مەيىرىمدى قوي
ءبىلىم سالاسى: «شىعارماشىلىق»
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: جاپسىرۋ
ماقساتى: بالالاردى ءتورت تۇلىك مالدىڭ تولدەرىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ ورنى، ادامعا تيگىزەر پايداسى، ەرەكشەلىكتەرى جونىندەگى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. ەرتەگىنى مۇقيات، زەيىن قويىپ تىڭداۋعا ۇيرەتۋ.
جاپسىرۋ ىسكەرلىكتەرىن، كوركەمدىك تالعامدارىن قالىپتاستىرۋ.
بالالاردىڭ وي - قيالىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ءتىلىن دامىتۋ. قامقورلىققا، مەيىرىمدىلىككە، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ۇقىپتى جۇمىس ىستەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ءادىس - ءتاسىلى: كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، ەرتەگى ايتۋ، ويىن، سۇراق - جاۋاپ، سەرگىتۋ، باعالاۋ، ماداقتاۋ.
كورنەكىلىگى: ءتورت تۇلىك مالدىڭ تولدەرى، قورا، سۋرەتتەر، جاپسىرۋعا قاجەتتى زاتتار.
ءپانارالىق بايلانىس: كوركەم ادەبيەت، ءتىل دامىتۋ، قۇراستىرۋ.
- بالالار، كۇن بىزگە نۇرىن شاشىپ تۇر ەكەن. قانە، ءبارىمىز امانداسىپ الايىقشى!
- امانسىڭ با، التىن كۇن!
- امانسىڭ با، كوك اسپان!
- امانسىڭدار ما، دوستارىم!
- سەندەردى كورسەم قۋانام!
- بالالار، سەندەر كوپ ەرتەگى بىلەسىڭدەر. بىلەتىن ەرتەگىلەرىڭدى اتاپ بەرىڭدەرشى.
- «شالقان»،»باۋىرساق»، ۇيشىك».
- جانۋارلار تۋرالى قانداي ەرتەگى بىلەسىڭدەر؟
- «جىل باسىنا تالاسقان حايۋاناتتار»،»تولدەر جىرى».
- جارايسىڭدار، بۇگىن مەن سەندەرگە «تولدەر ايتىسى» دەگەن ەرتەگىنى ايتىپ بەرەمىن.
(ەرتەگىدە ونداعى قوزىنىڭ اناسىن ىزدەپ جۇرگەنى تۋرالى ايتىلادى)
- بالالار، قوزىعا اناسىن تابۋعا كومەكتەسەمىز بە؟
- يا، كومەكتەسەمىز.
- قوزىنىڭ اناسىن نە دەپ اتايمىز؟
- قوي دەپ اتايمىز.
- ول قالاي دىبىستايدى؟
- ءما - ءما
- يا، ءبىز بۇگىن جاپسىرۋ وقۋ ءىس - ارەكەتىندە قوزىعا اناسى قويدى جاساپ بەرەمىز بە؟
- يا، جاساپ بەرەمىز.
- قويدىڭ باسى قانداي پىشىنگە ۇقسايدى؟
- كىشكەنتاي سوپاقشاعا ۇقسايدى.
- ال دەنەسى شە؟
- ۇلكەن سوپاقشاعا ۇقسايدى.
- ال، اياقتارى قانداي پىشىنگە ۇقسايدى؟
- تىك ءتورتبۇرىشقا ۇقسايدى.
- بالالار، مەن سەندەرگە دايىن قويدىڭ ۇلگىسىن الىپ كەلدىم، ءبىراق وعان بىرنارسە جەتىسپەي تۇر. ول نە ەكەنىن كىم ايتادى؟
- ۇستىندە ءجۇنى جوق، اياعى جوق.
- دۇرىس ايتاسىڭدار، ەندەشە، ءبىز قويدىڭ ۇستىنە ءجۇن جاپسىرىپ، اياعىن قىستىرعىشپەن جاسايمىز. جۇمىسقا كىرىسپەس بۇرىن بويىمىزدى سەرگىتىپ الايىقشى.
سەرگىتۋ جاتتىعۋى:
قوشاقانى قويدىڭ
قايدا قالىپ قويدىڭ؟
بۇلتيىپ تۇر ءبۇيىرىڭ
قاي ورىستەن تويدىڭ؟
(بالالارعا قويدىڭ جاسالۋ ءادىسىن كورسەتۋ، جەكە جۇمىستار جۇرگىزۋ)
- بالالار، قويلار قايدا تۇرادى؟
- قورادا تۇرادى.
- ەندەشە، جاساعان قويلارىمىزدى قوراعا اكەلىپ قامايىقشى.
(بالالار جاساعان جۇمىستارىن قورشالعان قوراعا اكەلىپ قويادى)
- جاساعان قويلارىمىزدىڭ ىشىنەن قوزىنىڭ تۇسىنە ۇقساس قوي بار ما ەكەن، قارايىقشى. ەندەشە، اق ءتۇستى قويىمىز وسى قوزىنىڭ اناسى بولسىن. قوزى سەندەرگە اناسىن تاۋىپ بەرگەندەرىڭە ريزا بولىپ تۇر. سەندەردىڭ ءبارىڭنىڭ جاساعان قويلارىڭ وتە ادەمى بولىپتى. وسى تولدەر تۋرالى تاقپاق بىلەمىز بە؟
(بالالار تاقپاق ايتادى)
ديداكتيكالىق ويىن: «داۋىسىنا قاراي اجىرات»
سيقىرلى كىتاپشادان ءۇي جانۋارلارىنىڭ داۋىسى شىعادى. بالالار ولاردى اجىراتىپ، وزدەرى قايتالاپ سالادى.
- جارايسىڭدار، بالالار! بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەتىنە وتە جاقسى قاتىستىڭدار!
كۇتىلەتىن ناتيجە: ءبىلۋى: ءۇي جانۋارلارىنىڭ تولدەرىن اجىراتىپ، ادامعا تيگىزەر پايداسىن ءبىلۋ.
مەڭگەرۋى: سۇراققا تولىق جاۋاپ بەرۋ، جاپسىرۋ، جاسالۋ ءادىسىن مەڭگەرۋ.
جاساي الۋى: ءوز بەتتەرىنشە شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساۋ
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: جاپسىرۋ
ماقساتى: بالالاردى ءتورت تۇلىك مالدىڭ تولدەرىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ ورنى، ادامعا تيگىزەر پايداسى، ەرەكشەلىكتەرى جونىندەگى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ. ەرتەگىنى مۇقيات، زەيىن قويىپ تىڭداۋعا ۇيرەتۋ.
جاپسىرۋ ىسكەرلىكتەرىن، كوركەمدىك تالعامدارىن قالىپتاستىرۋ.
بالالاردىڭ وي - قيالىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ءتىلىن دامىتۋ. قامقورلىققا، مەيىرىمدىلىككە، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ۇقىپتى جۇمىس ىستەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ءادىس - ءتاسىلى: كورسەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، ەرتەگى ايتۋ، ويىن، سۇراق - جاۋاپ، سەرگىتۋ، باعالاۋ، ماداقتاۋ.
كورنەكىلىگى: ءتورت تۇلىك مالدىڭ تولدەرى، قورا، سۋرەتتەر، جاپسىرۋعا قاجەتتى زاتتار.
ءپانارالىق بايلانىس: كوركەم ادەبيەت، ءتىل دامىتۋ، قۇراستىرۋ.
- بالالار، كۇن بىزگە نۇرىن شاشىپ تۇر ەكەن. قانە، ءبارىمىز امانداسىپ الايىقشى!
- امانسىڭ با، التىن كۇن!
- امانسىڭ با، كوك اسپان!
- امانسىڭدار ما، دوستارىم!
- سەندەردى كورسەم قۋانام!
- بالالار، سەندەر كوپ ەرتەگى بىلەسىڭدەر. بىلەتىن ەرتەگىلەرىڭدى اتاپ بەرىڭدەرشى.
- «شالقان»،»باۋىرساق»، ۇيشىك».
- جانۋارلار تۋرالى قانداي ەرتەگى بىلەسىڭدەر؟
- «جىل باسىنا تالاسقان حايۋاناتتار»،»تولدەر جىرى».
- جارايسىڭدار، بۇگىن مەن سەندەرگە «تولدەر ايتىسى» دەگەن ەرتەگىنى ايتىپ بەرەمىن.
(ەرتەگىدە ونداعى قوزىنىڭ اناسىن ىزدەپ جۇرگەنى تۋرالى ايتىلادى)
- بالالار، قوزىعا اناسىن تابۋعا كومەكتەسەمىز بە؟
- يا، كومەكتەسەمىز.
- قوزىنىڭ اناسىن نە دەپ اتايمىز؟
- قوي دەپ اتايمىز.
- ول قالاي دىبىستايدى؟
- ءما - ءما
- يا، ءبىز بۇگىن جاپسىرۋ وقۋ ءىس - ارەكەتىندە قوزىعا اناسى قويدى جاساپ بەرەمىز بە؟
- يا، جاساپ بەرەمىز.
- قويدىڭ باسى قانداي پىشىنگە ۇقسايدى؟
- كىشكەنتاي سوپاقشاعا ۇقسايدى.
- ال دەنەسى شە؟
- ۇلكەن سوپاقشاعا ۇقسايدى.
- ال، اياقتارى قانداي پىشىنگە ۇقسايدى؟
- تىك ءتورتبۇرىشقا ۇقسايدى.
- بالالار، مەن سەندەرگە دايىن قويدىڭ ۇلگىسىن الىپ كەلدىم، ءبىراق وعان بىرنارسە جەتىسپەي تۇر. ول نە ەكەنىن كىم ايتادى؟
- ۇستىندە ءجۇنى جوق، اياعى جوق.
- دۇرىس ايتاسىڭدار، ەندەشە، ءبىز قويدىڭ ۇستىنە ءجۇن جاپسىرىپ، اياعىن قىستىرعىشپەن جاسايمىز. جۇمىسقا كىرىسپەس بۇرىن بويىمىزدى سەرگىتىپ الايىقشى.
سەرگىتۋ جاتتىعۋى:
قوشاقانى قويدىڭ
قايدا قالىپ قويدىڭ؟
بۇلتيىپ تۇر ءبۇيىرىڭ
قاي ورىستەن تويدىڭ؟
(بالالارعا قويدىڭ جاسالۋ ءادىسىن كورسەتۋ، جەكە جۇمىستار جۇرگىزۋ)
- بالالار، قويلار قايدا تۇرادى؟
- قورادا تۇرادى.
- ەندەشە، جاساعان قويلارىمىزدى قوراعا اكەلىپ قامايىقشى.
(بالالار جاساعان جۇمىستارىن قورشالعان قوراعا اكەلىپ قويادى)
- جاساعان قويلارىمىزدىڭ ىشىنەن قوزىنىڭ تۇسىنە ۇقساس قوي بار ما ەكەن، قارايىقشى. ەندەشە، اق ءتۇستى قويىمىز وسى قوزىنىڭ اناسى بولسىن. قوزى سەندەرگە اناسىن تاۋىپ بەرگەندەرىڭە ريزا بولىپ تۇر. سەندەردىڭ ءبارىڭنىڭ جاساعان قويلارىڭ وتە ادەمى بولىپتى. وسى تولدەر تۋرالى تاقپاق بىلەمىز بە؟
(بالالار تاقپاق ايتادى)
ديداكتيكالىق ويىن: «داۋىسىنا قاراي اجىرات»
سيقىرلى كىتاپشادان ءۇي جانۋارلارىنىڭ داۋىسى شىعادى. بالالار ولاردى اجىراتىپ، وزدەرى قايتالاپ سالادى.
- جارايسىڭدار، بالالار! بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەتىنە وتە جاقسى قاتىستىڭدار!
كۇتىلەتىن ناتيجە: ءبىلۋى: ءۇي جانۋارلارىنىڭ تولدەرىن اجىراتىپ، ادامعا تيگىزەر پايداسىن ءبىلۋ.
مەڭگەرۋى: سۇراققا تولىق جاۋاپ بەرۋ، جاپسىرۋ، جاسالۋ ءادىسىن مەڭگەرۋ.
جاساي الۋى: ءوز بەتتەرىنشە شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: داۋىستى دىبىستار الەمىنىڭ جۇمباق ارالىنا ساياحات
-
دۇنيەتانۋ پانىنەن ءۇشىنشى سىنىپ وقۋشىلارىنا «تابيعاتتاعى سۋ» تاقىرىبىندا ساباق وتكىزدىم.
