جۋرناليستيكا - ۇلكەن جانر
اتىراۋ قالاسىنىڭ بىلىكتى ءجۋرناليستى ايناگۇل قالبايەۆا حانىممەن سۇحبات.
- جۋرناليستيكا سالاسى تۋرالى تولىق ايتىپ وتسەڭىز؟
- جۋرناليستيكا - ءوز الدىنا ۇلكەن جانر. ول راديو جۋرناليستيكا، تەلە جۋرناليستيكا جانە باسپا ءسوز قىزمەتى دەپ بولىنەدى. ارماندارىڭدى ورىنداۋعا، ەلگە پايداڭدى تيگىزۋگە، قوعامنىڭ ءبىر بولىگىن تاربيەلەۋگە ارنالعان الەم. جۋرناليستيكا ءتىل ءبىلىمىن، ساۋاتتىلىقتى، جان-جاقتىلىقتى تالاپ ەتەتىن سالا. بۇل سالاداعى جاندار ۇنەمى ىزدەنىستە جۇرەدى، وقيدى، ءوزىن شىڭداۋ ۇستىندە بولادى.
- ماماندىعىڭىز بالالىق شاقتاعى ارماندارىڭىزدىڭ اراسىندا بولدى ما؟
- بالالىق شاعىمدا مەندە ءار بالا سەكىلدى دارىگەر، ۇستاز بولۋدى ارماندادىم. ياعني، جۋرناليست بولۋ ويىمدا بولعان جوق. الايدا، ەسەيە كەلە، مەكتەپ شاعىندا قازاق تىلگە، ادەبيەتكە جاقىن بولعاننان كەيىن ءارى ۇستازدارىمنىڭ دا نۇسقاۋىمەن وسى جولدى تاڭدادىم.
- ەندەشە، سالاعا العاش كەلگەن كەزىڭىزدى ەسكە تۇسىرسەك؟
- ەڭ العاش وسى ستۋدياعا 1-2 كۋرس كەزىندە پراكتيكا بويىنشا كەلدىك. 2006 جىلى تەلەارنادا وندىرىستىك تاجىريبەدەن وتتىك. باعدارلامالارعا قوناق رەتىندە قاتىستىق. سودان ءوزىمىزدىڭ يدەيامىزدى ۇسىنۋ ارقىلى تۇسىرىلىمگە شىعا باستادىق. العاشىندا، ارينە، ءبارى تاڭسىق كورىنەدى. كوپ دۇنيەدەن حابارسىز بولدىق. ءبىراق، جۇرە-بارا ۇيرەندىك.
- جۋرناليستيكادا جۇمىس جاساپ جۇرگەنىڭىزگە 15 جىلداي ۋاقىت بولدى. قالاي ويلايسىز، وسى ۋاقىت ارالىعىندا سالاعا قانداي ەڭبەك ءسىڭىرىپ نەمەسە نە ۇيرەنە الدىڭىز؟
- الدىمەن، جۇمىسىمنان نە ۇيرەنگەنىمدى قاراستىرساق: ورتادا ءوزىڭدى ۇستاۋدى، ادامدارمەن تەز ءتىل تابىسۋدى ۇيرەتتى. جاڭالىقتاردان العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ حاباردار بولا الاسىڭ. ول وركەنيەت، مادەنيەت، ساياسات، ونەر جاڭالىقتارى بولادى. جانە، ارينە، تانىمالدىلىق. بارعان جەرىڭدە تانىپ، ءبىلىپ جاتادى. ال، بەرگەنىم: حالىققا پايدالى اقپاراتتار، بىرنەشە تانىمدىق باعدارلامالار جاسادىق. جاساعان جۇمىسىم وزىندىك پايداسىن تيگىزىپ جاتىر. بەرەرىم ءالى دە كوپ بولارىنا سەنەمىن.
- جۋرناليستيكا ماماندىعىنىڭ بۇگىنى مەن ەرتەڭىنەن نە كۇتەسىز؟
- جالپى، جۋرناليستيكا ۇنەمى جاڭارىپ، وزگەرىس پروسەسسىندە تۇراتىن سالا عوي. سالانىڭ ەرتەڭى بۇگىنگىگە قاراعاندا ەداۋىر داميتىنىنا سەنەمىن. مىسالى، ءقازىر ءبىز كومپيۋتەرگە جازىپ، كامەراعا ءتۇسىرىپ، مونتاجدايمىز. تۇسىرىلىمگە جۋرناليست، وپەراتور، دىبىس رەجيسسەر، مونتاجەر قاتىسادى. بولاشاقتا وسى ءىستىڭ ءبارىن ءبىر ءجۋرناليستتىڭ ءوزى ورىندايدى، ياعني، "امبەباپ جۋرناليست" بولادى دەپ ويلايمىن.
- ءسىزدىڭ پىكىرىڭىزشە، وسى سالادا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن جۋرناليستتەردەن كىمدى №1 دەپ سانايسىز؟ - نەگىزى، كىشكەنتاي كەزىمىزدە نۇرتىلەۋ يمانعالي ۇلى، ساۋلە ابيدينوۆا، قىمبات دوسجان سەكىلدى كىسىلەردى كورىپ وستىك. بۇل كىسىلەر سالانىڭ "ارداگەرلەرى" اتاندى. قازىردە ىستەرىن مىقتى اتقاراتىن جۋرناليستتەر كوپ. سوندىقتان، ەشكىمدى ءبولىپ جارا المايمىن. بارلىعىدا ءىستىڭ مايتالمانى. بىرەۋى رەپورتاج جاقسى جاسايدى، بىرەۋى سۇحبات الۋدا بىلگىر. جانە سول جۇمىسىمەن حالىققا دا ۇناۋى مۇمكىن.
- قىزمەت بولعان سوڭ، اسىرەسە، شىعارماشىلىق سالادا باقتالاستىقتىڭ دا بولاتىنى حاق. ارىپتەستەرىڭىزدىڭ اراسىندا قاي ءجۋرناليستتى "مىنە، ول مەنىڭ باقتالاسىم" دەپ اتاپ ايتا الاسىز؟
- باسەكەلەسىم دەپ ويلانباپپىن (كۇلىپ)... ناقتى ەشكىمدى ايتا المايمىن، الايدا، ءبىر-بىرىمىزدىڭ جۇمىسىمىزعا قاراپ بويتۇزەيتىن، شىڭدالاتىن ساتتەر بولادى. كەيدە ارىپتەسىمنىڭ جۇمىسى جاقسى شىعىپ، مەندە وسالدىق بولىپ جاتسا، قىزعانعان ساتتەر دە بولدى. كەي ساتتەردە كورەرمەن قوڭىراۋ شالىپ، لەبىزىن ءبىلدىرىپ جاتسا، مارقايىپ قالاسىڭ. وسىنداي ساتتەر بولاتىنى بولماسا، باقتالاسىم دەپ قاراعان كەز بولماپتى.
- جۋرناليستيكا ماماندىعىن تاڭدايتىن جاندارعا ايتارىڭىز بولسا...
- جۋرناليست بولام دەگەن ادامنىڭ قۇلشىنىسى بىردەن ءبىلىنىپ تۇرادى. ول پىسىق، العىر بولادى، كەز-كەلگەن جاعدايدان شىعىپ كەتە الادى. ءسوزدى سوزگە قوسىپ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە الادى. ول كرەاتيۆتى، جاڭاشىلدىققا قۇمار جان بولادى. ۇنەمى ىزدەنىستە بولىپ، شەتەلدىك باعدارلامالاردى قاراۋ ارقىلى، جۇيەسىن كورىپ، باقىلاپ وتىرۋ كەرەك. ءبىر باعىتتا بولماي، ءوز-وزىن ءوسىرۋ قاجەت بولادى.
- اشىق اڭگىمەڭىزگە راحمەت!!!
جۇماباي ايىمجان
You Might Also Like
-
ءبىز ءۇشىن مادەنيەت دەگەن نە؟ ءبىز، قازىرگى ۇرپاق دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەمىز؟ بىرەۋ ءۇشىن مادەنيەت-بۇل رۋحاني، ادەمى، كەمەلدى نارسە؛ بىرەۋ مادەنيەتتى تەك سيقىرلى ونەر تۋىندىلارىمەن بايلانىستىرادى: ءسوز...
-
مادەنيەت - بۇل ادام جاسايتىن بارلىق تازارتىلعان جانە بيىك، تىرشىلىك پەن سۇلۋلىق ۇيلەسىمى، رۋح پەن اقىلدىڭ شىعارماشىلىق جۇمىسىنىڭ ءونىمى. مادەنيەتسىز ادامنىڭ جانە جالپى قوعامنىڭ جاقسارۋى مۇمكىن ەمەس.
