مەكتەپالدى دايارلىق توبىنا ساباقتار توپتاماسى
توپتاماداعى ساباقتار ءتىزىمى:
1. عاجايىپ اسپان جۇمباقتارى
2. قۇپيا ساندار الەمى
3. اداسقان كەيىپكەرلەرگە كومەكتەس (سلايد)
4. وقىلماعان ساباقتار ەلىنە ساياحات
5. عاجايىپ قالاعا ساياحات
تاقىرىبى «اداسقان كەيىپكەرلەرگە كومەكتەس»
مەكتەپالدى دايارلىق توبى
ماقساتى: بالالاردى قاراپايىم ماتەماتيكالىق ۇعىمدارمەن ياعني قاراما - قارسى ۇعىمداردى، وزىنە قاتىستى كەڭىستىكتى باعدارلاۋدى ۇيرەتۋ. زاتتاردى سانىنا قاراي سالىستىرا ءبىلۋ ءارى ەرتەگىنى تاربيە قۇرالى رەتىندە پايدالانىپ، ءبىر - بىرىنە كومەكتەسۋ، ۇنامسىز ىستەردى بولدىرماۋ. شالقان ەرتەگىسىنىڭ كەيىپكەرلەرىن پايدالانىپ زاتتاردى رەتىمەن ايتۋعا، ساناۋعا ۇيرەتۋ. ماتەماتيكاعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرا وتىرىپ ويىن، ءتىلىن، تانىمدىق ارەكەتىن دامىتىپ، ءبىر - بىرىنە، قورشاعان ورتاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: سۋرەتتەر، كەيىپكەرلەردىڭ ويىلعان ماكەتى، مۋلتيمەديا، تەكشەلەر، لوگيكالىق تاپسىرمالار، بيىك، الاسا ۇيلەر، تەرەكتەر، گۇلدەر، مۋلتيمەديا ارقىلى بەينەبايان كورسەتۋ.
ءادىس تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، ويىندار، توپتىق جۇمىس، جەكە جۇمىس.
ساباقتىڭ ءتۇرى: داستۇردەن تىس.
ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى، شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرۋ
ءمۇعالىم: سالەمەتسىزدەر ما، بالالار! كوڭىل كۇيلەرىڭ قالاي، جاقسى ما؟ مەنىڭ دە كوڭىل كۇيىم وتە جوعارى. مەن سەندەردىڭ ءبارىڭدى جاقسى كورەمىن. ال سەندەر ءبىر - ءبىرىڭدى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟ ەندەشە، ءبىر - ءبىرىڭنىڭ قولدارىڭدى ۇستاپ، جاعىمدى اۋەندى تىڭداڭىزدار.
مىنە بالالار، سەندەردىڭ بويلارىڭ دا، ويلارىڭ دا ءوسىپ قالىپتى. سەندەر مەكتەپكە دايىندالىپ جۇرسىڭدەر. بولاشاقتا تاڭعاجايىپ وقيعالارعا تولى «ءبىلىم الەمىندە» ءومىر سۇرەسىڭدەر. بالالار، مەن بايقاپ تۇرمىن، بۇگىن سىزدەردىڭ كوڭىل كۇيلەرىڭىز وتە جوعارى، جۇزدەرىڭ شاتتىق پەن مەيىرىمگە، جىلىلىققا تولى. كۇن كوزى جەر بەتىنە ءوزىنىڭ جىلۋىن تاراتسا، ءبىز ءبىر - بىرىمىزگە جىلۋىمىزدى تاراتايىق، «ءبىز باقىتتى بالامىز» دەپ، قايتالايىق.
ءمۇعالىم: جىل مەزگىلدەرى، اپتا كۇندەرى تۋرالى سۇرايدى.
بالالار، سىزدەر كىشكەنتاي كەزدەرىڭىزدەن باستاپ كوپتەگەن ەرتەگىلەردى اتا-انالارىڭنان، اپايلارىڭنان ەستىپ كەلەسىڭدەر. ال سەندەر قانداي ەرتەگى بىلەسىڭدەر؟
بالالاردىڭ جاۋابى.
ەندى سىزدەر ءبىر ەرتەگىدەن كورىنىس كورگىلەرىڭ كەلە مە؟ ەندەشە ەرتەگىلەر ەلىندەگى اجەيدى تىڭدايىق.
ساحنا اشىلىپ، «شالقان» ەرتەگىسىنىڭ كەيىپكەرلەرىنىڭ دۇرىس رەتىمەن ورنالاسپاعان كورىنىسىن كورەدى.
كەيىپكەرلەردىڭ ورنىن رەتتەۋ ءۇشىن كوپتەگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ كەرەكتىگىن ايتىپ، تۇسىندىرەدى. بالالار تاپسىرمانى ورىنداۋعا كىرىسەدى.
1. ساۋلەتشىلەردىڭ جوسپارى بويىنشا ءزاۋلىم ۇيلەر تۇرعىزۋ.
شارتتى بەلگىلەرگە قاراپ، شاعىن كوشە سالادى.
ا) جول سالۋشىلار جۇمىس جاسايدى. بالالار، ياعني 1 - ءشى توپ جولداردى ورنالاستىرادى.
ب) قۇرىلىسشىلار ۇيلەردى ورنالاستىرادى. 2 - ءشى توپ ۇلكەن – كىشى ۇيلەردى رەتىمەن ورنالاستىرادى.
ۆ) جاسىل تالداردى ورنالاستىرىپ، كوگالداندىرۋ جۇمىسى جۇرەدى. 3 - ءشى توپ ۇيلەردىڭ الدىنا كوشەتتەر، گۇلدەر وتىرعىزادى.
2. تەكشەلەردى ورنالاستىر.
ورتاسىنا قىزىل تەكشە، استىنا كوك تەكشە، ۇستىنە جاسىل تەكشەنى ورنالاستىر دەپ تاعى دا تۇستەردى وزگەرتەتىن تاپسىرمالار بەرىلەدى.
بالالار ايتقان باعىت بويىنشا تەكشەلەردى وزىنە قاتىستى ورىندارىنا ورنالاستىرادى.
3. ديداكتيكالىق ويىن «پىشىندەردىڭ ورنىن تاپ؟»
تاراتپا قۇرالدار ارقىلى ورىندالادى.
كەڭىستىكتى باعدارلاۋعا ارنالعان تاپسىرمانى ءمۇعالىمنىڭ ايتۋى بويىنشا بارلىق بالالار جەكە ورىندايدى.
4. كەلىسەمىن – كەلىسپەيمىن.
1. ءۇيدىڭ شاتىرى ءتورت بۇرىشقا ۇقسايدى.
2. قاربىزدار تالدىڭ باسىندا وسەدى.
3. جازدا شانامەن سىرعانايمىز
4. جۇلدىزدار اسپاندا تۇندە كورىنەدى.
5. ليمون ءتاتتى بولادى.
6. شىرشانىڭ ءتۇسى قىزىل.
7. الما شارشىعا ۇقسايدى.
8. بالىقتار تالدا وسەدى.
9. سيىردىڭ 4 اياعى بولادى.
10. كەرىكتىڭ بويى الاسا.
11. بالمۇزداق ىستىق بولادى.
12. دوڭگەلەك ءپىشىننىڭ ەكى بۇرىشى بولادى.
13. قويان بالدى جاقسى كورەدى.
14. ءپىلدىڭ تۇمسىعى قىسقا.
15. كىتاپ – ءبىلىم بەرەدى.
ايتىلعان پىكىرگە كەلىسپەسە، بالالار نەگە ەكەنىن دالەلدەپ ايتادى.
5. كانە سالىستىرايىق.
وڭ جانە سول جاقتاعى زاتتاردى ساناپ، ەسەپتىك ساناۋ ارقىلى سالىستىرادى. مىسالى، كوك شارلار مەن قىزىل شارلاردى سالىستىرىپ تەڭەستىرەدى نەمەسە تەڭسىزدىك ورناتادى.
6. لوگيكالىق تاپسىرما.
مۋلتيمەديادان تاپسىرمانى كورىپ وتىرىپ ورىندايدى.
7. سانىنا قاراي جيناقتا.
كوكونىستەردى ساناي وتىرىپ ءوزىنىڭ جاشىگىنە سالادى.
8. قورىتىندى.
ءمۇعالىم تاپسىرمالاردىڭ ءبارىن ورىنداعاندارىن ايتىپ، ەندى كەيىپكەرلەردى ءوز ورنىنا ورنالاستىرامىز دەپ «شالقان» ەرتەگىسىنىڭ كەيىپكەرلەرىن رەتىمەن ورنالاستىرۋدى بالالارعا تاپسىرادى. ورنالاستىرىپ بولعان سوڭ بالالار كەيىپكەرلەردى رەتىمەن سانايدى، ءوز ويلارىن ايتىپ بەرەدى.
1. عاجايىپ اسپان جۇمباقتارى
2. قۇپيا ساندار الەمى
3. اداسقان كەيىپكەرلەرگە كومەكتەس (سلايد)
4. وقىلماعان ساباقتار ەلىنە ساياحات
5. عاجايىپ قالاعا ساياحات
تاقىرىبى «اداسقان كەيىپكەرلەرگە كومەكتەس»
مەكتەپالدى دايارلىق توبى
ماقساتى: بالالاردى قاراپايىم ماتەماتيكالىق ۇعىمدارمەن ياعني قاراما - قارسى ۇعىمداردى، وزىنە قاتىستى كەڭىستىكتى باعدارلاۋدى ۇيرەتۋ. زاتتاردى سانىنا قاراي سالىستىرا ءبىلۋ ءارى ەرتەگىنى تاربيە قۇرالى رەتىندە پايدالانىپ، ءبىر - بىرىنە كومەكتەسۋ، ۇنامسىز ىستەردى بولدىرماۋ. شالقان ەرتەگىسىنىڭ كەيىپكەرلەرىن پايدالانىپ زاتتاردى رەتىمەن ايتۋعا، ساناۋعا ۇيرەتۋ. ماتەماتيكاعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرا وتىرىپ ويىن، ءتىلىن، تانىمدىق ارەكەتىن دامىتىپ، ءبىر - بىرىنە، قورشاعان ورتاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىكتەر: سۋرەتتەر، كەيىپكەرلەردىڭ ويىلعان ماكەتى، مۋلتيمەديا، تەكشەلەر، لوگيكالىق تاپسىرمالار، بيىك، الاسا ۇيلەر، تەرەكتەر، گۇلدەر، مۋلتيمەديا ارقىلى بەينەبايان كورسەتۋ.
ءادىس تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، ويىندار، توپتىق جۇمىس، جەكە جۇمىس.
ساباقتىڭ ءتۇرى: داستۇردەن تىس.
ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى، شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرۋ
ءمۇعالىم: سالەمەتسىزدەر ما، بالالار! كوڭىل كۇيلەرىڭ قالاي، جاقسى ما؟ مەنىڭ دە كوڭىل كۇيىم وتە جوعارى. مەن سەندەردىڭ ءبارىڭدى جاقسى كورەمىن. ال سەندەر ءبىر - ءبىرىڭدى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟ ەندەشە، ءبىر - ءبىرىڭنىڭ قولدارىڭدى ۇستاپ، جاعىمدى اۋەندى تىڭداڭىزدار.
مىنە بالالار، سەندەردىڭ بويلارىڭ دا، ويلارىڭ دا ءوسىپ قالىپتى. سەندەر مەكتەپكە دايىندالىپ جۇرسىڭدەر. بولاشاقتا تاڭعاجايىپ وقيعالارعا تولى «ءبىلىم الەمىندە» ءومىر سۇرەسىڭدەر. بالالار، مەن بايقاپ تۇرمىن، بۇگىن سىزدەردىڭ كوڭىل كۇيلەرىڭىز وتە جوعارى، جۇزدەرىڭ شاتتىق پەن مەيىرىمگە، جىلىلىققا تولى. كۇن كوزى جەر بەتىنە ءوزىنىڭ جىلۋىن تاراتسا، ءبىز ءبىر - بىرىمىزگە جىلۋىمىزدى تاراتايىق، «ءبىز باقىتتى بالامىز» دەپ، قايتالايىق.
ءمۇعالىم: جىل مەزگىلدەرى، اپتا كۇندەرى تۋرالى سۇرايدى.
بالالار، سىزدەر كىشكەنتاي كەزدەرىڭىزدەن باستاپ كوپتەگەن ەرتەگىلەردى اتا-انالارىڭنان، اپايلارىڭنان ەستىپ كەلەسىڭدەر. ال سەندەر قانداي ەرتەگى بىلەسىڭدەر؟
بالالاردىڭ جاۋابى.
ەندى سىزدەر ءبىر ەرتەگىدەن كورىنىس كورگىلەرىڭ كەلە مە؟ ەندەشە ەرتەگىلەر ەلىندەگى اجەيدى تىڭدايىق.
ساحنا اشىلىپ، «شالقان» ەرتەگىسىنىڭ كەيىپكەرلەرىنىڭ دۇرىس رەتىمەن ورنالاسپاعان كورىنىسىن كورەدى.
كەيىپكەرلەردىڭ ورنىن رەتتەۋ ءۇشىن كوپتەگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ كەرەكتىگىن ايتىپ، تۇسىندىرەدى. بالالار تاپسىرمانى ورىنداۋعا كىرىسەدى.
1. ساۋلەتشىلەردىڭ جوسپارى بويىنشا ءزاۋلىم ۇيلەر تۇرعىزۋ.
شارتتى بەلگىلەرگە قاراپ، شاعىن كوشە سالادى.
ا) جول سالۋشىلار جۇمىس جاسايدى. بالالار، ياعني 1 - ءشى توپ جولداردى ورنالاستىرادى.
ب) قۇرىلىسشىلار ۇيلەردى ورنالاستىرادى. 2 - ءشى توپ ۇلكەن – كىشى ۇيلەردى رەتىمەن ورنالاستىرادى.
ۆ) جاسىل تالداردى ورنالاستىرىپ، كوگالداندىرۋ جۇمىسى جۇرەدى. 3 - ءشى توپ ۇيلەردىڭ الدىنا كوشەتتەر، گۇلدەر وتىرعىزادى.
2. تەكشەلەردى ورنالاستىر.
ورتاسىنا قىزىل تەكشە، استىنا كوك تەكشە، ۇستىنە جاسىل تەكشەنى ورنالاستىر دەپ تاعى دا تۇستەردى وزگەرتەتىن تاپسىرمالار بەرىلەدى.
بالالار ايتقان باعىت بويىنشا تەكشەلەردى وزىنە قاتىستى ورىندارىنا ورنالاستىرادى.
3. ديداكتيكالىق ويىن «پىشىندەردىڭ ورنىن تاپ؟»
تاراتپا قۇرالدار ارقىلى ورىندالادى.
كەڭىستىكتى باعدارلاۋعا ارنالعان تاپسىرمانى ءمۇعالىمنىڭ ايتۋى بويىنشا بارلىق بالالار جەكە ورىندايدى.
4. كەلىسەمىن – كەلىسپەيمىن.
1. ءۇيدىڭ شاتىرى ءتورت بۇرىشقا ۇقسايدى.
2. قاربىزدار تالدىڭ باسىندا وسەدى.
3. جازدا شانامەن سىرعانايمىز
4. جۇلدىزدار اسپاندا تۇندە كورىنەدى.
5. ليمون ءتاتتى بولادى.
6. شىرشانىڭ ءتۇسى قىزىل.
7. الما شارشىعا ۇقسايدى.
8. بالىقتار تالدا وسەدى.
9. سيىردىڭ 4 اياعى بولادى.
10. كەرىكتىڭ بويى الاسا.
11. بالمۇزداق ىستىق بولادى.
12. دوڭگەلەك ءپىشىننىڭ ەكى بۇرىشى بولادى.
13. قويان بالدى جاقسى كورەدى.
14. ءپىلدىڭ تۇمسىعى قىسقا.
15. كىتاپ – ءبىلىم بەرەدى.
ايتىلعان پىكىرگە كەلىسپەسە، بالالار نەگە ەكەنىن دالەلدەپ ايتادى.
5. كانە سالىستىرايىق.
وڭ جانە سول جاقتاعى زاتتاردى ساناپ، ەسەپتىك ساناۋ ارقىلى سالىستىرادى. مىسالى، كوك شارلار مەن قىزىل شارلاردى سالىستىرىپ تەڭەستىرەدى نەمەسە تەڭسىزدىك ورناتادى.
6. لوگيكالىق تاپسىرما.
مۋلتيمەديادان تاپسىرمانى كورىپ وتىرىپ ورىندايدى.
7. سانىنا قاراي جيناقتا.
كوكونىستەردى ساناي وتىرىپ ءوزىنىڭ جاشىگىنە سالادى.
8. قورىتىندى.
ءمۇعالىم تاپسىرمالاردىڭ ءبارىن ورىنداعاندارىن ايتىپ، ەندى كەيىپكەرلەردى ءوز ورنىنا ورنالاستىرامىز دەپ «شالقان» ەرتەگىسىنىڭ كەيىپكەرلەرىن رەتىمەن ورنالاستىرۋدى بالالارعا تاپسىرادى. ورنالاستىرىپ بولعان سوڭ بالالار كەيىپكەرلەردى رەتىمەن سانايدى، ءوز ويلارىن ايتىپ بەرەدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءابىش كەكىلبايەۆ تاسباقانىڭ ءشوبى
