جول ءتارتىبىن جادىڭدا ۇستا!
تاقىرىبى: جول ءتارتىبىن جادىڭدا ۇستا!
ءتۇرى: تەست
ماقساتى: كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن جانە كوشە قاتىناس ەرەجەلەرىن قايتالاۋ.
وقۋشىلاردى ساقتىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: كوشەدە ءجۇرۋ ەرەجەسىنە بايلانىستى باسپادان شىققان تابليسا، سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر.ت.ب.
ءى.ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلاردىڭ نازارىن جاڭا سىنىپ ساعاتىنا اۋدارۋ.
ءىى.نەگىزگى كەزەڭ
ءباعدارشام-ومىرىمىزدى جازىمنان ساقتاندىراتىن كومەكشىمىز.ونىڭ سىرىن ءبىلىپ، ءتىلىن الۋ بارشامىزعا كەرەك.
ءمۇعالىم: بالالار، كوشەدە ءجۇرۋ ەرەجەسىن ءبىلۋ بىزگە نە ءۇشىن كەرەك؟
ايزات: ءار وقۋشى كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن وتە جاقسى ءبىلۋ كەرەك.كوشەدە جۇرە ءبىلۋ ماشينا استىنا تۇسۋدەن، اپاتتان ساقتايدى.
ارسەن: كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن ورىنداماۋ كولىكتىڭ ءجۇرىپ-تۇرۋىنا كەدەرگى كەلتىرەدى.مىسالى: جولاۋشىلار جۇمىسقا، ساباققا،
دارىگەرگە بارۋعا كەشىگۋى، فابريكا، زاۋىتتارعا، دۇكەنگە، جۇك مەزگىلىندە اپارىلماۋى، ۆوكزالدارعا باسقا قالالارعا دەر كەزىندە جەتە الماۋى مۇمكىن.
ءمۇعالىم: جاياۋ ادام قاي جەرمەن جۇرۋگە بولمايدى؟
البينا: كولىك جۇرەتىن كوشەنىڭ ورتاسىمەن جۇرۋگە رۇقسات ەتىلمەيدى.
ءمۇعالىم: كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن كىم باسقارادى؟
ءبىر وقۋشى كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن كورسەتەتىن باعدارشام سۋرەتىن كورسەتەدى.
قۋاندىق: (باعدارشامنىڭ قىزىل وتىن كورسەتىپ)
باعدارشامنىڭ قىزىل وتى جانعاندا جۇرگىنشىگە دە، كولىكتەرگە دە توقتاپ تۇرۋ كەرەك.سارى شام باعدارشام وتىنىڭ اۋىسۋىن كورسەتەدى.بۇدان دا جۇرۋگە بولمايدى.سارىدان كەيىن جاسىل.
جارىق جانعاندا جول اشىق، جۇرۋگە بولادى.
ءمۇعالىم: كوشەنىڭ ەكىنشى كوشەمەن قيىلىسقان جەرىندە نەمەسە «وتەتىن جەر» دەپ جازىلعان تۇستا نەمەسە اسفالتتا كولدەنەڭنەن سىزىلعان جالپاق اق جولاقتارى بار جەرىندە جانە بەت الدىنداعى باعدارشامنىڭ جاسىل جارىعى جانعان كەزدە وتۋگە بولادى.
كورنەكىلىك كورسەتىلەدى.
ءمۇعالىم: باعدارشام جوق كوشەلەردەن قالاي وتەمىز؟
بەرىك: ەگەر وتەتىن جەردە باعدارشام بولماسا، كوشەدەن وتە بەرە اۋەلى سول جاققا قارايمىز.كوشەنىڭ ورتا تۇسىنا جەتكەندە، وڭ جاعىمىزعا كوز سالامىز.ەگەر ول جاقتان ماشينا كەلە جاتسا، ءوتىپ كەتكەنشە سول ورىندا كۇتە تۇرامىز.
- وقۋشى قالاي وتەتىنىن كورسەتەدى.
ءمۇعالىم: بالالار، سەندەر دۇرىس جانە بۇرىس اتتى ەكى وقۋشىنىڭ كوشەدە قالاي جۇرەتىنىن كورەسىڭدەر.ەكەۋىنىڭ قايسىسى كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن بىلمەيدى، اڭعارىپ وتىرىڭدار!
ەكى وقۋشى جيەك جولمەن ءجۇرىپ كەلەدى.بۇرىستىڭ تۇيمەلەرى
سالىنباعان، قالاي بولسا سولاي كيىنگەن، دۇرىس تازا، تاپ-تۇيناقتاي، جيەك جولدىڭ وڭ جاعىمەن كەلە جاتىر.جولدا قاريا اجەيدى قاعىپ كەتەدى، كەشىرىم سۇراۋدى دا ۇمىتادى.
بالالار، دۇرىس پەن بۇرىستىڭ قايسىسى قاتەلىكتەر جىبەردى جانە قانداي قاتەلىكتەر؟
اقبوبەك: بۇرىستىڭ ءۇستى-باسى كىر، كيىمى القام-سالقام، وزىنە ءمان بەرمەيدى ەكەن، قاريانى قاعىپ كەتىپ، كەشىرىم سۇراعان جوق.
ءمۇعالىم: نە سەبەپتى كىسىنى قاعىپ كەتتى؟
سەرىك: كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن بىلمەدى.جيەك جولدا دۇرىس جۇرگەن جوق.
ءمۇعالىم: ال جيەك جولدا قالاي ءجۇرۋ كەرەك؟
مەدەۋ: جيەك جولدىڭ وڭ جاعىمەن ءجۇرۋ كەرەك، سول جاعىمەن جۇرۋگە بولمايدى.
ءمۇعالىم: وندا تاعى قالاي جۇرۋگە رۇقسات ەتىلمەيدى؟
ايجامال: تورت-بەس ادام قاتار جۇرۋگە بولمايدى.
جيەك جولدا قالاي ءجۇرۋدى ەكى وقۋشى كورسەتەدى.
ءمۇعالىم: ايالدامادا تۇرعان كولىكتى ياعني ماشينا، اۆتوبۋستى قالاي اينالىپ ءوتۋ كەرەك؟
وڭايباي: ايالدامادا تۇرعان اۆتوموبيل، اۆتوبۋس نەمەسە تروللەيبۋستى تەك سىرت جاعىنان اينالىپ ءوتۋ كەرەك.سوندا ءبىز ونىڭ سوڭىندا كەلە جاتقان ماشينانى دەر كەزىندە كورەمىز.
ءمۇعالىم: جارايدى، وقۋشىلار سەندەر كوپتەگەن كوشە قيىلىسىندا كەزدەسەتىن قاۋىپ-قاتەرلەردەن امان-ساۋ قۇتىلىپ شىعادى دەگەن سەنىمدەمىن.
ءىىى.قورىتىندىلاۋ
جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىن ءار كەز جادىمىزدا ساقتاۋىمىز كەرەك.
جول ءتارتىبىن جادىڭدا ۇستا، بالاقاي!
ءتۇرى: تەست
ماقساتى: كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن جانە كوشە قاتىناس ەرەجەلەرىن قايتالاۋ.
وقۋشىلاردى ساقتىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: كوشەدە ءجۇرۋ ەرەجەسىنە بايلانىستى باسپادان شىققان تابليسا، سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر.ت.ب.
ءى.ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
وقۋشىلاردىڭ نازارىن جاڭا سىنىپ ساعاتىنا اۋدارۋ.
ءىى.نەگىزگى كەزەڭ
ءباعدارشام-ومىرىمىزدى جازىمنان ساقتاندىراتىن كومەكشىمىز.ونىڭ سىرىن ءبىلىپ، ءتىلىن الۋ بارشامىزعا كەرەك.
ءمۇعالىم: بالالار، كوشەدە ءجۇرۋ ەرەجەسىن ءبىلۋ بىزگە نە ءۇشىن كەرەك؟
ايزات: ءار وقۋشى كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن وتە جاقسى ءبىلۋ كەرەك.كوشەدە جۇرە ءبىلۋ ماشينا استىنا تۇسۋدەن، اپاتتان ساقتايدى.
ارسەن: كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن ورىنداماۋ كولىكتىڭ ءجۇرىپ-تۇرۋىنا كەدەرگى كەلتىرەدى.مىسالى: جولاۋشىلار جۇمىسقا، ساباققا،
دارىگەرگە بارۋعا كەشىگۋى، فابريكا، زاۋىتتارعا، دۇكەنگە، جۇك مەزگىلىندە اپارىلماۋى، ۆوكزالدارعا باسقا قالالارعا دەر كەزىندە جەتە الماۋى مۇمكىن.
ءمۇعالىم: جاياۋ ادام قاي جەرمەن جۇرۋگە بولمايدى؟
البينا: كولىك جۇرەتىن كوشەنىڭ ورتاسىمەن جۇرۋگە رۇقسات ەتىلمەيدى.
ءمۇعالىم: كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن كىم باسقارادى؟
ءبىر وقۋشى كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن كورسەتەتىن باعدارشام سۋرەتىن كورسەتەدى.
قۋاندىق: (باعدارشامنىڭ قىزىل وتىن كورسەتىپ)
باعدارشامنىڭ قىزىل وتى جانعاندا جۇرگىنشىگە دە، كولىكتەرگە دە توقتاپ تۇرۋ كەرەك.سارى شام باعدارشام وتىنىڭ اۋىسۋىن كورسەتەدى.بۇدان دا جۇرۋگە بولمايدى.سارىدان كەيىن جاسىل.
جارىق جانعاندا جول اشىق، جۇرۋگە بولادى.
ءمۇعالىم: كوشەنىڭ ەكىنشى كوشەمەن قيىلىسقان جەرىندە نەمەسە «وتەتىن جەر» دەپ جازىلعان تۇستا نەمەسە اسفالتتا كولدەنەڭنەن سىزىلعان جالپاق اق جولاقتارى بار جەرىندە جانە بەت الدىنداعى باعدارشامنىڭ جاسىل جارىعى جانعان كەزدە وتۋگە بولادى.
كورنەكىلىك كورسەتىلەدى.
ءمۇعالىم: باعدارشام جوق كوشەلەردەن قالاي وتەمىز؟
بەرىك: ەگەر وتەتىن جەردە باعدارشام بولماسا، كوشەدەن وتە بەرە اۋەلى سول جاققا قارايمىز.كوشەنىڭ ورتا تۇسىنا جەتكەندە، وڭ جاعىمىزعا كوز سالامىز.ەگەر ول جاقتان ماشينا كەلە جاتسا، ءوتىپ كەتكەنشە سول ورىندا كۇتە تۇرامىز.
- وقۋشى قالاي وتەتىنىن كورسەتەدى.
ءمۇعالىم: بالالار، سەندەر دۇرىس جانە بۇرىس اتتى ەكى وقۋشىنىڭ كوشەدە قالاي جۇرەتىنىن كورەسىڭدەر.ەكەۋىنىڭ قايسىسى كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن بىلمەيدى، اڭعارىپ وتىرىڭدار!
ەكى وقۋشى جيەك جولمەن ءجۇرىپ كەلەدى.بۇرىستىڭ تۇيمەلەرى
سالىنباعان، قالاي بولسا سولاي كيىنگەن، دۇرىس تازا، تاپ-تۇيناقتاي، جيەك جولدىڭ وڭ جاعىمەن كەلە جاتىر.جولدا قاريا اجەيدى قاعىپ كەتەدى، كەشىرىم سۇراۋدى دا ۇمىتادى.
بالالار، دۇرىس پەن بۇرىستىڭ قايسىسى قاتەلىكتەر جىبەردى جانە قانداي قاتەلىكتەر؟
اقبوبەك: بۇرىستىڭ ءۇستى-باسى كىر، كيىمى القام-سالقام، وزىنە ءمان بەرمەيدى ەكەن، قاريانى قاعىپ كەتىپ، كەشىرىم سۇراعان جوق.
ءمۇعالىم: نە سەبەپتى كىسىنى قاعىپ كەتتى؟
سەرىك: كوشەدە ءجۇرۋ ءتارتىبىن بىلمەدى.جيەك جولدا دۇرىس جۇرگەن جوق.
ءمۇعالىم: ال جيەك جولدا قالاي ءجۇرۋ كەرەك؟
مەدەۋ: جيەك جولدىڭ وڭ جاعىمەن ءجۇرۋ كەرەك، سول جاعىمەن جۇرۋگە بولمايدى.
ءمۇعالىم: وندا تاعى قالاي جۇرۋگە رۇقسات ەتىلمەيدى؟
ايجامال: تورت-بەس ادام قاتار جۇرۋگە بولمايدى.
جيەك جولدا قالاي ءجۇرۋدى ەكى وقۋشى كورسەتەدى.
ءمۇعالىم: ايالدامادا تۇرعان كولىكتى ياعني ماشينا، اۆتوبۋستى قالاي اينالىپ ءوتۋ كەرەك؟
وڭايباي: ايالدامادا تۇرعان اۆتوموبيل، اۆتوبۋس نەمەسە تروللەيبۋستى تەك سىرت جاعىنان اينالىپ ءوتۋ كەرەك.سوندا ءبىز ونىڭ سوڭىندا كەلە جاتقان ماشينانى دەر كەزىندە كورەمىز.
ءمۇعالىم: جارايدى، وقۋشىلار سەندەر كوپتەگەن كوشە قيىلىسىندا كەزدەسەتىن قاۋىپ-قاتەرلەردەن امان-ساۋ قۇتىلىپ شىعادى دەگەن سەنىمدەمىن.
ءىىى.قورىتىندىلاۋ
جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىن ءار كەز جادىمىزدا ساقتاۋىمىز كەرەك.
جول ءتارتىبىن جادىڭدا ۇستا، بالاقاي!
You Might Also Like
