InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: مۇناي جانە مۇناي ونىمدەرى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
• قازاقتىڭ قارا التىنى اتانعان مۇنايدىڭ قۇرامى مەن جەر قىرتىسىندا تارالۋىنا توقتالۋ،تۋعان ولكەدەگى قازبا بايلىقتار مەكەنىن تانىستىرۋ.قازاقستاننىڭ مۇناي وندىرەتىن ورىندارىمەن تانىستىرۋ.
• قورشاعان ورتانى قورعاۋعا،تابيعاتتى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
• جالپى تانىمدىق قابىلەتتى،ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: سۋراق – جاۋاپ،كەستەمەن جۇمىس،بايانداۋ،يلليۋستراسيا،رەپرودۋكتيۆتىك ءادىس.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح،گەوگرافيا،بيولوگيا.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، لاباراتوريالىق مۇناي قۇيماسى.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى ۇيىمداستىرۋ.
ءىى. «ماعنانى اشۋ» مۇناي جانە ونىڭ قۇرامىنا، تارالۋىنا جانە قاسيەتتەرىنە تۇسىنىكتەمە.
مۇنايدىڭ قۇرامى
ارومات كومىرسۋتەكتەر
الكاندار
سيكلوالكاندار
ارەندەر
سيكلوپەنتان
سيكلوگەكسان

مۇناي قۇرامىندا بۇلاردان باسقا دا قوسىلىستار كەزدەسەدى. ولارعا: سىلتىلىك جەر مەتالدار،مينەرالدار،تاعىدا باسقا تيپتىك مەتالدار. كەزدەسەتىن كەن ورنىنا بايلانىستى مۇنايدىڭ ساپالىق قۇرامى دا،ساندىق قۇرامى دا ءار ءتۇرلى بولادى.جوعارى كورسەتىلگەن كەستەگە سايكەس مۇناي قۇرامىندا كەزدەسەتىن كومىرسۋتەكتەرگە بايلانىستى: ءپارافيندى، نەفتەندى، اروماتتى دەپ اجىراتۋعا بولادى.مىسالى،ماقات مۇنايى – نەفتەندى كومىرسۋتەكتەرگە باي، جەتىباي مۇنايى پارافيندەرگە باي.جەر استىنان ءوندىرىلىپ الىنعان مۇنايدا سۋ كوپ بولادى ونى شيكى مۇناي دەپ اتايدى.شيكى مۇنايدى سۋىنان جانە قوسالقى گازداردان تازارتىپ وڭدەۋگە جىبەرەدى.

فيزيكالفق قاسيەتتەرى: مۇناي قارا قوڭىر ءتۇستى،وزىنە ءتان ءيىسى بار، ماي تارىزدەس،قويمالجىڭ سۇيىقتىق.سۋدا ەرىمەيدى،ءبىراق ورگانيكالىق ەرىتكىشتەردە ەريدى.سۋدان جەڭىل،جانعىش زات.(neft – پارسى تىلىندە تەز وت العىش زات دەگەن ماعنانى بىلدىرەدى.)

مۇنايدى وڭدەۋ ادىستەرى:
• فيزيكالىق ءادىس: مۇنارادا مۇنايدى فراكسيالارعا ءبولۋ.ول مۇنايدى ايداۋ ءادىسى دەپ اتالادى.
• يميالىق ادىستەر: اۋىر كومىرسۋتەكتەردى بولشەكتەۋ ارقىلى جەڭىل كومىرسۋتەكتەر الۋ نەمەسە كرەكينگ پروسەسى جانە كومىرسۋتەكتەردى اروماتتاندىرۋ نەمەسە ريفورمينگ ءادىسى.
مۇنايدى ايداۋ كەزىندە تۇزىلەتىن ونىمدەر

گاز  س1  - س4(60س0)                          بەنزين س5  - س11(60 - 200س0)ليگروين س8  - س14(150 - 250س0)             كەروسين  س12  - س18(180 - 300س0)گازويل    س14  - س20(250 - 450س0)         مازۋت گۋدرون    س20(500س0)

مۇناي ونىمدەرىن بەلگىلى ءبىر قىسىمدا ۇلكەن مولەكۋلالى كومىرسۋتەكتەردى قايتا وڭدەۋ ارقىلى بەنزيندى قۇرايتىن كىشى مولەكۋلالارعا اينالدىرۋدى كرەكينگ ءادىسى دەپ اتايدى. بۇل پروسەستى روىس عالىمى ۆ.گ شۋحوۆ ۇسىنعان.
مۇنايدى ءبولۋ ادىستەرى.
سۋتەكتەنۋ
كريستالداۋ
كرەكينگ
ەكستاركسيا
رەتيفيكاسيا
ابسورسيا،
ادسوربسيا

مۇنايدى قۇرامىنداعى كومىرسۋتەكتەردىڭ قابىلەتتى رەاكسيالارى


سۋتەكتەنۋ
يزومەرلەنۋ
سۋتەكسىزدەنۋ
پوليمەرلەنۋ
الكيلدەنۋ
پوليسيكلدەنۋ
قازاقستانداعى كەن ورىندارىنا توقتالۋ.
ءىى. «قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ» ساۋالناما:
• قازاقستاننىڭ مۇنايعا باي ايماقتارىن اتاڭىز؟(اتىراۋ،اقتوبە،ورال،ماڭعىستاۋ،اقتاۋ)
• اشىق ءتۇستى مۇناي ونىمدەرىنە نە جاتادى؟(بەنزين،ليگروين،كەروسين،گازويل)
• دەتوناسيا دەگەن نە؟(بەنزيننىڭ قوپارلىس تۇرىندە جانۋى)
•مۇناي ونىمدەرىن جوعارى تەمپەراتۋرادا كرەكينگىلەۋ. (پيروليز)
• مازۋتتىڭ ايدالمايتىن بولىگى؟(گۋدرون)
• گازويلدان نە وندىرىلەدى؟ (ديزەل)
ءىىى. «ءبىلىمدى بەكىتۋ» حيميالىق ديكتانت
• كرەكيگ ءسوزى اعىلشىن تىلىنەن اۋدارعاندا - - - - - - دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
• مۇنايدى ايداۋعا ارنالعان قوندىرعى -- - - بولىكتەن تۇرادى.
• بۇل قوندىرعىنى --- --- نەمەسە - - - - دەپ اتايدى.
• مۇناي بەتىن بۇركەپ تۇراتىن گازدار - -- -- - دەپ اتالادى.
• مۇنايدى اروماتتاۋ پروسەسىن - - - - - دەپ اتيدى.
IV. التەرناتيۆتىك تەست بۇل تەست جۇمىسى سىنىپتاعى بارلىق بالانى باعالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ەگەر وقۋشى ءسىزدىڭ وقىعان سۇراعىڭىزعى كەلىسسە «+» تاڭباسىن،كەلىسپەسە «-» تاڭباسىن قويادى.
• ونەركاسىپتىك كرەكينگ ءادىسى ورىس عالىمى ۆ. گ.شۋحوۆ ۇسىندى. « +»
• مۇناي سۋدا ەرىمەيدى «+»
• رەكتيفيكاسيالىق باعانانى بيىكتىگى 35 م. دەي بولادى. « +»
• بەنزيندى اروماتتاۋ ءۇردىسىن كوكستەۋ دەپ اتايدى «-»
• بەنزيننىڭ قوپارلىس تۇرىندە جانۋى توتىعۋ دەپ تە اتالادى. «+»
• ماشينالاردى تەز وتالدىرۋ ءۇشىن گازدى بەنزيندى كادىمگى بەنزينگە ارالاستىرادى. «+»
Vءى.ۇيگە تاپسىرما. باعالاۋ.