مالىك عابدۋللين "باتىر باۋىرجان"
انا ءتىلى 3 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: م. عابدۋللين «باتىر باۋىرجان»
ساباقتىڭ ماقساتى: بالالاردى «باتىر باۋىرجان «ماتىنىمەن تانىستىرا وتىرىپ جەرلەس باتىر اتامىز باۋىرجان مومىش ۇلى تۋرالى ەستەلىكتەرىمەن، ەرلىك ىستەرىمەن تانىستىرۋ.
بالانىڭ دۇنيەتانىمىمەن ويلاۋ قابىلەتىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىمەن سوزدىك قورىن جانە ەستە ساقتاۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. بالانى ەرلىككە، باتىرلىققا، ۇلتجاندىلىققا، ءوز وتانىن سۇيۋگە، ادالدىق پەن ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءتيپى:
ساباقتا قولدانىلعان ءادىس – تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق – جاۋاپ، تالداۋ – جيناقتاۋ، فونولوگيالىق تالداۋ، شىعارماشىلىق، توپتاۋ، ەسسە جازۋ، ينتەرۆيۋ، وي قوزعاۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
بىلىمگە اركەز تالپىنعان، ۇستازىم مەنىڭ ارمىسىڭ.
بىرگە وقىپ ءبىر جۇرگەن، سىنىپتاستار ارمىسىڭ.
شاتتىق شەڭبەر قۇرايىق شاتتانىپ كەپ تۇرايىق.
ساباقتىڭ ەپيگرافى: مەن، ءوز حالقىمدى سۇيەمىن، ونىڭ مەنى بالا كەزىمنەن سابىر مەن پاراساتقا باۋلىعانىن ماقتان تۇتامىن. (ن.ءا.نازاربايەۆ)
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
سىنىپتاعى وقۋشىلاردى 4 ورتالىققا بولەمىز.
1 - توپ وقۋ ورتالىعى
ا) بالالاردان «نۇركەن» ولەڭىن جاتقا سۇراۋ.
2 - توپ زەرتتەۋ ورتالىعى.
ءا) ىزدەنىس جۇمىستارىن تەكسەرۋ. تاقىرىبى: «قازىرگى كەزدەگى جاڭا تيپتەگى جاڭا ۇشاقتار».
3 - توپ جازۋ ورتالىعى.
ب) شىعارماشىلىق جۇمىستارىن تەكسەرۋ. تاقىرىبى: «جەرگىلىكتى جەردىڭ باتىرلارى مالىمەت»
4 - توپ ونەر ورتالىعى.
نۇركەن ءابدىروۆتىڭ ەسكەرتكىشى نەدەن جاسالعان. قاي قالادا ورنالاسقان.
ءۇي تاپسىرماسىن قورىتۋ.
1. نۇركەن كىم بولعان؟
2. ول تۋرالى قانداي قوسىمشا مالىمەتتەرمەن تانىس بولدىڭ؟
3. ول قانداي ەرلىك جاسادى؟
4. ونى ەلى قالاي باعالادى؟
5. نۇركەن سياقتى ادامداردى كىم دەيمىز؟
سەرگىتۋ ءساتى.
3. جاڭا ساباقتى تالداۋ.
كىرىسپە: مەكتەپ مۇراجايىنا ساياحات.- سالەمەتسىڭدەر مە جاس دوستار؟
- بۇگىن مەن سەندەردى مەكتەپ مۇراجايىمەن تانىستىرعالى وتىرمىن.(مەكتەپ مۇراجايىنداعى اڭگىمە.)
باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ مۇراجايىنا ساياحات.
ماعىنانى تانۋ.
مۇراجاي سوزىنە تۇسىنىك بەرۋ.
مۇراجاي
1. بۇل نە؟
2. مۇراجاي دەگەنىمىز نە؟
3. مۇراجايدىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
4. كىمنىڭ مۇراجايى؟
5. قاي جىلى اشىلعان؟
6. ول تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
- ولاي بولسا وسى مۇراجاي تۋرالى ەرمەكگۇل اپالارىڭ نە دەيدى تىڭداپ كورەلىك.
ەرمەككۇل اپاي: - سالەمەتسىڭدەر مە بالالار. باۋىرجان اتالارىڭنىڭ مۋزەيىنە قوش كەلدىڭدەر.
ەرمەككۇل اپايدىڭ باۋىرجان تۋرالى اڭگىمەسىن تىڭداۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن حابارلاۋ.
- بۇگىن ءبىز م. ءعابدۋلليننىڭ «باتىر باۋىرجان» ماتىنىمەن تانىس بولامىز.
- ەل باسىنا كۇن تۋعاندا حالىقتىڭ ار - نامىسىن قورعاي بىلگەن، ءاربىر قازاق جاۋىنگەرىنە اعاسىنداي اقىل ايتىپ كوسەم بولا بىلگەن، باۋىرجان اتالارىڭ تۋرالى دەرەكتى اڭگىمەمەن تانىسامىز.
- وسى ءماتىندى وقۋ بارىسىندا وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، تۋعان جەردى ەلدى ءسۇيۋدى، ۇلتتىق ار - نامىستى قورعاي ءبىلۋدى ۇيرەنەمىز.
وقۋلىقپەن جۇمىس.
اۆتور تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ
م. عابدۋللين سوعىس باستالعاندا ينستيتۋتتا وقىپ جۇرگەن ەدى.
1941جىلى 11 شىلدەدە سوعىسقا اتتاندى. مايداندا گەنەرال – مايور ي. ۆ. پانفيلوۆتىڭ ديۆيزياسىندا سوعىستى. ول ءوز بولىمشەسىندەگى تاربيە جۇمىستارىنا جاۋاپ بەردى. ول ك. ماركستىڭ «تاربيەشىنىڭ ءوزى تاربيەلى بولۋ كەرەك»، دەگەن قاعيداسىن ۇستاندى. ول ءار كەز جاۋىنگەرلەرگە اقىلشى جاناشىر بولا ءبىلدى.
بولىمدەردى وقىپ بەرۋ.
تىزبەكتەپ وقۋشىلارعا وقىتۋ.
ءتۇرتىپ الۋ ادىسىمەن تانىس ەمەس سوزدەرمەن سوزدىك جۇمىسىن جاساۋ.
دەرەكتى اڭگىمە – ناقتى بولعان وقيعا تۋرالى اڭگىمە.
پولك - اسكەري بولىمشە
بەكىنىس – جاۋدان قورعاناتىن ورىن.
بولىمدەرگە ءبولۋ جانە ات قويۋ.
1 - ءبولىم 1941ج ۆولوكولامسك ستانساسىندا.
2 - ءبولىم قازاق كومانديرلەرىنىڭ جيىنى.
3 - ءبولىم قازاق بالاسى – ار مەن نامىس يەسى.
بولىمدەر بويىنشا ءبىلىمدى تياناقتاۋ جۇمىستارى.
1 - ءبولىم:- وقيعا قاي كەزدە بولعان؟
- ۆولوكولامسك قاي جەردە ورنالاسقان؟
- 1941ج وندا قانداي وقيعا بولدى؟
2 – ءبولىم: - باۋىرجان جىگىتتەرگە نە ايتتى؟
- باۋىرجاننىڭ اقىل ايتۋ سەبەبى نەدە؟
- نامىس دەگەنىمىز نە؟
- وسى سوزگە فونولوگيالىق تالداۋ جاساڭدار.
نامىس
1. جۋان بۋىندى ءسوز. سەبەبى ءسوزدىڭ قۇرامىنداعى داۋىستى دىبىستار جۋان.
2. بۇل ءسوز نا – مىس بولىپ 2 بۋىنعا بولىنەدى. سەبەبى بۇل سوزدە 2 داۋىستى دىبىس بار.
3. بۇل ءسوز ءبىر جاعدايدا عانا تاسىمالدانادى. سەبەبى بۇل سوزدە ەكى بۋىن بار.
4. بۇل سوزدە ەكپىن ەكىنشى بۋىنداعى «ى» دىبىسىنا ءتۇسىپ تۇر.
5. بۇل سوزدە بۋىن ۇندەستىگى جوق. سەبەبى بۇل ءتۇبىر ءسوز.
6. بۇل سوزدە دىبىس ۇندەستىگى جوق. سەبەبى بۇل ءسوز ءتۇبىر ءسوز.
3 – ءبولىم:- بولىمدەگى ماقال ماتەلدەردى تاۋىپ وقى.
- ولاردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىر.
«ەل نامىسى – ەر نامىسى» ماقالىنا فونولوگيالىق تالداۋ جاساۋ.
ەل نامىسى – ەر نامىسى
1. بۇل نە؟
2. ماقالدىڭ انىقتاماسى؟
4. تاقىرىبى؟
3. بۇل قاي تۇرىنە جاتادى.
4. ماقالداعى نەگىزگى وي نە؟
5. وسى ماقالدىڭ تاربيەلىك ءمانى نەدە؟
شىعارماشىلىق جۇمىس.
- باتىرلىق پەن ەرلىكتى ءار كەزەڭگە ىرىكتەپ جاز.
1 - كەزەڭ: جوڭعار
2 - كەزەڭ: ۇلى وتان
3 - كەزەڭ: جەلتوقسان
شاپقىنشىلىعى. سوعىسىنداعى. وقيعاسىنداعى.
4 - كەزەڭ قازىرگى قاراپايىم ادامداردىڭ ەرلىگى.
«باتىرلارعا ماڭگىلىك ەسكەرتكىش» ەسسە جازۋ.
قورىتۋ.
- قازىرگى كەزدە حالقىمىزدىڭ جاعدايى قانداي؟
- حالقىمىز قانداي ءومىر كەشۋدە؟
- ول نەنىڭ جانە كىمنىڭ ارقاسى؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار ءقازىر ءبىز ەگەمەندى ەركىن ەلدە بەيبىت ءومىر كەشۋدەمىز.
- ول بىرلىك پەن تاتۋلىقتىڭ ارقاسىندا جانە ەلباسىمىزدىڭ سارا ساياساتىنىڭ ارقاسىندا جاقسى ءومىر سۇرۋدەمىز.
تاۋەلسىزدىك پەن جاسامپازدىقتىڭ 20جىل.
سۋرەت بويىنشا «باتىر باۋىرجان» دەگەن اڭگىمە قۇراپ جازىپ كەل. ءماتىندى مانەرلەپ وقىپ، مازمۇنىن ءبىلۋ.
بىلىمدەرىن باعالاۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: م. عابدۋللين «باتىر باۋىرجان»
ساباقتىڭ ماقساتى: بالالاردى «باتىر باۋىرجان «ماتىنىمەن تانىستىرا وتىرىپ جەرلەس باتىر اتامىز باۋىرجان مومىش ۇلى تۋرالى ەستەلىكتەرىمەن، ەرلىك ىستەرىمەن تانىستىرۋ.
بالانىڭ دۇنيەتانىمىمەن ويلاۋ قابىلەتىن، شىعارماشىلىق قابىلەتىمەن سوزدىك قورىن جانە ەستە ساقتاۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ. بالانى ەرلىككە، باتىرلىققا، ۇلتجاندىلىققا، ءوز وتانىن سۇيۋگە، ادالدىق پەن ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءتيپى:
ساباقتا قولدانىلعان ءادىس – تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق – جاۋاپ، تالداۋ – جيناقتاۋ، فونولوگيالىق تالداۋ، شىعارماشىلىق، توپتاۋ، ەسسە جازۋ، ينتەرۆيۋ، وي قوزعاۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
بىلىمگە اركەز تالپىنعان، ۇستازىم مەنىڭ ارمىسىڭ.
بىرگە وقىپ ءبىر جۇرگەن، سىنىپتاستار ارمىسىڭ.
شاتتىق شەڭبەر قۇرايىق شاتتانىپ كەپ تۇرايىق.
ساباقتىڭ ەپيگرافى: مەن، ءوز حالقىمدى سۇيەمىن، ونىڭ مەنى بالا كەزىمنەن سابىر مەن پاراساتقا باۋلىعانىن ماقتان تۇتامىن. (ن.ءا.نازاربايەۆ)
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
سىنىپتاعى وقۋشىلاردى 4 ورتالىققا بولەمىز.
1 - توپ وقۋ ورتالىعى
ا) بالالاردان «نۇركەن» ولەڭىن جاتقا سۇراۋ.
2 - توپ زەرتتەۋ ورتالىعى.
ءا) ىزدەنىس جۇمىستارىن تەكسەرۋ. تاقىرىبى: «قازىرگى كەزدەگى جاڭا تيپتەگى جاڭا ۇشاقتار».
3 - توپ جازۋ ورتالىعى.
ب) شىعارماشىلىق جۇمىستارىن تەكسەرۋ. تاقىرىبى: «جەرگىلىكتى جەردىڭ باتىرلارى مالىمەت»
4 - توپ ونەر ورتالىعى.
نۇركەن ءابدىروۆتىڭ ەسكەرتكىشى نەدەن جاسالعان. قاي قالادا ورنالاسقان.
ءۇي تاپسىرماسىن قورىتۋ.
1. نۇركەن كىم بولعان؟
2. ول تۋرالى قانداي قوسىمشا مالىمەتتەرمەن تانىس بولدىڭ؟
3. ول قانداي ەرلىك جاسادى؟
4. ونى ەلى قالاي باعالادى؟
5. نۇركەن سياقتى ادامداردى كىم دەيمىز؟
سەرگىتۋ ءساتى.
3. جاڭا ساباقتى تالداۋ.
كىرىسپە: مەكتەپ مۇراجايىنا ساياحات.- سالەمەتسىڭدەر مە جاس دوستار؟
- بۇگىن مەن سەندەردى مەكتەپ مۇراجايىمەن تانىستىرعالى وتىرمىن.(مەكتەپ مۇراجايىنداعى اڭگىمە.)
باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ مۇراجايىنا ساياحات.
ماعىنانى تانۋ.
مۇراجاي سوزىنە تۇسىنىك بەرۋ.
مۇراجاي
1. بۇل نە؟
2. مۇراجاي دەگەنىمىز نە؟
3. مۇراجايدىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟
4. كىمنىڭ مۇراجايى؟
5. قاي جىلى اشىلعان؟
6. ول تۋرالى نە بىلەسىڭ؟
- ولاي بولسا وسى مۇراجاي تۋرالى ەرمەكگۇل اپالارىڭ نە دەيدى تىڭداپ كورەلىك.
ەرمەككۇل اپاي: - سالەمەتسىڭدەر مە بالالار. باۋىرجان اتالارىڭنىڭ مۋزەيىنە قوش كەلدىڭدەر.
ەرمەككۇل اپايدىڭ باۋىرجان تۋرالى اڭگىمەسىن تىڭداۋ.
ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن حابارلاۋ.
- بۇگىن ءبىز م. ءعابدۋلليننىڭ «باتىر باۋىرجان» ماتىنىمەن تانىس بولامىز.
- ەل باسىنا كۇن تۋعاندا حالىقتىڭ ار - نامىسىن قورعاي بىلگەن، ءاربىر قازاق جاۋىنگەرىنە اعاسىنداي اقىل ايتىپ كوسەم بولا بىلگەن، باۋىرجان اتالارىڭ تۋرالى دەرەكتى اڭگىمەمەن تانىسامىز.
- وسى ءماتىندى وقۋ بارىسىندا وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك، تۋعان جەردى ەلدى ءسۇيۋدى، ۇلتتىق ار - نامىستى قورعاي ءبىلۋدى ۇيرەنەمىز.
وقۋلىقپەن جۇمىس.
اۆتور تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ
م. عابدۋللين سوعىس باستالعاندا ينستيتۋتتا وقىپ جۇرگەن ەدى.
1941جىلى 11 شىلدەدە سوعىسقا اتتاندى. مايداندا گەنەرال – مايور ي. ۆ. پانفيلوۆتىڭ ديۆيزياسىندا سوعىستى. ول ءوز بولىمشەسىندەگى تاربيە جۇمىستارىنا جاۋاپ بەردى. ول ك. ماركستىڭ «تاربيەشىنىڭ ءوزى تاربيەلى بولۋ كەرەك»، دەگەن قاعيداسىن ۇستاندى. ول ءار كەز جاۋىنگەرلەرگە اقىلشى جاناشىر بولا ءبىلدى.
بولىمدەردى وقىپ بەرۋ.
تىزبەكتەپ وقۋشىلارعا وقىتۋ.
ءتۇرتىپ الۋ ادىسىمەن تانىس ەمەس سوزدەرمەن سوزدىك جۇمىسىن جاساۋ.
دەرەكتى اڭگىمە – ناقتى بولعان وقيعا تۋرالى اڭگىمە.
پولك - اسكەري بولىمشە
بەكىنىس – جاۋدان قورعاناتىن ورىن.
بولىمدەرگە ءبولۋ جانە ات قويۋ.
1 - ءبولىم 1941ج ۆولوكولامسك ستانساسىندا.
2 - ءبولىم قازاق كومانديرلەرىنىڭ جيىنى.
3 - ءبولىم قازاق بالاسى – ار مەن نامىس يەسى.
بولىمدەر بويىنشا ءبىلىمدى تياناقتاۋ جۇمىستارى.
1 - ءبولىم:- وقيعا قاي كەزدە بولعان؟
- ۆولوكولامسك قاي جەردە ورنالاسقان؟
- 1941ج وندا قانداي وقيعا بولدى؟
2 – ءبولىم: - باۋىرجان جىگىتتەرگە نە ايتتى؟
- باۋىرجاننىڭ اقىل ايتۋ سەبەبى نەدە؟
- نامىس دەگەنىمىز نە؟
- وسى سوزگە فونولوگيالىق تالداۋ جاساڭدار.
نامىس
1. جۋان بۋىندى ءسوز. سەبەبى ءسوزدىڭ قۇرامىنداعى داۋىستى دىبىستار جۋان.
2. بۇل ءسوز نا – مىس بولىپ 2 بۋىنعا بولىنەدى. سەبەبى بۇل سوزدە 2 داۋىستى دىبىس بار.
3. بۇل ءسوز ءبىر جاعدايدا عانا تاسىمالدانادى. سەبەبى بۇل سوزدە ەكى بۋىن بار.
4. بۇل سوزدە ەكپىن ەكىنشى بۋىنداعى «ى» دىبىسىنا ءتۇسىپ تۇر.
5. بۇل سوزدە بۋىن ۇندەستىگى جوق. سەبەبى بۇل ءتۇبىر ءسوز.
6. بۇل سوزدە دىبىس ۇندەستىگى جوق. سەبەبى بۇل ءسوز ءتۇبىر ءسوز.
3 – ءبولىم:- بولىمدەگى ماقال ماتەلدەردى تاۋىپ وقى.
- ولاردىڭ ماعىناسىن ءتۇسىندىر.
«ەل نامىسى – ەر نامىسى» ماقالىنا فونولوگيالىق تالداۋ جاساۋ.
ەل نامىسى – ەر نامىسى
1. بۇل نە؟
2. ماقالدىڭ انىقتاماسى؟
4. تاقىرىبى؟
3. بۇل قاي تۇرىنە جاتادى.
4. ماقالداعى نەگىزگى وي نە؟
5. وسى ماقالدىڭ تاربيەلىك ءمانى نەدە؟
شىعارماشىلىق جۇمىس.
- باتىرلىق پەن ەرلىكتى ءار كەزەڭگە ىرىكتەپ جاز.
1 - كەزەڭ: جوڭعار
2 - كەزەڭ: ۇلى وتان
3 - كەزەڭ: جەلتوقسان
شاپقىنشىلىعى. سوعىسىنداعى. وقيعاسىنداعى.
4 - كەزەڭ قازىرگى قاراپايىم ادامداردىڭ ەرلىگى.
«باتىرلارعا ماڭگىلىك ەسكەرتكىش» ەسسە جازۋ.
قورىتۋ.
- قازىرگى كەزدە حالقىمىزدىڭ جاعدايى قانداي؟
- حالقىمىز قانداي ءومىر كەشۋدە؟
- ول نەنىڭ جانە كىمنىڭ ارقاسى؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار ءقازىر ءبىز ەگەمەندى ەركىن ەلدە بەيبىت ءومىر كەشۋدەمىز.
- ول بىرلىك پەن تاتۋلىقتىڭ ارقاسىندا جانە ەلباسىمىزدىڭ سارا ساياساتىنىڭ ارقاسىندا جاقسى ءومىر سۇرۋدەمىز.
تاۋەلسىزدىك پەن جاسامپازدىقتىڭ 20جىل.
سۋرەت بويىنشا «باتىر باۋىرجان» دەگەن اڭگىمە قۇراپ جازىپ كەل. ءماتىندى مانەرلەپ وقىپ، مازمۇنىن ءبىلۋ.
بىلىمدەرىن باعالاۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ۇشقىر وي مەن شەشەن ءتىل
