مەكتەپالدى دايارلىق توپتارىندا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ
تاقىرىبى: مەكتەپالدى دايارلىق توپتارىندا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ
ءومىردىڭ - نەگىزگى ماقساتى ءوزىڭدى - ءوزىڭ جەتىلدىرۋ.
قازىرگى زاماندا ءبىلىم بەرۋ پاراديگماسى وزگەردى، ءبىلىم بەرۋدىڭ مازمۇنى جاڭارىپ، جاڭا كوزقاراس جاڭاشا قارىم - قاتىناس پايدا بولدى. جاڭا عاسىر جاڭا ءبىلىم بەرۋدى جۇكتەپ وتىر.
پەداگوگتەردىڭ الدىنا قويىپ وتىرعان باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى - وقىتۋدىڭ ءادىس تاسىلدەرىن ۇنەمى جەتىلدىرىپ وتىرۋ جانە جاڭا پەداگوگيكالىق يننوۆاسيا تەحنولوگيانى مەڭگەرۋ.
ءححى عاسىر تابالدىرىعىن ءبىلىم مەن عىلىمدى يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالىق باعى
دامىتۋ ماقساتىمەن اتالۋىنىڭ ءوزى ۇلكەن مىندەتتىڭ باستى نىشانى بولىپ تابىلادى. ۇرپاعى ءبىلىمدى حالىقتىڭ بولاشاعى بۇلىڭعىر بولمايدى.
باسەكەگە قابىلەتتى ءبىلىم كەڭىستىگىن قۇرۋعا باعىتتالعان قازاقستاندىق ءبىلىم بەرۋ رەفورماسىنىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى – يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالارعا سۇيەنە وتىرىپ، بالانىڭ بويىندا شىعارماشىلىق ويلاۋدى دامىتۋعا مۇمكىندىك جاساۋ بولىپ وتىر. مۇنداي كۇردەلى ماسەلەلەردى شەشۋدە مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە.
قازىرگى كەزەڭدە ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا وقىتۋ پروسەسىن ىزگىلەندىرۋ ءۇشىن كوپتەگەن جۇمىستار جاساۋدا. ولاردى عىلىمي تىلمەن ايتقاندا يننوۆاسيالىق پروسەسس دەپ اتايدى.»
يننوۆاتيكا ۇعىمىنىڭ لاتىننىڭ «in - novus» دەگەن سوزىنەن شىققان، «جاڭارتۋ، وزگەرتۋ، جاڭاشىلدىق»دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ياعني پەداگوگيكا عىلىمىندا جاڭا ادىستەردى، تاسىلدەردى، قۇرالداردى باعدارلامالاردى پايدالانۋدى اتايدى.
يننوۆاسيا دەگەنىمىز - ءبىلىم بەرۋ، تاربيەلەۋ جۇمىسىنا جاڭالىقتى ەنگىزۋ، ياعني جاڭا ءادىس - تاسىلدەردى، امالداردى، قۇرالداردى، جاڭا كونسەپسيالاردى جاساپ، ولاردى قولدانۋ دەپ انىقتالعان.
يننوۆاسيالىق ءبىلىم بەرۋ قۇرالدارىنا؛ اۋديو، ۆيدەو قۇرالدار، كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، ينتەرنەت، كومپيۋتەر - مۋلتيمەديالىق قۇرال، ەلەكتروندىق وقۋلىقتار مەن وقۋ ادىستەمەلىك كەشەن، يننوۆاسيالىق اقپاراتتىق بانك، يننوۆاسيالىق سايت جانە تاعى باسقالارى جاتادى.
مۋلتيمەديالىق وقۋلىقتار ارقىلى تاربيەشى ۋاقىتتى ءتيىمدى جانە ۇتىمدى پايدالانا الادى.
مۋلتيمەديالىق وقۋلىقتار بىرىنشىدەن، بالالاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى، ەكىنشىدەن، زەيىن قويىپ كورۋمەن قاتار تۇسىنبەگەن جەرلەرىن قايتا كورۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن قاتار بۇلدىرشىندەردىڭ ءبىلىم الۋ كەزەڭىندە وقۋ ءىس - ارەكەتىنە بەلسەندىلىگىن ارتتىرادى. مۇنداي قۇرالداردى بالاباقشا بۇلدىرشىندەرىنە تاپتىرماس قۇرال دەپ اتاۋعا بولادى
سەبەبى، بۇل كەزەڭدەگى بالالاردىڭ زەيىنى ادەمى تۇستەرگە، ادەمى ويىنشىقتارعا جالپى ادەمىلىككە اۋەس بولادى.
مۋلتيمەديالىق وقۋلىقتار تاربيەشى ءۇشىن دە بالا ءۇشىن دە كۇنبە-كۇن دامىتىلىپ وتىراتىن ادىستەمەلىك جۇيە بولىپ تابىلادى
مەكتەپكە دەيىنگى. ءبىلىم بەرۋ ۇردىسىندە اقپاراتتىق، قاتىناستىق تەحنولوگيا قۇرالدارىن پايدالانۋ - بالانىڭ تانىمدىق قىزىعۋشىلىعىن قالىپتاستىرادى.
ال تەحنولوگيا دەگەنىمىز - پەداگوگتىق ءبىلىم، بىلىكتىلىك، ينتەللەكتۋالدىق كاسىپتىك ءادىس - تاسىلدەر جۇيەسىن قولدانۋ ارقىلى ءبىلىم بەرۋ ماقساتىنداعى پەداگوگپەن بالالاردىڭ ءوزارا قارىم - قاتىناس ءۇردىسى
وسى تەحنولوگيالارعا ويىن تەحنولوگياسى كىرەدى.
ويىن ارقىلى وقىتۋ تەحنولوگياسى.
ديداكتيكالىق، تاربيەلىك، دامىتۋشىلىق ماقساتقا جەتۋ. ويىندىق ءىس - ارەكەتتىڭ پسيحولوگيالىق مەحانيزمى جەكە باستىڭ وزىندىك تالاپ تالعامدارىنا سۇيەنەدى. بالانىڭ بويىندا بىلىمدىلىك، تانىمدىق، شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن اشا ءتۇسۋدى كوزدەيدى.
بالانىڭ ءبىرىنشى ارەكەتى - ويىن، سوندىقتاندا ونىڭ ءمان - ماعىناسى بالا ءۇشىن ەرەكشە. ويىن - ادامنىڭ ومىرگە قادام باسارداعى العاشقى قادامى. ۇلى ويشىل اباي قۇنانبايەۆ اتامىز «ويىن ويناپ، ءان سالماي، وسەر بالا بولار ما؟»دەپ ايتقانداي بالانىڭ ومىرىندە ويىن ەرەكشە ورىن الادى. ويىن ويناۋ كەزىندە ەڭ ءبىرىنشى بالاعا الىناتىن ويىنشىق ولار: شەلەك، قالاق، ءار ءتۇرلى پىشىندەر.
سوندىقتاندا بالانىڭ ءبىر - بىرىمەن ارا قاتىناستارى قۇمدا بولادى. بۇل قۇمدا وينالاتىن ءداستۇرلى ويىندار
قۇمداعى ويىن - بالانىڭ تابيعي ارەكەتىنىڭ ءبىر فورماسى. قۇمنان سۋرەتتەر تۇرعىزا وتىرىپ، ءتۇرلى وقيعالاردى ويدان شىعارادى.
قۇممەن وينالاتىن ويىندار - بۇل بالانىڭ تابيعي بەلسەندىلىگىن كورسەتەدى.
سونىمەن قاتار بالانىڭ اقىل - ويىن جۇيەلەۋ، ويلاۋ، قابىلەتىن جەتىلدىرۋ، دالدىككە ۇيرەتۋ، شىندىققا تاربيەلەۋ، سالاۋاتتىلىققا تاربيەلەۋ بۇگىنگى كۇن تالابى. جاس بالانىڭ ءومىردى تانىپ، ەڭبەككە قاتىناسى، پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرى وسى ويىن ۇستىندە قالىپتاسادى.
ويىنعا شارتتى تۇردەگى ماقساتتار قويىلادى، ال سول ماقسات جولىنداعى ءىس - ارەكەت بالا ءۇشىن قىزىقتى. ويىن بالالارعا اقىل - وي، ادامگەرشىلىك، دەنە شىنىقتىرۋ جانە ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋدىڭ ماڭىزدى تەتىگى دەۋگە بولادى.
بالالار ويىن بارىسىندا وزدەرىن ەركىن سەزىنە الادى. ويىن بارىسىندا بالا قۋانىشى مەن رەنىشىن ايقىن كورسەتە الادى. ويىن كەزىندەگى بالانىڭ پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىگى ولار ويلانادى، ەموسيالىق اسەرى ۇشقىندايدى. مۇنىڭ ءبارى بالانىڭ شىعارىمپازدىق قابىلەتىن ۇشتايدى.
ويىننىڭ تۇرلەرى كوپ، سونىڭ ىشىندە ماڭىزدىسى - ديداكتيكالىق ويىن. بۇل ويىننىڭ پايداسى بالانىڭ اقىل ويىنىڭ قالىپتاسۋىنا اسەر ەتەدى.
ديداكتيكالىق ويىندار ارنايى ماقساتتى كوزدەيدى جانە ناقتى مىندەتتەردى شەشەدى. ويىننىڭ مىندەتى – بالانىڭ قىزىعۋشىلىعىن وياتىپ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ. ديداكتيكالىق ويىنداردى ءتيىمدى پايدالانۋ ساباقتىڭ اسەرلىلىگىن، تارتىمدىلىعىن، بەلسەندىلىگىن، بالانىڭ ىنتاسىن كۇشەيتەدى.
ديداكتيكالىق ويىندار ۇشكە بولىنەدى
ديداكتيكالىق ويىندار.
• زاتتىق ديداكتيكالىق ويىندار
• ۇستەل ۇستىندە وينالاتىن ديداكتيكالىق ويىندار
• سوزدىك ديداكتيكالىق ويىندار
ءومىردىڭ - نەگىزگى ماقساتى ءوزىڭدى - ءوزىڭ جەتىلدىرۋ.
قازىرگى زاماندا ءبىلىم بەرۋ پاراديگماسى وزگەردى، ءبىلىم بەرۋدىڭ مازمۇنى جاڭارىپ، جاڭا كوزقاراس جاڭاشا قارىم - قاتىناس پايدا بولدى. جاڭا عاسىر جاڭا ءبىلىم بەرۋدى جۇكتەپ وتىر.
پەداگوگتەردىڭ الدىنا قويىپ وتىرعان باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى - وقىتۋدىڭ ءادىس تاسىلدەرىن ۇنەمى جەتىلدىرىپ وتىرۋ جانە جاڭا پەداگوگيكالىق يننوۆاسيا تەحنولوگيانى مەڭگەرۋ.
ءححى عاسىر تابالدىرىعىن ءبىلىم مەن عىلىمدى يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالىق باعى
دامىتۋ ماقساتىمەن اتالۋىنىڭ ءوزى ۇلكەن مىندەتتىڭ باستى نىشانى بولىپ تابىلادى. ۇرپاعى ءبىلىمدى حالىقتىڭ بولاشاعى بۇلىڭعىر بولمايدى.
باسەكەگە قابىلەتتى ءبىلىم كەڭىستىگىن قۇرۋعا باعىتتالعان قازاقستاندىق ءبىلىم بەرۋ رەفورماسىنىڭ باستى ماقساتتارىنىڭ ءبىرى – يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالارعا سۇيەنە وتىرىپ، بالانىڭ بويىندا شىعارماشىلىق ويلاۋدى دامىتۋعا مۇمكىندىك جاساۋ بولىپ وتىر. مۇنداي كۇردەلى ماسەلەلەردى شەشۋدە مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە.
قازىرگى كەزەڭدە ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا وقىتۋ پروسەسىن ىزگىلەندىرۋ ءۇشىن كوپتەگەن جۇمىستار جاساۋدا. ولاردى عىلىمي تىلمەن ايتقاندا يننوۆاسيالىق پروسەسس دەپ اتايدى.»
يننوۆاتيكا ۇعىمىنىڭ لاتىننىڭ «in - novus» دەگەن سوزىنەن شىققان، «جاڭارتۋ، وزگەرتۋ، جاڭاشىلدىق»دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ياعني پەداگوگيكا عىلىمىندا جاڭا ادىستەردى، تاسىلدەردى، قۇرالداردى باعدارلامالاردى پايدالانۋدى اتايدى.
يننوۆاسيا دەگەنىمىز - ءبىلىم بەرۋ، تاربيەلەۋ جۇمىسىنا جاڭالىقتى ەنگىزۋ، ياعني جاڭا ءادىس - تاسىلدەردى، امالداردى، قۇرالداردى، جاڭا كونسەپسيالاردى جاساپ، ولاردى قولدانۋ دەپ انىقتالعان.
يننوۆاسيالىق ءبىلىم بەرۋ قۇرالدارىنا؛ اۋديو، ۆيدەو قۇرالدار، كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، ينتەرنەت، كومپيۋتەر - مۋلتيمەديالىق قۇرال، ەلەكتروندىق وقۋلىقتار مەن وقۋ ادىستەمەلىك كەشەن، يننوۆاسيالىق اقپاراتتىق بانك، يننوۆاسيالىق سايت جانە تاعى باسقالارى جاتادى.
مۋلتيمەديالىق وقۋلىقتار ارقىلى تاربيەشى ۋاقىتتى ءتيىمدى جانە ۇتىمدى پايدالانا الادى.
مۋلتيمەديالىق وقۋلىقتار بىرىنشىدەن، بالالاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى، ەكىنشىدەن، زەيىن قويىپ كورۋمەن قاتار تۇسىنبەگەن جەرلەرىن قايتا كورۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن قاتار بۇلدىرشىندەردىڭ ءبىلىم الۋ كەزەڭىندە وقۋ ءىس - ارەكەتىنە بەلسەندىلىگىن ارتتىرادى. مۇنداي قۇرالداردى بالاباقشا بۇلدىرشىندەرىنە تاپتىرماس قۇرال دەپ اتاۋعا بولادى
سەبەبى، بۇل كەزەڭدەگى بالالاردىڭ زەيىنى ادەمى تۇستەرگە، ادەمى ويىنشىقتارعا جالپى ادەمىلىككە اۋەس بولادى.
مۋلتيمەديالىق وقۋلىقتار تاربيەشى ءۇشىن دە بالا ءۇشىن دە كۇنبە-كۇن دامىتىلىپ وتىراتىن ادىستەمەلىك جۇيە بولىپ تابىلادى
مەكتەپكە دەيىنگى. ءبىلىم بەرۋ ۇردىسىندە اقپاراتتىق، قاتىناستىق تەحنولوگيا قۇرالدارىن پايدالانۋ - بالانىڭ تانىمدىق قىزىعۋشىلىعىن قالىپتاستىرادى.
ال تەحنولوگيا دەگەنىمىز - پەداگوگتىق ءبىلىم، بىلىكتىلىك، ينتەللەكتۋالدىق كاسىپتىك ءادىس - تاسىلدەر جۇيەسىن قولدانۋ ارقىلى ءبىلىم بەرۋ ماقساتىنداعى پەداگوگپەن بالالاردىڭ ءوزارا قارىم - قاتىناس ءۇردىسى
وسى تەحنولوگيالارعا ويىن تەحنولوگياسى كىرەدى.
ويىن ارقىلى وقىتۋ تەحنولوگياسى.
ديداكتيكالىق، تاربيەلىك، دامىتۋشىلىق ماقساتقا جەتۋ. ويىندىق ءىس - ارەكەتتىڭ پسيحولوگيالىق مەحانيزمى جەكە باستىڭ وزىندىك تالاپ تالعامدارىنا سۇيەنەدى. بالانىڭ بويىندا بىلىمدىلىك، تانىمدىق، شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن اشا ءتۇسۋدى كوزدەيدى.
بالانىڭ ءبىرىنشى ارەكەتى - ويىن، سوندىقتاندا ونىڭ ءمان - ماعىناسى بالا ءۇشىن ەرەكشە. ويىن - ادامنىڭ ومىرگە قادام باسارداعى العاشقى قادامى. ۇلى ويشىل اباي قۇنانبايەۆ اتامىز «ويىن ويناپ، ءان سالماي، وسەر بالا بولار ما؟»دەپ ايتقانداي بالانىڭ ومىرىندە ويىن ەرەكشە ورىن الادى. ويىن ويناۋ كەزىندە ەڭ ءبىرىنشى بالاعا الىناتىن ويىنشىق ولار: شەلەك، قالاق، ءار ءتۇرلى پىشىندەر.
سوندىقتاندا بالانىڭ ءبىر - بىرىمەن ارا قاتىناستارى قۇمدا بولادى. بۇل قۇمدا وينالاتىن ءداستۇرلى ويىندار
قۇمداعى ويىن - بالانىڭ تابيعي ارەكەتىنىڭ ءبىر فورماسى. قۇمنان سۋرەتتەر تۇرعىزا وتىرىپ، ءتۇرلى وقيعالاردى ويدان شىعارادى.
قۇممەن وينالاتىن ويىندار - بۇل بالانىڭ تابيعي بەلسەندىلىگىن كورسەتەدى.
سونىمەن قاتار بالانىڭ اقىل - ويىن جۇيەلەۋ، ويلاۋ، قابىلەتىن جەتىلدىرۋ، دالدىككە ۇيرەتۋ، شىندىققا تاربيەلەۋ، سالاۋاتتىلىققا تاربيەلەۋ بۇگىنگى كۇن تالابى. جاس بالانىڭ ءومىردى تانىپ، ەڭبەككە قاتىناسى، پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرى وسى ويىن ۇستىندە قالىپتاسادى.
ويىنعا شارتتى تۇردەگى ماقساتتار قويىلادى، ال سول ماقسات جولىنداعى ءىس - ارەكەت بالا ءۇشىن قىزىقتى. ويىن بالالارعا اقىل - وي، ادامگەرشىلىك، دەنە شىنىقتىرۋ جانە ەستەتيكالىق تاربيە بەرۋدىڭ ماڭىزدى تەتىگى دەۋگە بولادى.
بالالار ويىن بارىسىندا وزدەرىن ەركىن سەزىنە الادى. ويىن بارىسىندا بالا قۋانىشى مەن رەنىشىن ايقىن كورسەتە الادى. ويىن كەزىندەگى بالانىڭ پسيحولوگيالىق ەرەكشەلىگى ولار ويلانادى، ەموسيالىق اسەرى ۇشقىندايدى. مۇنىڭ ءبارى بالانىڭ شىعارىمپازدىق قابىلەتىن ۇشتايدى.
ويىننىڭ تۇرلەرى كوپ، سونىڭ ىشىندە ماڭىزدىسى - ديداكتيكالىق ويىن. بۇل ويىننىڭ پايداسى بالانىڭ اقىل ويىنىڭ قالىپتاسۋىنا اسەر ەتەدى.
ديداكتيكالىق ويىندار ارنايى ماقساتتى كوزدەيدى جانە ناقتى مىندەتتەردى شەشەدى. ويىننىڭ مىندەتى – بالانىڭ قىزىعۋشىلىعىن وياتىپ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ. ديداكتيكالىق ويىنداردى ءتيىمدى پايدالانۋ ساباقتىڭ اسەرلىلىگىن، تارتىمدىلىعىن، بەلسەندىلىگىن، بالانىڭ ىنتاسىن كۇشەيتەدى.
ديداكتيكالىق ويىندار ۇشكە بولىنەدى
ديداكتيكالىق ويىندار.
• زاتتىق ديداكتيكالىق ويىندار
• ۇستەل ۇستىندە وينالاتىن ديداكتيكالىق ويىندار
• سوزدىك ديداكتيكالىق ويىندار
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: دەنى ساۋ ادام - تابيعاتتىڭ ەڭ قىمبات جەمىسى
