ماتەماتيكا ەلىنە ساياحات
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، شىمكەنت قالاسى،
№19 "قىزعالداق" بوبەكجاي - بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
پريمكۋلوۆا اياكوز ساريمساكوۆنا
"ماتەماتيكا ەلىنە ساياحات"
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1. سالەمدەسۋ ۇلكەنمەن
تاربيەنىڭ - باسى عوي
ال كانەكي، ءبارىمىز
سالەم دەيىك ۇلكەنگە
2. شاتتىق شەڭبەرى:
دوستىق سىرىن بىلەمىز،
رەنجىمەيمىز، كۇلەمىز.
شەڭبەر قۇرىپ دوڭگەلەپ،
قول ۇستاسىپ جۇرەمىز.
ءبىر كەزدەرى توپتالا،
جينالامىز ورتاعا
ورنىمىزعا كايتامىز،
دوستىق ءانىن ايتامىز.
3. سۇراق - جاۋاپتار:
بالالار ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
كوكتەمنىڭ كەلگەنىن ءبىز قالاي بىلەمىز؟
كوكتەم مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
كوكتەم ايلارىن كىم اتاپ ايتىپ بەرەدى؟
ءبىر جىلدا نەشە مەزگىل بار؟
ءبىر ايدا نەشە كۇن بار؟
ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
ساندى نەمەن بەلگىلەيمىز؟
ءسيفردى ءبىز نە ىستەيمىز؟
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرى نەشەۋ؟
بالالار سەندەر ەرتەگىنى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟
قانداي ەرتەگىلەردى بىلەسىڭدەر؟
ءقازىر بىزدە ماتەماتيكا ساباعى.
ءبىز بۇگىن سەندەرمەن ماتەماتيكا مەن بىرگە عاجايىپ ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحاتتايمىز.
مۋزىكا وينالىپ ىشكە مىسىق كىرەدى.
مىسىق: - مەنىڭ اتىم مىسىق
ەكى كوزىم قىسىق
تىشقان اۋلاپ وتىرمىن
ءسۇت كوجەمدى ءىشىپ.
سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! ماقتاقىزبەن رەنجىسىپ قالىپ ەدىم. ەرتەڭ ماقتاقىزدىڭ تۋعان كۇنى، سوعان نە سىيلاسام ەكەن؟
تۋعان كۇندەرىڭدە داستارقاندا نە بولعانىن ۇناتاسىڭدار؟ بالالار مىسىققا كومەكتەسەمىز بە؟
ەندەشە مىسىق نە تۇرىس، سەن بار دا، سيىردان قاتىق سۇراپ اكەل.
مىسىق سيىرعا كەلەدى: سيىر، سيىر، بىزگە ماقتاقىزدىڭ تۋعان كۇنىنە ارناپ ءتاتتى نان ءپىسىرۋ ءۇشىن قايماق پەن قاتىق بەرشى.
سيىر: - مەنىڭ اتىم - سيىر
ءورىسىم الىس - قيىر
ەتىم ءۇشىن، ءسۇتىم ءۇشىن
ادامدار ماعان ءۇيىر.
ول ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىنداڭدار!
سانداردى تۋرا جانە كەرى سانا. جۇپ جانە تاق ساندى انىقتا.
0، 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9، 10 - 10، 9، 8، 7، 6، 5، 4، 3، 2، 1، 0
جۇپ ساندار - 2، 4، 6، 8، 10
تاق ساندار - 1، 3، 5، 7، 9
سيىر: - مەنىڭ قارنىم اشتى، ماعان جاپىراق كەرەك.
مىسىق اعاشقا كەلەدى: - اعاش، اعاش سيىرعا جاپىراعىڭنان بەرشى.
اعاش: - مەن جاسىل اعاشپىن! ول ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىنداڭدار! د/و «جوعالعان ساندى جاز»
سيىر: وي مەن شولدەدىم، ماعان سۋ كەرەك!
مىسىق: - قىزدارعا كەلەدى: قىزدار، قىزدار، اعاشقا سۋ بەرىڭدەرشى! قىزدار: - سۋ تىرشىلىك نەگىزى
ونسىز ءومىر سۇرمەيسىڭ
تازالىقتىڭ نەگىزى
سۋ دەپ جانە بىلگەيسىڭ
ول ءۇشىن ءبىزدىڭ تاپسىرمامىزدى ورىنداڭدار! گەومەتريالىق پىشىندەردى اتا.
ساۋلە، ارسەن، زاڭعار، ناريمان
مىسىق: - ءتاتتى نان ءپىسىرۋ ءۇشىن بىزگە جۇمىرتقا كەرەك ەكەن عوي، مەن دۇكەنشىگە بارايىن. دۇكەنشى، دۇكەنشى جۇمىرتقا بەرەسىڭ بە؟
دۇكەنشى: - مەن بەكنۇر دۇكەنشىمىن
ءوزىم ۇنەمشىلمىن
دۇكەنىمدە ءبارى بار
نە الاسىڭ كەلىپ ال
(قاپ اتتەگەن - اي ويلانىپ تۇرىپ) ول ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىنداڭدار! بالالار تاپسىرمامدى ورىنداپ بولعانعا دەيىنگى مەن قويمادان ىزدەپ كورەيىن.
ەسەپتەر شىعارۋ
5+5= --------- 10 - 2=----------- 7+3=
8 - 6= ------------ 8+1= --------- 10 - 3=
4+3= ------------ 6+2= -------- 5+4=
دۇكەنشى: - شىنىندا دۇكەنىمدە جۇمىرتقا ءبىتىپ قالىپتى: ەندى سەندەر ماعان جۇمىرتقا اكەلىپ بەرەسىڭدەر مە؟
مىسىق: - وندا ءبىز تاۋىققا بارايىق. تاۋىق، تاۋىق بىزگە جۇمىرتقا بەرىڭىزشى؟ تاۋىق: - مەن اق تاۋىقپىن، ءوزىم قاقساۋىقپىن كۇنىنە 1 جۇمىرتقا تابام وسىعان جەتەدى شامام. ول ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىنداڭدار! قانداي ماقال - ماتەل، ساناماق بىلەسىڭدەر؟
ا. اياۋلىم، ەرتاي، ايزەرە، دياس، كوركەم، ابىلاي، نۇرسەزىم، كاۋسار
تاۋىق: مەنىڭ قارنىم اشتى، ماعان تارى كەرەك!
مىسىق: - جارايدى ءبىز ساعان تارى اكەلىپ بەرەمىز. مىسىق تىشقانعا كەلەدى.
تىشقان، تىشقان سەن بىزگە تارى بەرەسىڭ بە؟ تاۋىقتىڭ قارنى اشىپ قالىپتى. تىشقان: - مەن تىشقانمىن، تىشقانمىن
ءوزىم ءدان ەكپەيمىن
ەگىستەن ۇزاپ كەتپەيمىن
اينالام تولى ءان
قويمام تولى ءدان
ءداندى تاستاپ كەتپەيمىن
ول ءۇشىن مەنىڭ سەندەرگە قويار تاپسىرمام بار، ەگەر ورىنداساڭدار 1 كەسە تارى بەرەمىن.
كەڭەستىكتى باعدارلاۋ مەن زاتتاردىڭ قاسيەتى دەگەنىمىز نە؟
وڭ جاق، سول جاق، ۇزىندىعى، ەنى، كولەمى.
مىسىق: وي راحمەت دەپ 1 كەسە تارىنى قولىنا ۇستاپ الىپ، وي جاقسى بولدى عوي مەن ەندى مۇنى
تاۋىققا بەرىپ ودان جۇمىرتقا الايىن. سودان سوڭ اسپاز اپايعا بارايىن. ول ءدامدى ەتىپ بىزگە ءتاتتى
نان ءپىسىرىپ بەرسىن.
مىسىق: ءبىزدىڭ اسپاز اپايعا
بۇل ماڭدا ەشكىم جەتپەيدى ول پىسىرگەن ءتاتتى ناننىڭ ءدامى اۋىزدان ەش كەتپەيدى. اسپازشى اپاي: ءتاتتى نان، توقاش پىسىرەم ءتىلدى بالداي ۇيىرەم
قۇلاق سالساڭ سوزىمە
تاپسىرمام بار وزىڭە
ءبۇتىن مەن بولىكتى سالىستىرۋ جانە ۋاقىتتى باعدارلاۋ، دەگەنىمىز نە؟ اسپازشى اپايدىڭ سىيلىعى ايۋ بال - بالا
بالالار ءبىز ەندى عىلىمي ورتالىققا بارىپ گەومەتريالىق پىشىندەردەن زاتتار قۇراستىرامىز. گۇلبانۋ، احمەدين، ايانا، قۋانىش. زىمىران، ماشينا، قويان، گۇل، ءۇي، پوەزد، قايىق.
لوگيكالىق ەسەپتەر:
ا) اكەم، شەشەم جانە مەن
بولسا ەسەپكە تالابىڭ
ايتا قويشى، كانە سەن
نەشە ادامدى سانادىم؟
ب) كولدەن ۇشتى - 7 قاز
قايتىپ قوندى - 2 قاز
قونبادى ونىڭ نەشەۋى
كانە، كىم تەز تابادى؟
ۆ) تاباقتا بەس الما
قولىمدا ەكى الما
قوسقاندا بارلىعى
بولدى نەشە الما؟
ءبىر - بىرىمەن جارىسقان
4 - ايۋ، 1 - ارىستان
3 - قويان، 1 - مايمىل بار
ءبارى نەشەۋ تابىڭدار؟ (9)
مىسىق: بالالار ماقتاقىز بارلىعىمىزدى تۋعان كۇنگە شاقىرىپ جاتىر. ال بىزدە ماقتاقىزعا بەرەتىن سىيلىعىمىز جوق. سىيلىققا تاماشا بيىمىزبەن، ءانىمىز بار ەمەس پە، ەندەشە سول ونەرىمىزدى كورسەتەيىك.
مياۋ، مياۋ بالالار مەنى ماقتاقىز شاقىرىپ جاتىر. قوش ساۋ بولىڭدار بالالار!
سەرگىتۋ ءساتى.
قورىتىندىلاۋ.
- بالالار ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىز سەندەرگە ۇنادى ما؟ - سەندەر كىمدەردىڭ تاپسىرمالارىن ورىندادىڭدار؟
- تاپسىرمالار قيىن بولدى ما؟ قاي تاپسىرما وڭاي بولدى؟
- سەندەرگە ساباقتىڭ قاي كەزەڭى ۇنادى؟ ال بالالار بارلىعىڭ بۇگىنگى بولعان اشىق ساباققا بەلسەنە، جاقسى قاتىستىڭدار! بارلىعىڭا دا ۇلكەن راحمەت!
№19 "قىزعالداق" بوبەكجاي - بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
پريمكۋلوۆا اياكوز ساريمساكوۆنا
"ماتەماتيكا ەلىنە ساياحات"
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1. سالەمدەسۋ ۇلكەنمەن
تاربيەنىڭ - باسى عوي
ال كانەكي، ءبارىمىز
سالەم دەيىك ۇلكەنگە
2. شاتتىق شەڭبەرى:
دوستىق سىرىن بىلەمىز،
رەنجىمەيمىز، كۇلەمىز.
شەڭبەر قۇرىپ دوڭگەلەپ،
قول ۇستاسىپ جۇرەمىز.
ءبىر كەزدەرى توپتالا،
جينالامىز ورتاعا
ورنىمىزعا كايتامىز،
دوستىق ءانىن ايتامىز.
3. سۇراق - جاۋاپتار:
بالالار ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
كوكتەمنىڭ كەلگەنىن ءبىز قالاي بىلەمىز؟
كوكتەم مەزگىلىندە نەشە اي بار؟
كوكتەم ايلارىن كىم اتاپ ايتىپ بەرەدى؟
ءبىر جىلدا نەشە مەزگىل بار؟
ءبىر ايدا نەشە كۇن بار؟
ءبىر اپتادا نەشە كۇن بار؟
ساندى نەمەن بەلگىلەيمىز؟
ءسيفردى ءبىز نە ىستەيمىز؟
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ رامىزدەرى نەشەۋ؟
بالالار سەندەر ەرتەگىنى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟
قانداي ەرتەگىلەردى بىلەسىڭدەر؟
ءقازىر بىزدە ماتەماتيكا ساباعى.
ءبىز بۇگىن سەندەرمەن ماتەماتيكا مەن بىرگە عاجايىپ ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحاتتايمىز.
مۋزىكا وينالىپ ىشكە مىسىق كىرەدى.
مىسىق: - مەنىڭ اتىم مىسىق
ەكى كوزىم قىسىق
تىشقان اۋلاپ وتىرمىن
ءسۇت كوجەمدى ءىشىپ.
سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! ماقتاقىزبەن رەنجىسىپ قالىپ ەدىم. ەرتەڭ ماقتاقىزدىڭ تۋعان كۇنى، سوعان نە سىيلاسام ەكەن؟
تۋعان كۇندەرىڭدە داستارقاندا نە بولعانىن ۇناتاسىڭدار؟ بالالار مىسىققا كومەكتەسەمىز بە؟
ەندەشە مىسىق نە تۇرىس، سەن بار دا، سيىردان قاتىق سۇراپ اكەل.
مىسىق سيىرعا كەلەدى: سيىر، سيىر، بىزگە ماقتاقىزدىڭ تۋعان كۇنىنە ارناپ ءتاتتى نان ءپىسىرۋ ءۇشىن قايماق پەن قاتىق بەرشى.
سيىر: - مەنىڭ اتىم - سيىر
ءورىسىم الىس - قيىر
ەتىم ءۇشىن، ءسۇتىم ءۇشىن
ادامدار ماعان ءۇيىر.
ول ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىنداڭدار!
سانداردى تۋرا جانە كەرى سانا. جۇپ جانە تاق ساندى انىقتا.
0، 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9، 10 - 10، 9، 8، 7، 6، 5، 4، 3، 2، 1، 0
جۇپ ساندار - 2، 4، 6، 8، 10
تاق ساندار - 1، 3، 5، 7، 9
سيىر: - مەنىڭ قارنىم اشتى، ماعان جاپىراق كەرەك.
مىسىق اعاشقا كەلەدى: - اعاش، اعاش سيىرعا جاپىراعىڭنان بەرشى.
اعاش: - مەن جاسىل اعاشپىن! ول ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىنداڭدار! د/و «جوعالعان ساندى جاز»
سيىر: وي مەن شولدەدىم، ماعان سۋ كەرەك!
مىسىق: - قىزدارعا كەلەدى: قىزدار، قىزدار، اعاشقا سۋ بەرىڭدەرشى! قىزدار: - سۋ تىرشىلىك نەگىزى
ونسىز ءومىر سۇرمەيسىڭ
تازالىقتىڭ نەگىزى
سۋ دەپ جانە بىلگەيسىڭ
ول ءۇشىن ءبىزدىڭ تاپسىرمامىزدى ورىنداڭدار! گەومەتريالىق پىشىندەردى اتا.
ساۋلە، ارسەن، زاڭعار، ناريمان
مىسىق: - ءتاتتى نان ءپىسىرۋ ءۇشىن بىزگە جۇمىرتقا كەرەك ەكەن عوي، مەن دۇكەنشىگە بارايىن. دۇكەنشى، دۇكەنشى جۇمىرتقا بەرەسىڭ بە؟
دۇكەنشى: - مەن بەكنۇر دۇكەنشىمىن
ءوزىم ۇنەمشىلمىن
دۇكەنىمدە ءبارى بار
نە الاسىڭ كەلىپ ال
(قاپ اتتەگەن - اي ويلانىپ تۇرىپ) ول ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىنداڭدار! بالالار تاپسىرمامدى ورىنداپ بولعانعا دەيىنگى مەن قويمادان ىزدەپ كورەيىن.
ەسەپتەر شىعارۋ
5+5= --------- 10 - 2=----------- 7+3=
8 - 6= ------------ 8+1= --------- 10 - 3=
4+3= ------------ 6+2= -------- 5+4=
دۇكەنشى: - شىنىندا دۇكەنىمدە جۇمىرتقا ءبىتىپ قالىپتى: ەندى سەندەر ماعان جۇمىرتقا اكەلىپ بەرەسىڭدەر مە؟
مىسىق: - وندا ءبىز تاۋىققا بارايىق. تاۋىق، تاۋىق بىزگە جۇمىرتقا بەرىڭىزشى؟ تاۋىق: - مەن اق تاۋىقپىن، ءوزىم قاقساۋىقپىن كۇنىنە 1 جۇمىرتقا تابام وسىعان جەتەدى شامام. ول ءۇشىن مەنىڭ تاپسىرمامدى ورىنداڭدار! قانداي ماقال - ماتەل، ساناماق بىلەسىڭدەر؟
ا. اياۋلىم، ەرتاي، ايزەرە، دياس، كوركەم، ابىلاي، نۇرسەزىم، كاۋسار
تاۋىق: مەنىڭ قارنىم اشتى، ماعان تارى كەرەك!
مىسىق: - جارايدى ءبىز ساعان تارى اكەلىپ بەرەمىز. مىسىق تىشقانعا كەلەدى.
تىشقان، تىشقان سەن بىزگە تارى بەرەسىڭ بە؟ تاۋىقتىڭ قارنى اشىپ قالىپتى. تىشقان: - مەن تىشقانمىن، تىشقانمىن
ءوزىم ءدان ەكپەيمىن
ەگىستەن ۇزاپ كەتپەيمىن
اينالام تولى ءان
قويمام تولى ءدان
ءداندى تاستاپ كەتپەيمىن
ول ءۇشىن مەنىڭ سەندەرگە قويار تاپسىرمام بار، ەگەر ورىنداساڭدار 1 كەسە تارى بەرەمىن.
كەڭەستىكتى باعدارلاۋ مەن زاتتاردىڭ قاسيەتى دەگەنىمىز نە؟
وڭ جاق، سول جاق، ۇزىندىعى، ەنى، كولەمى.
مىسىق: وي راحمەت دەپ 1 كەسە تارىنى قولىنا ۇستاپ الىپ، وي جاقسى بولدى عوي مەن ەندى مۇنى
تاۋىققا بەرىپ ودان جۇمىرتقا الايىن. سودان سوڭ اسپاز اپايعا بارايىن. ول ءدامدى ەتىپ بىزگە ءتاتتى
نان ءپىسىرىپ بەرسىن.
مىسىق: ءبىزدىڭ اسپاز اپايعا
بۇل ماڭدا ەشكىم جەتپەيدى ول پىسىرگەن ءتاتتى ناننىڭ ءدامى اۋىزدان ەش كەتپەيدى. اسپازشى اپاي: ءتاتتى نان، توقاش پىسىرەم ءتىلدى بالداي ۇيىرەم
قۇلاق سالساڭ سوزىمە
تاپسىرمام بار وزىڭە
ءبۇتىن مەن بولىكتى سالىستىرۋ جانە ۋاقىتتى باعدارلاۋ، دەگەنىمىز نە؟ اسپازشى اپايدىڭ سىيلىعى ايۋ بال - بالا
بالالار ءبىز ەندى عىلىمي ورتالىققا بارىپ گەومەتريالىق پىشىندەردەن زاتتار قۇراستىرامىز. گۇلبانۋ، احمەدين، ايانا، قۋانىش. زىمىران، ماشينا، قويان، گۇل، ءۇي، پوەزد، قايىق.
لوگيكالىق ەسەپتەر:
ا) اكەم، شەشەم جانە مەن
بولسا ەسەپكە تالابىڭ
ايتا قويشى، كانە سەن
نەشە ادامدى سانادىم؟
ب) كولدەن ۇشتى - 7 قاز
قايتىپ قوندى - 2 قاز
قونبادى ونىڭ نەشەۋى
كانە، كىم تەز تابادى؟
ۆ) تاباقتا بەس الما
قولىمدا ەكى الما
قوسقاندا بارلىعى
بولدى نەشە الما؟
ءبىر - بىرىمەن جارىسقان
4 - ايۋ، 1 - ارىستان
3 - قويان، 1 - مايمىل بار
ءبارى نەشەۋ تابىڭدار؟ (9)
مىسىق: بالالار ماقتاقىز بارلىعىمىزدى تۋعان كۇنگە شاقىرىپ جاتىر. ال بىزدە ماقتاقىزعا بەرەتىن سىيلىعىمىز جوق. سىيلىققا تاماشا بيىمىزبەن، ءانىمىز بار ەمەس پە، ەندەشە سول ونەرىمىزدى كورسەتەيىك.
مياۋ، مياۋ بالالار مەنى ماقتاقىز شاقىرىپ جاتىر. قوش ساۋ بولىڭدار بالالار!
سەرگىتۋ ءساتى.
قورىتىندىلاۋ.
- بالالار ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىز سەندەرگە ۇنادى ما؟ - سەندەر كىمدەردىڭ تاپسىرمالارىن ورىندادىڭدار؟
- تاپسىرمالار قيىن بولدى ما؟ قاي تاپسىرما وڭاي بولدى؟
- سەندەرگە ساباقتىڭ قاي كەزەڭى ۇنادى؟ ال بالالار بارلىعىڭ بۇگىنگى بولعان اشىق ساباققا بەلسەنە، جاقسى قاتىستىڭدار! بارلىعىڭا دا ۇلكەن راحمەت!
You Might Also Like
