تابيعاتتاعى سۋ
دۇنيەتانۋ پانىنەن ءۇشىنشى سىنىپ وقۋشىلارىنا «تابيعاتتاعى سۋ» تاقىرىبىندا ساباق وتكىزدىم.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا تابيعاتتاعى سۋ جايلى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، ساراماندىق جۇمىس جاساۋ بارىسىندا سۋدىڭ قاسيەتتەرىن انىقتاتۋ.
الدىمەن وقۋشىلارمەن امانداسىپ، پسيحولوگيالىق احۋال جاساتىپ الدىم. سودان سوڭ بۇگىنگى ءۇي تاپسىرماسى «تازا اۋا – دەنساۋلىق كەپىلى» تاقىرىبىن سۇرادىم. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراق - جاۋاپ ءادىسى ارقىلى قورىتىندىلادىم. جاڭا ساباق باستار الدىندا وقۋشىلارعا بايقاپ كورۋ ءادىسى ارقىلى ىدىستارعا قۇيىلعان سۇيىق زات – سۋلاردى بايقاپ كورىپ ايتۋلارىن ۇسىندىم. ءبىلىم الۋشىلار سۇيىق زاتتىڭ مۇز، ىستىق سۋ، سۋىق سۋ كۇيىندە ەكەندىگىن انىقتادى. وسىلايشا وقۋشىلارمەن بىرلەسە وتىرىپ جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن اشتىم. بۇگىنگى ساباقتا «تابيعاتتاعى سۋ» تاقىرىبىمەن تانىستىردىم. ءاربىر وقۋشىنىڭ الدىنا «بىلەمىن، بىلگىم كەلەدى؟ ۇيرەندىم» ءادىسى جازىلعان پاراقشانى تاراتىپ، ءبىرىنشى باعانعا قازىرگى كەزدە نە بىلەتىندەرىن، كەلەسى باعانعا نە بىلگىسى كەلەتىندەرىن جازىپ تولتىرتتىم. سىنىپ وقۋشىلارىن توپقا ءبولىپ وتىرعىزدىم. كىتاپپەن جۇمىس بولدى. وقۋشىلار ىشتەي وقىتۋ، جەكە وقىتۋ، تۇتاس وقىتۋ ادىستەرى بويىنشا وقىتتىم. ءار توپقا جەكە تاپسىرما بەرىلدى.
I توپقا «سۋ قايدان شىعادى؟»
II توپقا «سۋ بۋعا قالاي اينالادى؟»
III توپقا «سۋ قالاي قاتادى؟».
وسى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن فليپچارتقا جازىپ قورعادى. ءۇش توپ تا وزدەرىنە بەرىلگەن ساناۋلى، بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا دۇرىس ورىنداپ شىقتى. وسىلايشا سىنىپ وقۋشىلارى اراسىندا ءبىر - بىرىنە دەگەن قامقورلىعى، قايىرىمى نىعايا ءتۇستى. ءۇش توپقا ورتاق «سۋ بىزگە دوس قانا ەمەس، ول ءتىلسىز جاۋ» دەگەن ۇعىمدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟ – دەگەن وي تاستادىم. بۇل سۇراققا جاۋاپ الۋ بارىسىندا ءار توپتان ءار ءتۇرلى وي - پىكىرلەر ايتىلدى. «دوس» دەگەن ءسوز جانە «جاۋ» دەگەن ءسوز قۇلاققا قالاي ەستىلەدى؟ «دوس» ءسوزى جاعىمدى، «جاۋ»ءسوزى جاعىمسىز ەستىلەدى. ولاي بولسا سۋدىڭ جاعىمدى، جاعىمسىز قاسيەتتەرىن فليپچارتقا جازادى.
بۇل تاپسىرمانى ورىنداۋدا تىس قالعان وقۋشىلار بولدى. ول وقۋشىلارعا جەكە تاپسىرما بەردىم. سۋرەت بويىنشا ءوز ويلارىن جەتكىزدى. ساراماندىق جۇمىس جۇرگىزدىم. ءار توپتىڭ الدىنا قۇيعىش سالىنعان ەكى ستاقان قويدىم. قۇيعىشتىڭ بىرەۋىندە قۇم شەكەر، ەكىنشىسىندە ماقتا سالىنعان. لايلانعان سۋدى وسى ەكى قۇيعىشقا بىردەي مولشەردە قۇيدىم. وقۋشىلار كورىپ، باقىلاپ، زەرتتەپ سۋدىڭ قانداي كۇيدە ەكەندىگىن بايقادى جانە ونى دالەلدەپ شىقتى. سىني ويلاۋدى دامىتۋ ءۇشىن ءار توپقا مىناداي سيتۋاسيالىق سۇراقتار بەرىلدى. سۇراققا جاۋاپ بەرۋ بارىسىندا ەكى توپ ءوز سۇراقتارىن تولىق قورعاپ شىقتى. ال قالعان ءبىر توپ ورتاشا دەڭگەيدە ورىندادى. ولاردىڭ ورىنداي قالماعان كەيبىر تۇستارىن باسقا توپتاردىڭ وقۋشىلارىنا كومەك رەتىندە ورىنداتقىزدىم. وقۋشىلار وزدەرىنە بەرىلگەن مەجەلى ۋاقىتتا تاپسىرمانى ورىنداپ بولعان سوڭ توپ باسشىلارى ورتاعا شىعىپ، تاقىرىپتارىن قورعاپ شىقتى. بۇل «ويلان - توپتاس - تالقىلا» كەزەڭىندەگى تاپسىرمانى ورىنداۋ بارىسىندا بايقاعانىم ەنجار دەگەن وقۋشىنىڭ ءوزى دە جاۋاپكەرشىلىك سەزىنىپ، توپپەن بىرلەسە وتىرىپ، بەلسەندى قاتىستى. ينتەراكتيۆتى تاقتانى پايدالانا وتىرىپ، اۋادا، سۋدا، قۇرلىقتا تىرشىلىك ەتەتىن جانۋارلار توپ تاپتاماسى كورسەتىلەدى. وسىنىڭ ىشىنەن سۋدا تىرشىلىك ەتەتىن جانۋارلاردى توپتاستىردى.
بۇگىنگى ساباقتى كورنەكىلىك ادىسىمەن قورىتىندىلادىم.
ۇيگە تاپسىرما: «تابيعاتتاعى سۋ»
باعالاۋ: ءار توپ باسشىسى ءوز توبىنىڭ مۇشەلەرىن باعالادى. ساندىق باعالاۋ ناتيجەسىندە ءاربىر توپ كريتەريي بويىنشا ءبىر - بىرلەرىن ولقى كەتكەن تۇستارىن اشىپ، ءدال، ناقتى باعالاۋعا ۇيرەندى.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا تابيعاتتاعى سۋ جايلى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ، ساراماندىق جۇمىس جاساۋ بارىسىندا سۋدىڭ قاسيەتتەرىن انىقتاتۋ.
الدىمەن وقۋشىلارمەن امانداسىپ، پسيحولوگيالىق احۋال جاساتىپ الدىم. سودان سوڭ بۇگىنگى ءۇي تاپسىرماسى «تازا اۋا – دەنساۋلىق كەپىلى» تاقىرىبىن سۇرادىم. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراق - جاۋاپ ءادىسى ارقىلى قورىتىندىلادىم. جاڭا ساباق باستار الدىندا وقۋشىلارعا بايقاپ كورۋ ءادىسى ارقىلى ىدىستارعا قۇيىلعان سۇيىق زات – سۋلاردى بايقاپ كورىپ ايتۋلارىن ۇسىندىم. ءبىلىم الۋشىلار سۇيىق زاتتىڭ مۇز، ىستىق سۋ، سۋىق سۋ كۇيىندە ەكەندىگىن انىقتادى. وسىلايشا وقۋشىلارمەن بىرلەسە وتىرىپ جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن اشتىم. بۇگىنگى ساباقتا «تابيعاتتاعى سۋ» تاقىرىبىمەن تانىستىردىم. ءاربىر وقۋشىنىڭ الدىنا «بىلەمىن، بىلگىم كەلەدى؟ ۇيرەندىم» ءادىسى جازىلعان پاراقشانى تاراتىپ، ءبىرىنشى باعانعا قازىرگى كەزدە نە بىلەتىندەرىن، كەلەسى باعانعا نە بىلگىسى كەلەتىندەرىن جازىپ تولتىرتتىم. سىنىپ وقۋشىلارىن توپقا ءبولىپ وتىرعىزدىم. كىتاپپەن جۇمىس بولدى. وقۋشىلار ىشتەي وقىتۋ، جەكە وقىتۋ، تۇتاس وقىتۋ ادىستەرى بويىنشا وقىتتىم. ءار توپقا جەكە تاپسىرما بەرىلدى.
I توپقا «سۋ قايدان شىعادى؟»
II توپقا «سۋ بۋعا قالاي اينالادى؟»
III توپقا «سۋ قالاي قاتادى؟».
وسى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن فليپچارتقا جازىپ قورعادى. ءۇش توپ تا وزدەرىنە بەرىلگەن ساناۋلى، بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا دۇرىس ورىنداپ شىقتى. وسىلايشا سىنىپ وقۋشىلارى اراسىندا ءبىر - بىرىنە دەگەن قامقورلىعى، قايىرىمى نىعايا ءتۇستى. ءۇش توپقا ورتاق «سۋ بىزگە دوس قانا ەمەس، ول ءتىلسىز جاۋ» دەگەن ۇعىمدى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟ – دەگەن وي تاستادىم. بۇل سۇراققا جاۋاپ الۋ بارىسىندا ءار توپتان ءار ءتۇرلى وي - پىكىرلەر ايتىلدى. «دوس» دەگەن ءسوز جانە «جاۋ» دەگەن ءسوز قۇلاققا قالاي ەستىلەدى؟ «دوس» ءسوزى جاعىمدى، «جاۋ»ءسوزى جاعىمسىز ەستىلەدى. ولاي بولسا سۋدىڭ جاعىمدى، جاعىمسىز قاسيەتتەرىن فليپچارتقا جازادى.
بۇل تاپسىرمانى ورىنداۋدا تىس قالعان وقۋشىلار بولدى. ول وقۋشىلارعا جەكە تاپسىرما بەردىم. سۋرەت بويىنشا ءوز ويلارىن جەتكىزدى. ساراماندىق جۇمىس جۇرگىزدىم. ءار توپتىڭ الدىنا قۇيعىش سالىنعان ەكى ستاقان قويدىم. قۇيعىشتىڭ بىرەۋىندە قۇم شەكەر، ەكىنشىسىندە ماقتا سالىنعان. لايلانعان سۋدى وسى ەكى قۇيعىشقا بىردەي مولشەردە قۇيدىم. وقۋشىلار كورىپ، باقىلاپ، زەرتتەپ سۋدىڭ قانداي كۇيدە ەكەندىگىن بايقادى جانە ونى دالەلدەپ شىقتى. سىني ويلاۋدى دامىتۋ ءۇشىن ءار توپقا مىناداي سيتۋاسيالىق سۇراقتار بەرىلدى. سۇراققا جاۋاپ بەرۋ بارىسىندا ەكى توپ ءوز سۇراقتارىن تولىق قورعاپ شىقتى. ال قالعان ءبىر توپ ورتاشا دەڭگەيدە ورىندادى. ولاردىڭ ورىنداي قالماعان كەيبىر تۇستارىن باسقا توپتاردىڭ وقۋشىلارىنا كومەك رەتىندە ورىنداتقىزدىم. وقۋشىلار وزدەرىنە بەرىلگەن مەجەلى ۋاقىتتا تاپسىرمانى ورىنداپ بولعان سوڭ توپ باسشىلارى ورتاعا شىعىپ، تاقىرىپتارىن قورعاپ شىقتى. بۇل «ويلان - توپتاس - تالقىلا» كەزەڭىندەگى تاپسىرمانى ورىنداۋ بارىسىندا بايقاعانىم ەنجار دەگەن وقۋشىنىڭ ءوزى دە جاۋاپكەرشىلىك سەزىنىپ، توپپەن بىرلەسە وتىرىپ، بەلسەندى قاتىستى. ينتەراكتيۆتى تاقتانى پايدالانا وتىرىپ، اۋادا، سۋدا، قۇرلىقتا تىرشىلىك ەتەتىن جانۋارلار توپ تاپتاماسى كورسەتىلەدى. وسىنىڭ ىشىنەن سۋدا تىرشىلىك ەتەتىن جانۋارلاردى توپتاستىردى.
بۇگىنگى ساباقتى كورنەكىلىك ادىسىمەن قورىتىندىلادىم.
ۇيگە تاپسىرما: «تابيعاتتاعى سۋ»
باعالاۋ: ءار توپ باسشىسى ءوز توبىنىڭ مۇشەلەرىن باعالادى. ساندىق باعالاۋ ناتيجەسىندە ءاربىر توپ كريتەريي بويىنشا ءبىر - بىرلەرىن ولقى كەتكەن تۇستارىن اشىپ، ءدال، ناقتى باعالاۋعا ۇيرەندى.
You Might Also Like
