InfoHub Logo

حۆق-نىڭ (حالىقارالىق ۆاليۋتا قورى) باسشىسى كريستالينا گەورگييەۆا كوروناۆيرۋستىق ىندەت تۋدىرعان جاڭا ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ باستالعانىن مالىمدەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بانكروتتىق پەن قىزمەتكەرلەردى جۇمىستان بوساتۋ الەمدىك ەكونوميكانىڭ قالپىنا كەلۋىنە كەسىرىن تيگىزەدى. ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جانە دامۋ ۇيىمىنىڭ باسشىسى انحەل گۋرريانىڭ پايىمداۋىنشا، كوروناۆيرۋس 2008-2009 جىلدارداعى قارجى داعدارىسىنان گورى الەمدىك ەكونوميكا ءۇشىن ۇلكەن سوققى بولدى.

امەريكا قۇراما شتاتتارى

مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ مولشەرى مەن ونىڭ اشىقتىعى تۋرالى كوپتەگەن پىكىرتالاستاردان كەيىن دونالد ترامپ اكىمشىلىگى مەن اقش كونگرەسى كوروناۆيرۋستىق ىندەت كەزىندە اقش ەكونوميكاسىن قولداۋ ءۇشىن داعدارىسقا قارسى پاكەت تۋرالى كەلىسىمگە كەلدى. 27 ناۋرىزدا اقش پرەزيدەنتى كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسكە قاراجات ءبولۋ تۋرالى زاڭعا قول قويدى. بۇل امەريكا قۇراما شتاتتارى تاريحىنداعى ازاماتتار مەن بيزنەسكە ەكونوميكالىق كومەك تۋرالى ەڭ ۇلكەن زاڭ.

$2،2 ترلن — COVID-19 كوروناۆيرۋستىق ينفەكسياسى تۋىنداعان داعدارىستى ەڭسەرۋ ءۇشىن امەريكا قۇراما شتاتتارى ءوز ازاماتتارىنا جانە جەكە بيزنەسكە بولەتىن قاراجاتتىڭ جالپى سوماسى.

$500 ملرد — اقش كورپوراسيالارى الادى، ونىڭ $17 ملرد الەمدەگى ەڭ ءىرى اۆياسيالىق، عارىشتىق جانە اسكەري تەحنيكانى ءوندىرۋشى Boeing كورپوراسياسىنا تۇسەدى؛ $25 ملرد جولاۋشىلار تاسىمالىمەن اينالىساتىن اۋە كومپانيالارى الادى؛ $4 ملرد — جۇك تاسىمالىمەن اينالىساتىن اۋە كومپانيالارى الادى.

$367 ملرد — شاعىن بيزنەسكە بولىنگەن.

$130 ملرد — جەرگىلىكتى باسقارۋ جانە شتاتتاردى باسقارۋ ورگاندارى الادى.

$100 ملرد — اقش-نىڭ مەديسينالىق مەكەمەلەرىنىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە ارنالعان.

$324 ملن — امەريكالىقتاردى شەتەلدەن ەۆاكۋاسيالاۋعا بولىنگەن، الدىن-الا مالىمەتتەر بويىنشا، الەمدە شامامەن 10 مىڭعا جۋىق ادام بار.

جىلىنا $75 مىڭعا دەيىن جالاقى الاتىن ءاربىر امەريكالىققا $1200 ءبىرجولعى ۇكىمەتتىك كومەك كورسەتىلەدى. وسى سوما بار چەكتەر بارلىق سالىق تولەۋشىلەردىڭ پوشتا جاشىكتەرىندە 2020 جىلدىڭ مامىر ايىندا بولادى.

اپتاسىنا $600 — كوروناۆيرۋستىق ىندەت سالدارىنان جۇمىسىنان ايرىلۋ تۋرالى ءوتىنىش بەرگەن كۇننەن باستاپ 13 اپتا بويى جۇمىسسىزدىق بويىنشا جاردەماقىعا قوسىمشا تولەم. وسى كۇندەرى امەريكا قۇراما شتاتتارىندا جۇمىسسىزدىق بويىنشا جاردەماقى الۋعا وتىنىشتەردىڭ رەكوردتىق ءوسۋى تىركەلدى: ءۇش ميلليوننان استام ادام ءوتىنىش بەرگەن.

$500 ءار بالاعا ءبىرجولعى كومەك بالالى وتباسىلارعا تولەنەدى.

سونىمەن قاتار، اقش كونگرەسى مەديسينالىق قىزمەتكەرلەر مەن دارىگەرلەردىڭ جالاقىسىن، سونداي-اق جالپى اۋرۋحانالاردىڭ جالاقىسىن كوتەرەدى. ستۋدەنتتەردىڭ وقۋ اقىسىن تولەۋ مەرزىمى 2020 جىلدىڭ 30 قىركۇيەگىنە دەيىن كەيىنگە قالدىرىلدى. كوروناۆيرۋس سالدارىنان جۇمىسىنان ايرىلعان نەمەسە قارجىلىق قيىندىقتارعا تاپ بولعان مەنشىك يەلەرىنىڭ يپوتەكا تولەمدەرى 60 كۇنگە شەگەرىلدى. كوروناۆيرۋستىق ىندەت سالدارىنان جۇمىسىنان ايرىلعان جانە جالداۋ اقىسىن تولەمەگەن تۇرعىنداردى 120 كۇن ىشىندە شىعارۋعا رۇقسات ەتىلمەيدى.

گەرمانيا

25 ناۋرىزدا بۋندەستاگ كوروناۆيرۋستىق پاندەميا جاعدايىندا گەرمانيا ازاماتتارى مەن كاسىپورىندارىن قولداۋ بويىنشا شارالار كەشەنىن قابىلدادى. بۇل گەرمانيا تاريحىنداعى ەڭ ءىرى داعدارىسقا قارسى باعدارلاما.

€750 ملرد (شامامەن $ 802 ملرد) — COVID-19 كوروناۆيرۋستىق ينفەكسياسىنىڭ ەكونوميكالىق سالدارىمەن كۇرەسۋگە بولىنەتىن قاراجاتتىڭ جالپى سوماسى.

€500 ملرد — بۇل تاياۋ بولاشاقتا قۇرىلۋى جوسپارلانعان ەكونوميكالىق تۇراقتىلىق قورىنىڭ جالپى بيۋدجەتى. قور جەكە كومپانيالارعا ولاردىڭ مەنشىك ۇلەستەرىن ساتىپ الىپ ينۆەستيسيالار جاسايدى، سونداي-اق نەسيەلىك كەپىلدىكتەر بەرەدى.

€100 ملرد — KfW مەملەكەتتىك بانكى ارقىلى بيزنەستى قولداۋ باعدارلامالارىنا جۇمسالادى.

€50 ملرد — شاعىن كاسىپكەرلىك پەن ءوزىن-وزى جۇمىسپەن قامتىعان ازاماتتاردى قولداۋ بويىنشا جالپىۇلتتىق باعدارلامانىڭ كولەمى. بۇل اقشا 2020 جىلعا قابىلدانعان قوسىمشا مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن €156 ملرد كولەمىندە الىنادى.

€15 مىڭعا دەيىن — 10 ادامنان اسپايتىن، €9 مىڭعا دەيىن — سانى بەس ادامنان اسپايتىن بارلىق كاسىپورىندارعا ءبىر رەت تولەنەدى. "Deutsche Welle" بۇل اقشا ەڭ الدىمەن جالعا الىنعان ءۇي-جايلاردى، ليزينگكە الىنعان جابدىقتار مەن نەسيەلەردى تولەۋگە ارنالعانىن ايقىندادى. كومەك الۋ شارتتارى: دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى كوروناۆيرۋس ىندەتىنىڭ تارالۋىن جاريالاعاننان سوڭ كاسىپورىنداردىڭ 11 ناۋرىزدان كەيىن ەكونوميكالىق قيىندىقتارعا تاپ بولعانىن دالەلدەۋ قاجەت.

تابىسىنىڭ 60%-ىن ىندەت سالدارىنان كاسىپورىندارى توقتاپ قالۋعا ءماجبۇر بولعان جۇمىسشىلار الادى. كەمىندە ءبىر بالاسى بارلار ءۇشىن تابىسىنىڭ 67%-ىن الۋعا قۇقىعى بار. ۇكىمەتتىڭ بولجامدارى بويىنشا، جاقىندا ەكى ميلليوننان استام جۇمىسكەر وسىنداي رەجيمگە اۋىسۋى مۇمكىن.

گەرمانيا مەملەكەتتىك وبليگاسيالاردى قور نارىعىندا ورنالاستىرۋ ارقىلى داعدارىسقا قارسى شارالارعا قاجەتتى قاراجاتتى قارىزعا الادى. الداعى داعدارىستى جەڭۋ ءۇشىن كونستيتۋسيادا بەكىتىلگەن مەملەكەتتىك قارىزدىڭ شەكتى شەگىن الىپ تاستاۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.

ۇلىبريتانيا

ناۋرىز ايىنىڭ ورتاسىندا قازىناشىلىق كانسلەرى، ۇلىبريتانيانىڭ ەكونوميكا جانە قارجى ءمينيسترى ريشي سۋناك كوروناۆيرۋستىڭ ورشۋىنەن زارداپ شەككەن بيزنەستى قولداۋعا بولىنەتىن بۇرىن-سوڭدى بولماعان سومانى، سونداي-اق داعدارىسقا قارسى ءبىرقاتار ناقتى قادامداردى جاريالادى. ۇكىمەت نەگىزگى سالىقتار — تابىس پەن ققس (ندس) بويىنشا تولەمدەردى كەيىنگە قالدىرۋدى ۇسىنۋعا دايىن. بارلىق بولشەك ساۋدا، قوناق ءۇي بيزنەسى جانە جەكە وقۋ ورىندارى سالىق جەڭىلدىكتەرىن كۇتۋدە. بيلىك قىسقارتۋ بولماس ءۇشىن شاعىن كاسىپورىندار جۇمىسشىلارىنىڭ جالاقىسىنىڭ ءبىر بولىگىن قارجىلاندىرۋعا دايىن.

£330 ملرد (شامامەن $382 ملرد) — بۇل مەملەكەت بۇكىل بيزنەستى قولداۋعا بولگەن، بۇل ەلدىڭ ءجىو-نىڭ 15 %-دان استامىن جانە پاتشالىق بيۋدجەتىنىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگىن قۇرايدى.

£2،2 ملرد — شاعىن كاسىپكەرلىكتى قولداۋعا. رەسمي مالىمەتتەرگە سايكەس، ۇلىبريتانياداعى 66 ميلليون ادامنىڭ ىشىندە شاعىن بيزنەستە (جۇمىسشىلار سانى 250 ادامعا دەيىن، اينالىمى جىلىنا  £1 ملن دەيىن) 5،9 ميلليون ادام جۇمىس ىستەيدى، بۇل ەل حالقىنىڭ 8% قۇرايدى.

£1 ملرد — جالعا الۋشىلاردى قولداۋعا. ۇكىمەت تۇرعىن ءۇي جەڭىلدىكتەرى مەن نەسيەنى كوبەيتىپ، جەرگىلىكتى تۇرعىن ءۇي جاردەماقىسى نارىقتاعى جالعا الۋ اقىسىنىڭ كەم دەگەندە 30%-ىن جاباتىنداي ەتىپ كوتەرىلدى.

£25 مىڭعا دەيىن — بۇل ىندەت كەزىندە بانكروت بولماس ءۇشىن پابتار، كلۋبتار جانە تەاترلار سياقتى شاعىن بيزنەسكە بولىنەتىن ءبىر رەتتىك گرانت. شاعىن بيزنەستىڭ قالعان بولىگى £10 مىڭ كولەمىندەگى ءبىرجولعى گرانتتارعا سەنە الادى. تۋريستىك جانە ويىن-ساۋىق كاسىپورىندارى ءبىر جىلعا مۇلىك سالىعىن تولەۋدەن بوساتىلادى.

الاتىن جالاقىسىنىڭ كەم دەگەندە 80% (ايىنا £2500 دەيىن) ۇلىبريتانيا ۇكىمەتى كوروناۆيرۋسپەن كۇرەستەگى شەكتەۋلەرگە بايلانىستى جۇمىس ىستەۋ مۇمكىندىگىن جوعالتقان جەكە كومپانيالاردىڭ قىزمەتكەرلەرىنە وتەيدى.

فرانسيا

فرانسيا ۇكىمەتىنىڭ ايتۋىنشا، كوروناۆيرۋستىق ىندەت ناتيجەسىندە ۇلتتىق ەكونوميكا 2020 جىلى 1% قۇلدىرايدى. رەسپۋبليكا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرون حالىققا بيلىك ەشقانداي كومپانيانىڭ بانكروت بولۋىنا جول بەرمەيدى دەپ مالىمدەدى. فرانسۋز بيلىگى مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاسىن قولداۋ ءۇشىن مىنالاردى ءبولۋدى جوسپارلادى:

€300 ملرد (شامامەن $321 ملرد) — فرانسيا بيلىگى شاعىن جانە ورتا بيزنەستى نەسيەلەۋگە مەملەكەتتىك كەپىلدىك رەتىندە بەرگىسى كەلەتىن سوما.

€45 ملرد — كاسىپورىندارى جابىلعان جالدامالى جۇمىسشىلارعا وتەماقى تولەۋگە، سونداي-اق كوروناۆيرۋستىق ىندەتتەن زارداپ شەككەن كومپانيالاردىڭ وزدەرىنە وتەماقى تولەۋگە ءبولىندى. سونىمەن قاتار، زاڭدى تۇلعالارعا سالىق جانە الەۋمەتتىك تولەمدەردى كەيىنگە قالدىرۋ قۇقىعى بەرىلەدى.

€4 ملرد-قا دەيىن — ۇكىمەتتىڭ داعدارىسقا قارسى جوسپارى بويىنشا تەك ستارتاپتار ءۇشىن بولىنەتىن قاراجات.

€2 ملرد — ميكروبيزنەستى قولداۋعا باعىتتالعان.

سونىمەن قاتار، فرانسيانىڭ ەكونوميكا ءمينيسترى برۋنو لە مەردىڭ ايتۋىنشا، ەۋروپالىق دەڭگەيدە €1 ترلن كولەمىندە نەسيە كەپىلدەمەسى ۇسىنىلادى، ال شاعىن كاسىپورىندار ءۇشىن ىنتىماقتاستىق قورى قۇرىلادى، ولاردىڭ مولشەرى كەمىندە €1 ملرد قۇرايدى. جىلدىق اينالىمى 2020 جىلدىڭ ناۋرىزىنا 70%-عا تومەندەگەن شاعىن كاسىپورىندار ودان قولداۋ الادى.

پولشا

پولشا بيلىگى بىرنەشە كۇن بۇرىن «SARS-Cov-2 ۆيرۋس ىندەتىنە بايلانىستى كاسىپكەرلەر مەن جۇمىسشىلاردى قورعايتىن ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك داعدارىسقا قارسى قاۋىپسىزدىك قالقانى» اتتى جوبانى جاريالادى. پرەمەر-مينيستر ماتەۋش موراۆەسكيدىڭ ايتۋىنشا، داعدارىسقا قارسى شارالار بەس باعىت بويىنشا قابىلدانادى:

—  جۇمىسشىلاردى جۇمىسىنان ايرىلۋدان قورعاۋ؛
—  دەنساۋلىق ساقتاۋدى قولداۋ؛
—  قارجى جۇيەسىنىڭ قاۋىپسىزدىگى؛
—  كاسىپكەرلەردى قولداۋ؛
—  مەملەكەتتىك ينۆەستيسيالار.

212 ملرد زلوتا (شامامەن $46 ميلليارد) — ىندەت كەزىندە پولشا ءوز ەكونوميكاسىن ۇستاپ تۇرۋعا ءبولدى.

قىزمەتكەرلەردى جۇمىستان شىعارۋعا جول بەرمەيتىن كومپانيالار ءۇشىن جالاقىنىڭ 40%-ى مەملەكەت تولەيدى.

30 ملرد زلوتا — جولدار، سيفرلاندىرۋ، ەنەرگەتيكالىق سەكتوردى قايتا قۇرۋ جانە مەكتەپتەردى مودەرنيزاسيالاۋدى قوسا العاندا، مەملەكەتتىك ينۆەستيسيالارعا ءبولۋ جوسپارلانۋدا.

دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن قولداۋعا 7،5 ملرد زلوتا بولىنگەن.

يتاليا

يتاليا ۇكىمەتى مىنالاردى ءبولۋدى قاراستىراتىن قاۋلى قابىلدادى:

€25 ملرد (شامامەن $27 ملرد) — كوروناۆيرۋستىڭ سالدارىنان بولعان شىعىنداردى وتەۋ، ەكونوميكانى قۇتقارۋ جانە ازاماتتاردى قولداۋ ءۇشىن. ماسەلەن، كارانتينگە بايلانىستى اينالىمى 25%-دان استامعا تومەندەگەن كومپانيالار ءۇشىن مەملەكەت شىعىنداردىڭ ءىشىنارا وتەلۋىن قامتاماسىز ەتەدى.

€3،5 ملرد — يتاليانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن قارجىلاندىرۋعا ارنالعان.

شاعىن جانە ورتا بيزنەسكە نەسيە رەتىندە  €5 ملن-عا دەيىن قاراجات بولىنەدى.

كارانتينگە بايلانىستى جابىلعان كومپانيالارعا جالداۋ اقىسىنىڭ 50%-دان استامى وتەلەدى.

داعدارىستان زارداپ شەككەن تۋريستيك گيدتەر جانە باسقا دا جۇمىسشىلار €600 (ءبىر ادامعا) كولەمىندە قاراجات الادى. ءدال وسىنداي سوما جۇمىس ىستەيتىن اتا-انالارعا 12 جاسقا تولماعان بالا ءۇشىن بالا كۇتىمى قىزمەتىن تولەۋگە بولىنەدى.

€100 — جىلدىق تابىسى €40 مىڭ اسپايتىن، كارانتيندە جۇمىس ىستەيتىن ازاماتتارعا قوسىمشا تولەنەدى.

بيزنەس پەن حالىق ءۇشىن نەسيەلەر مەن يپوتەكا بويىنشا تولەمدەر توقتاتىلادى، يتاليا ۇكىمەتىنىڭ جوسپارلارىنا سايكەس ولار بانكتەرگە بەرىلەتىن مەملەكەتتىك كەپىلدىكتەرمەن جابىلاتىن بولادى.

چەحيا

چەحيا بيلىگى كومپانيالارعا ۇيدە كارانتيندە تۇرعان قىزمەتكەرلەرىنە عانا ەمەس، سونىمەن قاتار بەلگىلى ءبىر سالالاردا، مىسالى، مەيرامحانادا، تۋريزمدە جانە بولشەك ساۋداداعى كوروناۆيرۋستىق ىندەتكە بايلانىستى جۇمىستى توقتاتا تۇرۋعا ءماجبۇر بولعانداردىڭ جالاقىلارىنىڭ 80%-نا دەيىنگى سوماسىن تولەۋدى ۇسىنادى. چەحيا ۇكىمەتى كەلەسىلەردى ۇسىندى:

17 ملرد كرون (شامامەن $597 ملن) — چەحيا ۇكىمەتى ۇسىنعان داعدارىسقا قارسى شارالار جيىنتىعى، ول التى ايعا ەسەپتەلگەن.

كارانتينگە بايلانىستى توقتاپ قالعان كومپانيالارعا جالاقى تولەۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك بانكتەن 1،5 ملن-نان 15 ملن كرونعا دەيىن پايىزسىز نەسيە الۋعا بولادى. نەسيەنى وتەۋ مەرزىمى — ەكى جىلعا دەيىن.

14 مىڭ كرون — 13 جاسقا دەيىنگى بالالارى بار بارلىق ءوزىن-وزى جۇمىسپەن قامتىعان ازاماتتارعا كارانتين كەزىندەگى اي سايىنعى تولەمدەر.

چەحيا بيلىگى كارانتين كەزەڭىندە قىزمەتىن توقتاتپاعان، ءبىراق ەپيدەميادان زارداپ شەككەن كاسىپكەرلەرگە جالاقىنىڭ 50%-ىن جابۋعا ۋادە بەردى. مىسالى، بۇل كارانتيندىك شارالارعا بايلانىستى قاجەتتى ماتەريالدارعا قول جەتىمدىلىگى شەكتەۋلى كاسىپورىندار جانە سۇرانىستىڭ تومەندەۋىن باسىنان كەشىرگەن كومپانيالار.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى

---