InfoHub Logo

ماماندىعىم – ماقتانىشىم
كەز­كەلگەن ادام بالاسى ەس بىلگەلى ءوزىنىڭ تاعدىرىن كاي ماماندىقپەن بايلانىستىرۋى جايلى ويلانادى. ماماندىقتى تاڭداۋ ءۇشىن، ادام ەڭ الدىمەن ءوزىن، ءوز بەيىمدىلىگىن تانۋى قاجەت. ءوز - وزىنە «مەن كىممىن؟»، «وسى ومىردەگى مەنىڭ ورنىم قانداي؟»، «قالاي ءومىر سۇرەمىن؟» دەگەن سۇراق قويمايتىن ادام كەم دە كەم. ماماندىق - قاراپايىم ءومىر ءسۇرۋ كوزى بولىپ تابىلاتىن جانە قانداي دا ءبىر دايىندىقتى، جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەتىن ەڭبەك قىزمەتىنىڭ ماڭىزدى بولىگى.
ماماندىق تاڭداۋ - تاعدىرىڭدى تاڭداۋ دەگەن ءسوز. كەيىنگى ومىردە وكىنبەيتىندەي، ءوز قابىلەتى مەن بەيىمدىلىگىنە ساي كاسىپ ءتۇرىن تاڭداۋ. بۇل ادام ومىرىندەگى وتە جاۋاپكەرشىلىكتى جانە ماڭىزدى ءىس.
بىرەۋلەر ءۇشىن – ماماندىق ويلاعان ارمان مەن قالاۋدىڭ ورىندالۋى سونداي - اق وتباسى ءداستۇرىن جالعاستىرۋ بولسا، ال، كەلەسى بىرەۋلەر ءۇشىن – جاڭالىققا، ءبىلىم شىڭىنداعى دەربەستىككە تالپىنىس، ال ەندى ءۇشىنشى بىرەۋلەر ءۇشىن ايتەۋىر ءبىر ماماندىق يەسى اتانۋ ءۇشىن تاڭدالعان بۇرىس باعىتتىڭ ناتيجەسى بولىپ جاتادى. وسىنداي قاتەلىكتەردى جىبەرمەۋ ماقساتىندا ءوزىڭنىڭ مۇمكىندىكتەرىڭمەن قىزىعۋشىلىقتارىڭدى ەسەپكە الا وتىرىپ تاڭدالۋى قاجەت. ماماندىق تاڭداۋ جايلى ۇلى عۇلاما عالىمدارىمىز دا ويلارىن ءدوپ باسىپ ايتىپ كەتكەن. جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ: «ماماندىقتىڭ جامانى جوق، ءبىراق، مۇنىڭ كەز كەلگەنىنە يكەمدىلىك قاجەت، بۇل جاي كۇنەلتۋ، تاماق اسىراۋدىڭ عانا جولى ەمەس، ۇلكەن ونەردى، زور شەبەرلىكتى قاجەت ەتەتىن نارسە» دەيدى. ال اباي اتامىزدىڭ سوزىمەن ايتار بولسام: «نەگە ارنالساڭ، سونى ىستە» دەپ، قاشاندا ادام ومىردەن ورنىن ءوز تاڭداۋىمەن تاپقان ءجون.
مەن ومىرىمدە ماماندىق تاڭداۋدان شاتاسقان جانداردىڭ قاتارىنا جاتامىن. «ەكونوميكا» ماماندىعى مەنىڭ ەڭبەك تاعدىرىم دەپ ويلاپ، 2 جىلىمدى بوسقا كەتىردىم. ءبىراق ادامدار قاتەلىكتەر ارقىلى ءوزىن ءارى دامىتادى دەمەكشى، مەن دە ءال - فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ، فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتى، الەۋمەتتانۋ جانە الەۋمەتتىك جۇمىس كافەدراسىنىڭ ونىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك جۇمىس ماماندىعىنىڭ ستۋدەنتى بولىپ، بۇل جولى ماماندىق تاڭداۋدا قاتەلەسپەگەنىمدى ءتۇسىندىم. بۇل قىزمەت ءتۇرى ەلدىڭ نەگىزگى تىرەگى ­ قاراپايىم حالىققا الترۋيزمدىك قىزمەتتى العا تارتاتىن، قايىرىمدىلىق پەن جاناشىرلىقتىڭ نەگىزىن قالايتىن ماماندىق بولىپ تابىلادى.
الەۋمەتتىك جۇمىس - جەكە ادامداردىڭ الەۋمەتتىك ماسەلەلەرىن، ەڭ الدىمەن الەۋمەتتىك ءجابىر شەككەن جەكە تۇلعالار مەن كوعامدىق توپتاردىڭ الەۋمەتتىك ماسەلەلەرىن شەشۋگە، ازاماتتاردىڭ الەۋمەتتىك كەپىلدىگى بار قۇقىقتارى مەن قاجەتتىلىكتەرىن قامتاماسىز ەتۋگە، الەۋمەتتىك قىزمەتىن اتقارۋ قابىلەتىن قالپىنا كەلتىرۋگە نەمەسە كوتەرۋگە قولايلىق تۋعىزاتىن جاعدايلار جاساۋعا باعىتتالعان كاسىپتىك ءىس - ارەكەتتىڭ ەرەكشە ءتۇرى. الەۋمەتتىك جۇمىس – مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا ءتۇرلى كومەك جيىنتىعىن كورسەتەتىن قىزمەت ءتۇرى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا «الەۋمەتتىك جۇمىس» ەندى گۇلدەنىپ كەلە جاتقان ماماندىق ءتۇرى بولىپ تابىلاتىندىقتان ەلگە ەنگىزەر جاڭالىقتار وتە كوپ. شەت ەلدەردە الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەر وتە جوعارى ستاتۋسقا يە، جانە مۇمكىندىكتەرى مەن قىزمەت ءتۇرىنىڭ كوپتۇرلىلىگىمەن ەرەكشەلەنەدى.
«الەۋمەتتىك قىزمەتكەر قانداي ورتالىقتاردا قىزمەت اتقارۋعا بولادى؟!» بۇگىنگى كۇندە الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەر حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىندا (حقكو)؛ ءتۇرلى باعىتتاعى وڭالتۋ ورتالىقتارى مەن داعدارىستىق ورتالىقتاردا؛ حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ سالاسىندا؛ اۋرۋحانالار مەن ەمدىك - پروفيلاكتيكالىق ساۋىقتىرۋ مەكەمەلەرىندە؛ حالىقتى زەينەتاقىمەن قامتاماسىز ەتۋ ورتالىقتارىندا جانە جاستارمەن، ەگدە جاستاعى ازاماتتارمەن، كوپبالالى نەمەسە كومەكتى قاجەت ەتۋشى وتباسىلارمەن تىكەلەي جۇمىس جاسايتىن، كومەك بەرەتىن جانە ت. ب. مەملەكەتتىك مەكەمەلەردە جۇمىس اتقارۋعا مۇمكىنشىلىكتەرى بار. الەۋمەتتانۋ جانە الەۋمەتتىك جۇمىس كافەداراسىنىڭ ۇجىمى كاسىپتىك بىلىكتىلىگىمەن، ءوز كاسىبىنە جانە ۋنيۆەرسيتەتىنە جان - تانىمەن بەرىلگەن، ءار ستۋدەنتتىڭ ءبىلىم ساپاسىنا ءمان بەرىپ قانا قويماي اقىل كەڭەسىن ءارقاشان ايامايتىن، جاۋاپكەرشىلىگىمەن ەرەكشەلەنەتىن، وقىتۋشىلار ۇجىمى حالىقارالىق ءبىلىم بەرۋ تەحنولوگياسىن جەتىك مەڭگەرگەن. بۇگىندە كافەدرا ءبىتىرۋشى تۇلەكتەرى ءۇشىن رەسەي فەداراسياسى (ۋرالسكيي فەدەرالنىي ۋنيۆەرسيتەت يمەني پەرۆوگو پرەزيدەنتا روسيي ب. ن. ەلسينا، بەلگورودسكيي گوسۋدارستۆەننىي ناسيونالنىي يسسلەدوۆاتەلسكيي ۋنيۆەرسيتەت) نەگىزىندە قوسديپلومدىق باعدارلاما جۇمىس جاسايدى.
تۇلەكتەرگە ايتارىم، الەۋمەتتىك جۇمىس ماماندىعىن تاڭداۋ ارقىلى شەت ەلدەگى پراكتيكادا قولدانىلىپ جۇرگەن كوپتەگەن قىزمەت تۇرلەرىن ءوز ەلىمىزدە قايتا جاڭعىرتۋ ارقىلى كوپتەگەن جاڭالىقتارعا قول جەتكىزۋ ارقىلى ماماندىقتىڭ پروفەسسيونالدى مامانى بولۋعا شاقىرامىن!