ماتەماتيكا ءپانى بويىنشا قىسقا مەرزىمدى جوسپارلار (6 سىنىپ)
ساباق تاقىرىپتارى:
ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى
اريفمەتيكالىق امالداردىڭ قاسيەتتەرىن پايدالانىپ، ورنەكتەردى ىقشامداۋ.
اريفمەتيكالىق امالداردىڭ قاسيەتتەرىن پايدالانىپ، ورنەكتەردى ىقشامداۋ.
جاي بولشەكتەر مەن وندىق بولشەكتەرگە اريفمەتيكالىق امالدار قولدانۋ.
تەڭدەۋلەر.
باقىلاۋ جۇمىسى №1
قاتىناستار
قاتىناستاردى قىسقارتۋ.
بەرىلگەن قاتىناستا ءبولۋ.
بەرىلگەن قاتىناستا بولۋگە ەسەپتەر شىعارۋ.
پروپورسيا. پروپورسيانىڭ نەگىزگى قاسيەتى
پروسەنتكە بەرىلگەن ەسەپتەردى پروپورسيانى پايدالانىپ شىعارۋ.
باقىلاۋ جۇمىسى №2
تۋرا پروپوسيونالار شامالار
ساننىڭ ءمودۋلى.
وزەندەگى قوزعالىسقا كۇردەلى ەسەپتەر (قوسىمشا وقۋ ءۇشىن)
راسيونال سانداردى كوورديناتالىق ءتۇزۋدىڭ كومەگىمەن قوسۋ
باقىلاۋ جۇمىسى №5
راسيونال سانداردى ازايتۋعا ەسەپتەر شىعارۋ
راسيونال سانداردى ازايتۋ. وزىندىك جۇمىس №5
راسيونال سانداردى كوبەيتۋ.
راسيونال ساندارعا بارلىق امالدار قولدانۋ ارقىلى جاتتىعۋلار ورىنداۋ.
پروسەنتتەرگە كۇردەلى ەسەپتەر
الگەبرالىق ورنەك قۇراستىرۋعا ەسەپتەر شىعارۋ
ورنەكتەردى تەپە - تەڭ تۇرلەندىرۋ
باقىلاۋ جۇمىسى №8
ءىY تاراۋدى قايتالاۋعا ارنالعان جاتتىعۋلار. 4. 5. ساتىلى بولشەكتەر.
ساندى تەڭدىكتەر. تۋرا ساندى تەڭدىكتەردىڭ قاسيەتتەرى.
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەر
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەردى شەشۋدىڭ دەربەس جاعدايلارى
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەردى شەشۋ.
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەردى شەشۋگە ەسەپتەر شىعارۋ.
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەرمەن بەرىلگەن قوزعالىس ەسەپتەرى.
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەرمەن بەرىلگەن قولدانبالى ەسەپتەرى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى.
ماتەماتيكا 6 سىنىپ.
سىلتەمە: ءبىلىم ستاندارتى، ءپان باعدارلاماسى،“ماتەماتيكا” ماتەماتيكا 6 سىنىپ، ءتورىنشى باسىلىم. ت. ا. الدامۇراتوۆا، ت. س. بايشولانوۆ، ە. س. بايشولانوۆ الماتى «اتامۇرا» 2015 ج.
جالپى ماقساتتار: ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرى مەن اكت - نى پايدالانىپ وقىتۋدى قولدانا وتىرىپ وتكەن تاقىرىپتى قايتالاۋ، ءتۇسىنۋ، كەز - كەلگەن پروبلەمانى شەشۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، جاس ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي ەسەپ شىعارۋ داعدىلارىن زەردەلەۋ؛ تاپسىرمالار ارقىلى ويىن قورىتا الۋ.
وقىتۋ ناتيجەسى: ويى تولىعادى؛ وزىندىك ويىن ورتاق پىكىرگە قوسىپ ايتا بىلەدى؛ ارەكەتتى سىني ويلاۋدى ۇيرەنەدى؛ سويلەۋ مانەرى قالىپتاسادى؛ سۇحبات ارقىلى كەرى بايلانىستى ۇيرەنەدى. وقۋشىلاردىڭ دۇنيەتانىمى كەڭەيەدى وي ۇشقىرلىعى داميدى.
نەگىزگى يدەيالار: ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى انىقتاپ، ومىردە قولدانۋ.
تاپسىرمالار: 1. وي شاقىرۋ. ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى دەگەنىمىز نە؟
2. انىقتاما قۇراستىرۋ، ايتۋ، تولىقتىرۋ.
مىندەتتەرى: 1. ادام بويىنداعى اسىل قاسيەتتەردى باعالاۋ.
2. بالالاردىڭ سويلەۋ مادەنيەتىن، وزىندىك وي ۇشقىرلىعىن دامىتۋدى قالىپتاستىرۋ.
3. بالالار ىنتىماقتاستىعىن ۇيىمداستىرۋ.
4. كوشباسشىلىق قابىلەتتەرىن انىقتاۋ.
باعالاۋ: ءبىرىن - ءبىرى باعالاۋ، 2 جۇلدىز، ءبىر ۇسىنىس.
كەيىنگى تاپسىرمالار: وقۋلىقپەن جۇمىس. №12 - 15
كەرى بايلانىس: رەفلەكسيا «ءبۇۇ»
1. ۇيىمداستىرۋ. وتكەن ماتەريالداردى سۇراپ، قوسىمشا سۇراقتار بەرىپ، جاۋاپتارىن تولىقتىرىپ قورىتامىن.
2. وي شاقىرۋ. ناتۋرال ساندار، ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى تۋرالى نە بىلەتىندەرىن سۇراۋ، جاۋاپتارىن تولىقتىرۋ.
ناتۋرال ساندار قانداي دا ءبىر نارسەنى ەسەپتەۋ ءۇشىن 1، 2، 3، 4 جانە ت. ب. ساندار قولدانىلاتىنى بەلگىلى. ساناۋ ءۇشىن پايدالانىلاتىن ساندار ناتۋرال ساندار دەپ اتالادى.
ءوسۋ رەتىمەن جازىلعان 1، 2، 3، 4، 5،... ناتۋرال ساندار ناتۋرال قاتاردى نەمەسە ناتۋرال ساندار قاتارىن قۇرايدى.
1 سانى ناتۋرال قاتاردىڭ ەڭ كىشى سانى، ال ەڭ ۇلكەن سان بولمايدى.
ءاربىر ناتۋرال ساننان كەيىن الدىنعىسىنان ءبىر سانعا ارتىق تاعى ءبىر ناتۋرال سان كەلەدى.
ءنول ناتۋرال سان ەمەس
ساندار 0، 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9 بەلگىلەرى ارقىلى جازىلادى.
ناتۋرال سانداردى جازۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن بەلگىلەر سيفرلار دەپ اتالادى.
0، 2، 4، 6، 8 سيفرلارى جۇپ سيفرلار دەپ اتالادى.
1، 3، 5، 6، 7، 9 سيفرلارى تاق سيفرلار دەپ اتالادى.
ءاربىر ناتۋرال سان رازريادتارعا بولىنەدى. رازريادتار وڭنان سولعا قاراي بىرلىك، وندىق، جۇزدىك جانە ت. س. س. وقىلادى
ساننىڭ جازىلۋىنداعى العاشقى ءۇش رازرياد ءبىر توپقا بىرىكتىرىلىپ، بىرلىكتەر كلاسى دەپ اتالادى. بۇل كلاسس بىرلىكتەر، وندىقتار، جۇزدىكتەردەن تۇرادى.
ءتورتىنشى، بەسىنشى، التىنشى رازريادتار مىڭدىقتار كلاسىن قۇرايدى. وعان مىڭ، ون مىڭ، ءجۇز مىڭداردىڭ بىرلىكتەرى كىرەدى.
كەستەدە كورسەتىلگەندەي، مىڭدىقتار كلاسىنان كەيىن ميلليوندار كلاسى، ودان كەيىن ميللياردتار كلاسى جانە ت. ب. جالعاسا بەرەدى.
ساباقتى پىسىقتاپ، قورىتۋ: وقۋشىلارعا وقۋلىقتاعى ەسەپتەردى ءبولىپ بەرىپ، ماعىناسىن اشقىزىپ، ەسەپ شىعارتامىن. سايكەستەندىرۋ تەستتەرىن قۇراستىرتۋ، جاۋاپتارىن تاپقىزىپ، ءبىر - بىرىنە باعالاتۋ. جالپىلاما سۇراقتار بەرىپ، جاۋاپتارىن تولىقتىرىپ، قورىتامىن.
ۇيگە تاپسىرما بەرىپ، وقۋشىلاردى باعالايمىن.
ماتەماتيكا ءپانى بويىنشا قىسقا مەرزىمدى جوسپارلار (6 سىنىپ) جۇكتەۋ
ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى
اريفمەتيكالىق امالداردىڭ قاسيەتتەرىن پايدالانىپ، ورنەكتەردى ىقشامداۋ.
اريفمەتيكالىق امالداردىڭ قاسيەتتەرىن پايدالانىپ، ورنەكتەردى ىقشامداۋ.
جاي بولشەكتەر مەن وندىق بولشەكتەرگە اريفمەتيكالىق امالدار قولدانۋ.
تەڭدەۋلەر.
باقىلاۋ جۇمىسى №1
قاتىناستار
قاتىناستاردى قىسقارتۋ.
بەرىلگەن قاتىناستا ءبولۋ.
بەرىلگەن قاتىناستا بولۋگە ەسەپتەر شىعارۋ.
پروپورسيا. پروپورسيانىڭ نەگىزگى قاسيەتى
پروسەنتكە بەرىلگەن ەسەپتەردى پروپورسيانى پايدالانىپ شىعارۋ.
باقىلاۋ جۇمىسى №2
تۋرا پروپوسيونالار شامالار
ساننىڭ ءمودۋلى.
وزەندەگى قوزعالىسقا كۇردەلى ەسەپتەر (قوسىمشا وقۋ ءۇشىن)
راسيونال سانداردى كوورديناتالىق ءتۇزۋدىڭ كومەگىمەن قوسۋ
باقىلاۋ جۇمىسى №5
راسيونال سانداردى ازايتۋعا ەسەپتەر شىعارۋ
راسيونال سانداردى ازايتۋ. وزىندىك جۇمىس №5
راسيونال سانداردى كوبەيتۋ.
راسيونال ساندارعا بارلىق امالدار قولدانۋ ارقىلى جاتتىعۋلار ورىنداۋ.
پروسەنتتەرگە كۇردەلى ەسەپتەر
الگەبرالىق ورنەك قۇراستىرۋعا ەسەپتەر شىعارۋ
ورنەكتەردى تەپە - تەڭ تۇرلەندىرۋ
باقىلاۋ جۇمىسى №8
ءىY تاراۋدى قايتالاۋعا ارنالعان جاتتىعۋلار. 4. 5. ساتىلى بولشەكتەر.
ساندى تەڭدىكتەر. تۋرا ساندى تەڭدىكتەردىڭ قاسيەتتەرى.
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەر
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەردى شەشۋدىڭ دەربەس جاعدايلارى
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەردى شەشۋ.
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەردى شەشۋگە ەسەپتەر شىعارۋ.
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەرمەن بەرىلگەن قوزعالىس ەسەپتەرى.
ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭدەۋلەرمەن بەرىلگەن قولدانبالى ەسەپتەرى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى.
ماتەماتيكا 6 سىنىپ.
سىلتەمە: ءبىلىم ستاندارتى، ءپان باعدارلاماسى،“ماتەماتيكا” ماتەماتيكا 6 سىنىپ، ءتورىنشى باسىلىم. ت. ا. الدامۇراتوۆا، ت. س. بايشولانوۆ، ە. س. بايشولانوۆ الماتى «اتامۇرا» 2015 ج.
جالپى ماقساتتار: ءبىلىم بەرۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرى مەن اكت - نى پايدالانىپ وقىتۋدى قولدانا وتىرىپ وتكەن تاقىرىپتى قايتالاۋ، ءتۇسىنۋ، كەز - كەلگەن پروبلەمانى شەشۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، جاس ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي ەسەپ شىعارۋ داعدىلارىن زەردەلەۋ؛ تاپسىرمالار ارقىلى ويىن قورىتا الۋ.
وقىتۋ ناتيجەسى: ويى تولىعادى؛ وزىندىك ويىن ورتاق پىكىرگە قوسىپ ايتا بىلەدى؛ ارەكەتتى سىني ويلاۋدى ۇيرەنەدى؛ سويلەۋ مانەرى قالىپتاسادى؛ سۇحبات ارقىلى كەرى بايلانىستى ۇيرەنەدى. وقۋشىلاردىڭ دۇنيەتانىمى كەڭەيەدى وي ۇشقىرلىعى داميدى.
نەگىزگى يدەيالار: ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى انىقتاپ، ومىردە قولدانۋ.
تاپسىرمالار: 1. وي شاقىرۋ. ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى دەگەنىمىز نە؟
2. انىقتاما قۇراستىرۋ، ايتۋ، تولىقتىرۋ.
مىندەتتەرى: 1. ادام بويىنداعى اسىل قاسيەتتەردى باعالاۋ.
2. بالالاردىڭ سويلەۋ مادەنيەتىن، وزىندىك وي ۇشقىرلىعىن دامىتۋدى قالىپتاستىرۋ.
3. بالالار ىنتىماقتاستىعىن ۇيىمداستىرۋ.
4. كوشباسشىلىق قابىلەتتەرىن انىقتاۋ.
باعالاۋ: ءبىرىن - ءبىرى باعالاۋ، 2 جۇلدىز، ءبىر ۇسىنىس.
كەيىنگى تاپسىرمالار: وقۋلىقپەن جۇمىس. №12 - 15
كەرى بايلانىس: رەفلەكسيا «ءبۇۇ»
1. ۇيىمداستىرۋ. وتكەن ماتەريالداردى سۇراپ، قوسىمشا سۇراقتار بەرىپ، جاۋاپتارىن تولىقتىرىپ قورىتامىن.
2. وي شاقىرۋ. ناتۋرال ساندار، ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگى تۋرالى نە بىلەتىندەرىن سۇراۋ، جاۋاپتارىن تولىقتىرۋ.
ناتۋرال ساندار قانداي دا ءبىر نارسەنى ەسەپتەۋ ءۇشىن 1، 2، 3، 4 جانە ت. ب. ساندار قولدانىلاتىنى بەلگىلى. ساناۋ ءۇشىن پايدالانىلاتىن ساندار ناتۋرال ساندار دەپ اتالادى.
ءوسۋ رەتىمەن جازىلعان 1، 2، 3، 4، 5،... ناتۋرال ساندار ناتۋرال قاتاردى نەمەسە ناتۋرال ساندار قاتارىن قۇرايدى.
1 سانى ناتۋرال قاتاردىڭ ەڭ كىشى سانى، ال ەڭ ۇلكەن سان بولمايدى.
ءاربىر ناتۋرال ساننان كەيىن الدىنعىسىنان ءبىر سانعا ارتىق تاعى ءبىر ناتۋرال سان كەلەدى.
ءنول ناتۋرال سان ەمەس
ساندار 0، 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9 بەلگىلەرى ارقىلى جازىلادى.
ناتۋرال سانداردى جازۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن بەلگىلەر سيفرلار دەپ اتالادى.
0، 2، 4، 6، 8 سيفرلارى جۇپ سيفرلار دەپ اتالادى.
1، 3، 5، 6، 7، 9 سيفرلارى تاق سيفرلار دەپ اتالادى.
ءاربىر ناتۋرال سان رازريادتارعا بولىنەدى. رازريادتار وڭنان سولعا قاراي بىرلىك، وندىق، جۇزدىك جانە ت. س. س. وقىلادى
ساننىڭ جازىلۋىنداعى العاشقى ءۇش رازرياد ءبىر توپقا بىرىكتىرىلىپ، بىرلىكتەر كلاسى دەپ اتالادى. بۇل كلاسس بىرلىكتەر، وندىقتار، جۇزدىكتەردەن تۇرادى.
ءتورتىنشى، بەسىنشى، التىنشى رازريادتار مىڭدىقتار كلاسىن قۇرايدى. وعان مىڭ، ون مىڭ، ءجۇز مىڭداردىڭ بىرلىكتەرى كىرەدى.
كەستەدە كورسەتىلگەندەي، مىڭدىقتار كلاسىنان كەيىن ميلليوندار كلاسى، ودان كەيىن ميللياردتار كلاسى جانە ت. ب. جالعاسا بەرەدى.
ساباقتى پىسىقتاپ، قورىتۋ: وقۋشىلارعا وقۋلىقتاعى ەسەپتەردى ءبولىپ بەرىپ، ماعىناسىن اشقىزىپ، ەسەپ شىعارتامىن. سايكەستەندىرۋ تەستتەرىن قۇراستىرتۋ، جاۋاپتارىن تاپقىزىپ، ءبىر - بىرىنە باعالاتۋ. جالپىلاما سۇراقتار بەرىپ، جاۋاپتارىن تولىقتىرىپ، قورىتامىن.
ۇيگە تاپسىرما بەرىپ، وقۋشىلاردى باعالايمىن.
ماتەماتيكا ءپانى بويىنشا قىسقا مەرزىمدى جوسپارلار (6 سىنىپ) جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ۇزاق مەرزىمدى جوسپار ءبولىمى: 1س ءبولىم
