋكسيا” لاتىن تىلىنەن اۋدارعاندا قانداي ماعىنا بەرەدى؟
ا) ماگنيت
ءا) باعىتتاۋ
ب) يندۋكسيا
5. سىرتقى ماگنيت ءورىسىن كۇشەيتەتىن زاتتار؟
ا) فەرروماگنەتيكتەر
ءا) پاراماگنەتيكتەر
ب) دياماگنەتيكتەر
6. مەحانيكالىق ەنەرگيانى ەلەكتر ەنەرگياسىنا اينالدىرتىن ماشينا
ا) ترانسفورماتور ءا) گەنەراتور ب) روتور
7. فەرروماگنيتتىك ەمەس زاتتار نەشەگە بولىنەدى؟
ا) 3 ءا) 2 ب) 4
8. دياماگنيتتىك قاسيەتتەرگە يە زاتتار؟
ا) سۇيىق وتتەك، پلاتينا
ءا) تەمىر، نيكەل، بولات، شويىن، كوبالت، گادولينيي
ب) كۇمىس، قورعاسىن، كۆارس، ۆيسمۋت
9. مايكل فارادەي ەلەكتروماگنيتتىك يندۋكسيا قۇبىلىسىن قاي جىلى اشتى؟
ا) 1830 ج ءا) 1833 ج ب) 1831 ج
10. ەلەكتر ەنەرگياسىن مەحانيكالىق ەنەرگياعا اينالدىرۋعا ارنالعان ەلەكتر ماشينەسى قالاي اتالادى؟
ا) گەنەراتور
ءا) ەلەكترقوزعالتقىش
ب) ترانسفورماتور
ءا) قايتالاۋ ەسەپتەرى؛
№1
ەلەكتر شامىنىڭ قىزدىرۋ قىلسىمىنىڭ كەدەرگىسىن 484 وم دەپ الىپ، كەرنەۋى 220 ۆ جەلىگە قوسىلعان ەلەكتر شامىنداعى توقتىڭ قۋاتىن انىقتاڭدار.
جاۋابى: 100 ۆت
№2
قۋاتى 100 ۆت ەلەكتر دۆيگاتەلى 6 ۆ كەرنەۋدە جۇمىس ىستەيدى. ەلەكتر دۆيگاتەلىندەگى توق كۇشىن انىقتاڭدار. جاۋابى: 16،(6) ا
№3
ەلەكتر شامىنىڭ كەرنەۋى 120 ۆ جانە توق كۇشى 0، 5 ا بولعاندا 8 ساع بويى جۇمسايتىن ەنەرگياسىنىڭ مولشەرىن انىقتاڭدار. جاۋابى: 1728 كدج
№4
ەگەر تىزبەكتەگى توق كۇشى 2 ا بولسا، كەدەرگىسى 25 وم كونستانتا وتكىزگىشى 5 سەكۋندتا قانشا جىلۋ مولشەرىن ءبولىپ شىعارادى. جاۋابى: 500 دج
№5
ەلەكتر شامىنىڭ باللونىندا 100 ۆت، 220 ۆ دەپ جازىلعان. ەلەكتر شامىنىڭ كەدەرگىسىن انىقتاڭدار. جاۋابى: 484 وم
№6
كەرنەۋى 220 ۆ بولاتىن دانەكەرلەگىشتەگى توق كۇشى 0، 9 ا. دانەكەرلەگىشتەگى توقتىڭ قۋاتىن انىقتاڭدار. جاۋابى: 198 ۆت
3. سەرگىتۋ ءساتى. رەبۋس شەشۋ؛
4. جاڭا ساباق.
ءبىزدىڭ پلانەتامىزداعى وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار الەمىنىڭ تىرشىلىگى ءۇشىن جارىقتىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە.
جارىق – زاتتىڭ بولشەكتەرىنىڭ تابيعاتىنان بولەك، تابيعاتى ەرەكشە بولشەكتەر اعىنى بولىپ تابىلادى. جارىق بولشەكتەرى فوتوندار دەپ اتالادى. فوتوندار اعىنى ەنەرگيانى جارىق كوزدەرىنەن جارىقتالىناتىن دەنەلەرگە جەتكىزەدى. بۇل ەنەرگيانى جارىق ەنەرگياسى دەپ اتايدى. جەكەلەگەن فوتونداردىڭ ەنەرگياسى ءارتۇرلى بولعانىمەن، ولاردىڭ ۆاكۋۋمدەگى قوزعالىس جىلدامدىعى بىردەي.
ۆاكۋۋمدە س=300 000 كم/س
سۋدا س=225 000 كم/س
اۋادا س= 299 711 كم/س
شىنىدا س= 200 000 كم/س
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
بىلىمدىلىك: دالا گۇلدەرى مەن بولمە گۇلدەرى مەن ونى كۇتۋدىڭ ەرەجەلەرىمەن تانىستىرۋ. گۇلدەردىڭ قۇرىلىسىن ءبىلۋ، گۇلدەردىڭ وتىرعىزىلۋىن، تاجىريبە جاساۋ، ءوسۋىن باقىلاۋ. بولمە گۇلدەرىنە قامقورلىق.
