مىڭ ءبىر ماقال، ءجۇز ءبىر جۇمباق سايىسى
تاقىرىبى: «مىڭ ءبىر ماقال، ءجۇز ءبىر جۇمباق» سايىسى
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ حالىق اۋىز ادەبيەتىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
شارشى توپ الدىندا ءسوز جۇيەسىن تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ءوز ۇلتىن سۇيۋگە، حالىق مادەنيەتىن جالعاستىرۋعا تاربيەلەۋ.
جارىس بارىسى.
قۇرمەتتى ءتىل جاناشىرلارى، كوپشىلىك قاۋىم! بۇگىنگى سىنىپتار اراسىندا «مىڭ ءبىر ماقال، ءجۇز ءبىر جۇمباق» سايىسىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
ماقا- ماتەلدەر عاسىرلار شەجىرەسى، وندا حالىق تاريحى، ونىڭ تىرشىلىگى، اقىل ونەگەسى مول كورىنىس تاپقان. ماقال-ماتەلدەر وي دالدىگىمەن، تەرەڭدىگىمەن ەرەكشەلەنەدى.
جۇمباقتار دا اۋىز ادەبيەتىنىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان ءتۇرى. جۇمباق ادامنىڭ دۇنيەتانۋ جولىنداعى ويىنىڭ، قيالىنىڭ شاماسىن بىلدىرەدى.
1.ماقال ماتەل جالعاسىن تابۋ.
2.ماقال ماتەل ايتۋدان جارىس.
3.ءسوز تىركەسىنىڭ ماعىناسىن اشۋ.
4.جۇمباقشىلىر سايىسى
5.ءبىر بىرىنە جۇمباق جاسىرۋ.
ماقال ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تابۋ
كوز جەتپەگەن جەرگە (ءسوز جەتەدى)
جارلى بولساڭ دا (ارلى بول)
تىلمەن بايلانعان (قولمەن شەشىلمەس)
تىلدە سۇيەك جوق (تاستا تامىر جوق)
تىلىڭمەنەن جۇگىرمە (بىلىممەنەن جۇگىر)
ءتىل بۋىنسىز (وي ءتۇپسىز)
باس كەسپەك بولسا دا (ءتىل كەسپەك جوق)
تىلدەن اسقان بايلىق جوق (تىلدەن تەرەڭ تەڭىز جوق)
ءپىل كوتەرمەگەندى (ءتىل كوتەرەدى)
ءسوز قۋعان پالەگە جولىعادى (جولدى قۋعان قازىناعا جولىعادى)
ماقال ماتەل ايتۋ (ۇياشىق تاڭداۋ)
وقۋ ءبىلىم تۋرالى
وتان، تۋعان جەر تۋرالى
باتىرلىق، ەرلىك تۋرالى
دوستىق تۋرالى
قازاق تىلىندەگى تۇراقتى تىركەستەردىڭ ماعىناسىن اشۋ.
ينە دە يكەمدى قولعا ءۇيىر
تورتەۋ تۇگەل بولسا توبەدەگى كەلەدى
اۋزىمەن قۇس تىستەگەن
جەلدى جۇگەندەيتىن جىگىت
باسى تاسقا ءتيدى
كوزى اشىق، كوكىرەگى وياۋ
ءوزى دە جەمەيدى، يتىنە دە بەرمەيدى
سۇڭگىپ شىقسا سۋ جۇقپاس
اتى جەر جاردى
ءۇرىپ اۋىزعا سالعانداي
جۇمباق شەشۋ
ءبىر اعاشتا ون ەكى ۇيا
ءار ۇيادا وتىز جۇمىرتقا ( اي، كۇن)
توعىز بەلبەۋ، قوس جىبەك،
ەكى مۇرىن، ءبىر شۇمەك. (دومبىرا)
ون ءبىر تۇيە، بەس جىلقى،
ەكى سيىر، بەس ەشكى
ەكى قويان، ءۇش تۇلكى
تابا الماساڭ، بول كۇلكى (جيىرما سەگىز)
بەس ءىن، بەس ءىننىڭ اۋزى ءبىر ءىن. (قولعاپ)
دۇنيەدە ءبىر ايداحار، بىلەسىڭ بە؟
جانى جوق قيمىلداۋعا دەنەسىندە.
ىشىندە سۇيەكتەرى باقشا باقشا،
جالتىلدار جالعىز كوزى توبەسىندە. (كيىز ءۇي)
اياعى بار، باسى بار،
ارقالاعان تاسى بار. (تاسباقا)
كۇندىز جوق، تۇندە بار. (جارقانات)
ءوزى توق
كولەڭكەسى جوق (قۇدىق)
ادەمى تۇندە
مەن جۇرسەم، جۇرەدى بىرگە. (اي)
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ حالىق اۋىز ادەبيەتىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، قىزىعۋشىلىعىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
شارشى توپ الدىندا ءسوز جۇيەسىن تابا بىلۋگە ۇيرەتۋ.
ءوز ۇلتىن سۇيۋگە، حالىق مادەنيەتىن جالعاستىرۋعا تاربيەلەۋ.
جارىس بارىسى.
قۇرمەتتى ءتىل جاناشىرلارى، كوپشىلىك قاۋىم! بۇگىنگى سىنىپتار اراسىندا «مىڭ ءبىر ماقال، ءجۇز ءبىر جۇمباق» سايىسىنا قوش كەلدىڭىزدەر!
ماقا- ماتەلدەر عاسىرلار شەجىرەسى، وندا حالىق تاريحى، ونىڭ تىرشىلىگى، اقىل ونەگەسى مول كورىنىس تاپقان. ماقال-ماتەلدەر وي دالدىگىمەن، تەرەڭدىگىمەن ەرەكشەلەنەدى.
جۇمباقتار دا اۋىز ادەبيەتىنىڭ ەرتەدەن كەلە جاتقان ءتۇرى. جۇمباق ادامنىڭ دۇنيەتانۋ جولىنداعى ويىنىڭ، قيالىنىڭ شاماسىن بىلدىرەدى.
1.ماقال ماتەل جالعاسىن تابۋ.
2.ماقال ماتەل ايتۋدان جارىس.
3.ءسوز تىركەسىنىڭ ماعىناسىن اشۋ.
4.جۇمباقشىلىر سايىسى
5.ءبىر بىرىنە جۇمباق جاسىرۋ.
ماقال ماتەلدەردىڭ جالعاسىن تابۋ
كوز جەتپەگەن جەرگە (ءسوز جەتەدى)
جارلى بولساڭ دا (ارلى بول)
تىلمەن بايلانعان (قولمەن شەشىلمەس)
تىلدە سۇيەك جوق (تاستا تامىر جوق)
تىلىڭمەنەن جۇگىرمە (بىلىممەنەن جۇگىر)
ءتىل بۋىنسىز (وي ءتۇپسىز)
باس كەسپەك بولسا دا (ءتىل كەسپەك جوق)
تىلدەن اسقان بايلىق جوق (تىلدەن تەرەڭ تەڭىز جوق)
ءپىل كوتەرمەگەندى (ءتىل كوتەرەدى)
ءسوز قۋعان پالەگە جولىعادى (جولدى قۋعان قازىناعا جولىعادى)
ماقال ماتەل ايتۋ (ۇياشىق تاڭداۋ)
وقۋ ءبىلىم تۋرالى
وتان، تۋعان جەر تۋرالى
باتىرلىق، ەرلىك تۋرالى
دوستىق تۋرالى
قازاق تىلىندەگى تۇراقتى تىركەستەردىڭ ماعىناسىن اشۋ.
ينە دە يكەمدى قولعا ءۇيىر
تورتەۋ تۇگەل بولسا توبەدەگى كەلەدى
اۋزىمەن قۇس تىستەگەن
جەلدى جۇگەندەيتىن جىگىت
باسى تاسقا ءتيدى
كوزى اشىق، كوكىرەگى وياۋ
ءوزى دە جەمەيدى، يتىنە دە بەرمەيدى
سۇڭگىپ شىقسا سۋ جۇقپاس
اتى جەر جاردى
ءۇرىپ اۋىزعا سالعانداي
جۇمباق شەشۋ
ءبىر اعاشتا ون ەكى ۇيا
ءار ۇيادا وتىز جۇمىرتقا ( اي، كۇن)
توعىز بەلبەۋ، قوس جىبەك،
ەكى مۇرىن، ءبىر شۇمەك. (دومبىرا)
ون ءبىر تۇيە، بەس جىلقى،
ەكى سيىر، بەس ەشكى
ەكى قويان، ءۇش تۇلكى
تابا الماساڭ، بول كۇلكى (جيىرما سەگىز)
بەس ءىن، بەس ءىننىڭ اۋزى ءبىر ءىن. (قولعاپ)
دۇنيەدە ءبىر ايداحار، بىلەسىڭ بە؟
جانى جوق قيمىلداۋعا دەنەسىندە.
ىشىندە سۇيەكتەرى باقشا باقشا،
جالتىلدار جالعىز كوزى توبەسىندە. (كيىز ءۇي)
اياعى بار، باسى بار،
ارقالاعان تاسى بار. (تاسباقا)
كۇندىز جوق، تۇندە بار. (جارقانات)
ءوزى توق
كولەڭكەسى جوق (قۇدىق)
ادەمى تۇندە
مەن جۇرسەم، جۇرەدى بىرگە. (اي)
You Might Also Like
