جوعالعان سومكە
كۇرەڭ كۇز. كۇن جەلكەم. ىمىرت قويۋلانىپ، قاراڭعىلىق تۇسكەن. سەكپىل بەت سارى ۇل سەلك ەتتى. الدا قاراڭداپ الدەكىم كورىندى. بۇل كوشەنىڭ بالالارى باسقا جاقتىڭ ۇلدارىن جولىقتىرسا، الىمجەتتىك جاساپ، سەبەپسىز ۇرىپ كەتەدى دەگەندى ەستيتىن. سول كەرەك وزىنە! جارىق كوشەمەن جۇرمەي، توتەلەتىپ نەسى بار؟
«ال قامدال، باتىرىم!..»
قاراڭداعان سۇلبا تۇرا قالدى.
— بالاقاي، ءتۇن ىشىندە قايدا باراسىڭ؟ — دەدى جىلى ۇشىراپ.
— تەنتەك بالا ما دەپ زارەم ۇشقانى-اي!..
— ەسىمىڭ كىم؟
— ءجانالى.
— قاي سىنىپتا وقيسىڭ؟
— ۇشىنشىدە...
— جالعىز نەگە ءجۇرسىڭ؟
— سومكەمدى ىزدەپ...
— قايداعى سومكە؟
— كادىمگى... كۇندە مەكتەپكە تاسيتىن...
— كىتاپ-داپتەرلەرىڭدى سالىپ جۇرگەن بە؟
— ونى قايدان بىلەسىز؟
— ءوزىڭ ايتىپ تۇر ەمەسسىڭ بە؟!. سونىمەن...
— سول... سومكەم جوعالىپ... الگىندە، ساباق قارايىن دەسەم جوق... ءۇي ءىشىن ولاي اقتاردىم، بىلاي اقتاردىم. اكەم قاتال ادام... جەردەن شۇقىساڭ دا تاپ، قۇر قول ورالساڭ، تاياق جەيسىڭ دەگەن سوڭ ىزدەپ شىقتىم...
— ەندى قايدا باراسىڭ؟
— باعانا مەكتەپ جانىنداعى ستاديوندا فۋتبول ويناعانبىز. سول جەردە ۇمىتىپ كەتكەن شىعارمىن.
— بولجامىڭ دۇرىس... ءىم-م... قورقىپ كەلەسىڭ بە؟
— يا، اعاي.
— ءجۇر، ەرتىپ بارايىن.
— راحمەت! — دەدى بالا.
بەيتانىس اعا مەن ءجانالى مەكتەپ جاققا بەت الدى.
باعانا باسىنداعى ەلەكتر شامدارى ستاديون الاڭىن جاپ-جارىق ەتىپ تۇر. ەكەۋى ءارى قارادى، بەرى قارادى. كوزدەرىنە ەشتەڭە تۇسپەدى. ءبىرازدان سوڭ بەيتانىس اعا:
— اينالايىن، سەن تاعى ىزدە. مەن وسى جەردە توسام، — دەدى.
ءجانالى ستاديوندى قايىرا قاراپ شىقتى. ايتاقىر الاڭنىڭ شەتىندەگى ءشوپتىڭ اراسىن دا قالدىرمادى. سومكە تۇگىل، نىسپى جوق.
— اعا، — دەدى ول. ءوزى دە شارشاعان سياقتى. — ايىپ ەتپەڭىز... جولىڭىزدان كالدىردىم... سومكەم تابىلار ەمەس...
— ەندى قانداي امال بار؟
— بىلمەيمىن...
— ۇيىڭە قايت، قورىقپايسىڭ با؟
— قورىقپايمىن...
— قورىقساڭ، جەتكىزىپ سالايىن.
— ءوزىم بارام. راحمەت، اعا!
بىلاي شىعا بويىن ۇرەي بيلەدى.
شىنىمەن، سومكەسى جوق پا؟ كىمگە كەرەك بولدى ەكەن؟ سومكەنى قويشى، ساتىپ اپەرەدى عوي. بارىنەن بۇرىن كۇندەلىگى مەن داپتەرلەرى، مەكتەپ كىتاپحاناسىنان العان وقۋلىق كىتاپتارى دا جوعالدى-اۋ!
زىتىپ كەلە جاتقان ۇل قاراڭ-قۇراڭ ەتكەن زاتتى كورىپ، تۇرا قالدى. و، توبا! الگى ءبىراز ءجۇرىپ توقتايدى، ازدان سوڭ تاعى جىلجيدى. كوزى باقىرايىپ، جۇرەگى دۇرسىلدەپ كەتتى. «نە بولسا دا، جاقىنداپ كورەيىن...» قاراسا، كوك كۇشىگى ءوزىنىڭ.
جازعىتۇرىم جاپسارلاس اۋىلداعى ەرمەك قۇرداسىنان التى ايلىق كۇشىكتى سۇراپ اكەلگەن كوكەسى:
— جەر ۇيدە تۇرعان سوڭ، يت ەس بولادى! كەيىن بايلاپ قويارمىز. ازىرشە بوس جۇرە بەرسىن، — دەدى.
ءجانالى كۇشىكپەن دوستاسىپ كەتتى. كوك كۇشىك قايدان كەلسە دە، جۇگىرىپ بالانىڭ الدىنان شىعادى. بالا كۇشىكتى موينىنان قۇشاقتايدى. ءسويتىپ ەكەۋى ءبىراز تۇرادى. كەلە سالا يتاياعىنا اس قۇيادى. سودان اسىر-سالىپ ۇزاق وينايدى، ەكەۋى. قولىنداعى دوبىن، باسىنداعى قالپاعىن، بولماسا اعاش-تاياقتى ادەيى لاقتىرىپ، الىپ كەل دەپ جۇمسايدى. كوك كۇشىك بالانىڭ جۇمساۋىنا ابدەن ۇيرەندى. ەلگەزەك. تاعى تاپسىرماڭ بار ما دەگەندەي كوزدەرى جاۋدىرەپ قارايتىنى بار. ءبارىن تۇسىنەدى، ءبارىن بىلەدى.
— كۇشىگىڭ ۇلكەيدى، كوپ ەركەلەتپە، — دەگەن كوكەسىنىڭ ءسوزىن مويىنداعىسى كەلمەيدى بالا. وعان كوك يت ءالى كىشكەنتاي سياقتى.
مىنا قىزىقتى قاراڭىز. كوك يت سۇيرەلەپ جۇرگەن بالانىڭ سومكەسى! مۇنداي قۋانباس. ەسىنە ءتۇستى. باعانا دوپ ويناپ جۇرگەندە ءيتىن كورگەن. ويىننان سوڭ دوستارىمەن سويلەسىپ، سومكەسىن الۋدى، الىپسوقتى ەرتۋدى ۇمىتىپ ۇيگە كەتىپ وتىرعان. كوك يت سومكەنى كورىپ قالعان عوي. قاراڭعى تۇسكەنشە بالانى توسىپ، ۇيگە قايتقان بەتى وسى بولدى.
— اقىلدىم مەنىڭ! كومەكشىم مەنىڭ!
ءجانالى ءيتىن قۇشاقتادى. ال ءيتى قۇيرىعىن بۇلعاڭداتىپ، ەركەلەي باستادى.
You Might Also Like
-
اسەمنىڭ وكپەسى قارا قازانداي. اۋىلدا تۇراتىن اجەسىنە كوكەسى «انە اپارام، مىنە اپارام» دەگەلى تالاي بولدى. نەگە ايتقانىن ورىندامايدى؟ ۋادە بەرمەگەندە، ءبۇيتىپ مازاسىزدانباس ەدى. الگىندە د...
-
اسحات ايماعامبەتوۆ ءبىلىم سالاسىنداعى پلاگياتپەن كۇرەسەتىن جۇيە تۋرالى ايتتى.
