InfoHub Logo

توپتاماداعى ساباق ءتىزىمى:
1. عاجايىپ ماتەماتيكا 6 كلاسس
2. ءتورتبۇرىشتار (گەومەتريا)
3. كۆادرات تەڭسىزدىكتەر (الگەبرا 8 سىنىپ)

عاجايىپ ماتەماتيكا 6 كلاسس
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىن ارتتىرۋ، قىزىقتىرۋ ارقىلى ءبىلىمىن تەرەڭدەتۋ، مەتەماتيكالىق وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، ىزدەنۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
سايىستىڭ كەزەڭدەرى:
ءى تانىستىرۋ ءساتى
ءىى ءۇي تاپسىرماسى (قارسىلاس توپتارعا ماقال - ماتەلدەر جاسىرۋ)
ءىىى (بىلمەككە قۇمارلىق» (لوگيكالىق ەسەپتەردىڭ جاۋابىن: قازاقشا، ورىسشا، اعىلشىنشا ايتادى)
IV ماتەماتيكا ەرتەگىلەردە
V مەرگەن ەسەبى
Vءى قورىتىندى
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايد، پوستەر، ماركەر، سمايليك، سۋرەتتەر

بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق
2. توپقا ءبولۋ
ءىى ءۇي تاپسىرماسى. ەكى توپ ءبىر - بىرىنە ماقال - ماتەلدەر ايتىپ، جالعاسىن تاۋىپ، تولىقتىرادى.
ءى توپ: «العىرلار»
1. ون ەكى ايدا (ون ءۇش توي)
2. التى اي باققان ارىقتى (ءبىر ءتۇن ۇرىندىرعان ولتىرەدى)
3. جۇزدەن جۇيرىك، (مىڭنان تۇلپار)
4. ءبىر كۇن اشىققاننان (قىرىق كۇن اقىل سۇراما)
5. جەتى اتاسىن بىلمەگەن (جەتى جۇرتتىڭ قامىن جەر)
ءىى توپ: «تاپقىرلار»
1. شىندىق سەگىز، (باقىت ەگىز)
2. ەر ەگىز، (ەڭبەك جالعىز)
3. ەكى قارعا تالاسسا، (ءبىر قارعاعا جەم تۇسەر)
4. ءبىر جىلعا (قويان تەرىسى دە شىدايدى)
5. باس ەكەۋ بولماي، (مال ەكەۋ بولماس)
قوسىمشا:
1. ەلۋىندە – ەر دانا، (ەلۋىندە – ەل جاڭا)
2. مىڭنىڭ ءجۇزىن بىلمەگەنشە، (ءبىردىڭ اتىن ءبىل)
ءىىى ۇلى اقىن اباي اتامىزدىڭ مىنا جۇمباعىن شەشسەك، كەلەسى ءبولىمىنىڭ اتىن بىلەمىز:
سىنالار، ەي جىگىتتەر، كەلدى جەرىڭ،
ساۋلە بولساڭ، بەرمەك كەل تالاپتى ەرىڭ،
جانقۇمارى دۇنيەدە نەمەن ەكەن،
سونى بىلسەڭ ارمەنى بىلگەندەرىڭ.
جاۋابى: «بىلمەككە قۇمارلىق»
كوپ ءتىلدى مەڭگەرتۋ زامان تالابى بولىپ وتىرعاندىقتان، قاتىسۋشىلاردىڭ ءۇش تىلدە قانشالىقتى مەڭگەرگەندىگىن بايقايىق. بۇل كەزەڭدە جاسىرىلعان ەسەپتىڭ جاۋابىن ءۇش تىلدە – قازاقشا، ورىسشا، اعىلشىنشا ايتۋ كەرەك.
1. وتباسىندا 7 قىز جانە ءار قىزدىڭ ءبىر - بىردەن ءىنىسى بار. وتباسىندا بارلىعى نەشە بالا بار؟ (8، سەگىز، ۆوسەم، eight)
2. قانداي ساننىڭ جازىلۋىندا قانشا ءارىپ بولسا، سونشا سيفر بار؟ (10، ون، دەسيات، ten)
3. تۇيە قۇس تارازىدا ءبىر اياعىمەن تۇرعاندا 12 كگ تارتادى. ال ەگەر 2 اياعىمەن تۇرسا، قانشا كگ تارتادى؟ ( 12، ون ەكى، دۆەنادسات، twelve)
4. بويى ەكى ارىس، سيىپ جاتىر 25 ارىس. (سىزعىش، لينەيكا، ruler)
5. جەتى ءجۇز تەسىك، جالعىز - اق ەسىك. (اۋ، ترال، net)
6. ءبىر ۇيدە تۇرادى ەكەن ەلۋ باتىر، ءۇي سىرتىنا سۇيكەنسە - اق ءولىپ جاتىر. (سىرىڭكە، سپيچكا، match)

IV ماتەماتيكا ەرتەگىلەردە
تەكتى بولۋ ۇرپاققا، بىزدەرگە سىن،
قۇرمەتتى اتا - بابا سالت - ءداستۇرىن.
تىڭدايىق كەزەكپەنەن وقۋشىلاردى،
ورتامىزعا كەلگەن بۇگىن.
ەرتەگى الەمىنە ساياحات:

ءى. «قوجاناسىر مەن ءجۋرناليستىڭ سۇحباتى»
جۋرناليست: قۇرمەتتى، ءبىزدىڭ كورەرمەندەر «عاجايىپ ماتەماتيكا» اتتى سايىسىمىزعا قوجاناسىر اتامىز كەلىپتى. قارسى الايىق.
قوجاناسىردىڭ كەلۋى (جولداسىن ەسەككە وتىرعىزىپ، قوجاناسىر اتامىز كەلەدى)
جۋرناليست: - سالەمەتسىز بە، اتا! تورلەتىڭىز.
قوجاناسىر:- سالەمەت پە، بالام. راحمەت!
جۋرناليست: - اتا، ءسىز قاشان دۇنيەگە كەلدىڭىز؟
قوجاناسىر:- اسپاننان دوڭگەلەكتەر جاۋعاندا.
جۋرناليست: - ءسىز جولداسىڭىزبەن قالاي كەزدەستىڭىز؟
قوجاناسىر: - ەي بالام نەسى سۇرايسىڭ. ءتورت دۇنيەنىڭ دياگونالدارى قيىلىسقان كەزدە كەزدەستىك.
جۋرناليست: - وسى كۇندە نەشە بالا ءسۇيىپ وتىرسىز؟
قوجاناسىر:
بىرەۋىنىڭ جۇرەگىنىڭ تۇگى بار،
بىرەۋىنىڭ كۇمبىرلەگەن كۇيى بار.
بىرەۋىنىڭ قاتتى ىستەيتىن ميى بار،
بىرەۋىنىڭ دوڭگەلەگەن ءبيى بار - ايتشى قانە مەنىڭ نەشە بالام بار؟ (4)

ءىى ۇرىلاردىڭ ەسەبى.
ەرتەدە بايلاردىڭ ەسىگىندە ءجۇرىپ كۇن كەشكەن، پاناسى جوق، ەل جايلاۋعا كوشكەندە، سۇينەرى جوق كەمپىر كوشكەن جۇرتتا جالعىز قالادى. ءتۇن ىشىندە كەمپىردىڭ جالعىز سيىرىن ۇرلاماق بولىپ ۇرىلار كەلەدى.
كەمپىر: «ءا، بۇلار مەنىڭ جالعىز سيىرىمدى نىساناعا العان ەكەن، مەن دە بۇلاردى الدايىن» دەپ قۋلىققا كوشەدى. ءسويتىپ، جالما - جان ءبىر شەلەك سۋدى ساپىرىپ وتىرىپ، مىناداي ولەڭ ايتىپتى.
ساپىرىپ - ساپىرىپ سارمانعا بەر،
قۇيىپ - قۇيىپ قۇرمانعا بەر.
ەسىكتەگى ەكەۋگە بەر،
مۇنى ەستىگەن ۇرىلار: «قوي مۇنىمىز بەكەرشىلىك ەكەن. بۇل ۇيدە تولى كىسى ەكەن، ءارى بىرەۋى بىزدەن ارتىق ەكەن، كەتەيىك»- دەپ كەتىپ قالىپتى. كەمپىر تاپقىرلىعىمەن ۇرىلاردى وسىلاي قورقىتىپتى.
سۇراق: ۇرىلاردىڭ ساناۋى بويىنشا ۇيدە قانشا ادام بولعان؟ (6 ادام، 5 ۇرى)

ءىىى «التى قالپاق» ستراتەگياسى.
ەكى توپ ءبىر - بىرىنە سۇراققا - جاۋاپ ارقىلى، جاۋاپ بەرىپ دالەلدەيىك.

V «مەرگەن» ەسەبى
اڭ تاپپاعان،
اتىنان كورەدى.
اتا الماعان،
مىلتىعىنان كورەدى.
سۇراق:- بالالار، سەندەر ءتورت تۇلىكتى بىلەسىڭدەر مە؟ اتاپ بەرىڭدەر.
سيىر، تۇيە، قوي، ەشكى، جىلقى.
- دۇرىس ايتاسىڭدار.
ەندىگى ءبىزدىڭ «مەرگەن ەسەبىمىز وسى ءتورت تۇلىك مالعا بايلانىستى. بەرىلگەن ەسەپتى پوستەرگە شىعارىپ، شىققان ءمۇسىننىڭ، ياعني «قوي» جانە «جىلقى» ءتورت تۇلىك تۋرالى ايتۋ، اسسوسياسيا قۇراۋ.
№ 1 (كارتوچكا)
№ 2 ( كارتوچكا)
№ 1
قوي (بەينەسى)
قوي اتاۋلارى: قوزى، مارقا، توقتى، باعىلان، تۇساق، قوشقار. قويدىڭ ءپىرىن شوپان اتا دەپ اتايمىز. قويدى پۇشايت - پۇشايت دەپ شاقىرامىز. قويدىڭ سۇتىنەن ىرىمشىك، ايران، قايماق، قۇرت الامىز.

№ 2
جىلقى
جىلقى اتاۋلارى: قۇلىن، تاي، جاباعى، قۇنان، بايتال، دونەن، بەستى، بيە، ات، ايعىر. جىلقىنىڭ ءپىرىن قامبار اتا دەپ اتايمىز. جىلقىنى قۇراۋ - قۇراۋ دەپ شاقىرامىز. جىلقىنىڭ ءسۇتى - قىمىز. قىمىز شيپالىق قاسيەتى مول ۇلتتىق سۋسىن.

Vءى قورىتىندى
«اقىن جاندى بولماسام، ماتەماتيكتە بولماعان بولار ەدىم»-، دەپ س. كوۆوليەۆسكايا ايتقانداي ءبىزدىڭ تارلاندارىمىز دا وزدەرىنىڭ شەبەرلىكتەرىن كورسەتتى. ەندى جەڭىمپازدى انىقتايىق.

ءتورت انا. م. شاحانوۆ
تاعدىرىڭدى تامىرسىزدىق ىندەتىنەن قالقالا!
ءار ادام دا ءوز اناسىنان باسقا دا
جەبەپ جۇرەر، دەمەپ جۇرەر ارقادا
بولۋ كەرەك قۇدىرەتتى 4 انا!
تۋعان جەرى - ءتۇپ قازىعى، ايبىنى،
تۋعان ءتىلى ساتىلمايتىن بايلىعى،
تۋعان ءداستۇر سالت - ساناسى - تىرەگى،
قادامىنا شۋاق شاشار ۇنەمى -
جانە تۋعان تاريحى، ەسكە الۋعا قانشاما
اۋىر ءارى قاسيەتتى بولسا دا
4 اناعا ءانىن جالعاي الماعان
پەندەلەردىڭ باسى قايدا قالماعان؟
ءتورت اناسىن قورعاماعان حالىقتىڭ
ەشقاشان دا ب ا ق - جۇلدىزى جانباعان
قاسيەتتى بۇل 4 انا - تاعدىرىڭنىڭ تىنىسى،
4 انا ءۇشىن بولعان كۇرەس - كۇرەستەردىڭ ۇلىسى!

ماراپاتتاۋ
«قارا جورعا» بي