جەتى قاسيەتتى سان
سىنىپتان تىس تانىمدىق كەشتىڭ تاقىرىبى: «جەتى قاسيەتتى سان».
7 قاسيەتتى سان
ماقساتى: بالالارعا الەمنىڭ جەتى كەرەمەتىمەن، جاڭا الەمنىڭ، جەتى سانىنىڭ تىلسىم تابيعاتىمەن، قازاقستاننىڭ تاريحي مۇرالارىمەن تانىستىرىپ، مادەنيەتكە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، تاربيەلەۋ.
1 - جۇرگىزۋشى. ارمىسىزدار قۇرمەتتى وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەر!
2 - جۇرگىزۋشى. الەۋمەتتىك گۋمانيتارلىق جانە قازاق ءتىلى، ورىس ءتىلى پاندەر بىرلەستىگىنىڭ «رۋحاني سەزىم الەمى» اتتى اپتالىعى اياسىندا وتەتىن «جەتى قاسيەتتى سان» اتتى سىنىپتان تىس تانىمدىق كەشكە قوش كەلدىڭىزدەر.
1 - جۇرگىزۋشى. ادامزات تاريحىندا الەم كەرەمەتتەرىنىڭ سانى جەتەۋ عانا. نەگە جەتەۋ؟ بۇل سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن وتكەندى ەسكە العان ارتىق ەمەس. «جەتى» دەگەن ساندى قادىرلەۋ كونە زاماننان باستالادى، قاسيەتتى سان بولىپ ەسەپتەلەدى. اي كۇنتىزبەسىن نەگىزگە العان ەسەپ بويىنشا - ءبىر اپتادا جەتى كۇن بار، دەمەك، اي فازالارى جەتى كۇندە ءبىر وزگەرىپ وتىرادى. اسپان الەمىندە جەتى شىراق: كۇن، اي، مەركۋريي، ساتۋرن، مارس، يۋپيتەر، شولپان - جەتى قۇدايى اتىمەن بايلانىستى بولىپ، ولاردىڭ قۇرمەتىنە ۆاۆيلوندا جەتى ساتىلى كۇمبەز ورناتىلدى. ەجەلگى گرەكتەر دە جەتى دەگەن سانعا تابىندى، سەبەبى جەتى اپوللون قۇدايدىڭ سانى.
2 - جۇرگىزۋشى. بۇگىن ماعان كەرەك ەمەس ەرتەگى،
ەرتەگىنى ءوز باسىمدا شەرتەدى.
تاريح كەرەك ىرگەتاسى حالىقتىڭ،
ىرگەتاسسىز قالانبايدى ەرتەڭى.
ءبىز بۇگىن ەسكى الەمنىڭ جەتى كەرەمەتى، ءبىزدىڭ زاماننىڭ جەتى كەرەمەتى، تابيعاتتىڭ جەتى كەرەمەتى، قازاقستاننىڭ جەتى كەرەمەتى جانە جەتى سانىنا بايلانىستى قالىپتاسقان ۇلتتىق دۇنيەتانىمعا ساياحات جاسايمىز.
2 - جۇرگىزۋشى. الەمنىڭ كەرەمەتتەرى تۋرالى العاشقى ويلار تاريح اتاسى گەرودوتتىڭ ەڭبەكتەرىندە كەزدەسەدى، ءبىراق ول تىزىمدە 3 كەرەمەت دەپ ساموس ارالىنداعى قالانى سۋمەن قامتاماسىز ەتەتىن قۇبىر جۇرگىزىلگەن جەر استى تۋننەلدى، ايلاقتا سۋ جينالاتىن بوگەتتى جانە گەرا قۇدايىنىڭ حرامىن كورسەتكەن. كەيىندەۋ ب. ز. د. ءىىى عاسىردا كەرەمەتتەردىڭ جاڭا ءتىزىمى پايدا بولدى. ول جايىندا سيداننان شىققان انتيپاتردىڭ ولەڭىندە كەزدەسەدى.
1 - جۇرگىزۋشى. كەرەمەتتەر تۋرالى اڭگىمەمىزدى باستايىق. ءبىزدىڭ جىل ساناۋىمىزعا دەيىنگى الەمنىڭ جەتى كەرەمەتىمەن سىزدەرمەن وي بولىسەتىن 2 - كۋرس ستۋدەنتتەرى اقنۇر مەن الۋا.
ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىن 3 عاسىردا ەسكەندىر زۇلقارنايىن كىشى ازيا، ورتا ازيا، مىسىر، وڭتۇستىك ءۇندىستان اۋماقتارىن جاۋلاپ الىپ، ۇلى يمپەريا قۇرعاننان كەيىن، ساياحاتشىلاردى قىزىقتىرۋ ءۇشىن وسى وڭىرلەردەگى 7 ورىننان تاڭداعان ساۋلەت ونەرى ەسكەرتكىشتەرى. مىنە، بۇگىن ءبىز سىزدەرگە الەمنىڭ وسى جەتى كەرەمەتى تۋرالى قىسقاشا ايتىپ كەتسەك. وسىلاردى ءبىر جىپكە تىزسەك، وندا:
— ۆسە نا سۆەتە بويتسيا ۆرەمەني، ا ۆرەميا بويتسيا پيراميد دەگەن ناقىل ءسوزدىڭ تىرەگى مىسىر پيراميدالارى ەڭ كونە كەرەمەت جانە ۋاقىت تەزىنە شىداسىپ، ءبىزدىڭ كۇنگە جەتكەن جالعىز كەرەمەت. پيراميدالار ەجەلگى مىسىر پەرعاۋىندارىنىڭ وزىندىك ۇلگىدەگى مازارلارى، ءبىزدىڭ زامانىمىزدان بۇرىن 28 عاسىردا، ياعني وسىدان 5000 جىل بۇرىن سالىنعان.
ەڭ ۇلكەن پيراميدا دەپ سانالاتىن حەوپس پيراميداسىن اكەسى سنوفرۋ قايتىس بولعان سوڭ تاققا وتىرعان جاس پەرعاۋىن حەوپس سالعىزعان، بيىكتىگى 147 مەتر، 50 - قاباتتى ۇيدەي جانە ءارقايسىسى 2، 5 توننادان تۇراتىن 2، 5 ملن. تاس بلوكتاردان سالىنعان، ءار قىرىنىڭ ۇزىندىعى 235 مەتر. قۇلدار ازابىنىڭ كۋاسى، بۇل تاريحتى ۇمىتۋعا بولمايدى، ساۋلەتشىسى يمحوتەپ. بۇل پەرعاۋنعا تاۋداي مازار جەتكىلىكسىز بولىپ كورىنگەن بە، ول پيراميدانى ۇلكەن جارتاستان قاشاپ جاسالعان تاس مۇسىنگە كۇزەتتىرىپ قويىڭدار دەپ جارلىق ەتكەن. ونىڭ باسى ادام بەينەسىندە دە، دەنەسى ارىستان تۇلعالى. ول “سفينكس” دەپ اتالادى. ادامداي دانىشپان، ارىستانداي ايباتتى سفينكس بەينەسى جوققا سەنگىش ىرىمشىل جانداردىڭ زارەسىن العان، سوندىقتان جۇرت ونى ۇرەي اتاسى دەپ كەتكەن. كونە تاريحتىڭ مىزعىماس كۋاسى بولعان پيراميدالار ۋاقىت سىنىنان ءوتىپ، ءالى دە تالاي ۇرپاقتاردىڭ تاماشالاپ قارايتىن مادەني – ساۋلەت ەسكەرتكىشى رەتىندە قالا بەرەدى.
جەتى قاسيەتتى سان. جۇكتەۋ
7 قاسيەتتى سان
ماقساتى: بالالارعا الەمنىڭ جەتى كەرەمەتىمەن، جاڭا الەمنىڭ، جەتى سانىنىڭ تىلسىم تابيعاتىمەن، قازاقستاننىڭ تاريحي مۇرالارىمەن تانىستىرىپ، مادەنيەتكە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، تاربيەلەۋ.
1 - جۇرگىزۋشى. ارمىسىزدار قۇرمەتتى وقىتۋشىلار مەن ستۋدەنتتەر!
2 - جۇرگىزۋشى. الەۋمەتتىك گۋمانيتارلىق جانە قازاق ءتىلى، ورىس ءتىلى پاندەر بىرلەستىگىنىڭ «رۋحاني سەزىم الەمى» اتتى اپتالىعى اياسىندا وتەتىن «جەتى قاسيەتتى سان» اتتى سىنىپتان تىس تانىمدىق كەشكە قوش كەلدىڭىزدەر.
1 - جۇرگىزۋشى. ادامزات تاريحىندا الەم كەرەمەتتەرىنىڭ سانى جەتەۋ عانا. نەگە جەتەۋ؟ بۇل سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن وتكەندى ەسكە العان ارتىق ەمەس. «جەتى» دەگەن ساندى قادىرلەۋ كونە زاماننان باستالادى، قاسيەتتى سان بولىپ ەسەپتەلەدى. اي كۇنتىزبەسىن نەگىزگە العان ەسەپ بويىنشا - ءبىر اپتادا جەتى كۇن بار، دەمەك، اي فازالارى جەتى كۇندە ءبىر وزگەرىپ وتىرادى. اسپان الەمىندە جەتى شىراق: كۇن، اي، مەركۋريي، ساتۋرن، مارس، يۋپيتەر، شولپان - جەتى قۇدايى اتىمەن بايلانىستى بولىپ، ولاردىڭ قۇرمەتىنە ۆاۆيلوندا جەتى ساتىلى كۇمبەز ورناتىلدى. ەجەلگى گرەكتەر دە جەتى دەگەن سانعا تابىندى، سەبەبى جەتى اپوللون قۇدايدىڭ سانى.
2 - جۇرگىزۋشى. بۇگىن ماعان كەرەك ەمەس ەرتەگى،
ەرتەگىنى ءوز باسىمدا شەرتەدى.
تاريح كەرەك ىرگەتاسى حالىقتىڭ،
ىرگەتاسسىز قالانبايدى ەرتەڭى.
ءبىز بۇگىن ەسكى الەمنىڭ جەتى كەرەمەتى، ءبىزدىڭ زاماننىڭ جەتى كەرەمەتى، تابيعاتتىڭ جەتى كەرەمەتى، قازاقستاننىڭ جەتى كەرەمەتى جانە جەتى سانىنا بايلانىستى قالىپتاسقان ۇلتتىق دۇنيەتانىمعا ساياحات جاسايمىز.
2 - جۇرگىزۋشى. الەمنىڭ كەرەمەتتەرى تۋرالى العاشقى ويلار تاريح اتاسى گەرودوتتىڭ ەڭبەكتەرىندە كەزدەسەدى، ءبىراق ول تىزىمدە 3 كەرەمەت دەپ ساموس ارالىنداعى قالانى سۋمەن قامتاماسىز ەتەتىن قۇبىر جۇرگىزىلگەن جەر استى تۋننەلدى، ايلاقتا سۋ جينالاتىن بوگەتتى جانە گەرا قۇدايىنىڭ حرامىن كورسەتكەن. كەيىندەۋ ب. ز. د. ءىىى عاسىردا كەرەمەتتەردىڭ جاڭا ءتىزىمى پايدا بولدى. ول جايىندا سيداننان شىققان انتيپاتردىڭ ولەڭىندە كەزدەسەدى.
1 - جۇرگىزۋشى. كەرەمەتتەر تۋرالى اڭگىمەمىزدى باستايىق. ءبىزدىڭ جىل ساناۋىمىزعا دەيىنگى الەمنىڭ جەتى كەرەمەتىمەن سىزدەرمەن وي بولىسەتىن 2 - كۋرس ستۋدەنتتەرى اقنۇر مەن الۋا.
ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىن 3 عاسىردا ەسكەندىر زۇلقارنايىن كىشى ازيا، ورتا ازيا، مىسىر، وڭتۇستىك ءۇندىستان اۋماقتارىن جاۋلاپ الىپ، ۇلى يمپەريا قۇرعاننان كەيىن، ساياحاتشىلاردى قىزىقتىرۋ ءۇشىن وسى وڭىرلەردەگى 7 ورىننان تاڭداعان ساۋلەت ونەرى ەسكەرتكىشتەرى. مىنە، بۇگىن ءبىز سىزدەرگە الەمنىڭ وسى جەتى كەرەمەتى تۋرالى قىسقاشا ايتىپ كەتسەك. وسىلاردى ءبىر جىپكە تىزسەك، وندا:
— ۆسە نا سۆەتە بويتسيا ۆرەمەني، ا ۆرەميا بويتسيا پيراميد دەگەن ناقىل ءسوزدىڭ تىرەگى مىسىر پيراميدالارى ەڭ كونە كەرەمەت جانە ۋاقىت تەزىنە شىداسىپ، ءبىزدىڭ كۇنگە جەتكەن جالعىز كەرەمەت. پيراميدالار ەجەلگى مىسىر پەرعاۋىندارىنىڭ وزىندىك ۇلگىدەگى مازارلارى، ءبىزدىڭ زامانىمىزدان بۇرىن 28 عاسىردا، ياعني وسىدان 5000 جىل بۇرىن سالىنعان.
ەڭ ۇلكەن پيراميدا دەپ سانالاتىن حەوپس پيراميداسىن اكەسى سنوفرۋ قايتىس بولعان سوڭ تاققا وتىرعان جاس پەرعاۋىن حەوپس سالعىزعان، بيىكتىگى 147 مەتر، 50 - قاباتتى ۇيدەي جانە ءارقايسىسى 2، 5 توننادان تۇراتىن 2، 5 ملن. تاس بلوكتاردان سالىنعان، ءار قىرىنىڭ ۇزىندىعى 235 مەتر. قۇلدار ازابىنىڭ كۋاسى، بۇل تاريحتى ۇمىتۋعا بولمايدى، ساۋلەتشىسى يمحوتەپ. بۇل پەرعاۋنعا تاۋداي مازار جەتكىلىكسىز بولىپ كورىنگەن بە، ول پيراميدانى ۇلكەن جارتاستان قاشاپ جاسالعان تاس مۇسىنگە كۇزەتتىرىپ قويىڭدار دەپ جارلىق ەتكەن. ونىڭ باسى ادام بەينەسىندە دە، دەنەسى ارىستان تۇلعالى. ول “سفينكس” دەپ اتالادى. ادامداي دانىشپان، ارىستانداي ايباتتى سفينكس بەينەسى جوققا سەنگىش ىرىمشىل جانداردىڭ زارەسىن العان، سوندىقتان جۇرت ونى ۇرەي اتاسى دەپ كەتكەن. كونە تاريحتىڭ مىزعىماس كۋاسى بولعان پيراميدالار ۋاقىت سىنىنان ءوتىپ، ءالى دە تالاي ۇرپاقتاردىڭ تاماشالاپ قارايتىن مادەني – ساۋلەت ەسكەرتكىشى رەتىندە قالا بەرەدى.
جەتى قاسيەتتى سان. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ءبىر بۇزاۋ، ءبىر توقتى، ءبىر لاق ەل كوشكەندە جۇرتتان قالىپتى. ۇشەۋى دوس بولىپ، قوس تۇرعىزىپ الىپتى. قوسى ءبىر بۇلاقتىڭ بويىندا ەكەن، قاسىندا بايتەرەگى بار ەكەن. بۇلاردىڭ حابارىن ەستىپ ءبىر ايۋ جەيمىن دەپ...
