كۇز پاتشالىعى
تاقىرىبى: «كۇز پاتشالىعى»
كۇز حانشايىمى: (مۋزىكامەن بيلەپ كىرەدى) سالەمەتسىزدەر مە، قوناقتار! مولشىلىققا تولى، بەرەكەلى التىن كۇز مەرەكەسى بارشاڭىزعا قۇتتى بولسىن! مەنىڭ مىناداي اسەم «كۇز پاتشالىعىما» قوش كەلدىڭىزدەر! مەن وسى كۇز پاتشالىعىما بالالاردى دا، شاقىرعىم كەلىپ تۇر. (مۋزىكامەن بالالار كىرەدى)
شولپان: (شەگىرتكە) ءبىز شىرىلداۋىق شەگىرتكەمىز
ىرشىپ ءجۇرىپ ءان سالامىز
كوگالدى قۋىپ گۇل اتتاپ
ساۋىق سايران قۇرامىز
جازدىگۇنى جاپىراقتىڭ
بىرىندە تاماق، بىرىندە ءۇي
كۇندە دۋمان، كۇندە توي
ۋايىم-قايعى جۇمىس جوق
ءبىزدىڭ جاعدايىمىز جاقسى، بىزگە راقات، بىزگە راقات!
تاربيەشى:شەگىرتكەلەر ءبىزدىڭ كۇز پاتشالىعىمىزعا قوش كەلدىڭدەر! جۇمىس جوقتارىڭ قالاي، كۇز مەزگىلى بولدى عوي. قىسقا دايىندالمايسىڭدار ما؟
شولپان: ۋاقىت جەتەدى، قىسقا سوسىن دايىندالامىز.
تاربيەشى: بىزگە كورسەتەتىن قانداي ونەرلەرىڭ بار؟
شولپان: ءبىز، شەگىرتكەلەر ءبيىن بيلەپ بەرسەك. جۇرىڭدەر شەگىرتكەلەر.
بي: «شەگىرتكەلەر»
كۇز: راحمەت سەندەرگە. ەندى قىسقا دايىندالا بەرۋگە بولادى.
مۋزىكا وينالىپ قۇستار ۇشىپ كەلەدى: ديلناز، ليزا، دانا.
ديلناز: قۇس بىتكەن سايراپ، ءبارىمىز ماسايراپ، شات-شادىمان ءومىر سۇرەمىز. بيىل جەمىس-جيدەكتەر ەرتە گۇلدەپ، ءپىسىپ بارشانى قارىق قىلدى عوي. تاماق توق، جۇمىس جوق. حا-حا-حا دەپ –كۇلەدى.
تاربيەشى: شەگىرتكەلەر، قۇستار سەندەر ەرىنشەك بولىپ كەتىپسىڭدەر، جاز مەزگىلى دەگەندەرىڭ نە، جاز ءوتىپ كۇز بولدى.
(وسى كەزدە جۇلدىزقۇرت كەلەدى دە، اعاشتاعى المانى جەي باستايدى)
راسۋل: جۇلدىزقۇرت المالاردى نەگە جەيسىڭ، جەمە! ءبىز ساعان تاقپاق ايتىپ بەرەيىك
جۇلدىزقۇرت: جارايدى، ايتىڭدار تاقپاقتارىڭدى تىڭدايىن.
الان: قۇستار قايتتى ءان سالىپ
بۇلت تورلادى اسپاندى
قىس كەلەدى جار سالىپ
كۇزگى سۋىق باستالدى
الي: قۇستار قايتتى كۇز بولىپ
سۇر بۇلت جاپتى اسپاندى
جاپىراق ءتۇسىپ گۇل سولىپ
قىس ىزعارى باستالدى
تاربيەشى: قۇستار، شەگىرتكەلەر قاراڭدارشى، جۇلدىزقۇرت جەمىستەردى جەپ جاتىر. ەندى كومەككە نە كەلەر ەكەن.
قۇمىرسقا - انەل: ماسقارا، بۇل نە جاتىس، كۇز بولسا كەلدى. قۇستار سەندەرگە نە بولعان، مىنا جەمىستەردى قۇرتتار جەپ قويدى عوي. شەگىرتكە ساعان نە جوق. قىسقا ازىعىڭ دايىن با؟ قىستىڭ قامىن جاز ويلا، دەگەن! مىنا قۇرتتاردى قۋۋ كەرەك، كەت بۇل جەردەن –دەپ قۇستار، بارلىعى جابىلىپ قۇرتتى قۋىپ جىبەرەدى.
تاربيەشى: بالالار، قۇرتتى قۋىپ جىبەردىك، ەندى قۇمىرسقا مەن شەگىرتكە بىزبەن بىرگە ءان ايتىپ، بيلەسىن.
ءان: «كۇز كەلگەندە» اعىلشىن تىلىندە كۇز تۋرالى ءان ايتىلادى.
جاڭبىردىڭ دىبىسى ەستىلەدى.
تاربيەشى: وي بالالار! ەستىپ تۇرسىڭدار ما، جاڭبىر جاۋايىن دەپ تۇر.
بۇلت كىرەدى: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار، قوناقتار!
كۇزگى كوك بۇلت مەن بولام
كوتەرىلىپ تەڭىزدەن
اسپانعا بيىك بارامىن
قالاسام ءقازىر سەندەرگە
جاڭبىر بولىپ جاۋامىن! –دەپ سۋ شاشادى. بالالار، سەندەر جاڭبىردان قورىقپايسىڭدار ما؟
قىزدار شىعىپ: جاڭبىر، جاڭبىر جاۋا بەر
قورىقپايمىز ءبىز سەنەن
قولىمىزدا قولشاتىر
كەل، بيلەشى بىزبەنەن! – دەپ بيلەيدى
بي: «قولشاتىر»
بۇلت ويىن ويناتادى: «تامشىلار مەن جاپىراقتار»
تاربيەشى: بۇلت سەنىمەن وتە كوڭىلدى. بالالار سەنىمەن وينادى، كۇلدى، ءبىراق بىزگە ءالى دە بىرەۋ جەتىسپەيتىن سياقتى. بىزدە «كۇن» جوق ەكەن. قانە، بالالار ءبارىمىز مەرەكەمىزگە كۇندى شاقىرايىق.
كۇن: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! سەندەر مەنى شاقىردىڭدار ما، دوستارىم!
مەن جارقىراپ توبەدە
نۇرىن توگىپ تۇرامىن
شۋاق شاشىپ بارىڭە
بالا جانىن ۇعامىن
بۇلت: كۇن، كۇن توقتاي تۇر!
سوزىمە مەنىڭ قۇلاق ءتۇر
ءىشىم تولى سۋعا
سۋسىز ءومىر بولا ما؟
- جوق، ەندەشە مەن بارىڭە كەرەكپىن، مەن مىقتىمىن.
كۇن: جوق، مەن مىقتىمىن - دەپ ەكەۋى داۋلاسادى، اياقتارىن تارسىلداتادى.
كۇز: تىنىشتالىڭدار، داۋلاسپاڭدار! بالالار كۇن مەن بۇلتتى تاتۋلاستىرۋ ءۇشىن مۋزىكا حانشايىمى «سكريپكاعا» ءسوز بەرەيىك. (سكريپكانىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن قىزدار جاپىراقپەن بيلەيدى)
كۇز:جارايسىڭدار، بالالار! كۇن مەن بۇلت تاتۋ بولسا
ءبارى دە كوڭىلدى
كۇن مەنەن سۋ بار جەردە
باۋ-باقشا گۇلدەنەر
- ەندەشە ەشقاشان داۋلاسپاڭدار، دوس بولىڭدار!
- جارايدى، ەندى دوس بولىپ جۇرەمىز –دەپ قولدارىنان ۇستاپ، قوشتاسىپ شىعىپ كەتەدى.
ءان:
«ۋروجاي سوبيراي» تاقپاقتار:
كۇز: بۇگىنگى مەرەكەگە ءوزىمنىڭ قىركۇيەك، قازان، قاراشا اتتى ايلارىمدى ەرتىپ كەلدىم.
راسۋل –قىركۇيەك: كۇزدىڭ وسى ايىندا
الما، المۇرت پىسەدى
جاپىراقتار سارعايعان
سىبدىر-سىبدىر تۇسەدى
بەكزات-قازان: قازان ايى باستالدى
قۇستار قايتا باستادى
تۋىستىق، ادال دوستىقپەن
التىن كۇز تويى جالعاستى
نۇرلىبەك-قاراشا: قىستىڭ جاقىن قالعانىن
جاپىراقتار بىلگەندەي
جەلمەن ۇشىپ بارادى
جەرگە قونىپ ۇلگەرمەي
تاربيەشى: نەگە، ءسىزدى جومارت كۇز دەپ ايتادى.
كۇز: ءيا، مەن جومارتپىن. مەرەكە باسى ءان بولار، بەرەكە باسى ءدان بولار دەپ حالقىمىز بەكەر ايتپاعان. مەن كوكتەمدە ەككەن مول استىقتى جيناپ، قامبالارعا تولتىردىم. ماعان كىمدەردىڭ كومەكتەسكەندىرىن وزدەرى ايتىپ بەرسىن.
(مۋزىكامەن جەر انا، ديحان اتا كەلەدى)
جەر انا: (قولىندا نان) مەرەكە قۇتتى بولسىن! داستارحان مول بولسىن، مولشىلىق بەرەكە بولسىن!
ديحان اتا: (قولىندا كەتپەنى بار) وسى بولدى قالاعا جەتكەنىم
سەندەرگە ايتار اماناتىم
قالاداعى ورەندەرىم ەشقاشان
ۇمىتپاڭدار، بابالاردىڭ كەتپەنىن!
كۇز: كوردىڭدەر مە، ماعان كىمدەردىڭ كومەكتەسكەنىن. ەندى سەندەر دە، ماعان كارتوپ پەن پيازدى جيناۋعا كومەكتەسىڭدەر. (بوكستىڭ قولعابىمەن جيناپ، سەبەتكە سالادى)
بالالار، مەنىڭ پاتشالىعىم سەندەرگە ۇنادى ما؟
تاربيەشى: بالالار، مىنە ءبىزدىڭ مەرەكەمىزدە اياقتالدى. ءبىراق، كۇز بىزبەن قوشتاسپايدى. ءبىز دالاعا سەرۋەنگە شىققاندا، ونىمەن كەزدەسەمىز.
بەرەكەلى –ب ا ق داۋلەت
ارتا ءتۇسسىن تويلانىپ
ساۋ بولايىق ءبارىمىز
كەلگەنشە كۇز اينالىپ
كۇز حانشايىمى: (مۋزىكامەن بيلەپ كىرەدى) سالەمەتسىزدەر مە، قوناقتار! مولشىلىققا تولى، بەرەكەلى التىن كۇز مەرەكەسى بارشاڭىزعا قۇتتى بولسىن! مەنىڭ مىناداي اسەم «كۇز پاتشالىعىما» قوش كەلدىڭىزدەر! مەن وسى كۇز پاتشالىعىما بالالاردى دا، شاقىرعىم كەلىپ تۇر. (مۋزىكامەن بالالار كىرەدى)
شولپان: (شەگىرتكە) ءبىز شىرىلداۋىق شەگىرتكەمىز
ىرشىپ ءجۇرىپ ءان سالامىز
كوگالدى قۋىپ گۇل اتتاپ
ساۋىق سايران قۇرامىز
جازدىگۇنى جاپىراقتىڭ
بىرىندە تاماق، بىرىندە ءۇي
كۇندە دۋمان، كۇندە توي
ۋايىم-قايعى جۇمىس جوق
ءبىزدىڭ جاعدايىمىز جاقسى، بىزگە راقات، بىزگە راقات!
تاربيەشى:شەگىرتكەلەر ءبىزدىڭ كۇز پاتشالىعىمىزعا قوش كەلدىڭدەر! جۇمىس جوقتارىڭ قالاي، كۇز مەزگىلى بولدى عوي. قىسقا دايىندالمايسىڭدار ما؟
شولپان: ۋاقىت جەتەدى، قىسقا سوسىن دايىندالامىز.
تاربيەشى: بىزگە كورسەتەتىن قانداي ونەرلەرىڭ بار؟
شولپان: ءبىز، شەگىرتكەلەر ءبيىن بيلەپ بەرسەك. جۇرىڭدەر شەگىرتكەلەر.
بي: «شەگىرتكەلەر»
كۇز: راحمەت سەندەرگە. ەندى قىسقا دايىندالا بەرۋگە بولادى.
مۋزىكا وينالىپ قۇستار ۇشىپ كەلەدى: ديلناز، ليزا، دانا.
ديلناز: قۇس بىتكەن سايراپ، ءبارىمىز ماسايراپ، شات-شادىمان ءومىر سۇرەمىز. بيىل جەمىس-جيدەكتەر ەرتە گۇلدەپ، ءپىسىپ بارشانى قارىق قىلدى عوي. تاماق توق، جۇمىس جوق. حا-حا-حا دەپ –كۇلەدى.
تاربيەشى: شەگىرتكەلەر، قۇستار سەندەر ەرىنشەك بولىپ كەتىپسىڭدەر، جاز مەزگىلى دەگەندەرىڭ نە، جاز ءوتىپ كۇز بولدى.
(وسى كەزدە جۇلدىزقۇرت كەلەدى دە، اعاشتاعى المانى جەي باستايدى)
راسۋل: جۇلدىزقۇرت المالاردى نەگە جەيسىڭ، جەمە! ءبىز ساعان تاقپاق ايتىپ بەرەيىك
جۇلدىزقۇرت: جارايدى، ايتىڭدار تاقپاقتارىڭدى تىڭدايىن.
الان: قۇستار قايتتى ءان سالىپ
بۇلت تورلادى اسپاندى
قىس كەلەدى جار سالىپ
كۇزگى سۋىق باستالدى
الي: قۇستار قايتتى كۇز بولىپ
سۇر بۇلت جاپتى اسپاندى
جاپىراق ءتۇسىپ گۇل سولىپ
قىس ىزعارى باستالدى
تاربيەشى: قۇستار، شەگىرتكەلەر قاراڭدارشى، جۇلدىزقۇرت جەمىستەردى جەپ جاتىر. ەندى كومەككە نە كەلەر ەكەن.
قۇمىرسقا - انەل: ماسقارا، بۇل نە جاتىس، كۇز بولسا كەلدى. قۇستار سەندەرگە نە بولعان، مىنا جەمىستەردى قۇرتتار جەپ قويدى عوي. شەگىرتكە ساعان نە جوق. قىسقا ازىعىڭ دايىن با؟ قىستىڭ قامىن جاز ويلا، دەگەن! مىنا قۇرتتاردى قۋۋ كەرەك، كەت بۇل جەردەن –دەپ قۇستار، بارلىعى جابىلىپ قۇرتتى قۋىپ جىبەرەدى.
تاربيەشى: بالالار، قۇرتتى قۋىپ جىبەردىك، ەندى قۇمىرسقا مەن شەگىرتكە بىزبەن بىرگە ءان ايتىپ، بيلەسىن.
ءان: «كۇز كەلگەندە» اعىلشىن تىلىندە كۇز تۋرالى ءان ايتىلادى.
جاڭبىردىڭ دىبىسى ەستىلەدى.
تاربيەشى: وي بالالار! ەستىپ تۇرسىڭدار ما، جاڭبىر جاۋايىن دەپ تۇر.
بۇلت كىرەدى: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار، قوناقتار!
كۇزگى كوك بۇلت مەن بولام
كوتەرىلىپ تەڭىزدەن
اسپانعا بيىك بارامىن
قالاسام ءقازىر سەندەرگە
جاڭبىر بولىپ جاۋامىن! –دەپ سۋ شاشادى. بالالار، سەندەر جاڭبىردان قورىقپايسىڭدار ما؟
قىزدار شىعىپ: جاڭبىر، جاڭبىر جاۋا بەر
قورىقپايمىز ءبىز سەنەن
قولىمىزدا قولشاتىر
كەل، بيلەشى بىزبەنەن! – دەپ بيلەيدى
بي: «قولشاتىر»
بۇلت ويىن ويناتادى: «تامشىلار مەن جاپىراقتار»
تاربيەشى: بۇلت سەنىمەن وتە كوڭىلدى. بالالار سەنىمەن وينادى، كۇلدى، ءبىراق بىزگە ءالى دە بىرەۋ جەتىسپەيتىن سياقتى. بىزدە «كۇن» جوق ەكەن. قانە، بالالار ءبارىمىز مەرەكەمىزگە كۇندى شاقىرايىق.
كۇن: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! سەندەر مەنى شاقىردىڭدار ما، دوستارىم!
مەن جارقىراپ توبەدە
نۇرىن توگىپ تۇرامىن
شۋاق شاشىپ بارىڭە
بالا جانىن ۇعامىن
بۇلت: كۇن، كۇن توقتاي تۇر!
سوزىمە مەنىڭ قۇلاق ءتۇر
ءىشىم تولى سۋعا
سۋسىز ءومىر بولا ما؟
- جوق، ەندەشە مەن بارىڭە كەرەكپىن، مەن مىقتىمىن.
كۇن: جوق، مەن مىقتىمىن - دەپ ەكەۋى داۋلاسادى، اياقتارىن تارسىلداتادى.
كۇز: تىنىشتالىڭدار، داۋلاسپاڭدار! بالالار كۇن مەن بۇلتتى تاتۋلاستىرۋ ءۇشىن مۋزىكا حانشايىمى «سكريپكاعا» ءسوز بەرەيىك. (سكريپكانىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن قىزدار جاپىراقپەن بيلەيدى)
كۇز:جارايسىڭدار، بالالار! كۇن مەن بۇلت تاتۋ بولسا
ءبارى دە كوڭىلدى
كۇن مەنەن سۋ بار جەردە
باۋ-باقشا گۇلدەنەر
- ەندەشە ەشقاشان داۋلاسپاڭدار، دوس بولىڭدار!
- جارايدى، ەندى دوس بولىپ جۇرەمىز –دەپ قولدارىنان ۇستاپ، قوشتاسىپ شىعىپ كەتەدى.
ءان:
«ۋروجاي سوبيراي» تاقپاقتار:
كۇز: بۇگىنگى مەرەكەگە ءوزىمنىڭ قىركۇيەك، قازان، قاراشا اتتى ايلارىمدى ەرتىپ كەلدىم.
راسۋل –قىركۇيەك: كۇزدىڭ وسى ايىندا
الما، المۇرت پىسەدى
جاپىراقتار سارعايعان
سىبدىر-سىبدىر تۇسەدى
بەكزات-قازان: قازان ايى باستالدى
قۇستار قايتا باستادى
تۋىستىق، ادال دوستىقپەن
التىن كۇز تويى جالعاستى
نۇرلىبەك-قاراشا: قىستىڭ جاقىن قالعانىن
جاپىراقتار بىلگەندەي
جەلمەن ۇشىپ بارادى
جەرگە قونىپ ۇلگەرمەي
تاربيەشى: نەگە، ءسىزدى جومارت كۇز دەپ ايتادى.
كۇز: ءيا، مەن جومارتپىن. مەرەكە باسى ءان بولار، بەرەكە باسى ءدان بولار دەپ حالقىمىز بەكەر ايتپاعان. مەن كوكتەمدە ەككەن مول استىقتى جيناپ، قامبالارعا تولتىردىم. ماعان كىمدەردىڭ كومەكتەسكەندىرىن وزدەرى ايتىپ بەرسىن.
(مۋزىكامەن جەر انا، ديحان اتا كەلەدى)
جەر انا: (قولىندا نان) مەرەكە قۇتتى بولسىن! داستارحان مول بولسىن، مولشىلىق بەرەكە بولسىن!
ديحان اتا: (قولىندا كەتپەنى بار) وسى بولدى قالاعا جەتكەنىم
سەندەرگە ايتار اماناتىم
قالاداعى ورەندەرىم ەشقاشان
ۇمىتپاڭدار، بابالاردىڭ كەتپەنىن!
كۇز: كوردىڭدەر مە، ماعان كىمدەردىڭ كومەكتەسكەنىن. ەندى سەندەر دە، ماعان كارتوپ پەن پيازدى جيناۋعا كومەكتەسىڭدەر. (بوكستىڭ قولعابىمەن جيناپ، سەبەتكە سالادى)
بالالار، مەنىڭ پاتشالىعىم سەندەرگە ۇنادى ما؟
تاربيەشى: بالالار، مىنە ءبىزدىڭ مەرەكەمىزدە اياقتالدى. ءبىراق، كۇز بىزبەن قوشتاسپايدى. ءبىز دالاعا سەرۋەنگە شىققاندا، ونىمەن كەزدەسەمىز.
بەرەكەلى –ب ا ق داۋلەت
ارتا ءتۇسسىن تويلانىپ
ساۋ بولايىق ءبارىمىز
كەلگەنشە كۇز اينالىپ
You Might Also Like
