سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
قوش، سۇيىكتى الىپپەم!
تاقىرىبى: قوش، سۇيىكتى الىپپەم!
ماقساتى: الىپپە وقۋلىعىنان العان بىلىمدەرى –بارلىق ءبىلىم - ءىلىمنىڭ باستاماسى ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ، ءبىلىمنىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزىن ۇعىندىرۋ. وقۋشىلاردىڭ بىلىمدىلىك بەلسەندىلىگىن ارتتىرا وتىرىپ، ۇجىمدىق جۇمىس ناتيجەسىنە جەتۋگە داعدىلاندىرۋ.
بارىسى:
ءمۇعالىمنىڭ قۇتتىقتاۋ ءسوزى:
- سالەمەتسىزدەر مە، قۇرمەتتى قوناقتار، اتا-انالار! بالالارىڭىزدىڭ ءبىلىم شىڭىنا باسقان العاشقى قادامدارى قۇتتى بولسىن!سىزدەردى «قوش، سۇيىكتى الىپپەم!»مەرەكەسىنە ارنالعان ەرتەڭگىلىگىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر!
- ورتاعا كىشكەنتاي اقىندارىمىزدى شاقىرامىز
مىنەزدەرى اڭقىلداعان
جۇزدەرىندە كۇلكى ويناعان
بىلىمگە قۇمار، تالپىنعان
ورتاعا شىقسىن
جاننۇر، نۇراي گۇلنۇر
قىزدارىمىز جارقىراعان.

سىنىپتى العا تارتاتىن
دوستارىمەن بىرگە ءان سالاتىن
بولاشاق اقىن ۇلدارىمىز
يلياس، ەلدار، باعداۋلەتتى
شاقىرايىق ورتاعا
ء-سوز كەزەگىن كىشكەنتاي اقىندارىمىزعا بەرەمىز

كوپ وقيتىن، كوپ توقيتىن (گۋلنۋر)
اجەسىنىڭ ەركەسى
ديليارا شىقتى ورتاعا.

سابىرلى دا سالماقتى
ۇيرەنىپ ءبارىن جۇرەتىن
اسانالي كەلەدى
الشاڭ باسىپ اياقتى.

كەلە جاتىر ەرزات
ماماسىنا قولعانات

داراسى بولار دالانىڭ
ارسەن دەگەن بالانىڭ
كەڭ ماڭدايلى ارۋانا (باعداۋلەت)
ادەمى ەدى قاندايدى.

جاقسىلىقتى جاقتايتىن
ءبارىن ءبىلىپ جاتتايتىن
ميراس كەلدى ورتاعا.

قىلىعى ونىڭ سۇيسىنتەر
ەركەتوتاي جانەركە.

ەسىمى اسەت بولادى
ەسەپتى دە شاعادى.

ەركە اجار كەلەدى (جاننۇر)
دوڭگەلەنە بيلەيدى.

سپورتا الدا بولاتىن
سۋرەت سالۋدى ۇناتاتىن
دانيار كەلسىن ورتاعا.

بارماعىنان بال تامعان.
بالداي ءتاتتى ەركەجان.

قيقارلىقتى قوياتىن (ەلدار)
تەنتەكتىگىن جوياتىن
دوسجان كەلدى ورتاعا.

زەردەلى دە، زەيىندى،
زەرەك ، كىشىپەيىلدى
جانەركە شىقتى ورتاعا.

بىلىمگە قۇمار، تالپىنعان
جايراڭداعان جارقىن جان-
ءالينۇر تۇر ورتادا.

مىنە كەلدى باتىرحان (نۇراي)
اي مەن كۇنى اناسىنىڭ
اقىلدىسى اتاسىنىڭ

ساۋلەلى دە سىمباتتى
سويلەگەنى تىم ءتاتتى
ايشا دەگەن قىزدارى
سىزدەرگە ارناپ ءتىل قاتتى.

جۇمساعاندا باراتىن
ايتقان ءتىلدى الاتىن
ەلنۇر كەلدى ورتاعا.

دوس ءقادىرىن بىلەرسىڭ (يلياس)
بىرگە جۇرسەڭ داميرمەن

شۋاعىن شاشىپ اينالا
الۋا شىقتى ورتاعا.

ورتاعا كەلدى اليشەر
ساۋلەلى دە سىمباتتى
سويلەگەنى تىم ءتاتتى
قىلىقتارى ءتاپ-تاتتى.
ءمۇعالىم:
ءوستى ، مىنە بويلارىڭ
ءوستى، مىنە ويلارىڭ.
قۋانىشقا ورتاقپىن
قۇتتى بولسىن تويلارىڭ!
ورتاعا ديكتورلارىمىزدى شاقىرامىز
ديكتورلار
كەشەگى ءسابي بالاڭىز باتىرحان
جارادى مىنە قاراڭىز
عىلىم ءبىلىم جولىنا
ەندى قايىق سالامىز
كەلگەندە العاش مەكتەپكە
بىلمەۋشى ەدىك ءارىپ تە
وقيمىز ءقازىر ەرتەكتى
ۇيرەتكەن ونى الىپپە الۋا
وقۋدى كوپ ويلادىق
قىزىعىنا تويمادىق
ارىپتەردى ۇيرەنىپ
ساۋات اشتىق تويلادىق اسەت
وقىعان ونى عالىمدا
وقىعان ونى مۇعالىمدە
وقىعان ونى كوسەمدە
جازۋشى اقىن دارىندا جانەركە
بار ءبىلىمنىڭ باستاۋىن
الىپپەدەن باستادىم
ۇيرەنۋگە تالپىندىم
قۇلشىنىپ بالعىن جاس جانىم اسانالي
بار كىتاپقا باس بولعان دوسجان
الىپپە عىلىم داناسى
الىپپەدەن باستالعان
دانالىقتىڭ داناسى
ىزگىلىكتى ويعا توقيتىن، دامير
شاكىرت بوپ ۇزدىك وقيتىن.
«الىپپە» اتتى كەمەمەن،
كەزەمىن ءبىلىم مۇحيتىن.
وقيتىن ءارى جازاتىن، ديليارا
بىلىمگە قول سوزاتىن
وقۋشى بولدىق ساۋاتتى،
ءبىلىمنىڭ تەگىن قازاتىن.
الىپپە داڭعىل جول اشتى، ارۋانا
جاڭادان پاندەر جالعاستى.
«الىپپە» سىرىن اشاتىن،
راحمەت ۇستاز العاشقى! دەپ ورتاعا سۇيىكتى الىپپەمىزدى شاقىرامىز
الىپپە:
ارمىسىزدار ، جاس دوستار!جانەركە
ارمىسىزدار اتا- انالار.
بولاشاققا جول باستاپ،
الىپپە كەلدى ورتاعا.
ءبىلىم دەگەن عاجايىپتىڭ
ءالىپبيىن مەڭگەرگەن
كەلەشەگى قازاقتىڭ
باستالادى سەندەردەن.
الىپپەمىزگە ارنالعان ءان «الىپپە»
ارىپتەردىڭ تويىندا، ارسەن
اركىم قۇمار ويىنعا.
ارىپتەر سىر اشادى،
اسەم بيگە باسادى.
ءالفاۆيتتىڭ «ا» تۇرادى باسىندا، ەركەجان
ءارقاشاندا «ءا» تۇرادى قاسىندا،
بايقادىڭ با «ب» تۇرادى ءۇشىنشى
ال وسىنىڭ سىرى نەدە ءتۇسىنشى؟
«ا» دەگەن، ول انالار عوي ارداقتى، ەلنۇر
«ءا» دەگەن، ول اكەلەر عوي سالماقتى.
«ب» دەگەن، ول بالالار عوي ادەمى،
ءبىزدىڭ ەلدە ۇشەۋى دە كادەلى.
الشاق كەتپەي...الينۇر
سوندىقتان دا راسىندا،
تۇرادى ولار
ءالفاۆيتتىڭ باسىندا.
قازاق ءبيى «ۇلىتاۋ» ورىندايتىن باحچانوۆا اجار
ساحنالىق قويىلىم (ايۋ، تۇلكى، قويان، ءتيىن، تىشقان)
ايۋ:
- بۇل قاي جەر؟ ەشتەڭە تۇسىنسەم بۇيىرماسىن! مىنالار نە، ارىپتەر مە؟ بۇل نە دەگەن جازۋ ەكەن؟ قاپ، وقي الماعان قانداي جامان!
تۇلكى:
سالەمەتسىڭ بە ايۋ!
ايۋ:
سالەمەتسىڭ بە تۇلكى!
تۇلكى :
- سەن بۇل جەردە نە ىستەپ ءجۇرسىڭ؟
ايۋ:
- وقي السام مىنا جازۋلاردى وقىعىم كەلەدى.
تۇلكى :
- كەل ايۋ، ەكەۋمىز بىرگە وقيىق ، مەن دە وقىعىم كەلەدى.
قويان : سالەمەتسىڭدەر مە دوستار!
ەكەۋى:
سالەمەتسىڭ بە قويان!
قويان:
- ايتىڭدارشى ەكەۋىڭىز نە ىستەپ جۇرسىڭدەر بۇل جەردە؟
ەكەۋى: ءبىز مىنا جازۋدى وقىعىمىز كەلىپ تۇر.
قويان:
ا، ولاي بولسا بىرگە وقيىق ، مەن دە وقىعىم كەلەدى.
ەكەۋى:
كەل وندا، وقىساق وقيىق.
ءتيىن:
- سالەمەتسىڭدەر مە دوستارىم!
ۇشەۋى:
سالەمەتسىڭ بە ءتيىن!
ءتيىن:
بارلىعىڭ مىندا جينالىپسىڭدار ، نە ىستەمەك ويلارىڭ بار؟
ۇشەۋى:
مىنا جازۋدى وقىماق ويىمىز بار.
ءتيىن:
وندا بىرىگىپ وقيىق.
ۇشەۋى:
وقىساق وقيىق!
تىشقان:
- سالەمەتسىڭدەر مە دوستارىم!
تورتەۋى:
- سالەمەتسىڭ بە تىشقان دوسىمىز!
تىشقان:
- ءبارىڭ ماعان ايتپاي نە ىستەپ جۇرسىڭدەر بۇل جەردە؟
تورتەۋى:
مىنا جازۋدى وقىساق دەگەن ويىمىز بار.
تىشقان:
- «جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل»، دەيدى ، بىرگە وقيىق!
تورتەۋى:
وقىساق وقيىق!
ايۋ:
- مەنىڭ ويىمشا بۇل - «بال» دەگەن جازۋ
تۇلكى:
- ال، مەنىڭ ويىمشا بۇل - «تا - ۋىق» دەگەن جازۋ.
قويان:
- ال، مەنىڭ ويىمشا بۇل - «ءسا - ءبىز» دەگەن جازۋ.
تيىن:
- جوق، جوق بۇل – «جاڭ - عاق» دەگەن جازۋ
تىشقان:
- نە دەگەن كوپ جازۋ ، بۇل قانداي ءسوز بولدى ەكەن ا؟
الىپپە:
- نەگە داۋلاسىپ جاتىرسىڭدار دوستارىم؟ وقي الماساڭدار بالالاردان سۇرامايسىڭدار ما؟
- بالالار ، سەندەر الىپپەنى وقىپ بىتىردىڭدەر، ولاي بولسا اڭدارعا وقىپ كومەكتەسەيىك.
بالالار:
مەك - تەپ.
اڭدار:
مەكتەپ؟ مەكتەپ دەگەن نە؟
الىپپە:
-«مەكتەپ» دەگەن - بالالار وقىپ ، ءبىلىم الاتىن ءۇي.ءقازىر سەندەر مەكتەپتە تۇرسىڭدار.بۇگىن 1 «ءا» سىنىبىندا العاش كىتابى الىپپەمەن قوشتاسۋ سالتاناتى وتۋدە. مەكتەپتەن نەگە ۇيرەنۋگە بولاتىنىن بالالاردىڭ انىنەن بىلەسىڭدەر.
الىپپە:
ۇستازدار مەن بالالار
اتالار مەن انالار
تانىسىڭدار دوسىممەن
دوستاسىڭدار وسىمەن
اتتانعاندا بۇگىن مەن
انا ءتىلىن تانىڭدار
ولاي بولسا ءوزىمىنىڭ دوسىم انا- ءتىلى وقۋلىعىن شاقىرۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
انا ءتىلى
ارمىسىزدار اعايىن اليشەر
قوش كەلىپسىز بارشاڭىز
مەندە ەسىك قاعايىن
التىن كۇزدىڭ سىيىنداي
قۇتتى بولسىن قۋانىش
قۇتتى بولسىن مەيرامىڭ
قۇتتى بولسىن تويلارىڭ
«مەكتەپ» تۋرالى ءان
قوش بولىپ تۇر، الىپپە، انامدايسىڭ،
جاقسى بول دەپ، بىزدەرگە الاڭدايسىڭ.
مەن ۇيرەتكەن ءارىپتىڭ قۇدىرەتىمەن،
دەيسىڭ بىزگە كىرپىش بولىپ قالانعايسىڭ.
ويىن «شىرشانى بەزەندىرۋ»
«وتان تۋرالى» انىمەن اياقتاۋ.

«ءان شاشۋ»- اجەلەر شاشۋ شاشادى
اتا-انالاردىڭ قۇتتىقتاۋ سوزدەرى.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما