ليريكالىق شىعارمالاردى ادەبي - تەوريالىق ۇعىمدارمەن بايلانىستىرا وقىتۋ
وقو، سوزاق اۋدانى،
«شولاققورعان» جالپى ورتا مەكتەبىنىڭ ءمۇعالىمى
وتەپوۆ تالعات
ليريكالىق شىعارمالاردى ادەبي - تەوريالىق ۇعىمدارمەن بايلانىستىرا وقىتۋ
مەكتەپتەگى ادەبيەت تەورياسىنان بەرىلەتىن ءبىلىم كوركەم شىعارما تابيعاتىن تانۋدىڭ قۇرالى بولىپ ەسەپتەلەدى. ول كوركەم شىعارمامەن تىعىز بايلانىستا، وقىپ ۇيرەنۋدە قالىپتاسادى. وقۋشىلاردىڭ ادەبي – تەوريالىق بىلىمدەرىن كوركەم ادەبيەت الەمىن تۇسىنە ءبىلۋ، تالداي بىلۋدە پراكتيكادا پايدالانۋعا ماشىقتاندىرۋ - ونى وقىتۋدىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى.
ادەبيەت تەكتەرىنىڭ ىشىندە باسقا جانرلارعا قاراعاندا ليريكانى وقىتۋ كۇردەلىرەك بولادى. ليريكانىڭ وزىندىك قاسيەتتەرىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن، بالانىڭ دا اقىنجاندى جۇرەگى، نازىك سەزىمى، ۇشقىر ويى بولۋى كەرەك.
ليريكالىق شىعارمالاردى وقىتپاس بۇرىن «ليريكا» ءسوزىنىڭ شىعۋ توركىنىنە توقتالىپ وتكەن ورىندى. ليريكا - گرەكتىڭ lyra سوزىنەن الىنعان.
ەجەلگى گرەكتەر ۇنىنە قوسىلىپ ءان سالعان مۋزىكا اسپابى وسىلاي اتالعان. ليريكا - ادەبيەتتىڭ اريستوتەل زامانىنان بەرى كەلە جاتقان ءداستۇرلى ءۇش تەگىنىڭ ءبىرى، شىندىقتى ادامنىڭ ىشكى كوڭىل كۇيىنە بولەپ، ويى مەن سەزىمىنە استاستىرا سۋرەتتەيتىن تەرەڭ پسيحولوگيالىق شىعارمالاردىڭ ءبىرى.
ليريكالىق شىعارماعا اقىننىڭ ىشكى دۇنيەسىنىڭ سىرتقى سەبەپتەرمەن، جالپى اقيقات شىندىقتىڭ اسەرىمەن اسا قاتتى تولقىنۋى، اۆتوردىڭ ءوز باسىنىڭ الۋان - الۋان نازىك تۇيسىكتەرى، كۇيىنىش - ءسۇيىنىشى ءتان بولىپ كەلەدى. ەپيكالىق شىعارمالار سيۋجەتكە قۇرىلسا، ليريكادا وقيعادان گورى وتتى سەزىم باسىمداۋ.
ليريكانى اركىم وزىنشە ۇعىپ، وڭاشا تۇشىنباسا، ونى ەجىكتەپ ءتۇسىندىرىپ جاتۋ اعات. ولەڭگە قارا سوزبەن كوممەنتاريي بەرۋ كەلىسپەيدى.
ليريكانىڭ قۇنىن ارتتىرىپ تۇرعان سوزدەگى وبرازدىلىق. وبرازدىلىق - سوزدەگى سۋرەت. ءتىل بايلىعىنىڭ قاينار كوزدەرى كوپ. ليريكالىق شىعارمالاردى وقىتقاندا ادەبي تىلگە ۇستەمە ماعىنا بەرىپ، ونىڭ كوركىنە كورىك قوساتىن، سول ارقىلى شىعارمانىڭ مازمۇنىن قۇنارلاندىرىپ، ءپىشىنىن اجارلاندىراتىن كوركەمدەۋ قۇرالدارىنا ەرەكشە توقتالىپ ءوتۋ قاجەت.
ءتىل بايلىعىنىڭ كوركەمدەۋ قۇرالدارى: پوليسەميا، سينونيميا، ومونيم، انتونيم، ارحايزم، نەولوگيزم، يديوما، ەپيتەت، تەڭەۋ، الليتەراسيا، اسسونانس. بۇنىڭ بارلىعى ادەبي ءتىلدى اجارلاۋ بولسا، قۇبىلتۋدىڭ دا (تروپتار) تۇرلەرى كوپ. ولار: مەتافورا، كەيىپتەۋ، اللەگوريا، سيمۆول، مەتونيميا، سينەكدوحا، يرونيا، گيپەربولا، ليتوتا. ال ايشىقتاۋدىڭ تۇرلەرى (فيگۋرا): ارناۋ، قايتالاۋ، ريتوريكالىق ايشىق، انتيتەزا، گراداسيا، ينۆەرسيا، ەلليپسيس، پاراللەليزم.
«شولاققورعان» جالپى ورتا مەكتەبىنىڭ ءمۇعالىمى
وتەپوۆ تالعات
ليريكالىق شىعارمالاردى ادەبي - تەوريالىق ۇعىمدارمەن بايلانىستىرا وقىتۋ
مەكتەپتەگى ادەبيەت تەورياسىنان بەرىلەتىن ءبىلىم كوركەم شىعارما تابيعاتىن تانۋدىڭ قۇرالى بولىپ ەسەپتەلەدى. ول كوركەم شىعارمامەن تىعىز بايلانىستا، وقىپ ۇيرەنۋدە قالىپتاسادى. وقۋشىلاردىڭ ادەبي – تەوريالىق بىلىمدەرىن كوركەم ادەبيەت الەمىن تۇسىنە ءبىلۋ، تالداي بىلۋدە پراكتيكادا پايدالانۋعا ماشىقتاندىرۋ - ونى وقىتۋدىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى.
ادەبيەت تەكتەرىنىڭ ىشىندە باسقا جانرلارعا قاراعاندا ليريكانى وقىتۋ كۇردەلىرەك بولادى. ليريكانىڭ وزىندىك قاسيەتتەرىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن، بالانىڭ دا اقىنجاندى جۇرەگى، نازىك سەزىمى، ۇشقىر ويى بولۋى كەرەك.
ليريكالىق شىعارمالاردى وقىتپاس بۇرىن «ليريكا» ءسوزىنىڭ شىعۋ توركىنىنە توقتالىپ وتكەن ورىندى. ليريكا - گرەكتىڭ lyra سوزىنەن الىنعان.
ەجەلگى گرەكتەر ۇنىنە قوسىلىپ ءان سالعان مۋزىكا اسپابى وسىلاي اتالعان. ليريكا - ادەبيەتتىڭ اريستوتەل زامانىنان بەرى كەلە جاتقان ءداستۇرلى ءۇش تەگىنىڭ ءبىرى، شىندىقتى ادامنىڭ ىشكى كوڭىل كۇيىنە بولەپ، ويى مەن سەزىمىنە استاستىرا سۋرەتتەيتىن تەرەڭ پسيحولوگيالىق شىعارمالاردىڭ ءبىرى.
ليريكالىق شىعارماعا اقىننىڭ ىشكى دۇنيەسىنىڭ سىرتقى سەبەپتەرمەن، جالپى اقيقات شىندىقتىڭ اسەرىمەن اسا قاتتى تولقىنۋى، اۆتوردىڭ ءوز باسىنىڭ الۋان - الۋان نازىك تۇيسىكتەرى، كۇيىنىش - ءسۇيىنىشى ءتان بولىپ كەلەدى. ەپيكالىق شىعارمالار سيۋجەتكە قۇرىلسا، ليريكادا وقيعادان گورى وتتى سەزىم باسىمداۋ.
ليريكانى اركىم وزىنشە ۇعىپ، وڭاشا تۇشىنباسا، ونى ەجىكتەپ ءتۇسىندىرىپ جاتۋ اعات. ولەڭگە قارا سوزبەن كوممەنتاريي بەرۋ كەلىسپەيدى.
ليريكانىڭ قۇنىن ارتتىرىپ تۇرعان سوزدەگى وبرازدىلىق. وبرازدىلىق - سوزدەگى سۋرەت. ءتىل بايلىعىنىڭ قاينار كوزدەرى كوپ. ليريكالىق شىعارمالاردى وقىتقاندا ادەبي تىلگە ۇستەمە ماعىنا بەرىپ، ونىڭ كوركىنە كورىك قوساتىن، سول ارقىلى شىعارمانىڭ مازمۇنىن قۇنارلاندىرىپ، ءپىشىنىن اجارلاندىراتىن كوركەمدەۋ قۇرالدارىنا ەرەكشە توقتالىپ ءوتۋ قاجەت.
ءتىل بايلىعىنىڭ كوركەمدەۋ قۇرالدارى: پوليسەميا، سينونيميا، ومونيم، انتونيم، ارحايزم، نەولوگيزم، يديوما، ەپيتەت، تەڭەۋ، الليتەراسيا، اسسونانس. بۇنىڭ بارلىعى ادەبي ءتىلدى اجارلاۋ بولسا، قۇبىلتۋدىڭ دا (تروپتار) تۇرلەرى كوپ. ولار: مەتافورا، كەيىپتەۋ، اللەگوريا، سيمۆول، مەتونيميا، سينەكدوحا، يرونيا، گيپەربولا، ليتوتا. ال ايشىقتاۋدىڭ تۇرلەرى (فيگۋرا): ارناۋ، قايتالاۋ، ريتوريكالىق ايشىق، انتيتەزا، گراداسيا، ينۆەرسيا، ەلليپسيس، پاراللەليزم.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
