مودەل جانە مودەلدەۋ
ينفورماتيكا
سىنىبى: 6
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مودەل جانە مودەلدەۋ (سلايدىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا مودەل ۇعىمى، مودەلدەۋ جانە مودەلدەۋدىڭ كەزەڭدەرى جايلى اقپارات بەرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ناقتى شەشىم قابىلداي بىلۋگە، توپپەن جۇمىس جاساۋعا، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى مودەل قۇرۋعا داعدىلاندىرۋ، پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق (اقپاراتتىق ديكتانت، پروسەسس، «شىڭعا شىعۋ!» ويىنى، تاجىريبەلىك (جۇپتىق) جۇمىس)
ساباقتىڭ ءادىسى: ينتەراكتيۆتى تاقتا كومەگىمەن ءتۇسىندىرۋ
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكى قۇرالدار: كومپيۋتەر، وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: 1. سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ قۇرال - جابدىعىن تەكسەرۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: «اقپاراتتىق ديكتانت» ارقىلى ءۇي تاپسىرماسى تەكسەرىلەدى. وقۋشىلارعا بوس ورىندارعا قاجەتتى سوزدەردى تاۋىپ جازۋ ءۇشىن تومەندەگىدەي ارنايى كەسپە قاعازدار بەرىلەدى. وقۋشىلار جازىپ بولعان سوڭ ينتەراكتيۆتى تاقتاداعى دۇرىس جاۋاپتار كومەگىمەن وزدەرىنىڭ ديكتانتتارىن تەكسەرۋگە مۇمكىندىك الادى.
1. بىرنەشە رەت قايتالاناتىن ارەكەتتەر تىزبەگى....................................................... دەپ اتالادى.
2. بلوك - سىزبادا سيكلدىك الگوريتمنىڭ شارتى................................................. فيگۋراعا جازىلادى.
3. شارت سيكلدىك الگوريتمنىڭ...................................................... نەمەسە سوڭىندا كەلۋى مۇمكىن.
4. الگوريتم تۇرلەرى:........................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
III. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
مودەل – بۇل گلوبۋس جانە الەم كارتاسى، جەردىڭ تارتىلىس كۇشىنىڭ فورمۋلاسى، كورمە ستەندىندەگى زىمىراننىڭ ماكەتى، مەكتەپتەگى بيولوگيا كابينەتىندەگى كورنەكى قۇرالدار، ايگىلى سۋرەتتەردىڭ كوشىرمەسى. ناقتى نىسانداردى (ءتۇپنۇسقا) زەرتتەۋ ماقساتىندا ادامنىڭ قولىمەن جاسالعان نىساندى – مودەل دەپ اتايمىز.
مودەل – ناقتى نىساندى، قۇبىلىستى نەمەسە ۇدەرىستى قاراپايىم ەتىپ تۇسىندىرەدى.
مودەلدەۋ – نىسانداردى، ۇدەرىستەردى جانە قۇبىلىستاردى زەرتتەۋ ءۇشىن مودەل قۇرۋ.
«مودەل قۇرۋ، مودەلدەۋ نە ءۇشىن قاجەت؟» دەگەن سۇراق تۋىنداۋى مۇمكىن. بىرىنشىدەن، ناقتى ۋاقىت بارىسىندا ءتۇپنۇسقا بولماۋى مۇمكىن نەمەسە مۇلدەم تابيعاتتا جوق بولۋى مۇمكىن.
ەكىنشىدەن، ءتۇپنۇسقا كوپتەگەن قاسيەتكە جانە ءوزارا بايلانىستارعا يە بولۋى مۇمكىن، ال ءبىزدى تەك جەكە بولىگى عانا قىزىقتىرۋى مۇمكىن.
مودەلدەۋ كەزىندە الدىمەن نىساننىڭ نەمەسە قانداي دا ءبىر ۇدەرىستىڭ قاسيەتتەرىن ءبىلىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار مودەلدەۋ كەزەڭدەرىن جوسپارلاۋ دا قاجەت.
مودەلدەۋدىڭ كەزەڭدەرى: ەسەپتىڭ قويىلىمى، مودەلدى قۇرۋ، كومپيۋتەرلىك مودەل، مودەلدەۋ ناتيجەسىن تالداۋ. مودەلدەۋ ناتيجەسىن تالداۋ بارىسىندا الىنعان ناتيجەنىڭ ماقساتقا سياكەس كەلەتىندىگىن نەمەسە ماقساتقا سايكەس كەلمەيتىندىگى تالدانادى. انىقتالعان قاتە – بۇل دا ناتيجە بولىپ ەسەپتەلىنەدى.
زەرتتەۋ ماقساتى رەتىندە مىنالاردى ايتۋعا بولادى:
قورشاعان ورتانى تانىپ - ءبىلۋ؛
بەرىلگەن قاسيەت بويىنشا نىساندى قۇرۋ؛
اسەردىڭ نىسانعا تيگىزەر سالدارى؛
قۇبىلىستاردى، ۇدەرىستەردى جانە نىسانداردى ءتيىمدى باسقارۋ.
ءىۇ. جاڭا تۇسىنىكتى تەكسەرۋ: «شىڭعا شىعۋ!» ويىنى.
وقۋشىلارعا شىڭعا شىعۋ بارىسىندا جول بويىنداعى جالاۋشالاردى الۋ كەرەك. ول ءۇشىن ولار سول جالاۋشالاردا جاسىرىنعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋلەرى ءتيىس.
1. مودەل دەگەنىمىز نە؟
2. انىقتالعان ناتيجە قاتە بولا الادى ما؟
3. مودەلدەۋ دەگەنىمىز نە؟
4. قۇبىلىستان، ۇدەرىستەن جانە ناقتى نىساننان مودەلدىڭ ايىرماشىلىعى نەدە؟
5. مودەلدەۋدەگى ءتۇپنۇسقانىڭ ماڭىزى.
6. مودەلدەۋدەگى نەگىزگى كەزەڭدەردى اتاڭدار.
V. جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ: تاجىريبەلىك جۇمىس (جۇپتىق جۇمىس).
1. ساباققا كەشىگۋ بارىسىنداعى جازىلاتىن تۇسىنىكتەمەنىڭ سوزدىك مودەلىن قۇرىڭدار.
2. ونى ماتىندىك رەداكتوردا راسىمدەڭدەر.
3. قالاي ويلايسىڭدار، سوزدىك مودەل قۇرۋ بارىسىندا قانداي ماقساتتار قويىلادى؟
Vءى. قورىتىندىلاۋ
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما:
سىنىبى: 6
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مودەل جانە مودەلدەۋ (سلايدىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا مودەل ۇعىمى، مودەلدەۋ جانە مودەلدەۋدىڭ كەزەڭدەرى جايلى اقپارات بەرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ناقتى شەشىم قابىلداي بىلۋگە، توپپەن جۇمىس جاساۋعا، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى مودەل قۇرۋعا داعدىلاندىرۋ، پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق (اقپاراتتىق ديكتانت، پروسەسس، «شىڭعا شىعۋ!» ويىنى، تاجىريبەلىك (جۇپتىق) جۇمىس)
ساباقتىڭ ءادىسى: ينتەراكتيۆتى تاقتا كومەگىمەن ءتۇسىندىرۋ
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكى قۇرالدار: كومپيۋتەر، وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: 1. سالەمدەسۋ، تۇگەلدەۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ قۇرال - جابدىعىن تەكسەرۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ: «اقپاراتتىق ديكتانت» ارقىلى ءۇي تاپسىرماسى تەكسەرىلەدى. وقۋشىلارعا بوس ورىندارعا قاجەتتى سوزدەردى تاۋىپ جازۋ ءۇشىن تومەندەگىدەي ارنايى كەسپە قاعازدار بەرىلەدى. وقۋشىلار جازىپ بولعان سوڭ ينتەراكتيۆتى تاقتاداعى دۇرىس جاۋاپتار كومەگىمەن وزدەرىنىڭ ديكتانتتارىن تەكسەرۋگە مۇمكىندىك الادى.
1. بىرنەشە رەت قايتالاناتىن ارەكەتتەر تىزبەگى....................................................... دەپ اتالادى.
2. بلوك - سىزبادا سيكلدىك الگوريتمنىڭ شارتى................................................. فيگۋراعا جازىلادى.
3. شارت سيكلدىك الگوريتمنىڭ...................................................... نەمەسە سوڭىندا كەلۋى مۇمكىن.
4. الگوريتم تۇرلەرى:........................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
III. جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
مودەل – بۇل گلوبۋس جانە الەم كارتاسى، جەردىڭ تارتىلىس كۇشىنىڭ فورمۋلاسى، كورمە ستەندىندەگى زىمىراننىڭ ماكەتى، مەكتەپتەگى بيولوگيا كابينەتىندەگى كورنەكى قۇرالدار، ايگىلى سۋرەتتەردىڭ كوشىرمەسى. ناقتى نىسانداردى (ءتۇپنۇسقا) زەرتتەۋ ماقساتىندا ادامنىڭ قولىمەن جاسالعان نىساندى – مودەل دەپ اتايمىز.
مودەل – ناقتى نىساندى، قۇبىلىستى نەمەسە ۇدەرىستى قاراپايىم ەتىپ تۇسىندىرەدى.
مودەلدەۋ – نىسانداردى، ۇدەرىستەردى جانە قۇبىلىستاردى زەرتتەۋ ءۇشىن مودەل قۇرۋ.
«مودەل قۇرۋ، مودەلدەۋ نە ءۇشىن قاجەت؟» دەگەن سۇراق تۋىنداۋى مۇمكىن. بىرىنشىدەن، ناقتى ۋاقىت بارىسىندا ءتۇپنۇسقا بولماۋى مۇمكىن نەمەسە مۇلدەم تابيعاتتا جوق بولۋى مۇمكىن.
ەكىنشىدەن، ءتۇپنۇسقا كوپتەگەن قاسيەتكە جانە ءوزارا بايلانىستارعا يە بولۋى مۇمكىن، ال ءبىزدى تەك جەكە بولىگى عانا قىزىقتىرۋى مۇمكىن.
مودەلدەۋ كەزىندە الدىمەن نىساننىڭ نەمەسە قانداي دا ءبىر ۇدەرىستىڭ قاسيەتتەرىن ءبىلىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار مودەلدەۋ كەزەڭدەرىن جوسپارلاۋ دا قاجەت.
مودەلدەۋدىڭ كەزەڭدەرى: ەسەپتىڭ قويىلىمى، مودەلدى قۇرۋ، كومپيۋتەرلىك مودەل، مودەلدەۋ ناتيجەسىن تالداۋ. مودەلدەۋ ناتيجەسىن تالداۋ بارىسىندا الىنعان ناتيجەنىڭ ماقساتقا سياكەس كەلەتىندىگىن نەمەسە ماقساتقا سايكەس كەلمەيتىندىگى تالدانادى. انىقتالعان قاتە – بۇل دا ناتيجە بولىپ ەسەپتەلىنەدى.
زەرتتەۋ ماقساتى رەتىندە مىنالاردى ايتۋعا بولادى:
قورشاعان ورتانى تانىپ - ءبىلۋ؛
بەرىلگەن قاسيەت بويىنشا نىساندى قۇرۋ؛
اسەردىڭ نىسانعا تيگىزەر سالدارى؛
قۇبىلىستاردى، ۇدەرىستەردى جانە نىسانداردى ءتيىمدى باسقارۋ.
ءىۇ. جاڭا تۇسىنىكتى تەكسەرۋ: «شىڭعا شىعۋ!» ويىنى.
وقۋشىلارعا شىڭعا شىعۋ بارىسىندا جول بويىنداعى جالاۋشالاردى الۋ كەرەك. ول ءۇشىن ولار سول جالاۋشالاردا جاسىرىنعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋلەرى ءتيىس.
1. مودەل دەگەنىمىز نە؟
2. انىقتالعان ناتيجە قاتە بولا الادى ما؟
3. مودەلدەۋ دەگەنىمىز نە؟
4. قۇبىلىستان، ۇدەرىستەن جانە ناقتى نىساننان مودەلدىڭ ايىرماشىلىعى نەدە؟
5. مودەلدەۋدەگى ءتۇپنۇسقانىڭ ماڭىزى.
6. مودەلدەۋدەگى نەگىزگى كەزەڭدەردى اتاڭدار.
V. جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ: تاجىريبەلىك جۇمىس (جۇپتىق جۇمىس).
1. ساباققا كەشىگۋ بارىسىنداعى جازىلاتىن تۇسىنىكتەمەنىڭ سوزدىك مودەلىن قۇرىڭدار.
2. ونى ماتىندىك رەداكتوردا راسىمدەڭدەر.
3. قالاي ويلايسىڭدار، سوزدىك مودەل قۇرۋ بارىسىندا قانداي ماقساتتار قويىلادى؟
Vءى. قورىتىندىلاۋ
ءۇىى. ۇيگە تاپسىرما:
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دك ساۋلەتىنىڭ زاماناۋي دامۋ باعىتتارى
