مەنىڭ سابيلىك كەزىم
«ناگورنىي نەگىزى مەكتەبى» كمم
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى: بيسەمبايەۆا ش. ۋ.
1 سىنىپ
وقۋ ماقساتتارى:
تىڭدالىم: ءسوزدى زەيىن قويىپ تىڭداۋ، ءتۇسىنۋ جانە وعان سايكەس دۇرىس ارەكەت ەتۋ (قيمىل، ىم - يشارانى قولدانۋ، ءىس - ارەكەت جاساۋ)
ايتىلىم: سۇحباتتاسىن ءتۇسىنۋ جانە ءتۇرلى تاسىلمەن ارەكەت جاساۋ، ەتيكا نورمالارىن ساقتاپ جاۋاپ بەرۋ؛
تىڭداعان/وقىعان ماتەريال تۋرالى ءوزىنىڭ قاراپايىم پىكىرىن (كەلىسەمىن/كەلىسپەيمىن، ۇنايدى/ۇنامايدى) ءبىلدىرۋ.
جازىلىم: بەرىلگەن سۋرەتكە (زات) قاتىستى سيپاتتاۋ سوزدەرىن جازۋ.
وقىلىم: ولەڭ، جۇمباق جانە ەرتەگىلەردى اجىراتۋ
باسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ.
سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار!
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتا سەندەردى كورگەنىمە قۋانىشتىمىن!
«شاتتىق شەڭبەرى» ءادىسىن وتكىزۋ. ءمۇعالىم بالالارمەن بىرگە، بارلىعى ءبىر - بىرىمەن ەركىن قارىم - قاتىناس جاسايتىن شەڭبەر جاسايدى، ءان ايتادى. «شاتتىق شەڭبەرىنىڭ» پەداگوگيكالىق ءمانى - ءاربىر بالا وزىنە تانىس ۇلكەن دوستىق شەڭبەرىنە قابىلدانعانىن سەزىنەدى، وزىنە سەنىمى ارتىپ جانە وزگەلەردىڭ دە سەنىمىنە يە بولادى.
ريزامىن، ريزامىن، ريزامىن ومىرگە،
ريزامىن، ريزامىن، ريزامىن بۇگىنگە
دىبىستىق جاتتىعۋلار:
- ءىم، - ءىم، - ءىم - كيىم
- لەك، - لەك، - لەك - كويلەك
- بار، - بار، - بار – شالبار
وتكەن تاقىرىپتى قايتالاۋ.
«مەنىڭ كيىمىم» سۋرەتتەرىمەن جۇمىس جاساۋ بويىنشا وقىلىم ارەكەتىن ىسكە اسىرۋ.
- بۇل سۋرەتتە نەلەر بار؟
- مىناۋ نە؟ قانداي كويلەك (شالبار، قولعاپ، ەتىك)؟
ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن ايتۋ
- «مەنىڭ سابيلىك كەزىم».
ورتاسى
جاڭا سوزدەرمەن تانىسۋ.
ءسابي – مالىش
ۇيىقتايدى - سپيت
جىلايدى - پلاچەت
ءسۇت ىشەدى - پەت مولوكو
وينايدى - يگراەت
(سوزدەردى حورمەن قايتالاۋ)
- بالالار، ال ەندى «بالالار قالاي وسەدى» دەگەن ءمۋلتفيلمدى تاماشالايمىز.
- بالالار، بۇل مۋلتفيلم نە تۋرالى؟
سابيلەر نە ىستەي الادى؟
ءمۇعالىم سۋرەتتەگى بالالاردىڭ ءىس – ارەكەتتەرىن ايتادى
ءمۇعالىمنىڭ كومەگىمەن تىرەك سۋرەتتەر بويىنشا سويلەمدەردى قۇراستىرۋ.
ءسابي ۇيىقتايدى.
ءسابي جىلايدى.
ءسابي ءسۇت ىشەدى.
ءسابي وينايدى.
وسى جۇمىس ايتىلىم داعدىسى ارقىلى تىڭداعان/وقىعان ماتەريال تۋرالى ءوزىنىڭ قاراپايىم پىكىرىن ءبىلدىرۋ ماقساتىنا جەتەمىن دەپ ويلايمىن.
- ءمۇعالىم دايىن كلاستەر بويىنشا ءوزىنىڭ ءسابي كەزەڭى تۋرالى ايتادى جانە وقۋشىلارعا وسى مودەل بويىنشا كلاستەرگە سۇيەنىپ وزدەرى تۋرالى ايتىپ بەرۋدى ۇسىنادى.
- جۇپتىق جۇمىس. ءبىر - بىرىنە ءوزىنىڭ ءسابي كەزى تۋرالى ايتىپ بەرۋ.
- سويلەمدەردى قۇراستىرىپ، تاقتاعا، داپتەرلەرىنە جازۋ:
مەن ۇيىقتادىم
مەن جىلادىم.
مەن ءسۇت ءىشتىم.
مەن وينادىم.
- ءبىزدىڭ ورتامىزدا وقۋشىلار وزدەرى تۋرالى اڭگىمەلەرىمەن بولىسەدى.
بۇل جۇمىستار ايتىلىم، جازىلىم داعدىلارى ارقىلى سۇحباتتاسىن ءتۇسىنۋ جانە ءتۇرلى تاسىلمەن ارەكەت جاساۋ، ەتيكا نورمالارىن ساقتاپ جاۋاپ بەرۋ؛ بەرىلگەن سۋرەتكە قاتىستى سيپاتتاۋ سوزدەرىن جازۋ ماقساتتارىنا جەتكىزەدى.
رەبۋس شەشۋ.
(شەشۋى: ءسابي)
وسى جۇمىستار ارقىلى وقىلىم داعدىسىن ولەڭ، جۇمباق جانە ەرتەگىلەردى اجىراتۋ ماقساتىنا جەتەمىن دەپ ويلايمىن.
سەرگىتۋ ءساتى:
بالا، بالا، بالامىز،
باقشاعا بارامىز.
كۇنى بويى قىزىققا
باتامىز دا قالامىز.
وسەمiز بiز كۇلiپ - ويناپ،
ون ساۋساقتىڭ سالاسىنداي،
وسەمiز بiز كۇلiپ - ويناپ،
بiر ادامنىڭ بالاسىنداي.
بۇل جۇمىس تىڭدالىم داعدىسى ارقىلى ءسوزدى زەيىن قويىپ تىڭداۋ، ءتۇسىنۋ جانە وعان سايكەس دۇرىس ارەكەت ەتۋ (قيمىل، ىم - يشارانى قولدانۋ، ءىس - ارەكەت جاساۋ) ماقساتىنا جەتكىزەدى.
- سەندەر وستىڭدەر، ال ەندى ءقازىر نە ىستەي الاسىڭدار؟
بالالار انا تىلىندە ارەكەتتەرىن سيپاتتاپ، ءوزى تۋرالى اڭگىمەلەيدى.
سويلەيمىز.
سۋرەت سالامىز.
بي بيلەيمىز.
سەكىرەمىز.
ولەڭ، ءان ايتامىز.
جۇگىرەمىز.
ولەڭ وقۋ.
سەنىڭ اتىڭ بالاپان،
مەنىڭ اتىم بالاقان.
بالاپاندار شوقۋدا،
بالاقاندار وقۋدا.
(م. جامانبالينوۆ)
وسى جۇمىس وقىلىم داعدىسى ارقىلى ولەڭ، جۇمباق جانە ەرتەگىلەردى اجىراتۋ ماقساتىنا جەتەمىن دەپ ويلايمىن.
«دوپ» سوزدىك ويىنى.
ءمۇعالىم سوزدىك بويىنشا ءسوزدىڭ ورىسشاسىن ايتىپ، دوپتى ءبىر وقۋشىعا لاقتىرادى، وقۋشى دوپتى قاعىپ الىپ، ءسوزدىڭ قازاقشاسىن ايتىپ، دوپتى مۇعالىمگە قايتارادى. وسىلاي بارلىق سوزدەرمەن جۇمىس جاسالادى. كوپ ءسوز مەڭگەرگەن وقۋشى العىر اتانادى.
وسى جۇمىس تىڭدالىم داعدىسى ارقىلى ءسوزدى زەيىن قويىپ تىڭداۋ، ءتۇسىنۋ جانە وعان سايكەس دۇرىس ارەكەت ەتۋ ماقساتىنا جەتكىزەدى.
سوڭى
«كلۋبوچەك» بالالار شەڭبەردە تۇرىپ، ءوزىنىڭ نارەستەلىك كەزەڭى تۋرالى ءبىر سويلەمنەن ايتادى.
- كوڭىل كۇيلەرىڭ قانداي؟
– ءيا!!
- ءبارى دە سونداي ويدا ما؟
- ءبارى قالماستان!
بالالار، ءبىزدىڭ ساباقتىڭ سوڭىندا ءان ايتايىق
«ءارقاشان كۇن سونبەسىن!»:
ءارقاشان كۇن سونبەسىن!
اسپاننان بۇلت تونبەسىن!
قاسىمدا بولسىن مامام!
بولايىن مەن دە امان!
باعالاۋ.
ءۇي جۇمىسى: «سابيلەر نە ىستەي الادى؟ بالالار، سەندەر ءقازىر نە ىستەي الاسىڭدار؟» دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
ساباق اياقتالدى. ساۋ بولىڭدار، بالالار!
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
سلايدىن جۇكتەۋ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى: بيسەمبايەۆا ش. ۋ.
1 سىنىپ
وقۋ ماقساتتارى:
تىڭدالىم: ءسوزدى زەيىن قويىپ تىڭداۋ، ءتۇسىنۋ جانە وعان سايكەس دۇرىس ارەكەت ەتۋ (قيمىل، ىم - يشارانى قولدانۋ، ءىس - ارەكەت جاساۋ)
ايتىلىم: سۇحباتتاسىن ءتۇسىنۋ جانە ءتۇرلى تاسىلمەن ارەكەت جاساۋ، ەتيكا نورمالارىن ساقتاپ جاۋاپ بەرۋ؛
تىڭداعان/وقىعان ماتەريال تۋرالى ءوزىنىڭ قاراپايىم پىكىرىن (كەلىسەمىن/كەلىسپەيمىن، ۇنايدى/ۇنامايدى) ءبىلدىرۋ.
جازىلىم: بەرىلگەن سۋرەتكە (زات) قاتىستى سيپاتتاۋ سوزدەرىن جازۋ.
وقىلىم: ولەڭ، جۇمباق جانە ەرتەگىلەردى اجىراتۋ
باسى
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن امانداسۋ، تۇگەندەۋ.
سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار!
- بالالار، بۇگىنگى ساباقتا سەندەردى كورگەنىمە قۋانىشتىمىن!
«شاتتىق شەڭبەرى» ءادىسىن وتكىزۋ. ءمۇعالىم بالالارمەن بىرگە، بارلىعى ءبىر - بىرىمەن ەركىن قارىم - قاتىناس جاسايتىن شەڭبەر جاسايدى، ءان ايتادى. «شاتتىق شەڭبەرىنىڭ» پەداگوگيكالىق ءمانى - ءاربىر بالا وزىنە تانىس ۇلكەن دوستىق شەڭبەرىنە قابىلدانعانىن سەزىنەدى، وزىنە سەنىمى ارتىپ جانە وزگەلەردىڭ دە سەنىمىنە يە بولادى.
ريزامىن، ريزامىن، ريزامىن ومىرگە،
ريزامىن، ريزامىن، ريزامىن بۇگىنگە
دىبىستىق جاتتىعۋلار:
- ءىم، - ءىم، - ءىم - كيىم
- لەك، - لەك، - لەك - كويلەك
- بار، - بار، - بار – شالبار
وتكەن تاقىرىپتى قايتالاۋ.
«مەنىڭ كيىمىم» سۋرەتتەرىمەن جۇمىس جاساۋ بويىنشا وقىلىم ارەكەتىن ىسكە اسىرۋ.
- بۇل سۋرەتتە نەلەر بار؟
- مىناۋ نە؟ قانداي كويلەك (شالبار، قولعاپ، ەتىك)؟
ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن ايتۋ
- «مەنىڭ سابيلىك كەزىم».
ورتاسى
جاڭا سوزدەرمەن تانىسۋ.
ءسابي – مالىش
ۇيىقتايدى - سپيت
جىلايدى - پلاچەت
ءسۇت ىشەدى - پەت مولوكو
وينايدى - يگراەت
(سوزدەردى حورمەن قايتالاۋ)
- بالالار، ال ەندى «بالالار قالاي وسەدى» دەگەن ءمۋلتفيلمدى تاماشالايمىز.
- بالالار، بۇل مۋلتفيلم نە تۋرالى؟
سابيلەر نە ىستەي الادى؟
ءمۇعالىم سۋرەتتەگى بالالاردىڭ ءىس – ارەكەتتەرىن ايتادى
ءمۇعالىمنىڭ كومەگىمەن تىرەك سۋرەتتەر بويىنشا سويلەمدەردى قۇراستىرۋ.
ءسابي ۇيىقتايدى.
ءسابي جىلايدى.
ءسابي ءسۇت ىشەدى.
ءسابي وينايدى.
وسى جۇمىس ايتىلىم داعدىسى ارقىلى تىڭداعان/وقىعان ماتەريال تۋرالى ءوزىنىڭ قاراپايىم پىكىرىن ءبىلدىرۋ ماقساتىنا جەتەمىن دەپ ويلايمىن.
- ءمۇعالىم دايىن كلاستەر بويىنشا ءوزىنىڭ ءسابي كەزەڭى تۋرالى ايتادى جانە وقۋشىلارعا وسى مودەل بويىنشا كلاستەرگە سۇيەنىپ وزدەرى تۋرالى ايتىپ بەرۋدى ۇسىنادى.
- جۇپتىق جۇمىس. ءبىر - بىرىنە ءوزىنىڭ ءسابي كەزى تۋرالى ايتىپ بەرۋ.
- سويلەمدەردى قۇراستىرىپ، تاقتاعا، داپتەرلەرىنە جازۋ:
مەن ۇيىقتادىم
مەن جىلادىم.
مەن ءسۇت ءىشتىم.
مەن وينادىم.
- ءبىزدىڭ ورتامىزدا وقۋشىلار وزدەرى تۋرالى اڭگىمەلەرىمەن بولىسەدى.
بۇل جۇمىستار ايتىلىم، جازىلىم داعدىلارى ارقىلى سۇحباتتاسىن ءتۇسىنۋ جانە ءتۇرلى تاسىلمەن ارەكەت جاساۋ، ەتيكا نورمالارىن ساقتاپ جاۋاپ بەرۋ؛ بەرىلگەن سۋرەتكە قاتىستى سيپاتتاۋ سوزدەرىن جازۋ ماقساتتارىنا جەتكىزەدى.
رەبۋس شەشۋ.
(شەشۋى: ءسابي)
وسى جۇمىستار ارقىلى وقىلىم داعدىسىن ولەڭ، جۇمباق جانە ەرتەگىلەردى اجىراتۋ ماقساتىنا جەتەمىن دەپ ويلايمىن.
سەرگىتۋ ءساتى:
بالا، بالا، بالامىز،
باقشاعا بارامىز.
كۇنى بويى قىزىققا
باتامىز دا قالامىز.
وسەمiز بiز كۇلiپ - ويناپ،
ون ساۋساقتىڭ سالاسىنداي،
وسەمiز بiز كۇلiپ - ويناپ،
بiر ادامنىڭ بالاسىنداي.
بۇل جۇمىس تىڭدالىم داعدىسى ارقىلى ءسوزدى زەيىن قويىپ تىڭداۋ، ءتۇسىنۋ جانە وعان سايكەس دۇرىس ارەكەت ەتۋ (قيمىل، ىم - يشارانى قولدانۋ، ءىس - ارەكەت جاساۋ) ماقساتىنا جەتكىزەدى.
- سەندەر وستىڭدەر، ال ەندى ءقازىر نە ىستەي الاسىڭدار؟
بالالار انا تىلىندە ارەكەتتەرىن سيپاتتاپ، ءوزى تۋرالى اڭگىمەلەيدى.
سويلەيمىز.
سۋرەت سالامىز.
بي بيلەيمىز.
سەكىرەمىز.
ولەڭ، ءان ايتامىز.
جۇگىرەمىز.
ولەڭ وقۋ.
سەنىڭ اتىڭ بالاپان،
مەنىڭ اتىم بالاقان.
بالاپاندار شوقۋدا،
بالاقاندار وقۋدا.
(م. جامانبالينوۆ)
وسى جۇمىس وقىلىم داعدىسى ارقىلى ولەڭ، جۇمباق جانە ەرتەگىلەردى اجىراتۋ ماقساتىنا جەتەمىن دەپ ويلايمىن.
«دوپ» سوزدىك ويىنى.
ءمۇعالىم سوزدىك بويىنشا ءسوزدىڭ ورىسشاسىن ايتىپ، دوپتى ءبىر وقۋشىعا لاقتىرادى، وقۋشى دوپتى قاعىپ الىپ، ءسوزدىڭ قازاقشاسىن ايتىپ، دوپتى مۇعالىمگە قايتارادى. وسىلاي بارلىق سوزدەرمەن جۇمىس جاسالادى. كوپ ءسوز مەڭگەرگەن وقۋشى العىر اتانادى.
وسى جۇمىس تىڭدالىم داعدىسى ارقىلى ءسوزدى زەيىن قويىپ تىڭداۋ، ءتۇسىنۋ جانە وعان سايكەس دۇرىس ارەكەت ەتۋ ماقساتىنا جەتكىزەدى.
سوڭى
«كلۋبوچەك» بالالار شەڭبەردە تۇرىپ، ءوزىنىڭ نارەستەلىك كەزەڭى تۋرالى ءبىر سويلەمنەن ايتادى.
- كوڭىل كۇيلەرىڭ قانداي؟
– ءيا!!
- ءبارى دە سونداي ويدا ما؟
- ءبارى قالماستان!
بالالار، ءبىزدىڭ ساباقتىڭ سوڭىندا ءان ايتايىق
«ءارقاشان كۇن سونبەسىن!»:
ءارقاشان كۇن سونبەسىن!
اسپاننان بۇلت تونبەسىن!
قاسىمدا بولسىن مامام!
بولايىن مەن دە امان!
باعالاۋ.
ءۇي جۇمىسى: «سابيلەر نە ىستەي الادى؟ بالالار، سەندەر ءقازىر نە ىستەي الاسىڭدار؟» دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
ساباق اياقتالدى. ساۋ بولىڭدار، بالالار!
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
سلايدىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
