جوو-نىڭ اراسىنان وزىنە كەرەگىن قالاي جاڭىلماي تاڭداۋعا بولادى؟
تالاپكەرلەر الەمدىك تاجىريبەدە ءتىزىمدەگى جۇزدەگەن جوو-دان وزىنە كەرەگىن ىرىكتەۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن ءبىر ءنارسەگە باسا نازار اۋدارادى. بۇل – ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بەدەلى، تۇلەكتەرىنىڭ قازىرگى قىزمەتى، يا سايتىندا كورسەتىلگەن جاقسى جارناماسى دا ەمەس، جوو-نىڭ تالاپكەر قالاعان ماماندىقتى وقىتۋداعى جەتىستىگى. ويتكەنى اتاعى جەر جاراتىن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءوزى بەلگىلى ءبىر ماماندىقتاردى دايارلاۋدا اقساپ تۇرۋى مۇمكىن. سوندىقتان شەتەلدە تالاپكەرلەر ءبىرىنشى وزىنە «مەنىڭ ماماندىعىمدى قاي ۋنيۆەرسيتەت ساپالى وقىتادى؟» دەگەن سۇراقتى قويادى. ال وسى ساۋالدىڭ جاۋابىن تابۋ ءۇشىن البەتتە جوو اراسىندا جۇرگىزىلگەن رەيتينگكە جۇگىنەدى.
مۇنداي ساراپتامالىق جۇمىس ءناتيجەسى بۇگىندە بىزدە دە جاريالانىپ تۇرادى. «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسىمەن ءۇش جىلدان بەرى جاساپ كەلە جاتقان ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ توپتاماسى بار.
ەلىمىزدە ۋنيۆەرسيتەتتەر تىم كوپ، مۇنداي مازمۇنداعى سىن نەگىزىنەن سوڭعى 3-5 جىلدىڭ كولەمىندە ءجيى ايتىلىپ كەلەدى. ءتىپتى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ تا قازاقستان حالقىنا العاشقى جولداۋىندا ەلىمىزدەگى جوو سانىن قىسقارتۋدى تاپسىرعان بولاتىن. ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى وسى اۋقىمدى ءىستى جۇزەگە اسىرۋدا. سونداي-اق ءبىلىم بەرۋ گرانتتارىن بولۋدە دە پالاتانىڭ «جوو رەيتينگى» ناتيجەلەرى نەگىزگە الىنادى.
تالاپكەرلەر الەمدىك تاجىريبەدە ءتىزىمدەگى جۇزدەگەن جوو-دان وزىنە كەرەگىن ىرىكتەۋ ءۇشىن ەڭ الدىمەن ءبىر ءنارسەگە باسا نازار اۋدارادى. بۇل – ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بەدەلى، تۇلەكتەرىنىڭ قازىرگى قىزمەتى، يا سايتىندا كورسەتىلگەن جاقسى جارناماسى دا ەمەس، جوو-نىڭ تالاپكەر قالاعان ماماندىقتى وقىتۋداعى جەتىستىگى. ويتكەنى اتاعى جەر جاراتىن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءوزى بەلگىلى ءبىر ماماندىقتاردى دايارلاۋدا اقساپ تۇرۋى مۇمكىن. سوندىقتان شەتەلدە تالاپكەرلەر ءبىرىنشى وزىنە «مەنىڭ ماماندىعىمدى قاي ۋنيۆەرسيتەت ساپالى وقىتادى؟» دەگەن سۇراقتى قويادى. ال وسى ساۋالدىڭ جاۋابىن تابۋ ءۇشىن البەتتە جوو اراسىندا جۇرگىزىلگەن رەيتينگكە جۇگىنەدى.
مۇنداي ساراپتامالىق جۇمىس ءناتيجەسى بۇگىندە بىزدە دە جاريالانىپ تۇرادى. «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسىمەن ءۇش جىلدان بەرى جاساپ كەلە جاتقان ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ توپتاماسى بار.
ەلىمىزدە ۋنيۆەرسيتەتتەر تىم كوپ، مۇنداي مازمۇنداعى سىن نەگىزىنەن سوڭعى 3-5 جىلدىڭ كولەمىندە ءجيى ايتىلىپ كەلەدى. ءتىپتى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ تا قازاقستان حالقىنا العاشقى جولداۋىندا ەلىمىزدەگى جوو سانىن قىسقارتۋدى تاپسىرعان بولاتىن. ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى وسى اۋقىمدى ءىستى جۇزەگە اسىرۋدا. سونداي-اق ءبىلىم بەرۋ گرانتتارىن بولۋدە دە پالاتانىڭ «جوو رەيتينگى» ناتيجەلەرى نەگىزگە الىنادى.
وتاندىق جوو-دا وقۋدى قالاعان تالاپكەرلەر الدىمەن ماماندىقتى تاڭداۋ ءۇشىن «جوو رەيتينگى» ناتيجەسىندەگى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ كورسەتكىشىنە كوڭىل اۋدارۋى كەرەك. وسى رەتتە كوكەيدە «بۇل رەيتينگ قانشالىقتى ءادىل ءارى ساپالى جۇرگىزىلدى؟» دەگەن ساۋال تۋاتىنى تۇسىنىكتى.
رەيتينگتىڭ وبەكتيۆتى باعالانۋى ءۇشىن بىلتىر 2036 ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى، 109 جوو ناتيجەسى زەرتتەلىپ، 58 مىڭ 894 تۇلەكتىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىنە تالداۋ جاسالعان. بۇل جۇمىسقا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ازىرلەۋدە تاجىريبەسى بار 700 ساراپشى تارتىلعان. وسىدان-اق ايقىن كورۋگە بولادى – ءبىر ساراپشى قاتەلەسىپ قالار، ءبىراق 700 ادامنىڭ ءمۇلت كەتۋى مۇمكىن ەمەس.
ءار تالاپكەر وزىنە ۇناعان ماماندىقتى، ياعني كاسىپتى بولاشاقتا نان تاۋىپ جەۋ ءۇشىن، ءوزىن-وزى اسىرۋ ءۇشىن يگەرەدى. وسى ورايدا سۇرانىستاعى ماماندىقتى تاڭداۋ بار دا، سۇرانىسقا يە مامان بولا ءبىلۋ بار. سونىڭ ەكىنشىسى ءاربىر تالاپكەردى جانە ستۋدەنتتى، اسىرەسە ءتۇلەكءتى تولعاندىراتىنى ءسوزسىز. سەبەبى سۇرانىستاعى ماماندىقتى بىتىرسە دە، سۇرانىسقا يە مامان بولا الماي ءجۇرگەندەر وتە كوپ. سوندىقتان دا تالاپكەر ۋنيۆەرسيتەتتى تاڭدار الدىندا «بۇل جوو ماعان ۇناعانىمەن، تۇرعىلىقتى جەرىمە قولايلى بولعانىمەن، بولاشاق جۇمىسسىزداردى دايىنداماي ما؟» دەپ الاڭداعانى ءجون.
ماماندىق الىپ، كاسىبىن يگەرىپ كەتۋ ءۇشىن الدىمەن دۇرىس وقۋ ورنىن تاڭداۋ كەرەك. بۇل جەردە ەڭ ءبىرىنشى ول وقۋ ورنىنىڭ ستاتۋسى مەن وندا ءدارىس بەرەتىن وقىتۋشىلار قۇرامىن ءبىلۋ ماڭىزدى. سول سالانى بىتىرگەن تۇلەكتەردىڭ اتاقتىلارى كىمدەر، قاي سالادا جۇمىس ىستەپ ءجۇر، دەگەن كىشىگىرىم ىزدەنىس، زەرتتەۋ جۇمىسىن دا جۇرگىزگەن ارتىقتىق ەتپەيدى. ادام جان دۇنيەسىنە، جۇرەك قالاۋىنا ساي كەلەتىن سالادا عانا زور تابىسقا جەتە الادى. ماماندىق - ول ءسىزدىڭ بولاشاعىڭىز، تابىسىڭىز، ءومىرىڭىز. ءوزىڭىزدى قىزىقتىرعان سالانى دۇرىس تاڭداي ءبىلۋدىڭ ومىرلىك ماڭىزى بار.
قازۇۋ جوعارى كورسەتكىشتەرگە قول جەتكىزدى
الەمنىڭ 1200-دەن استام ۋنيۆەرسيتەتتەرىن بەس پاندىك باعىت بويىنشا ساراپتاعان «QS World University Ranking by Subject 2021» پاندىك رەيتينگىنىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ ءوزىنىڭ كورسەتكىشتەرىن جاقسارتىپ، پوزيسياسىن نىعايتتى. قازۇۋ وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا «ونەر جانە گۋمانيتارلىق عىلىمدار» ءپانى بويىنشا ءوز كورسەتكىشتەرىن 277-دەن 156-شى ورىنعا، «الەۋمەتتىك عىلىمدار جانە مەنەدجمەنت» ءپانى بويىنشا 351-دەن 257ء-شى ورىنعا كوتەرىپ، وڭ ناتيجەگە قول جەتكىزدى.
قازۇۋ «قازىرگى ءتىل ءبىلىمى» ماماندىعى بويىنشا دا ۇزدىكتەر قاتارىنان تابىلىپ، الەمنىڭ ۇزدىك جوو اراسىندا 52ء-شى ورىنعا يە بولدى. ۋنيۆەرسيتەت كەلەسى ماماندىقتار بويىنشا: «اعىلشىن ءتىلى مەن ادەبيەتىنەن» – 101-150، «لينگۆيستيكا» جانە «قۇقىقتانۋدان» – 151-200 ۇزدىك توپتارىنا، «ەكونوميكا جانە ەكونومەتريكادان» – 251-300 ، «ماتەماتيكادان» – 301-350 جانە «فيزيكا جانە استرونوميادان» – 501-550 الدىڭعى توپتارىنا ەندى.
بۇل رەيتينگكە ءبىرقاتار ماماندىقتار العاشقى رەت قاتىسىپ، بىردەن ۇزدىك اتاندى. ماسەلەن، «تاريح» ماماندىعى 151-200، «بيزنەس جانە مەنەدجمەنت» – 401-450، «كومپيۋتەرلىك عىلىمدار جانە اقپاراتتىق جۇيەلەرى» – 501-550، «حيميا» ماماندىعى – 551-600 الدىڭعى توپتارىنا كىردى.
QS World University Ranking by Subject رەيتينگىنىڭ ادىستەمەسى ءتورت نەگىزگى كورسەتكىشكە نەگىزدەلگەن: اكادەميالىق بەدەل، جۇمىس بەرۋشىلەر اراسىنداعى بەدەل، عىلىمي ماقالالارعا سىلتەمە جانە حيرش يندەكسى. پاندىك رەيتينگ 95 مىڭنان استام اكادەميالىق ساراپشىلاردىڭ، 45 مىڭداي جۇمىس بەرۋشى ساراپشىلاردىڭ پىكىرلەرىن ەسكەرە وتىرىپ، سونداي-اق «Scopus» مالىمەتتەر بازاسىنان الىنعان اقپاراتتار نەگىزىندە جاسالدى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ ۇلتتىق پاندىك رەيتينگتەردە دە جوعارىدا كورسەتىلگەن وقۋ باعدارلامالارى بويىنشا قازاقستاندىق ۋنيۆەرسيتەتتەر اراسىندا جەتەكشى ورىن الادى. قازۇۋ حالىقارالىق دەڭگەيدەگى عىلىمي-زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنە اينالا وتىرىپ، الەمدىك ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ ينستيتۋسيونالدىق رەيتينگىندە دە جانە پاندىك رەيتينگتە دە تابىسقا جەتىپ، ۇنەمى العا جىلجىپ كەلەدى. سونىمەن، 2020 جىلى QS World University Ranking الەمدىك رەيتينگىنىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا جەتەكشى قازاقستاندىق ۋنيۆەرسيتەت (قازۇۋ) الەمدەگى ەڭ ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەر تىزىمىندە 165 ورىنعا يە بولدى. بۇل توپتا تمد ەلدەرىنەن تەك لومونوسوۆ اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى جانە ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ عانا بار.
مادەنيەتتانۋ ماماندىعىنىڭ 2 كۋرس ستۋدەنتى: توقان ا.ن وندىرىستىك تاجىريبە جەتەكشىسى: ەسبولوۆا م.ا
You Might Also Like
-
مادەنيەت- ادام الەمى.مادەنيەت كورىنىستەرىندە ادامدىق پاراسات،اقىل-وي،ىزگىلىك پەن ادەمىلىك زاتتاندىرىلىپ،يگىلىكتەر دۇنيەسى قۇرالعان.سونىمەن بىرگە مادەنيەت ادام تۇلعا دەڭگەيىنە كوتەرەتىن نەگىزگى قۇرال.
-
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى - بۇل ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار شەتەلدىك ازاماتتاردىڭ دا ستۋدەنتتىك ءومىرى. ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتتە 14 فاكۋلتەت بار.
