جىرىم ساعان ارنالادى، ەلباسى
تاقىرىبى: « جىرىم ساعان ارنالادى، ەلباسى!»
ماقساتى: ەلباسى تۋرالى تولىق ماعلۇمات بەرۋ. بالالاردىڭ ءوز ەلىنە، تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، سەزىمدەرىن ارتتىرۋ. وتانىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ، ەلىمىزدىڭ تاريحى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
كورنەكىلىگى: ەلباسى ن. نازاربايەۆتىڭ سۋرەتى، رامىزدەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر.
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ.
بارىسى: ۇيىمداستىرۋ.
شاتتىق شەڭبەر:
كوك اسپاندا كۇن كۇلسىن،
بىرگە كۇلسىن ءبۇلدىرشىن.
ۇل قولىندا تۋ ءجۇرسىن،
قىز قولىندا گۇل ءجۇرسىن!
بىرگە كۇلسىن ءبۇلدىرشىن.
سۇراق-جاۋاپ:
- ءبىز قاي ەلدە تۇرامىز؟
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تۇرامىز.
- قازاقستاننىڭ ەلورداسى قاي قالا؟
- ەلوردامىز – استانا.
- ەلباسىمىز كىم؟
- ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ.
- ءبىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرىن بىلەمىز بە؟
- ءانۇران، تۋ، ەلتاڭبا.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ 1940 جىلى 6 شىلدەدە الماتى وبلىسىنىڭ قاراساي اۋدانىنا قاراستى شامالعان اۋىلىندا ءابىش پەن ءالجاننىڭ وتباسىسىندا دۇنيەگە كەلگەن. ەڭبەك جولىن 1960 جىلى تەمىرتاۋ قالاسىنداعى قاراعاندى مەتاللۋرگيا كومبيناتىندا قاتارداعى جۇمىسشى بولىپ باستاپ، دومنا پەشىنىڭ اعا گازداۋشىلىعىنا دەيىنگى جولدان ءوتتى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلباسىنا دەيىن كوتەرىلگەن. ن. ءا. نازاربايەۆ وسىنداي تاماشا جەتىستىكتەر دەڭگەيىنە بىردەن قولى جەتكەن جوق. كىشكەنتاي كەزىنەن باستاپ، ءتۇرلى قيىندىقتاردى باستان كەشىرگەن. سونىڭ ءبىرى بالا كەزىندە بىرنەشە شاقىرىم جەردەگى مەكتەپكە قىستىڭ قارلى بورانى مەن كۇزدىڭ قارا سۋىعىنا قاراماستان، تاڭنىڭ اتۋىن كۇتپەستەن مەكتەپكە قاتىناعان ءساتىن ايتساق تا بولادى. الدىنا قويعان ماقساتى ايقىن ادامدار نە نارسە بولسا دا جەڭىپ، سول ماقساتىنا جەتەتىنىن ءبىز وسى اتامىزدىڭ جاساپ جاتقان ايشىقتى دا ايقىن جۇمىستارىنان اڭعارا الامىز.
تاۋەلسىز قازاقستانىڭ تاريحي كەزەڭدەرىنە شولۋ جاسايىق.
1991جىلى رەسپۋبليكا جۇرتشىلىعى تۇڭعىش رەت نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى. نازاربايەۆتى رەسپۋبليكامىزدىڭ پرەزيدەنتى ەتىپ سايلايدى.
1992 جىلى تۋ، ەلتاڭبا، ءانۇران بەكىدى.
تۋ
1 - بالا: كوك اسپانداي كوكپەڭبەك
نەتكەن ءايبات، ادەمى.
كوك ەمەس، ول تەكتەن تەك،
ەلدىڭ اشىق قاباعى.
2 - بالا: اقنيەتتى التىن كۇن،
ورىن العان سول توردەن.
جالاۋى بۇل حالقىمنىڭ،
مارتەبەسى تۋ، ارى.
3 - بالا: كۇمىس كۇننىڭ استىندا،
جەلبىرەيدى تۋىمىز.
قازاق دەگەن حالىقتىڭ،
ۇلى مەنەن قىزىمىز.
ەلتاڭبا
4 - بالا: ەلتاڭباسى ەلىمنىڭ
قازاقستان جالاۋى.
تۇنىعىنداي كوگىلدىر
ورتادا اسپان ادەمى.
5 - بالا: قۇت - بەرەكە شاڭىراق،
اسقار ارمان قىرانى
قاناتتى قوس ارعىماق،
ەكى جاقتان كومكەرگەن
6 - بالا: تاۋەلسىزدىك جولىندا
تالاي - تالاي تەر تامعان
بيلىگىڭ ءوز قولىڭدا
ەركىندىگىم ەلتاڭبام.
1993 جىلى ءتول تەڭگەمىز ومىرگە كەلدى.
1998 جىلى اقمولا قالاسى استانا دەپ جاريالاندى.
2002 جىلى استانا - بايتەرەك مونۋمەنتى سالىندى. ونىڭ بيىكتىگى 97 مەتر.
- بالالار، سەندەر استانا، ءتىل، وتان، قازاقستان تۋرالى، تۋعان ولكەمىز تۋرالى تاقپاقتار بىلەسىڭدەر مە؟
- بالالار، مەن سەندەرگە استانا تۋرالى ولەڭ وقىپ بەرەيىن.
استانام
بابالاردىڭ كوزىندەي،
دانالاردىڭ سوزىندەي.
ۇلى دالا تۇعىرلى،
ۇلى قالا وزىندەي.
وتانىمنىڭ تورىندە،
سارىارقانىڭ ورىندە.
تۋ ۇستاعان استانام -
اسەم قالا، باس قالا!
ءتىل تۋرالى
تۋعان تىلدە سىرى تەرەڭ جانىم بار،
تۋعان تىلدە ءانىم مەنەن ءسانىم بار.
تۋعان ءتىلىم ءتىل بولۋدان قالسا ەگەر،
جۇرەگىمدى سۋىرىپ – اق الاڭدار
وتان
وتان - مەنىڭ جۇرەگىم،
وتان - مەنىڭ تىرەگىم.
وتان - سەنىڭ ساياندا،
باقىت قۇشىپ جۇرەمىن.
وتان - ءبىزىڭ ءانىمىز،
وتان - ءبىزدىڭ ءسانىمىز.
ەر جەتەمىز تۋعان ەل،
سەنى ءسۇيىپ ءبارىمىز.
وتان - مەنىڭ ءوز ەلىم،
وتان - تۋعان ءوز جەرىم.
وتان - دالام، وزەنىم.
گۇلدەي جايناپ وسەمىز.
قازاقستان
قازاق جەرى - قازاقستان،
مولدىرەگەن اشىق اسپان.
الىس كەتسەم ساعىنامىن،
وتانىم سەن – قازاقستان.
ەرتەڭگى ەلدىڭ تىرەگى -
بۇگىنگى جاس ۇلاندار.
كۇندەي اپپاق جۇرەگى،
كەلەدى ءوسىپ قىراندار.
ءاربىر قازاق بالاسى،
ءوزىم سوندا تۇرام دەپ.
بۇل قازاقتىڭ دالاسى،
اتا - بابام تۋعان جەر
ءمۇعالىم: بالالار ەگەمەندى قازاقستان ەلىنىڭ كەلەشەگى دە، بولاشاعى دا، مىنا وزدەرىڭ بولاسىڭدار، سول سەبەپتەن قازاقستان بايراعىن بيىك ۇستاپ، ءتىلدى قۇرمەتتەڭدەر.
وسىمەن « جىرىم ساعان ارنالادى ەلباسى» اتتى تاربيە ساعاتىمىز اياقتالدى.
ماقساتى: ەلباسى تۋرالى تولىق ماعلۇمات بەرۋ. بالالاردىڭ ءوز ەلىنە، تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، سەزىمدەرىن ارتتىرۋ. وتانىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ، ەلىمىزدىڭ تاريحى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ.
كورنەكىلىگى: ەلباسى ن. نازاربايەۆتىڭ سۋرەتى، رامىزدەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر.
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ.
بارىسى: ۇيىمداستىرۋ.
شاتتىق شەڭبەر:
كوك اسپاندا كۇن كۇلسىن،
بىرگە كۇلسىن ءبۇلدىرشىن.
ۇل قولىندا تۋ ءجۇرسىن،
قىز قولىندا گۇل ءجۇرسىن!
بىرگە كۇلسىن ءبۇلدىرشىن.
سۇراق-جاۋاپ:
- ءبىز قاي ەلدە تۇرامىز؟
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تۇرامىز.
- قازاقستاننىڭ ەلورداسى قاي قالا؟
- ەلوردامىز – استانا.
- ەلباسىمىز كىم؟
- ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ.
- ءبىز قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرىن بىلەمىز بە؟
- ءانۇران، تۋ، ەلتاڭبا.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ 1940 جىلى 6 شىلدەدە الماتى وبلىسىنىڭ قاراساي اۋدانىنا قاراستى شامالعان اۋىلىندا ءابىش پەن ءالجاننىڭ وتباسىسىندا دۇنيەگە كەلگەن. ەڭبەك جولىن 1960 جىلى تەمىرتاۋ قالاسىنداعى قاراعاندى مەتاللۋرگيا كومبيناتىندا قاتارداعى جۇمىسشى بولىپ باستاپ، دومنا پەشىنىڭ اعا گازداۋشىلىعىنا دەيىنگى جولدان ءوتتى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلباسىنا دەيىن كوتەرىلگەن. ن. ءا. نازاربايەۆ وسىنداي تاماشا جەتىستىكتەر دەڭگەيىنە بىردەن قولى جەتكەن جوق. كىشكەنتاي كەزىنەن باستاپ، ءتۇرلى قيىندىقتاردى باستان كەشىرگەن. سونىڭ ءبىرى بالا كەزىندە بىرنەشە شاقىرىم جەردەگى مەكتەپكە قىستىڭ قارلى بورانى مەن كۇزدىڭ قارا سۋىعىنا قاراماستان، تاڭنىڭ اتۋىن كۇتپەستەن مەكتەپكە قاتىناعان ءساتىن ايتساق تا بولادى. الدىنا قويعان ماقساتى ايقىن ادامدار نە نارسە بولسا دا جەڭىپ، سول ماقساتىنا جەتەتىنىن ءبىز وسى اتامىزدىڭ جاساپ جاتقان ايشىقتى دا ايقىن جۇمىستارىنان اڭعارا الامىز.
تاۋەلسىز قازاقستانىڭ تاريحي كەزەڭدەرىنە شولۋ جاسايىق.
1991جىلى رەسپۋبليكا جۇرتشىلىعى تۇڭعىش رەت نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى. نازاربايەۆتى رەسپۋبليكامىزدىڭ پرەزيدەنتى ەتىپ سايلايدى.
1992 جىلى تۋ، ەلتاڭبا، ءانۇران بەكىدى.
تۋ
1 - بالا: كوك اسپانداي كوكپەڭبەك
نەتكەن ءايبات، ادەمى.
كوك ەمەس، ول تەكتەن تەك،
ەلدىڭ اشىق قاباعى.
2 - بالا: اقنيەتتى التىن كۇن،
ورىن العان سول توردەن.
جالاۋى بۇل حالقىمنىڭ،
مارتەبەسى تۋ، ارى.
3 - بالا: كۇمىس كۇننىڭ استىندا،
جەلبىرەيدى تۋىمىز.
قازاق دەگەن حالىقتىڭ،
ۇلى مەنەن قىزىمىز.
ەلتاڭبا
4 - بالا: ەلتاڭباسى ەلىمنىڭ
قازاقستان جالاۋى.
تۇنىعىنداي كوگىلدىر
ورتادا اسپان ادەمى.
5 - بالا: قۇت - بەرەكە شاڭىراق،
اسقار ارمان قىرانى
قاناتتى قوس ارعىماق،
ەكى جاقتان كومكەرگەن
6 - بالا: تاۋەلسىزدىك جولىندا
تالاي - تالاي تەر تامعان
بيلىگىڭ ءوز قولىڭدا
ەركىندىگىم ەلتاڭبام.
1993 جىلى ءتول تەڭگەمىز ومىرگە كەلدى.
1998 جىلى اقمولا قالاسى استانا دەپ جاريالاندى.
2002 جىلى استانا - بايتەرەك مونۋمەنتى سالىندى. ونىڭ بيىكتىگى 97 مەتر.
- بالالار، سەندەر استانا، ءتىل، وتان، قازاقستان تۋرالى، تۋعان ولكەمىز تۋرالى تاقپاقتار بىلەسىڭدەر مە؟
- بالالار، مەن سەندەرگە استانا تۋرالى ولەڭ وقىپ بەرەيىن.
استانام
بابالاردىڭ كوزىندەي،
دانالاردىڭ سوزىندەي.
ۇلى دالا تۇعىرلى،
ۇلى قالا وزىندەي.
وتانىمنىڭ تورىندە،
سارىارقانىڭ ورىندە.
تۋ ۇستاعان استانام -
اسەم قالا، باس قالا!
ءتىل تۋرالى
تۋعان تىلدە سىرى تەرەڭ جانىم بار،
تۋعان تىلدە ءانىم مەنەن ءسانىم بار.
تۋعان ءتىلىم ءتىل بولۋدان قالسا ەگەر،
جۇرەگىمدى سۋىرىپ – اق الاڭدار
وتان
وتان - مەنىڭ جۇرەگىم،
وتان - مەنىڭ تىرەگىم.
وتان - سەنىڭ ساياندا،
باقىت قۇشىپ جۇرەمىن.
وتان - ءبىزىڭ ءانىمىز،
وتان - ءبىزدىڭ ءسانىمىز.
ەر جەتەمىز تۋعان ەل،
سەنى ءسۇيىپ ءبارىمىز.
وتان - مەنىڭ ءوز ەلىم،
وتان - تۋعان ءوز جەرىم.
وتان - دالام، وزەنىم.
گۇلدەي جايناپ وسەمىز.
قازاقستان
قازاق جەرى - قازاقستان،
مولدىرەگەن اشىق اسپان.
الىس كەتسەم ساعىنامىن،
وتانىم سەن – قازاقستان.
ەرتەڭگى ەلدىڭ تىرەگى -
بۇگىنگى جاس ۇلاندار.
كۇندەي اپپاق جۇرەگى،
كەلەدى ءوسىپ قىراندار.
ءاربىر قازاق بالاسى،
ءوزىم سوندا تۇرام دەپ.
بۇل قازاقتىڭ دالاسى،
اتا - بابام تۋعان جەر
ءمۇعالىم: بالالار ەگەمەندى قازاقستان ەلىنىڭ كەلەشەگى دە، بولاشاعى دا، مىنا وزدەرىڭ بولاسىڭدار، سول سەبەپتەن قازاقستان بايراعىن بيىك ۇستاپ، ءتىلدى قۇرمەتتەڭدەر.
وسىمەن « جىرىم ساعان ارنالادى ەلباسى» اتتى تاربيە ساعاتىمىز اياقتالدى.
You Might Also Like
