InfoHub Logo

ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ساپالى تەرەڭ ءبىلىم بەرۋ، وي - ءورىسىن دامىتا وتىرىپ، اقپاراتتىق قۇرالدار ارقىلى جۋىق سانداردىڭ شىعۋ سەبەپتەرىن، جۋىق شامانىڭ ابسوليۋت قاتەلىگىن تابۋدى ۇيرەتۋ، بىلىمدەرىن تولىقتىرىپ بەكىتۋ.
تاربيەلىك: ساباق بارىسىندا ءوز ويىن اشىق ايتۋعا، تاپسىرمالاردى دۇرىس ورىنداۋعا، ۇيىمشىل بولۋعا، بولاشاققا، ومىردەگى وزگەرىستەرگە ويلى كوزقاراسپەن قاراۋعا تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ماتەماتيكاعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، العان بىلىمدەرىن پراكتيكادا پايدالانا ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى:
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ساباقتىڭ ادىستەرى: تۇسىردىرمەلى سۇراق - جاۋاپ، وي - تولعانىس، ىسكەرلىك ويىندار.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، فيزيكا، ينفورماتيكا.

ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى (جوق وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، وقۋشىلارعا ساباقتىڭ ماقساتىن ءتۇسىندىرىپ، نازارىن ساباققا اۋدارۋ، سىنىپتى توپقا ءبولۋ).
(ءۇي تاپسىرماسىن فيزيكا پانىمەن بايلانىستىرا وتىرىپ ەسكە ءتۇسىرۋ ارقىلى، جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن اشۋ).
وقۋشىلار گرەكشە «فيۋزيس» قانداي ۇعىمدى بىلدىرەدى (تابيعات – تابيعات تۋرالى عىلىم - فيزيكا).
ولاي بولسا وقۋشىلار، سىزدەر فيزيكا پانىندە ءار تاراۋدىڭ سوڭىندا قانداي جۇمىستار ورىندايسىڭدار؟ (زەرتحانالىق)
زەرتحانالىق جۇمىس جاساۋ كەزىندە، مىسالى بىلەۋشەنىڭ ۇزىندىعىن بىرنەشە رەت ولشەيمىز، ولاردى ناقتى انىقتاۋ مۇمكىن بە؟ (جوق)
سوندىقتان اسپاپتىڭ نەسىن انىقتايمىز؟ (اسپاپتىڭ ولشەۋ قاتەلىگىن انىقتايمىز)
ولاي بولسا، بۇگىنگى ساباعىمىز: جۋىق سانداردىڭ شىعۋى. ابسوليۋت قاتەلىك.

جاڭا ساباق: ميعا شابۋىل.
ادامداردىڭ پراكتيكالىق قىزمەتىندە، عىلىم مەن تەحنيكادا ءدال جانە جۋىق ساندار كەزدەسەدى.
مىسالى: 1) ءار قوراپتا 12 قارىنداش بولسا، وندا 100 قوراپتا 1200 قارىنداش بولادى. 2) 2005 جىلدىڭ 1 قاڭتارىندا الماتى قالاسى تۇرعىندارىنىڭ سانى 1، 21 مىڭ ادام بولدى. 1، 21 مىڭ جۋىق شاما. بۇل جاعدايدا دوڭگەلەكتەۋ 0، 01 دالدىكپەن الىنعان. ياعني، 1، 205ملن. مەن 1، 214 ملننىڭ ارالىعىنداعى سان.
رەسپۋبليكالىق ستاتيستيكالىق مالىمەتتەر جۋىقتاپ الىنعان ساندارمەن بەرىلەدى.

سۇراق: «ساننىڭ جۋىق ءمانىنىڭ دالدىگىن قالاي انىقتاۋعا بولادى؟»
ساننىڭ جۋىق ءمانى مەن ءدال ءمانىنىڭ ايىرماشىلىعىن تابۋ ءۇشىن ۇلكەن ساننان كىشىسىن ازايتۋ كەرەك.
جۋىق ماندەردىڭ ابسوليۋت قاتەلىگى دەپ ءدال ءمان مەن جۋىق ءماننىڭ ايىرىمىنىڭ ءمودۋلىن ايتادى: α=|A - a | α - ابسوليۋت قاتەلىك، ا - ءدال ءمان. ا - جۋىق ءمان.
- ەگەر دوڭگەلەكتەۋ كەزىندە ءبىرىنشى الىنىپ تاستالاتىن سيفر 0، 1، 2، 3، 4 بولسا، وندا سوڭعى قالدىرىلاتىن سيفر وزگەرمەيدى جانە بۇل كەمىمەن الىنعان دوڭگەلەكتەۋ.
ەگەر دوڭگەلەكتەۋ كەزىندە ءبىرىنشى الىنىپ تاستالاتىن سيفر 5، 6، 7، 8، 9 بولسا، وندا قالدىرىلاتىن سيفر 1 - گە ارتادى جانە بۇل ارتىعىمەن الىنعان دوڭگەلەكتەۋ.
A=0، 216سانىن 0، 1 – گە دەيىنگى دالدىكپەن دوڭگەلەكتەگەندە ا≈0، 2 – گە تەڭ بولادى.
α=|0، 216 - 0، 2|=0، 016
ەگەر 0، 01، ياعني جۇزدىك ۇلەسكە دەيىن دوڭگەلەكتەپ، ابسوليۋت قاتەلىگىن تاپساق α=|3، 3756 - 3، 38|=|- 0، 0044|=0، 0044
ساننىڭ ءماندى سيفرلارى - ساننىڭ وندىق ساناق جۇيەسىندە جازىلۋىنداعى سول جاعىنان باستاپ ورنالاسقان نولدەن وزگەشە سيفرلارى.
0، 587؛ 5، 87؛ 0، 0785 – 7، 8، 5.
انىقتاما: ابسوليۋت قاتەلىگى ءوزى جازىلعان رازرياد بىرلىگىنەن ارتىق بولماعان جاعدايدا جۋىق ساننىڭ جازىلۋىنداعى سيفرلار دۇرىس سيفرلار دەپ اتالادى.
α=|3، 375 - 3، 38|=|- 0، 005|=0، 005 0، 01 دالدىككە دەيىن دوڭگەلەكتەسەك ابسوليۋت قاتەلىك 0، 01 - دەن اسپايدى. سوندىقتان، مۇنداعى 3، 3، 8 سيفرلارى دۇرىس سيفرلار دەپ اتالادى.
ەگەر ابسوليۋت قاتەلىك قاندايدا ءبىر h سانىنان اسپاسا، ياعني |A - a|≤h شارتى ورىندالسا، وندا ا سانى h دالدىكپەن الىنعان ا سانىنىڭ جۋىق ءمانى دەپ اتالادى.

2 - مىسال: ا=127، 0374 سانىنىڭ h=0. 01 دالدىكپەن الىنعان جۋىق ءمانىن جانە ابسوليۋت قاتەلىگىن تابايىق. a=127، 04 – جۋىق ءمانى

a=|127، 0374 - 127، 04|=|- 0، 0026|=0، 0026 - ابسوليۋت قاتەلىگى.
جاۋابى: 127، 04؛ 0، 0026.

بەكىتۋ ءبولىمى: وقۋلىقپەن جۇمىس. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار:
№307
477≈480 α=|477 - 480|=|- 3|=3
0، 27≈0، 3 α=|0، 27 - 0، 3|=|- 0، 03|=0، 03

9213≈9200 α=|9213 - 9200|=13
№308 (2)
3، 3557≈3، 36
α=|3، 3557 - 3، 36|=|- 0، 0043|=0، 0043
10، 0716≈10، 07
α=|10، 0716 - 10، 07|=0، 0016
4، 0028≈4، 00
α=|4، 0028 - 4، 00|=0، 0028

«كوڭىلدى ساناماق» قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
تاقتاداعى سانداردى ءوسۋ رەتىمەن ورنالاستىر، سوندا ءبىر بەينە سۋرەت شىعادى.
0، 03؛ 13؛ 3، 36؛ 10، 07؛ 0، 3؛ ءوسۋ رەتى: 0، 03؛ 0، 3؛ 3، 36؛ 10، 07؛ 13؛
قانداي سۋرەت شىقتى؟ جىلقى.
نە سەبەپتى جىلقىنىڭ سۋرەتىن شىعارىپ تۇرمىز؟ قالا ي ويلايسىڭدار؟ سەبەبى، بيىل جىلقى جىلى.

1. كەستەدەگى سانداردىڭ ابسوليۋت قاتەلىگىنىڭ دۇرىس جاۋابىن تابۋ ارقىلى، جاڭا ءبىر ءسوزدى وقي الاسىڭدار.
سەمانتيكالىق كارتامەن جۇمىس:
جاۋاپتار 0، 01 0، 025 0، 028 0، 02 0، 03
ءدال ءمان - جۋىق ءمان
3، 77 -------- 3، 8-------- ك ءۇ ق ۇ ع
12، 972 ----- 13 ----------ن گ ا ۆ ءى
4، 525 ------- 4، 5 --------يا ر ت ءا ج
23، 48 ------- 23، 5 -------ۋ م ب ى شش
108، 61 ----- 108، 6 ------ش ت س ر ك

12 ءساۋىر عارىشكەرلەر كۇنى. قازاقستاننان ۇشقان تۇڭعىش عارىشكەرلەر:
توقتار اۋباكىروۆ، تالعات مۇسابايەۆ (سۋرەتتەرىن كورسەتۋ

سەرگىتۋ ءساتى: ترەنينگ «ادام ەسىمىنىڭ تۇستەرى»
شارتى: وقۋشىلاردىڭ الدىنا قىزىل، جاسىل، سارى، كوك ءتۇستى پاراقشالار تاراتىلادى. سودان تاڭداۋ جاساپ، ءوزى قالاعان پاراقشانى الادى. ەكىنشى بەتىندەگى تاپسىرمانى ورىندايدى.
ناتيجە: وقۋشىلار دايىن بولعاننان كەيىن تۇستەرى بويىنشا مىنەزدەمەلىك سيپاتتامالارمەن تانىسادى.
قىزىل – وزىنە سەنىمدى، الدىنا ماقسات قويا بىلەتىن وقۋشى.
جاسىل - اق كوڭىل، تابيعاتتى سۇيەتىن وقۋشى،
سارى – نيەتى تازا، پەيىلى كەڭ جومارت وقۋشى.
كوك – مەيىرىمدى، سەنىمدى، بيىك ارمانداردى كوزدەيتىن وقۋشى.
قىزىل ءتۇس – تاپسىرمالارى:
وندىق ۇلەسكە دەيىن دوڭگەلەكتەڭدەر: 3، 052؛ 0، 0876؛ 0، 236.
ساننىڭ ءماندى سيفرلارىن اتاڭدار: 45، 92؛ 0، 0431؛ 0، 756.
مىڭدىق ۇلەسكە دەيىن دوڭگەلەكتەڭدەر: 20، 1538؛ 7، 67401؛ 0، 00495
ءدال ءمان مەن جۋىق ءماندى اتاپ شىق: 7، 366 - 7، 4؛ 0، 0017 - 0، 002؛ 4، 7331 - 4، 73.
بۇگىن مەن نە ۇيرەندىم؟
قورىتىندى ءبولىم: قاجەتتىسىن الىپ، قالعانىن قوقىس جاشىگىنە سالىڭىزدار؟
5، 064≈5، 06؛ 0. 2087≈0، 209؛ x2 - y2=(x - y)(x+y)؛ (3c+2) 2=9c2+12c+4؛
α=|A - a |؛ 4/a+b - n/a+b؛ ءماندى سيفر - 0، 0582 - 5، 8، 2؛

ۇيگە تاپسىرما:
ساباقتى قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ:
باعالاۋ پاراقشالارىنداعى ورىندالعان تاپسىرمالارعا سايكەس وقۋشىلار ءبىلىمى باعالانادى.