لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – قازاق ءتىلىنىڭ جاڭا بەلەسى
مودەراتور: قۇرمەتتى دوڭگەلەك ۇستەلگە قاتىسۋشىلار، ارىپتەستەر، قوش كەلدىڭىزدەر!
بيىل ق ر ۇكىمەتىنىڭ 2017 جىلعى 31 قازانداعى №689 «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مەرەكە كۇندەر تىزبەسىن بەكىتۋ تۋرالى» قاۋلىسىنا سايكەس، 5 قىركۇيەك، ياعني قازاق ءالىپبيىنىڭ نەگىزىن سالۋشى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ تۋعان كۇنى – قازاقستان حالقىنىڭ تىلدەرى كۇنى بولىپ بەكىتىلدى. سوعان وراي اۋدانىمىزدا 5 - 18 قىركۇيەك ارالىعىندا تىلدەر ونكۇندىگى وتۋدە.
«لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – قازاق ءتىلىنىڭ جاڭا بەلەسى» تاقىرىبى بويىنشا وتەتىن دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىندا وسى ونكۇندىك اياسىندا تەك قانا ءتىل ماماندارىن عانا ەمەس، ءدۇيىم جۇرتتى دا تولعاندىراتىن قازاق ءالىپبيىنىڭ تاعدىرىن ءسوز ەتۋدى ءجون كوردىك. دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىندا پىكىرلەرىڭىزدى ورتاعا سالىپ، ويلارىڭىزدى اشىق ايتىپ وتىرۋعا شاقىرامىن.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ 2017 جىلى 12 ساۋىردە «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىندا ايتىلعان قازاق ءالىپبيىن بىرتىندەپ لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋ تۋرالى تۇجىرىمداماسىنان كەيىن عالىمدار، ءتىل ماماندارى لاتىن گرافيكاسىنا نەگىزدەلگەن قازاق ءالىپبيىنىڭ بىرنەشە نۇسقاسىن ۇسىنعان بولاتىن. 2017 جىلى 26 قازاندا ەلباسىنىڭ جارلىعىمەن لاتىن گرافيكاسىنا نەگىزدەلگەن قازاق ءالىپبيى بەكىتىلدى، ال وعان 2018 جىلدىڭ 19 اقپانىندا وزگەرىستەر ەنگىزدى. وزدەرىڭىزگە بەلگىلى ءالىپبيدىڭ ءبىرىنشى نۇسقاسى ديگرافپەن بەرىلدى، وندا 42 تاڭبادان قۇرالعان 25 ارىپتىك نەگىزدە جاسالعان بولاتىن، ال ەكىنشىسى اپوستروفتارمەن، ال سوڭعى نۇسقاسىندا 32 ءارىپ. مۇندا 6 ءارىپ اكۋتپەن بەرىلگەن. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا ەرەجە جازۋ بارىسىندا كەيبىر ارىپتەر وزگەرىپ تە قالۋى مۇمكىن دەيدى، ءالى قاتىپ قالعان ەرەجە دە، ءالىپبي دە جوق.
ەلىمىزدىڭ لاتىن الىپبيىنە كوشۋى ۇلتىمىز ءۇشىن جاسالعان ماڭىزدى قادامداردىڭ ءبىرى. ۇلى دالا ەلىنىڭ تاريحىنا كوز جۇگىرتسەك، ءبىرىنشى تۇعىرى، بايلىعى – جەر، ەكىنشىسى – ءتىل، ءۇشىنشىسى – مەملەكەت جانە ونىڭ تاريحى بولۋى كەرەكتىگى ايقىندالادى. اعارتۋشى - پەداگوگ عالىم احمەت بايتۇرسىن ۇلى ايتىپ كەتكەندەي، «ۇلتتىڭ ساقتالۋىنا دا، جوعالۋىنا دا سەبەپ بولاتىن نارسەنىڭ ەڭ قۋاتتىسى – ءتىلى» دەگەن. الاش قايراتكەرلەرى دە لاتىن ءالىپبيىن جازۋ - سىزۋدا قولداندى. بۇل بىزگە تاڭسىق دۇنيە ەمەس. لاتىن ءالىپبيى الەمدە كەڭىنەن قولدانىلادى. ۇلتىمىزدىڭ باسىنان ءۇش الفاۆيت جۇيەسىن وتكەرگەندىگىن بىلەمىز. ولار: بىرىنشىدەن — اراب ءالىپبيى (1929 ج. دەيىن)، ەكىنشى — لاتىن ءالىپبيى (1929 - 1940 جج.)، ءۇشىنشىسى — كيريلليساعا نەگىزدەلگەن قازاق ءالىپبيى (1940جىلداردان بۇگىنگە دەيىنگى قازىرگى ءالىپبيىمىز).
قازاق ءالىپبيىنىڭ وزگەرۋىنە قاتىستى قوعامدا الۋان ءتۇرلى پىكىرلەر ايتىلىپ جاتقانى بارشاڭىزعا بەلگىلى.
(بايانداما)
مودەراتور: ارينە، قوعام بولعاندىقتان، كوپشىلىك بولعان سوڭ ءارتۇرلى پىكىرلەر مەن ويلار بولادى. سوعان بايلانىستى بۇگىنگى «لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – قازاق ءتىلىنىڭ جاڭا بەلەسى» اتتى دوڭگەلەك ۇستەلەمىزدە پىكىر الماسىپ وتىرايىق.
1. قالاي ويلايسىزدار قازاق قوعامى لاتىن الىپبيىنە كوشۋگە دايىن با؟
(قاتىسۋشىلار ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى)
2. لاتىن الىپبيىنە كوشۋدىڭ قانداي ءتيىمدى جاقتارى بار؟
(قاتىسۋشىلار ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى)
مودەراتور: سىزدەردىڭ وي - پىكىرلەرىڭىزدى جيناقتاي كەلىپ، بىلاي تۇيىندەۋگە بولادى دەپ ويلايمىن.
الدىمەن بۇگىنگى كومپيۋتەر زامانىندا ينتەرنەت جۇيەسىندە ۇستەمدىك ەتەتىن لاتىن ءالىپبيى ەكەندىگىن مويىنداۋىمىز كەرەك. ءبارىمىزدىڭ ەلەكتروندىق پوشتامىز بار. ول پوشتامىز كيريل، اراب، نەمەسە باسقا ەمەس، لاتىنمەن جازىلعان. استىمىزداعى كولىگىمىزدىڭ نومىرىندەگى ارىپتەر لاتىنمەن بەرىلگەن. كۋالىگىمىز بەن پاسپورتىمىزدا لاتىن ءالىپبيى تۇر. وسىنداي مىسالداردى كوپتەپ كەلتىرە بەرۋگە بولادى. ياعني لاتىن ءالىپبيى بىزگە تاڭسىق ەمەس. ول ءبىزدىڭ قوعامعا ەنىپ كەتكەن. ونى ەلىمىزدەگى كەز كەلگەن ساۋاتتى ادام بەلگىلى دارەجەدە بىلەدى. ال لاتىننىڭ بىزگە بەرەرى دەگەندە تولىپ جاتقان ءتيىمدى تۇستارىن كورسەتۋگە بولادى. لاتىنعا كوشكەنىمىزدە ۇتاتىن تۇستارىمىز تومەندەگىدەي: بىرىنشىدەن، ءتىل تازالىعى ماسەلەسى. تىلىمىزدەگى قازىرگى جات دىبىستاردى تاڭبالايتىن ارىپتەردى قىسقارتىپ، سول ارقىلى قازاق ءتىلىنىڭ تابيعي تازا قالپىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك الامىز. ەكىنشىدەن، قازاق ءتىلىن وقىتقان ۋاقىتتا باسى ارتىق تاڭبالارعا قاتىستى ەملە، ەرەجەلەردىڭ قىسقاراتىنى بەلگىلى. ول مەكتەپتەن باستاپ بارلىق وقۋ ورىندارىندا وقىتۋ ءۇردىسىن جەڭىلدەتەدى. ۋاقىت تا، قارجى دا ۇنەمدەلەدى. ۇشىنشىدەن، لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – قازاق ءتىلىنىڭ حالىقارالىق دارەجەگە شىعۋىنا جول اشادى. قازاق تىلىنە كومپيۋتەرلىك جاڭا تەحنولوگيالار ارقىلى حالىقارالىق اقپارات كەڭىستىگىنە كىرىگۋگە ءتيىمدى جولدار اشىلادى. تورتىنشىدەن، ءتۇبى ءبىر تۇركى دۇنيەسى، نەگىزىنەن، لاتىندى قولدانادى. بىزدەرگە ولارمەن رۋحاني، مادەني، عىلىمي، ەكونوميكالىق قارىم - قاتىناستى، تىعىز بايلانىستى كۇشەيتۋىمىز كەرەك.
ەندىگى كەزەكتە لاتىن الىپبيىنە كوشۋدىڭ تيىمدىلىگى تۋرالى فيلولوگ عالىمداردىڭ ويلارىن تىڭدايىق. بەينە ماتەريالعا نازار اۋدارىڭىزدار.
(بەينە ماتەريال كورسەتىلەدى)
مودەراتور: سىزدەر ءتىل مامانى بولعاندىقتان ءالىپبيدىڭ اۋىسۋىنا بايلانىستى بولىپ جاتقان جاڭالىقتاردى ەستىپ، ءبىلىپ وتىراسىزدار، ال وسى ءالىپبيدى قولدانىپ جازىپ، وقىپ كوردىڭىزدەر مە؟
ءالىپبيدىڭ ءۇشىنشى نۇسقاسى قابىلدانعاننان بەرى كەيبىر وبلىس ورتالىقتارىندا مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرمەن، مۇعالىمدەرمەن جۇمىستار جۇرگىزىلىپ، ديكتانتتار الىنىپ جاتىر. ونىڭ ماقساتى – قولدانىپ كورۋ ارقىلى جاڭا ءالىپبيدى سىناقتان وتكىزۋ.
«لاتىن گرافيكاسىنا نەگىزدەلىپ جاسالىنعان قازاق ءالىپبيىن جازۋدا، وقۋدا قيىندىقتار تۋا ما؟» دەگەن سۇراققا سىزدەرمەن بىرگە ءبىز دە جاۋاپ ىزدەپ كورەيىكشى. الدارىڭىزدا جاڭا ءالىپبي بار. بىرنەشە جۇمىس ءتۇرىن بىرگە ورىنداپ كورەيىك:
1. ول ءۇشىن الدارىڭىزدا جاتقان قاعازعا كەز كەلگەن 3 ءسوزدى جازىڭىزدار. ەندى ول قاعازدى قاراما - قارسى وتىرعان ارىپتەسىڭىزگە بەرىڭىز، سوسىن كەزەكتەسىپ، وقيىق.
2. تاقتادا بىرنەشە ماقالدار جازىلىپ تۇرادى. قاتىسۋشىلار ماقالداردى لاتىن گرافيكاسىمەن جازادى.
3. لاتىن الىپبيىمەن جازىلعان ولەڭ شۋماقتارى تاراتىلادى، ولار وقيدى.
مودەراتور: جازۋدا، وقۋدا قيىندىقتار بار ما؟
تەز جازۋعا، وقۋعا ۇيرەنىپ كەتە الامىز با؟
(قاتىسۋشىلار پىكىرلەرىن ايتادى)
مودەراتور: لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – قازاق حالقىنىڭ العا جىلجۋىنا، جاڭا زامان تالابىنا ساي ءوسىپ - وركەندەۋىنە، بولاشاقتا ەلىمىزدىڭ جان - جاقتى دامۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوسىپ، جەمىسى مەن جەڭىسىن اكەلەرى ءسوزسىز. ءبىز لاتىن الىپبيىنە كوشە وتىرىپ، وركەنيەتتى ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلىپ، تىلىمىزدەگى دىبىستىق جۇيەلەردى ناق انىقتاپ، قازاق ءتىلىنىڭ جازىلۋى مەن دىبىستالۋ كەزىندە سوزدەر قولدانىسىنداعى ارتىق كىرمە سوزدەردەن ارىلامىز. سوندىقتان لاتىن الىپبيىنە كوشۋ ءبىز ءۇشىن، بولاشاق ءۇشىن الدەقايدا ماڭىزدىراق.
ەندى بۇگىنگى دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ قورىتىندىسى رەتىندە تاراتىلعان ساۋالنامالارعا جاۋاپ بەرىڭىزدەر.
وتىرىستىڭ سوڭىندا كىتاپشالار تاراتىلادى
(مازمۇنى تانىستىرىلادى)
مودەراتور: قاجەتتەرىڭىزگە جاراتىڭىزدار. «جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل»، «كوز — قورقاق، قول — باتىر»، - دەپ دانا حالقىمىز ايتقانداي، ەكى قولدى سىبانىپ ناقتى نىق قاداممەن العا باسايىق! ەڭبەكتەرىڭىز جەمىستى، ىستەرىڭىز ءساتتى بولسىن.
بيىل ق ر ۇكىمەتىنىڭ 2017 جىلعى 31 قازانداعى №689 «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا مەرەكە كۇندەر تىزبەسىن بەكىتۋ تۋرالى» قاۋلىسىنا سايكەس، 5 قىركۇيەك، ياعني قازاق ءالىپبيىنىڭ نەگىزىن سالۋشى احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ تۋعان كۇنى – قازاقستان حالقىنىڭ تىلدەرى كۇنى بولىپ بەكىتىلدى. سوعان وراي اۋدانىمىزدا 5 - 18 قىركۇيەك ارالىعىندا تىلدەر ونكۇندىگى وتۋدە.
«لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – قازاق ءتىلىنىڭ جاڭا بەلەسى» تاقىرىبى بويىنشا وتەتىن دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىندا وسى ونكۇندىك اياسىندا تەك قانا ءتىل ماماندارىن عانا ەمەس، ءدۇيىم جۇرتتى دا تولعاندىراتىن قازاق ءالىپبيىنىڭ تاعدىرىن ءسوز ەتۋدى ءجون كوردىك. دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىندا پىكىرلەرىڭىزدى ورتاعا سالىپ، ويلارىڭىزدى اشىق ايتىپ وتىرۋعا شاقىرامىن.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ 2017 جىلى 12 ساۋىردە «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىندا ايتىلعان قازاق ءالىپبيىن بىرتىندەپ لاتىن الىپبيىنە كوشىرۋ تۋرالى تۇجىرىمداماسىنان كەيىن عالىمدار، ءتىل ماماندارى لاتىن گرافيكاسىنا نەگىزدەلگەن قازاق ءالىپبيىنىڭ بىرنەشە نۇسقاسىن ۇسىنعان بولاتىن. 2017 جىلى 26 قازاندا ەلباسىنىڭ جارلىعىمەن لاتىن گرافيكاسىنا نەگىزدەلگەن قازاق ءالىپبيى بەكىتىلدى، ال وعان 2018 جىلدىڭ 19 اقپانىندا وزگەرىستەر ەنگىزدى. وزدەرىڭىزگە بەلگىلى ءالىپبيدىڭ ءبىرىنشى نۇسقاسى ديگرافپەن بەرىلدى، وندا 42 تاڭبادان قۇرالعان 25 ارىپتىك نەگىزدە جاسالعان بولاتىن، ال ەكىنشىسى اپوستروفتارمەن، ال سوڭعى نۇسقاسىندا 32 ءارىپ. مۇندا 6 ءارىپ اكۋتپەن بەرىلگەن. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا ەرەجە جازۋ بارىسىندا كەيبىر ارىپتەر وزگەرىپ تە قالۋى مۇمكىن دەيدى، ءالى قاتىپ قالعان ەرەجە دە، ءالىپبي دە جوق.
ەلىمىزدىڭ لاتىن الىپبيىنە كوشۋى ۇلتىمىز ءۇشىن جاسالعان ماڭىزدى قادامداردىڭ ءبىرى. ۇلى دالا ەلىنىڭ تاريحىنا كوز جۇگىرتسەك، ءبىرىنشى تۇعىرى، بايلىعى – جەر، ەكىنشىسى – ءتىل، ءۇشىنشىسى – مەملەكەت جانە ونىڭ تاريحى بولۋى كەرەكتىگى ايقىندالادى. اعارتۋشى - پەداگوگ عالىم احمەت بايتۇرسىن ۇلى ايتىپ كەتكەندەي، «ۇلتتىڭ ساقتالۋىنا دا، جوعالۋىنا دا سەبەپ بولاتىن نارسەنىڭ ەڭ قۋاتتىسى – ءتىلى» دەگەن. الاش قايراتكەرلەرى دە لاتىن ءالىپبيىن جازۋ - سىزۋدا قولداندى. بۇل بىزگە تاڭسىق دۇنيە ەمەس. لاتىن ءالىپبيى الەمدە كەڭىنەن قولدانىلادى. ۇلتىمىزدىڭ باسىنان ءۇش الفاۆيت جۇيەسىن وتكەرگەندىگىن بىلەمىز. ولار: بىرىنشىدەن — اراب ءالىپبيى (1929 ج. دەيىن)، ەكىنشى — لاتىن ءالىپبيى (1929 - 1940 جج.)، ءۇشىنشىسى — كيريلليساعا نەگىزدەلگەن قازاق ءالىپبيى (1940جىلداردان بۇگىنگە دەيىنگى قازىرگى ءالىپبيىمىز).
قازاق ءالىپبيىنىڭ وزگەرۋىنە قاتىستى قوعامدا الۋان ءتۇرلى پىكىرلەر ايتىلىپ جاتقانى بارشاڭىزعا بەلگىلى.
(بايانداما)
مودەراتور: ارينە، قوعام بولعاندىقتان، كوپشىلىك بولعان سوڭ ءارتۇرلى پىكىرلەر مەن ويلار بولادى. سوعان بايلانىستى بۇگىنگى «لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – قازاق ءتىلىنىڭ جاڭا بەلەسى» اتتى دوڭگەلەك ۇستەلەمىزدە پىكىر الماسىپ وتىرايىق.
1. قالاي ويلايسىزدار قازاق قوعامى لاتىن الىپبيىنە كوشۋگە دايىن با؟
(قاتىسۋشىلار ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى)
2. لاتىن الىپبيىنە كوشۋدىڭ قانداي ءتيىمدى جاقتارى بار؟
(قاتىسۋشىلار ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى)
مودەراتور: سىزدەردىڭ وي - پىكىرلەرىڭىزدى جيناقتاي كەلىپ، بىلاي تۇيىندەۋگە بولادى دەپ ويلايمىن.
الدىمەن بۇگىنگى كومپيۋتەر زامانىندا ينتەرنەت جۇيەسىندە ۇستەمدىك ەتەتىن لاتىن ءالىپبيى ەكەندىگىن مويىنداۋىمىز كەرەك. ءبارىمىزدىڭ ەلەكتروندىق پوشتامىز بار. ول پوشتامىز كيريل، اراب، نەمەسە باسقا ەمەس، لاتىنمەن جازىلعان. استىمىزداعى كولىگىمىزدىڭ نومىرىندەگى ارىپتەر لاتىنمەن بەرىلگەن. كۋالىگىمىز بەن پاسپورتىمىزدا لاتىن ءالىپبيى تۇر. وسىنداي مىسالداردى كوپتەپ كەلتىرە بەرۋگە بولادى. ياعني لاتىن ءالىپبيى بىزگە تاڭسىق ەمەس. ول ءبىزدىڭ قوعامعا ەنىپ كەتكەن. ونى ەلىمىزدەگى كەز كەلگەن ساۋاتتى ادام بەلگىلى دارەجەدە بىلەدى. ال لاتىننىڭ بىزگە بەرەرى دەگەندە تولىپ جاتقان ءتيىمدى تۇستارىن كورسەتۋگە بولادى. لاتىنعا كوشكەنىمىزدە ۇتاتىن تۇستارىمىز تومەندەگىدەي: بىرىنشىدەن، ءتىل تازالىعى ماسەلەسى. تىلىمىزدەگى قازىرگى جات دىبىستاردى تاڭبالايتىن ارىپتەردى قىسقارتىپ، سول ارقىلى قازاق ءتىلىنىڭ تابيعي تازا قالپىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك الامىز. ەكىنشىدەن، قازاق ءتىلىن وقىتقان ۋاقىتتا باسى ارتىق تاڭبالارعا قاتىستى ەملە، ەرەجەلەردىڭ قىسقاراتىنى بەلگىلى. ول مەكتەپتەن باستاپ بارلىق وقۋ ورىندارىندا وقىتۋ ءۇردىسىن جەڭىلدەتەدى. ۋاقىت تا، قارجى دا ۇنەمدەلەدى. ۇشىنشىدەن، لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – قازاق ءتىلىنىڭ حالىقارالىق دارەجەگە شىعۋىنا جول اشادى. قازاق تىلىنە كومپيۋتەرلىك جاڭا تەحنولوگيالار ارقىلى حالىقارالىق اقپارات كەڭىستىگىنە كىرىگۋگە ءتيىمدى جولدار اشىلادى. تورتىنشىدەن، ءتۇبى ءبىر تۇركى دۇنيەسى، نەگىزىنەن، لاتىندى قولدانادى. بىزدەرگە ولارمەن رۋحاني، مادەني، عىلىمي، ەكونوميكالىق قارىم - قاتىناستى، تىعىز بايلانىستى كۇشەيتۋىمىز كەرەك.
ەندىگى كەزەكتە لاتىن الىپبيىنە كوشۋدىڭ تيىمدىلىگى تۋرالى فيلولوگ عالىمداردىڭ ويلارىن تىڭدايىق. بەينە ماتەريالعا نازار اۋدارىڭىزدار.
(بەينە ماتەريال كورسەتىلەدى)
مودەراتور: سىزدەر ءتىل مامانى بولعاندىقتان ءالىپبيدىڭ اۋىسۋىنا بايلانىستى بولىپ جاتقان جاڭالىقتاردى ەستىپ، ءبىلىپ وتىراسىزدار، ال وسى ءالىپبيدى قولدانىپ جازىپ، وقىپ كوردىڭىزدەر مە؟
ءالىپبيدىڭ ءۇشىنشى نۇسقاسى قابىلدانعاننان بەرى كەيبىر وبلىس ورتالىقتارىندا مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرمەن، مۇعالىمدەرمەن جۇمىستار جۇرگىزىلىپ، ديكتانتتار الىنىپ جاتىر. ونىڭ ماقساتى – قولدانىپ كورۋ ارقىلى جاڭا ءالىپبيدى سىناقتان وتكىزۋ.
«لاتىن گرافيكاسىنا نەگىزدەلىپ جاسالىنعان قازاق ءالىپبيىن جازۋدا، وقۋدا قيىندىقتار تۋا ما؟» دەگەن سۇراققا سىزدەرمەن بىرگە ءبىز دە جاۋاپ ىزدەپ كورەيىكشى. الدارىڭىزدا جاڭا ءالىپبي بار. بىرنەشە جۇمىس ءتۇرىن بىرگە ورىنداپ كورەيىك:
1. ول ءۇشىن الدارىڭىزدا جاتقان قاعازعا كەز كەلگەن 3 ءسوزدى جازىڭىزدار. ەندى ول قاعازدى قاراما - قارسى وتىرعان ارىپتەسىڭىزگە بەرىڭىز، سوسىن كەزەكتەسىپ، وقيىق.
2. تاقتادا بىرنەشە ماقالدار جازىلىپ تۇرادى. قاتىسۋشىلار ماقالداردى لاتىن گرافيكاسىمەن جازادى.
3. لاتىن الىپبيىمەن جازىلعان ولەڭ شۋماقتارى تاراتىلادى، ولار وقيدى.
مودەراتور: جازۋدا، وقۋدا قيىندىقتار بار ما؟
تەز جازۋعا، وقۋعا ۇيرەنىپ كەتە الامىز با؟
(قاتىسۋشىلار پىكىرلەرىن ايتادى)
مودەراتور: لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – قازاق حالقىنىڭ العا جىلجۋىنا، جاڭا زامان تالابىنا ساي ءوسىپ - وركەندەۋىنە، بولاشاقتا ەلىمىزدىڭ جان - جاقتى دامۋىنا ۇلكەن ۇلەس قوسىپ، جەمىسى مەن جەڭىسىن اكەلەرى ءسوزسىز. ءبىز لاتىن الىپبيىنە كوشە وتىرىپ، وركەنيەتتى ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسىلىپ، تىلىمىزدەگى دىبىستىق جۇيەلەردى ناق انىقتاپ، قازاق ءتىلىنىڭ جازىلۋى مەن دىبىستالۋ كەزىندە سوزدەر قولدانىسىنداعى ارتىق كىرمە سوزدەردەن ارىلامىز. سوندىقتان لاتىن الىپبيىنە كوشۋ ءبىز ءۇشىن، بولاشاق ءۇشىن الدەقايدا ماڭىزدىراق.
ەندى بۇگىنگى دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ قورىتىندىسى رەتىندە تاراتىلعان ساۋالنامالارعا جاۋاپ بەرىڭىزدەر.
وتىرىستىڭ سوڭىندا كىتاپشالار تاراتىلادى
(مازمۇنى تانىستىرىلادى)
مودەراتور: قاجەتتەرىڭىزگە جاراتىڭىزدار. «جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل»، «كوز — قورقاق، قول — باتىر»، - دەپ دانا حالقىمىز ايتقانداي، ەكى قولدى سىبانىپ ناقتى نىق قاداممەن العا باسايىق! ەڭبەكتەرىڭىز جەمىستى، ىستەرىڭىز ءساتتى بولسىن.
You Might Also Like
