InfoHub Logo

ۇستانىم - تۇسىنە بىلگەنگە، ادامنىڭ بەت - بەينەسى مەن ومىرلىك مۇراتى ەمەس پە!؟ ادامداردى ۇستانىمىنا قاراپ، ونىڭ قانشالىقتى بىلىكتى ءارى پاراساتتى ەكەنىن پايىمداۋعا بولادى. كەي كەزدەرى كەرىسىنشە، سونشالىقتى قارابايىر ەكەنى دە بايقالىنىپ قالادى. مەن ءوز ۇستانىمىم تۋرالىى وي وربىتسەم: «ەشكىمنىڭ الا ءجىبىن اتتاماۋ»، «سىرعا بەرىك، دوسقا ادال جاقسىلىققا جاقىن بولىپ، ادامدارعا بولىسۋ» مۇراتتارىن كوزدەدىم. ادام بولىپ دۇنيە ەسىگىن اشقان سوڭ، ادام بوپ قالۋ بورىشىمىز ەمەس پە؟! قالاي ويلايسىز، كەلىسەسىز بە؟! م. حاكىمجانوۆا جىرلاعانداي: «سان عاسىردىڭ ايعاعى وزگەرمەيتىن، سەن ادامنىڭ دوسىسىڭ ماڭگى ولمەيتىن...» ءبىر كۇرسىندىرەتىنى، بۇگىنگى ءدۇبىرلى دۇربەلەڭ الەمدە كىسىلىك ازايىپ بارا جاتقانداي كورىنەدى. مەكتەپتە، كوشەدە، ءتىپتى قوعامدىق ورىنداردا داراقىلانىپ كۇلگەن، داڭعازاشىل قۇربىلارىمدى كورگەندە، ءوزىم جەرگە كىرە جازدايمىن. مەيلى، كۇلكىلى جايت بولعان دا شىعار، سونشاما دابىرا ەتۋدىڭ نە قاجەتتىلىگى بار دەسەڭىزشى!.. ول ول ما؟ ۇلكەندى سىيلاماق تۇگىلى، قاعىپ قۇلاتا جازدايتىندار كوبەيگەنىن ەشكىم جوققا شىعارا قويماس!.. حالقىمىزدىڭ «اتا تۇرىپ، ۇل سويلەگەننەن بەز،.» دەگەن ورەلى ءسوزى ەسكەرۋدەن قالىپ بارا ما ءوزى، قالاي ؟.. ال مەنىڭ التىن قازىق باعىت-باعدارىم: «بولسا- داعى قيىندىق الدا نەبىر، «ادام بولۋ» مۇراتىم قالا بەرەر!» ءار زامان ءوز ويشىلدارىن تۋدىرادى. بار عۇلامانىڭ ايتار اسقاق ارمانى، ىزگى مۇراتى - ءبىلىم جاۋھارلارىن تەرىپ، ادامزاتتى يگى ىستەرگە جۇمىلدىرۋ.  ياساۋي حيكمەتتەرى، قاشقاري اتا سوزدىگى، رابعۋزي قيسسالارىنان ادامي مۇراتتاردى كوكسەگەن بابالاردىڭ ارمان- مۇراتتارىن تانىپ بىلگەندەي بولدىم. ادامزات اتاۋلى بار جەردە «كىسىلىك»، «پاراساتتىلىق» ءوز ءمانىن جوعالتپاسى انىق! ويتپەسە، ءومىردىڭ نە ءمانى قالار ەدى؟ تۇيەنىڭ قومىنا، جىلقىنىڭ جالىنا جارماسىپ تىنىش ءومىر كەشپەگەن تەكتى حالقىم ەجەلدەن دۇنيە جيماعان،  بايلىقتى مۇرات ەتپەگەن، قاراپايىم دا اڭعال، دالاسى قانداي كەڭ بولسا، پەيىلى دە سونداي اعىل-تەگىل، اقكوڭىل دە ارداكوڭىل،ءوز ادامي ۇستانىمدارىنا بەرىك، دوسقا كامىل سەرىك بولعان. نەبىر اسىل دا، اسقاق ۇستانىمداردىڭ ءوزى ادامدىق شەڭبەرىنەن شىقپاۋدى ماقسات ەتۋ ارقىلى وزىمىزدەن دە وزگەدەن دە كورگەن كوز سۇيسىنەر ايبىندى ەلدىڭ ۇلاندارى ەكەندىگىمىزدى بارشا الەمگە پاش ەتەتىن اتتىلى كۇن تۋدى. سار دالانىڭ سايىن توسىندە دۇبىرلەتىپ ات تۇياعىمەن وزىندىك ورنەك سالعان بابالاردىڭ باسىپ وتكەن ءىزىنىڭ تابى بار، جۇزدەن استام ۇلتقا قۇت مەكەن جەرۇيىعىم مەن بابالار سالعان سارا جولىمدى مەن ماقتان تۇتپاعاندا، كىم ماقتان ەتسىن!؟ سەنسىز مەن ءبىر كۇن، ءبىر كۇن دەيمىن- اۋ، ءبىر ساعات تا، ءبىر مينۋتتا تۇرا الماسپىن. ويتكەنى، بۇل جەردە مەنىڭ، بابالارىمنىڭ، «كىندىك قانى تامعان» - ءوز ەلىم مەن ءوز بولمىس - ءبىتىمىم جانە وزىندىك ۇستانىمىم بار. بارىم دا، نارىم دا – سەنسىڭ ار – وجدانىم! ءبىزدىڭ تاعدىرىمىز- تامىرلاس. تاۋەلسىزدىكتىڭ بال ءدامىن تاتۋ باقىتى بۇيىرعان بىزدەر دۇنيەنىڭ قاي تۇكپىرىندە جۇرسەك تە، مەيلى شەتەلدە، قاي ورتادا جۇرسەك تە ، مەيلى ءوز ەلىمىزدە اركەز تاۋەلسىزدىگىمىزگە ءتاۋ ەتىپ، ارماندا كەتكەن بابالار رۋحىنا باس ءيىپ، اردان اتتاماي، قازاق ەلىنىڭ ابىرويىن ارتتىرار كەلەلى قادامدار جاساپ، ەلدىگىمىزدى، ەرلىگىمىزدى ەڭبەك مايدانىندا كورسەتە ءبىلۋىمىز كەرەك. قابىلدانعان دۇرىس شەشىمدەرىم - مەنىڭ ومىرلىك ۇستانىمىم، وسال بولۋعا دا ەش قاقىمىز جوق!.. مىناۋ تۇرلاۋى جوق پانيدەن ادام بوپ  قالۋ عانيبەت!.. ويىمدى عابيدەن ءمۇستافيننىڭ سوزىمەن ايشىقتاسام: «تەڭىزدەي تەرەڭ حالىق ىشىندە الماستاي ويلار جاتىر» نەمەسە «وسال دەمە كومىردى، بۇرقىلداتار تەمىردى» پىكىرلەرى مەنىڭ بۇگىنگى جۇمىسىما نەگىز بوپ تۇرعانداي. ءوسىپ كەلەم، ءوسىپ كەلەم ەرجەتىپ، ۋاقىت شىركىن زىمىرايدى تەز ءوتىپ. ۇستازدارىم قاداپ بەرگەن كوكەيگە، ادامدىقتىڭ ار-قازىعىن تۋ ەتىپ،- مەن بار جەردە، مەنىڭ جۇرەگىم لۇپىلدەپ تۇرعان ساتتە مەنىڭ ۇستانىمىم وزگەرۋى ەش مۇمكىن ەمەس، - دەپ ويىمدى تۇيىندەيمىن.

 

---