InfoHub Logo

قازاق ءتىلى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جۇرناق پەن جالعاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ قوسىمشالاردىڭ جۇرناق پەن جالعاۋ بولىپ بولىنەتىندىگى تۋرالى العان بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، پىسىقتاۋ.
مىندەتى: ءتۇبىر سوزگە جۇرناق جالعاتىپ، جاڭا ءسوز جاساتۋ، سول سوزدەرمەن سويلەمدەر قۇراتۋ. وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورىن بايىتۋ. وقۋشىلاردىڭ جۇرناق پەن جالعاۋ جايىندا العان بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، قيسىندى ويلاۋ، العان ءبىلىم، بىلىك، داعدىنى قولدانۋ داعدىلارىن دامىتۋ. ءسوز، سوزدەردىڭ جازىلۋى تۋرالى العان بىلىمدەرىن دامىتۋ، وقۋشىلاردى بىلىمدىلىككە، ۇيىمشىلدىققا، ەڭبەكقورلىققا، ءبىرىن - ءبىرى سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: ءسوز، سوزدەردىڭ جازىلۋ ەملەسىن، ءتۇبىر مەن قوسىمشا تۋرالى تۇسىنىكتى بىلۋلەرى ءتيىس. سونىمەن قاتار، قوسىمشالاردىڭ جۇرناق پەن جالعاۋ بولىپ بولىنەتىندىگىن بىلۋلەرى ءتيىس، جاڭا ءسوز جاسايتىن قوسىمشالار مەن سوزدەردى ءبىر - بىرىمەن بايلانىستىراتىن قوسىمشالاردى ءبىر - بىرىنەن اجىراتۋدى. ءسوزدى قۇرامىنا قاراي تالداۋدى مەڭگەرۋلەرى ءتيىس.
ساباقتىڭ ءتۇرى: پىسىقتاۋ ساباعى.
قولدانىلاتىن ادىستەر: ءتۇسىندىرۋ، ميعا شابۋىل، اناليز جاساۋ، سۇراق - جاۋاپ، رەفلەكسيا.
كورنەكى قۇرالدار: تاقتا، ۇلەستىرمەلى پاراقشالار.

ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق. ساباقتىڭ ۇرانى.
جابىرقاۋدى بىلمەيمىز،
جالقاۋلىقتى سۇيمەيمىز،
ءبىز تالانتتى جاس ۇلان،
ۇلگى الامىز جاقسىدان.
- بالالار ۇرانىمىزدا ايتىلعانداي بۇگىنگى ساباقتا ءارقايسىمىز وتكەن تاقىرىپتار بويىنشا ءوزىمىزدىڭ العان بىلىمدەرىمىزدى كورسەتەيىك.

ءىى. وي اشار. ءۇي تاپسىرماسى تەكسەرىلەدى. 4 - 5 وقۋشىدان ۇيگە بەرىلگەن 295 - جاتتىعۋ سۇرالادى.
ميعا شابۋىل. وتكەندى قايتالاۋ.
ەرتە - ەرتە ەرتەدە، ءبىر - بىرىنەن وتكەن اعايىندى ءۇش جالقاۋ بولىپتى. بار بىتىرەتىندەرى باس كوتەرمەي ۇيىقتاۋ ەكەن. ءبىر كۇنى ولارعا سوناۋ الىستان سالەمدەمە كەلەدى. سالەمدەمەنى ولار «سەن ال، سەن ال» دەپ بىرىنە - ءبىرى سىلتەيدى. سەندەردىڭ جالقاۋلارعا كەلگەن سالەمدەمەنى العىلارىڭ كەلە مە؟
- ءيا، العىمىز كەلەدى.
- ەندەشە بۇل سالەمدەمەنى الۋ ءۇشىن الدىمەن ءقازىر مەن وقيتىن جۇمباقتاردىڭ شەشۋىن تاۋىپ، شەشۋىندەگى سوزدەردى ءسوز قۇرامىنا تالداۋلارىڭ قاجەت. دايىنسىڭدار ما؟
- دايىنبىز.
1. بويلاعان سايىن تەرەڭگە،
شىعاسىڭ بيىك بەلەسكە. (ءبىلىم)
2. ەسىكتەن كىرەدى،
تورگە قاراي جۇرەدى. (سۋىق)
3. ساقالى جوق شاشى بار،
بەت - اۋزى جوق باسى بار.
بەلىن بەكەم بايلاعان،
قوقىستى قويماي ايداعان. (سىپىرعىش)
جۇمباقتىڭ شەشۋىن تاپقان بالالار تاقتاعا شەشۋى بولعان سوزدەردى قۇرامىنا قاراي تالدايدى.
- سونىمەن ەستەرىڭە ءتۇستى مە، قوسىمشا دەگەنىمىز نە؟
- ءتۇبىر ءسوز دەگەنىمىز نە؟
- جۇرناق دەگەن نە؟
- جالعاۋ دەگەن نە؟

ءىىى. جاڭا وقۋ ماتەريالىن پىسىقتاۋ. (وقۋلىقپەن جۇمىس. داپتەرمەن جۇمىس)
295 - جاتتىعۋ. ءماتىندى ءتۇسىنىپ، مانەرلەر وقيدى. ءبىر وقۋشى تاقتاعا شىعىپ، قارامەن جازىلعان سوزدەردى قۇرامىنا قاراي تالدايدى.
وقۋشىلارعا قوسىمشا تاپسىرما ايتىلادى.
ۇلۋدى سيپاتتاپ اڭگىمەلەۋ.
وقۋشىلار بىلگەنىن ايتادى ءمۇعالىم تولىقتىرادى.
298 - جاتتىعۋ. ماتىنگە ات قويىلادى. وقۋشى تاپسىرمانى كومەنتاريمەن جۇرگىزەدى. كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى جالعاۋلاردى قويىپ كوشىرىپ جازۋ.
- نە سەبەپتى جالعاۋ كەرەك ەكەن؟
- سەبەبى ول ءسوز ماعىناسىن وزگەرتپەي، ءسوز بەن ءسوزدى بايلانىستىرىپ تۇر.
- كىتاپ تۋرالى ماقال - ماتەل ايتۋ.
ەرەجە: ءتۇبىر سوزگە جۇرناق تا، جالعاۋ دا جالعانا بەرەدى. جۇرناق بۇرىن، جالعاۋ جۇرناقتان سوڭ جالعانادى.
كۇرىش - ءشى - گە
كۇرىش - ءشى - ءنىڭ
كۇرىش - ءشى - مەن
300 - جاتتىعۋ. سۋرەتپەن جۇمىس جاسايدى. زات اتاۋىنا – شى جۇرناعىن جالعاپ ونى ءسوز قۇرامىنا تالدايدى.
شالعىشى، قويشى.
ءار نۇسقا بويىنشا وسى سوزدەرگە ساتىلاي كەشەندى تالداۋ جاساتۋ.(ماتەماتيكالىق فونەتيكا). []
بەرىلگەنى: شالعىشى 0 = ----- =؟
/\
3 []0
شەشۋى: شالعىشى = 7و = ------
4 /\ 0
[] - داۋىستى دىبىسقا تالداۋ.

1) ءتىلدىڭ قاتىسىنا قاراي:
1 (ا) 2 (ى) جۋان []0
3 و = -----------------------------
جىڭىشكە /\ Ø

2) جاقتىڭ قاتىسىنا قاراي:
1(ا) اشىق []0
3 و = -----------------------------
2 (ى) قىساڭ /\ 0

3) ەزۋ مەن ەرىننىڭ قاتىسىنا قاراي:
ەرىندىك []Ø
3 و = -----------------------------
1(ا)، 2 (ى) ەزۋلىك /\ 0

سەرگىتۋ ءساتى.
ورنىمىزدان تۇرايىق،
الاقاندى ۇرايىق.
ءبىر وتىرىپ، ءبىر تورىپ،
ءبىز ءبىر دەم الايىق.
301 - جاتتىعۋ. «مەدەۋ مۇزايدىنىندا» تاقىرىبىندا اڭگىمە قۇراتۋ.

IV. رەفلەكسيا - باعالاۋ كەزەڭى.
- ءقازىر بالالار ءبىز سەندەرمەن مىنانداي لوگيكالىق جۇمباقتاردى شەشەمىز. جاقسىلاپ ويلانىپ جاۋاپ بەرەمىز.
1. ەكى ارىپتەن قۇرالىپ،
ءجۇرۋشى ەدىم مال بولىپ.
جالعاندى دا ءبىر ءارىپ،
شىعا كەلدىم شال بولىپ. (ات - اتا)
2. ءۇش ارىپتەن قۇرالىپ،
ۇشىپ جۇرگەن قۇسپىن،
«اق» جۇرناعىن جالعاساڭ،
ءبىر ۇلت بولىپ شىقتىم. (قاز - قازاق)
3. العاشقىدا بالىق اۋلار،
بالىقشىنىڭ قۇرالى ەدىم.
جالعاندى دا ءبىر ءارىپ،
ءبارىڭ جۇتار نە بولدىم؟ (اۋ - اۋا)

V. قورىتىندىلاۋ.
- ساباعىمىزدى قورىتىندىلاۋ ءۇشىن ءقازىر مەن سەندەرگە، كونۆەرتتەر تاراتىپ بەرەمىن، كونۆەرتتەردە ارىپتەر بار.
ارىپتەردى پايدالانا وتىرىپ سوزدەر قۇراستىراسىڭدار، ءسوزدىڭ ءتۇبىرى مەن قوسىمشاسىن اجىراتاسىڭدار.
1. بالاپان 2. ورمەكشى 3. سۋرەتشى 4. قىستا 5. وقۋدى 6. المانى، 7. قاعازعا 8. اينا 9. ورىندىق 10. ونەرلى
- سوندا بالالار، سەندەردىڭ قۇراستىرعان سوزدەرىڭە نەلەر جالعانىپتى؟
- جۇرناقتار مەن جالعاۋلار.
VI. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
VII. باعالاۋ