InfoHub Logo

اقمولا-قاراتالى تەمىر جولى سالىنا باستاعاندا اۋىل جىگىتى ارباباي ءوزى سۇرانىپ قۇرىلىس جۇمىسىنا كىرەدى. قارۋلى جىگىت قۇلاشتاپ قايلا سىلتەپ، ومىرا كۇرەك باتىرىپ قارا جەردىڭ قىرتىسىن ايىرادى. جول قۇرلىسىنىڭ باسشىلارى ونى ۇنەمى ماقتاپ جۇرەدى.

جول سالىنىپ بىتكەن سوڭ ادال دا قارۋلى جىگىتتى ۋىستارىنان شىعارعىسى كەلمەگەن باسشىلار وعان جول قاراۋشى بولىپ قالۋدى ۇسىنادى. اۋىل جىگىتى كەلىسىمىن بەرەدى. سودان ونى ءبىر اپتا بويى جول قاراۋشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋعا ۇيرەتەدى. جول قاراۋشىسىنىڭ شارتتى بەلگىلەرى بولىپ ەسەپتەلەتىن ءۇش ءتۇستى جالاۋشالاردى قانداي جاعدايدا قالاي پايدالانۋ كەرەكتىگىن ايتادى.

— ءوزىڭ قارايتىن ۋچاستوكتەن كەزدەيسوق جولدىڭ بۇلىنگەنىن كورسەڭ جانە سول كەزدە پوەزد كەلە جاتسا، — دەيدى مۇنى ۇيرەتىپ جۇرگەن نۇسقاۋشى، — قورجىنىڭنان قىزىل جالاۋشا نى كوتەرە ۇستاپ جول بويىندا تۇرا قالاسىڭ. بۇل سەنىڭ پوەزد جۇرگىزۋشى ماشينيستكە، ايتايىق مىنا ءوزىمىزدىڭ ماكسيموۆكە «جول بۇلىنگەن، جۇرۋگە جارامايدى، پوەزدى توقتات» دەگەن بەلگى، — دەيدى.

ءبىر كۇنى ءوز ۋچاستوگىن قاراپ جۇرگەن اربابايعا جول بويىندا مال باعىپ جۇرگەن مالشى كەزدەسىپ، ول مۇنىڭ جۇمىسى جايلى، پوەزد تۋرالى سۇرايدى.

— پوەزد جۇرگىزۋشىنىڭ ءبارى ماعان باعىنىشتى. ولار كەز كەلگەن ۋاقىتتا ستانسا باستىعىن تىڭداماۋى مۇمكىن. ال مەن بار عوي مىنا قىزىل جالاۋشانى كوتەرىپ قالسام بولدى، زۋلاپ كەلە جاتقان پوەزىڭ توبەگە ۇرعانداي توقتاي قالادى، — دەپ بوسەدى ارباباي. وسى ساتتە ىسىلداپ-پىسىلداپ ورگە قاراي اۋىر اربالارىن ازەر سۇيرەپ كەلە جاتقان «قارا ايعىردىڭ» قاراسىنى كورىنەدى.

— ال، قانە، ارباباي، سەنى تىڭدايتىنىن كورەيىن، مىنانى توقتاتشى، ءارى پوەزدى جاقىن جەردەن كورەيىك، — دەيدى ەرىگىپ، ەرمەك ىزدەپ تۇرعان مالشى جىگىتتەر.

— كورىڭدەر، ەندەشە، — دەپ ارباباي قىزىل جالاۋشانى قورجىنىنان جۇلىپ الىپ، جولدىڭ ورتاسىندا تۇرا قالادى. القىنىپ كەلىپ، اربابايعا تاقاي كەلىپ توقتاعان پاراۆوزدان قارت ماشينيست ماكسيموۆ نە بولعانىن سۇراسا، ارباباي:

— جول امان. سەنىڭ بەرىلگەن بەلگىگە قالاي توقتايتىنىڭدى سىنايىن دەپ ەدىم، — دەيدى ويىندا بوتەن ەشتەڭەسى جوق جول قاراۋشى. ۋاقىتىنان ۇتىلىپ بىلاي دا ىزا بوپ كەلە جاتقان ماشينيست مىنا ورىنسىز سىناققا اشۋلانىپ، اربابايدى جاعىنان ءبىر تارتادى دا، «ەندىگارى بۇلاي ىستەۋشى بولما» دەپ ءجۇرىپ كەتەدى.

جاڭاعى ءبىر مالشىلار سودان باستاپ «پوەزد جۇرگىزۋشىلەردىڭ اربابايعا باعىناتىنى راس ەكەن. سونىڭ كۋاسى بولدىق» دەگەن اڭگىمە تاراتادى.

ارادا ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ جۇمىسىندا جۇرگەن اربابايعا تاعى ءبىر اۋىلداردىڭ مالشىلارى كەزدەسىپ، ونى ماقتاي كەلىپ، پوەزدى توقتاتا الاتىنىن كورسەتۋدى سۇرايدى. بوسپەلەۋ اربەكەڭ ولارعا دا كونە كەتەدى. كەلە جاتقان پوەزعا تاعى دا جالاۋشاسىن كوتەرەدى. بۇل جولعى پاراۆوز جۇرگىزۋشى تاعى دا ماكسيموۆ بولىپ شىعادى. اربابايدىڭ بۇل جولعى قالجىڭىنا قانى قىزا اشۋلانعان ول سول جەردە اربابايدى ۇرىپ جىعىپ، تەپكىلەپ، جولدىڭ ۇيىندىسىنە اۋناتىپ جىبەرەدى.

پوەزد ءجۇرىپ كەتكەن سوڭ، ءۇستىنىڭ شاڭىن قاعىپ ورىنىنان تۇرعان ول، جول جيەگىندە ات ۇستىندە ءوزىن كەلەمەجدەپ كۇلىپ تۇرعان مالشىلارعا ارباباي:

— بۇرىن مۇندايدا جاقتان ءبىر تارتىپ جۇرە بەرۋشى ەدى. مىنا ماكسيموۆ جىندانعان شىعار، ەندى تەپكىلەيتىندى شىعارىپتى عوي، — دەپ ماشينيستكە نارازىلىعىن ءبىلدىرىپتى.

---