وقيعانىڭ پايدا بولۋ ىقتيمالدىعى
ماتەماتيكا 7 سىنىپ
ءبولىم: ىقتيمالدىقتار تەورياسىنىڭ ەلەمەنتتەرى
تاقىرىپ: وقيعانىڭ پايدا بولۋ ىقتيمالدىعى
ساباق ءتۇرى: ويىن – ساباق «ءبىلىم شىڭىن باعىندىرۋ»
ساباق فورماسى: ءبىرىنشى ساباق – “ ەكسپەديسياعا دايىندىق”،
ەكىنشى ساباق – “شىڭدى باعىندىرۋ”.
وسى ساباق بويىنشا جەتۋگە ءتيىستى وقىتۋ ماقساتى سوت7. 1 قانداي ناتيجەلەر تەڭ مۇمكىندىكتى، قولايلى، قاراما - قارسى بولاتىنىن تۇسىنەدى؛
سوت7. 4 ەلەمەنتار وقيعالاردى ەلەمەنتار ەمەس وقيعالاردان اجىراتا الادى.
ساباق ماقساتى: وقۋشىلار:
كەزدەيسوق ناتيجەلەرمەن تاجىريبە ۇعىمىن بىلەدى؛ كەزدەيسوق وقيعالار؛ ەلەمەنتار جانە ەلەمەنتار ەمەس وقيعالاردى اجىراتا الادى؛ وقيعاعا قولايلى ناتيجەلەر؛ قاراما - قارسى وقيعالار؛ تاجىريبەنىڭ تەڭ مۇمكىندىكتى ناتيجەلەرى؛ وقيعانىڭ ىقتيمالدىعى؛ وقيعا ىقتيمالدىعىنىڭ كلاسسيكالىق جانە ستاتيستيكالىق انىقتاماسىن بىلەدى؛ وقيعالاردىڭ بولۋ ىقتيمالدىعىن انىقتاۋ جانە بولجاۋ ءۇشىن باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدى پايدالانادى
تىلدىك ماقسات: وقۋشىلار:
قابىلدانعان شەشىمدەردى نەگىزدەپ جانە ىقتيمالدىقتاردى سالىستىرىپ وقيعالاردىڭ سالىستىرمالى ىقتيمالدىعىنا اۋىزشا بولجاۋ جاسايدى.
پانگە قاتىستى لەكسيكا مەن تەرمينولوگيا
وقيعا مۇمكىن ەمەس، از ىقتيمالدىعى بار/اقيقاتقا ۇقساس ەمەس، مۇمكىن، مۇمكىندىكتەرى تەڭ، ىقتيمالدى/مۇمكىن، انىقتالعان/ناقتى، ىقتيمالدىق، مۇمكىندىك.
ديالوگقا قاجەت ءسوز – تىركەستەرى:
مەن x انىقتالعان بولىپ تابىلادى دەپ ويلايمىن، سەبەبى بۇل عىلىمي دالەلدەنگەن فاكت.
مەن x مۇمكىن ەمەس دەپ سانايمىن، سەبەبى ماعان ۋ بەلگىلى.
حىقتيمالدى/مۇمكىندىكتى بولىپ تابىلادى، سەبەبى بىزگە y بەلگىلى.
Y بولاتىنىنا مۇمكىندىكتەر تەڭ، سەبەبى 2 نۇسقا عانا بار.
50/50.
مەن Y - قا قاراعاندا X بارىنشا ىقتيمالدى دەپ سانايمىن، سەبەبى….
مەن xبارىنشا/كەمىنشە ىقتيمالدى وقيعا دەپ سانايمىن، سەبەبى….
مەنىڭ پىكىرىمشە Xبولۋى/بولماۋى مۇمكىن/مۇمكىن ەمەس.
جەتىستىك كريتەرييى: وقيعانى مىنانداي كاتەگوريالار بويىنشا سۇرىپتايدى ناتيجەلەرى تەڭ مۇمكىندىكتى، قولايلى، قاراما - قارسى
ناتيجەلەرى تەڭ مۇمكىندىكتى، قولايلى، قاراما - قارسى بولاتىن وقيعالارعا مىسالدار كەلتىرەدى
ەلەمەنتار وقيعالاردى جانە ەلەمەنتار ەمەس وقيعالاردى انىقتاي الادى
ساباقتا قولدانىلاتىن ادىستەر: ديالوگتىق، تومەنگى جانە جوعارعى دەڭگەيلى سۇراقتار،، توپتىق، جەكە جۇمىس
كىرىكتىرىلگەن مودۋلدەر: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋعا ۇيرەتۋ، وقىتۋ مەن وقۋداعى جاڭا تاسىلدەر(ديالوگ)، اكت.
ءپانارالىق بايلانىس: ستاتيستيكا، اعىلشىن ءتىلى، دەنە شىنىقتىرۋ پاندەرى
الدىڭعى مەڭگەرىلگەن ءبىلىم: كەزدەيسوق تاجىريبە جانە كەزدەيسوقتىق تۋرالى تۇسىنىك.
1 - ساباق
باسى
2 - مين
سالەمدەسۋ.
ەكسپەديسياعا شىعار الدىندا تولىق دايىندىق بولۋى كەرەك، سوندىقتان وقۋشى - الپينيستەردىڭ «ءبىلىم شىڭىن باعىندىرۋعا» دايىندىعىن تەكسەرۋ.
توپقا ءبولۋ (قوسىمشا - 1)
وقۋشىنىڭ ءىس - ارەكەتى
وقۋ قۇرالدارىن دايارلاۋ.
1. ريۋكزاكتا: نەگىزگى تەرميندەردىڭ اتاۋلارىن جانە ۇعىمدارىن تۇجىرىمدايتىن كارتوچكالار؛
سۇراقتار: كەزدەيسوق وقيعالار، تۇسىنىكتەمە بەرۋ، مۇمكىن ناتيجەلەر، مىسالدار كەلتىرۋ.
موزايكانى قۇراستىرۋ، ساباق سوڭىندا موزايكاداعى نارسەنى شىڭنان تابۋ.
1. مەتەومالىمەت:
«اشىق» اۋا – رايى تۋرالى مالىمەت الدىق، كۇن اشىق ەكەن وندا ەكسپەديسياعا شىعۋعا بولادى. ءار توپقا ەكەۋدەن تاپسىرما بەرىلەدى سول تاپسىرمالاردىڭ جاۋاپتارى ارقىلى ينتەربەلسەندى تاقتاداعى بۇلتتاردى ىعىستىرىپ، قولايلى اۋا - رايىن ورناتادى.
تاپسىرمالارى:
№1. تەڭدەۋ قۇرىپ، شەشىمىن تاپ:
1. ا ايلاعىنان مەنشىكتى جىلدامدىعى 12كم/ساع بولاتىن قايىق وزەن اعىسىمەن ءجۇزىپ شىقتى. 1ساع وتكەن سوڭ سول ايلاقتان مەنشىكتى جىلدامدىعى 18كم/ساع بولاتىن كاتەر وزەنگە قارسى ءجۇزىپ شىقتى. قايىقتىڭ شىققان ۋاقىتىنان 3 ساع وتكەن سوڭ، ولاردىڭ اراقاشىقتىعى 75كم بولدى. وزەننىڭ جىلدامدىعىن تابىڭىز.
جاۋابى: 3كم/ساع.
2. بىردەي ۋاقىتتا ا ايلاعىنان سال جانە وعان قاراما - قارسى ۆ ايلاعىنان وزەنگە قارسى موتورلى قايىق شىعىپ، 2 ساع وتكەن سوڭ كەزدەستى. ا جانە ۆ ايلاقتارىنىڭ اراقاشىقتىعى 16كم بولسا، موتورلى قايىقتىڭ مەنشىكتى جىلدامدىعىن تابىڭىز.
جاۋابى: 8كم/ساع.
3. كاتەردىڭ 2 ساعات كولدە جانە 3 ساعات وزەنگە قارسى جۇزگەن جولى وزەن اعىسىمەن 3ساع 24 مين جۇزگەن جولىنا تەڭ. وزەن اعىسىنىڭ جىلدامدىعى 3كم/ساع ەكەنى بەلگىلى بولسا، كاتەردىڭ مەنشىكتى جىلدامدىعىن تابىڭىز.
4. ەلدى مەكەننەن ستانسياعا دەيىنگى 12كم جولدى ۆەلوسيپەدشى الدىمەن 30 مين تاس جولمەن، سونان سوڭ 40 مين اسفالتتى جولمەن ءجۇردى. اسفالتتى جولمەن جۇرگەندەگى جىلدامدىعى تاس جولمەن جۇرگەن جىلدامدىعىنان 4كم/ساع ارتىق بولسا، اسفالتتى جولمەن جۇرگەن جىلدامدىعىن تابىڭىز.
جاۋابى: 12كم/ساع
№2 سۋرەتتەگى فيگۋرالاردىڭ اۋداندارىن تاپ: (قوسىمشا – 2)
ءمۇعالىم: شامەدەنوۆا لايلا حۋساينوۆنا
وقيعانىڭ پايدا بولۋ ىقتيمالدىعى جۇكتەۋ
ءبولىم: ىقتيمالدىقتار تەورياسىنىڭ ەلەمەنتتەرى
تاقىرىپ: وقيعانىڭ پايدا بولۋ ىقتيمالدىعى
ساباق ءتۇرى: ويىن – ساباق «ءبىلىم شىڭىن باعىندىرۋ»
ساباق فورماسى: ءبىرىنشى ساباق – “ ەكسپەديسياعا دايىندىق”،
ەكىنشى ساباق – “شىڭدى باعىندىرۋ”.
وسى ساباق بويىنشا جەتۋگە ءتيىستى وقىتۋ ماقساتى سوت7. 1 قانداي ناتيجەلەر تەڭ مۇمكىندىكتى، قولايلى، قاراما - قارسى بولاتىنىن تۇسىنەدى؛
سوت7. 4 ەلەمەنتار وقيعالاردى ەلەمەنتار ەمەس وقيعالاردان اجىراتا الادى.
ساباق ماقساتى: وقۋشىلار:
كەزدەيسوق ناتيجەلەرمەن تاجىريبە ۇعىمىن بىلەدى؛ كەزدەيسوق وقيعالار؛ ەلەمەنتار جانە ەلەمەنتار ەمەس وقيعالاردى اجىراتا الادى؛ وقيعاعا قولايلى ناتيجەلەر؛ قاراما - قارسى وقيعالار؛ تاجىريبەنىڭ تەڭ مۇمكىندىكتى ناتيجەلەرى؛ وقيعانىڭ ىقتيمالدىعى؛ وقيعا ىقتيمالدىعىنىڭ كلاسسيكالىق جانە ستاتيستيكالىق انىقتاماسىن بىلەدى؛ وقيعالاردىڭ بولۋ ىقتيمالدىعىن انىقتاۋ جانە بولجاۋ ءۇشىن باعدارلامالىق قامتاماسىز ەتۋدى پايدالانادى
تىلدىك ماقسات: وقۋشىلار:
قابىلدانعان شەشىمدەردى نەگىزدەپ جانە ىقتيمالدىقتاردى سالىستىرىپ وقيعالاردىڭ سالىستىرمالى ىقتيمالدىعىنا اۋىزشا بولجاۋ جاسايدى.
پانگە قاتىستى لەكسيكا مەن تەرمينولوگيا
وقيعا مۇمكىن ەمەس، از ىقتيمالدىعى بار/اقيقاتقا ۇقساس ەمەس، مۇمكىن، مۇمكىندىكتەرى تەڭ، ىقتيمالدى/مۇمكىن، انىقتالعان/ناقتى، ىقتيمالدىق، مۇمكىندىك.
ديالوگقا قاجەت ءسوز – تىركەستەرى:
مەن x انىقتالعان بولىپ تابىلادى دەپ ويلايمىن، سەبەبى بۇل عىلىمي دالەلدەنگەن فاكت.
مەن x مۇمكىن ەمەس دەپ سانايمىن، سەبەبى ماعان ۋ بەلگىلى.
حىقتيمالدى/مۇمكىندىكتى بولىپ تابىلادى، سەبەبى بىزگە y بەلگىلى.
Y بولاتىنىنا مۇمكىندىكتەر تەڭ، سەبەبى 2 نۇسقا عانا بار.
50/50.
مەن Y - قا قاراعاندا X بارىنشا ىقتيمالدى دەپ سانايمىن، سەبەبى….
مەن xبارىنشا/كەمىنشە ىقتيمالدى وقيعا دەپ سانايمىن، سەبەبى….
مەنىڭ پىكىرىمشە Xبولۋى/بولماۋى مۇمكىن/مۇمكىن ەمەس.
جەتىستىك كريتەرييى: وقيعانى مىنانداي كاتەگوريالار بويىنشا سۇرىپتايدى ناتيجەلەرى تەڭ مۇمكىندىكتى، قولايلى، قاراما - قارسى
ناتيجەلەرى تەڭ مۇمكىندىكتى، قولايلى، قاراما - قارسى بولاتىن وقيعالارعا مىسالدار كەلتىرەدى
ەلەمەنتار وقيعالاردى جانە ەلەمەنتار ەمەس وقيعالاردى انىقتاي الادى
ساباقتا قولدانىلاتىن ادىستەر: ديالوگتىق، تومەنگى جانە جوعارعى دەڭگەيلى سۇراقتار،، توپتىق، جەكە جۇمىس
كىرىكتىرىلگەن مودۋلدەر: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋعا ۇيرەتۋ، وقىتۋ مەن وقۋداعى جاڭا تاسىلدەر(ديالوگ)، اكت.
ءپانارالىق بايلانىس: ستاتيستيكا، اعىلشىن ءتىلى، دەنە شىنىقتىرۋ پاندەرى
الدىڭعى مەڭگەرىلگەن ءبىلىم: كەزدەيسوق تاجىريبە جانە كەزدەيسوقتىق تۋرالى تۇسىنىك.
1 - ساباق
باسى
2 - مين
سالەمدەسۋ.
ەكسپەديسياعا شىعار الدىندا تولىق دايىندىق بولۋى كەرەك، سوندىقتان وقۋشى - الپينيستەردىڭ «ءبىلىم شىڭىن باعىندىرۋعا» دايىندىعىن تەكسەرۋ.
توپقا ءبولۋ (قوسىمشا - 1)
وقۋشىنىڭ ءىس - ارەكەتى
وقۋ قۇرالدارىن دايارلاۋ.
1. ريۋكزاكتا: نەگىزگى تەرميندەردىڭ اتاۋلارىن جانە ۇعىمدارىن تۇجىرىمدايتىن كارتوچكالار؛
سۇراقتار: كەزدەيسوق وقيعالار، تۇسىنىكتەمە بەرۋ، مۇمكىن ناتيجەلەر، مىسالدار كەلتىرۋ.
موزايكانى قۇراستىرۋ، ساباق سوڭىندا موزايكاداعى نارسەنى شىڭنان تابۋ.
1. مەتەومالىمەت:
«اشىق» اۋا – رايى تۋرالى مالىمەت الدىق، كۇن اشىق ەكەن وندا ەكسپەديسياعا شىعۋعا بولادى. ءار توپقا ەكەۋدەن تاپسىرما بەرىلەدى سول تاپسىرمالاردىڭ جاۋاپتارى ارقىلى ينتەربەلسەندى تاقتاداعى بۇلتتاردى ىعىستىرىپ، قولايلى اۋا - رايىن ورناتادى.
تاپسىرمالارى:
№1. تەڭدەۋ قۇرىپ، شەشىمىن تاپ:
1. ا ايلاعىنان مەنشىكتى جىلدامدىعى 12كم/ساع بولاتىن قايىق وزەن اعىسىمەن ءجۇزىپ شىقتى. 1ساع وتكەن سوڭ سول ايلاقتان مەنشىكتى جىلدامدىعى 18كم/ساع بولاتىن كاتەر وزەنگە قارسى ءجۇزىپ شىقتى. قايىقتىڭ شىققان ۋاقىتىنان 3 ساع وتكەن سوڭ، ولاردىڭ اراقاشىقتىعى 75كم بولدى. وزەننىڭ جىلدامدىعىن تابىڭىز.
جاۋابى: 3كم/ساع.
2. بىردەي ۋاقىتتا ا ايلاعىنان سال جانە وعان قاراما - قارسى ۆ ايلاعىنان وزەنگە قارسى موتورلى قايىق شىعىپ، 2 ساع وتكەن سوڭ كەزدەستى. ا جانە ۆ ايلاقتارىنىڭ اراقاشىقتىعى 16كم بولسا، موتورلى قايىقتىڭ مەنشىكتى جىلدامدىعىن تابىڭىز.
جاۋابى: 8كم/ساع.
3. كاتەردىڭ 2 ساعات كولدە جانە 3 ساعات وزەنگە قارسى جۇزگەن جولى وزەن اعىسىمەن 3ساع 24 مين جۇزگەن جولىنا تەڭ. وزەن اعىسىنىڭ جىلدامدىعى 3كم/ساع ەكەنى بەلگىلى بولسا، كاتەردىڭ مەنشىكتى جىلدامدىعىن تابىڭىز.
4. ەلدى مەكەننەن ستانسياعا دەيىنگى 12كم جولدى ۆەلوسيپەدشى الدىمەن 30 مين تاس جولمەن، سونان سوڭ 40 مين اسفالتتى جولمەن ءجۇردى. اسفالتتى جولمەن جۇرگەندەگى جىلدامدىعى تاس جولمەن جۇرگەن جىلدامدىعىنان 4كم/ساع ارتىق بولسا، اسفالتتى جولمەن جۇرگەن جىلدامدىعىن تابىڭىز.
جاۋابى: 12كم/ساع
№2 سۋرەتتەگى فيگۋرالاردىڭ اۋداندارىن تاپ: (قوسىمشا – 2)
ءمۇعالىم: شامەدەنوۆا لايلا حۋساينوۆنا
وقيعانىڭ پايدا بولۋ ىقتيمالدىعى جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباق تاقىرىپتارى:ناتۋرال سانداردىڭ بولىنگىشتىگىاريفمەتيكالىق امالداردىڭ قاسيەتتەرىن پايدالانىپ، ورنەكتەردى ىقشامداۋ.اريفمەتيكالىق امالداردىڭ قاسيەتتەرىن پايدالانىپ، ورنەكتەردى ىقشامداۋ.جاي بولشەكت...
