مۇقاعالي ماقاتايەۆ "ەلىم باردا"، "اناۋ - اسپان، مىناۋ - ب ا ق"
مۇقاعالي ماقاتايەۆ "ەلىم باردا"، "اناۋ - اسپان، مىناۋ - ب ا ق"
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: اقىن ولەڭدەرىنىڭ كوركەمدىك قۋاتىن، ءمانىن جەتە ءتۇسىندىرۋ، ولەڭدەردىڭ تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشۋ؛
دامىتۋشىلىعى: شىعارماشىلىق ىزدەنىسكە باعىتتاۋ، ءوز ويىن كوركەمدەپ ەركىن ايتۋعا باۋلۋ، مانەرلەپ وقۋعا داعدىلاندىرۋ؛
تاربيەلىگى: تۋعان جەردى، ەلدى سۇيۋگە، تابيعاتتى ايالاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: بەينەپروەكتر
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى. (وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ)
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
مەن ءۇيسىنمىن - قاۋعا بەرسەڭ، قاۋعا بەر!
قان اعىزىپ ۇيرەنگەم جوق جاۋلاپ ەل.
جاۋى دا جوق، داۋى جوق - تىپ - تىنىش،
ەي، باۋىرىم ءبىزدىڭ الاتاۋعا كەل!
مەن ءۇيسىنمىن! مال ب ا ق دەسەڭ - مال باعام.
ەش جاماندىق كورگەنىم جوق قاۋعادان.
مەن ءۇيسىنمىن - ۇلى ءجۇزبىن، ۇلىمىن!
ۇلىمىن دەپ ۇلىققا دا بارماعان.
ورتادان دا، كىشىدەن دە كىشىمىن!
ۇلىمىن دەپ كورسەتپەگەن قىسىمىن.
ەل باسىنا ەكى تالاي كۇن تۋسا،
ەكى ءىنىمنىڭ نايزاسىنىڭ ۇشىمىن!
مەن ءۇيسىنمىن! ۇلى دەسەڭ، ۇلىمىن!
كىسىلىكتىڭ، كىشىلىكتىڭ قۇلىمىن.
بولىنبەگەن ەنشىم دايار، ەكى ءىنىم
جەلپىلدەتىپ جەتىپ كەلسە تۇلىمىن!
- بالالار، كىم ايتادى، بۇل قاي اقىننىڭ ولەڭى؟ (مۇقاعالي ماقاتايەۆ ەكەندىگىن انىقتاپ العاننان كەيىن ول تۋرالى نە بىلەتىندىكتەرىن سۇرايمىن. ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى، «قارا ولەڭ» ولەڭىن جاتقا ايتۋ).
بالاسى جۇلدىزدىڭ ەستەلىگىنەن: «اكەم اجەسى تيىننىڭ قولىندا وسكەن. ول كىسى قايراتتى بولعان. اكەمنىڭ اقىندىعى - ەڭ ءبىرىنشى تابيعي دارىن، سوسىن سونىڭ دامۋىنا تۋعان جەرى، اجەسى قاتتى اسەر ەتكەن. ءوزى كوپ نارسەنى اجەمنەن ۇيرەندىم دەيتىن. اڭگىمەلەسكەن ادامنان تەرەڭدىك ىزدەيتىن، ول ادام كوڭىلىنەن شىقپاسا رەنجىپ تاياز دەيتىن».
جارى لاشىن اپانىڭ ەستەلىگىنەن /ايتۋعان/: «مۇقاعالي ولەڭدى جەكە بولمەسىندە وتىرىپ جازاتىن. كوك شاپانىن جامىلىپ، ۇستەلگە كەۋدەسىن تىرەپ وتىراتىن ەدى. جازىپ بولعان سوڭ كۇلىمدەپ، انام ەكەۋىمىزگە وقىپ بەرەتىن. ول كۇز مەزگىلىن جاقسى كورەتىن. جاپىراق ءتۇسىپ، جاۋىن قۇيىپ تۇرعاندا قولىنان قالام تۇسپەيتىن. كوكتەمدە سايراندادىق، جاساردىق، كۇز – ەندى جازاتىن مەزگىل دەپ ازىلدەيتىن».
اقىننىڭ جارىققا شىققان ولەڭ كىتاپتارى: «داريعا جۇرەك»، «شولپان»، «جىلاپ قايتتىم ءومىردىڭ بازارىنان»، «باسىرە»، «كۇندەلىك»، «ءومىر - وزەن»، «جىرلايدى جۇرەك»،«اققۋدىڭ قاناتىنا جازىلعان جىر»، «امانات».
اقىننىڭ ءوز داۋسىمەن وقىعان ولەڭىن تىڭداتۋ (1 مين 20 سەك).
جاڭا ساباق. وي قوزعاۋ
(بەينەتاسپادان قازاق ەلىنىڭ بولمىسىن سۋرەتتەيتىن سۋرەت كورىنەدى).
وقۋشىلاردان سۋرەت تۋرالى تۇسىنىك سۇرالادى.
- وقۋشىلار، بۇل سۋرەتتە ەجەلدەن ەركىن ءجۇرىپ، ەركىن وسكەن، بۇلا حالىق – قازاق حالقىنىڭ مامىراجاي كەزەڭى سۋرەتتەلگەن. ءبىزدىڭ ەلىمىز جاتقا دا جاقىنىم دەپ قارايتىن باۋىرمال ەل. ءارقاشاندا تىنىشتىقتى سۇيەدى، ءبىراق جاۋ كەلسە قاراپ تۇرا المايتىن، ورىندى جەرىندە باسىنان ءسوز اسىرمايتىن دانا ەلمىز.
- ال، ەندى مىنا سۋرەتكە نازار سالايىقشى (تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ سۋرەتى).
بۇل سۋرەتتە ءوز الدىنا بولەك شىعىپ، تاۋەلسىز، ازات بولعان ەلىمىزدىڭ بەلگىلەرى بار. تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتى، دەربەس شەكارامىز، مەملەكەتتىك رامىزدەرىمىز بار، ەلۋ ەلدىڭ قاتارىنان ورىن الاتىن الەمدەگى دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنان كورىنەتىن بولامىز.
مىنەكي، بالالار، ەلىمىز، وتانىمىزدى كوپتەگەن اقىندارى ءوز ولەڭدەرىنە ارقاۋ ەتتى دەسەك، سونىڭ ءبىرى – م. ماقاتايەۆ
(ساباقتىڭ تاقىرىبىن داپتەرگە جازعىزۋ، ماقساتىن ايتۋ)
ءسال - ءسال شەگىنىس جاسايىق.
- بالالار، م. ماقاتايەۆتىڭ قانداي ولەڭىمەن تانىسسىڭدار؟
- «قارا ولەڭ»، «قايىرلى ءتۇن».
- وسى ولەڭدەر نە جايىندا جىرلانعان؟
- بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق، تىلگە دەگەن قۇرمەت
(بەينەپروەكتردان م. ماقاتايەۆتىڭ سۋرەتى، جىر جيناقتارىنىڭ اتى شىعادى).
وقۋشىلارعا تانىستىرۋ.
ولەڭدەردى مانەرلەپ جاتقا ايتۋ.
(وقۋشىلارعا وقىتۋ)
سوزدىك جۇمىسى:
جەلى – قۇلىن، بوتالاردى موينىنان بايلاپ قوياتىن، ەكى قازىقتىڭ اراسىنا كەرىلەتىن ءجىپ.
كوگەن – قوي، قوزى - لاقتاردى موينىنان بايلاۋ ءۇشىن قىسقا جىپتەر تاعىلعان، ۇشى تۇيىلگەن، ۇزىن ارقان.
تالداۋ – تابىس كىلتى
يدەياسىن اشۋ «ەلىم باردا» ولەڭى، - تۋعان ەلىنە ارقا سۇيەۋ، سونىڭ بولاشاعىنا
نۇرلى ۇمىتپەن قاراۋ.
«اناۋ – اسپان، مىناۋ ب ا ق» - تابيعاتتى قورعاۋ، ونىڭ جان جاراسىن
جازۋ.
ولەڭ تالداۋ
نە سىيلايدى، / / نە بەرەدى // كەلەر كۇن؟! ا
نە دە بولسا// ءتىرى تۇرسام // كورەرمىن. ا
جەلىدەگى // قۇلىنىمىن // مەن ەلدىڭ، ب
كوگەندەگى //قوزىسىمىن// مەن ەلدىڭ. ب
ەگىز ۇيقاس، بۋىن سانى - 11
بۇل ۇيقاس تۇرىنە قۇرىلعان ولەڭدە ۇيقاستار ۇزدىكسىز جۇپ - جۇپ بولىپ كەلەدى. شۇماعى نە سەگىز، نە التى جولدان قۇرىلادى.
بۋناق سانى – 3
قۇبىلتۋدىڭ ءبىر ءتۇرى:
مەتافورا (اۋىستىرۋ) - سۋرەتتەلىپ وتىرعان زاتتى نە قۇبىلىستى ايقىنداي ءتۇسۋ ءۇشىن ولاردى وزدەرىنە ۇقساس وزگە زاتقا نە قۇبىلىسقا بالاۋ، سۋرەتتەلىپ وتىرعان قۇبىلىستىڭ ماعىناسىن ۇستەۋ، مازمۇنىن تەرەڭدەتۋ، اسەرىن كۇشەيتۋ
جەلىدەگى قۇلىن، كوگەندەگى قوزىسىمىن، تاۋسىلمايتىن باقىتىم، ىرىسىم
اناۋ اسپان –// مىناۋ – ب ا ق، ا
اسپاندا بۇلت، //ب ا ق جاداۋ ب
مامىق ۇشتى // قىلاۋلاپ ا
قىس تا كەلىپ //قالعان – اۋ ب
شالىس ۇيقاس بۋىن سانى - 7
شالىس ۇيقاس
ابايدان بەرمەن قاراي قازاق پوەزياسىندا كەڭ تۇردە ورىن العان ۇيقاستىڭ ءبىر
ءتۇرى - شالىس ۇيقاس. ۇيقاستىڭ بۇل تۇرىندە 1 - جول مەن 3 - جول، 2 - جول مەن 4 - جول
ۇيقاسادى. ولەڭنىڭ شۋماعى ءتورت جولدان اسپايدى.
بۋناق سانى – 2
قۇبىلتۋدىڭ ءبىر ءتۇرى – كەيىپتەۋ
كەيىپتەۋ – جانسىز تابيعات قۇبىلىسىنىڭ كادىمگى ءتىرى كىسىنىڭ قىلىعىمەن اۋىستىرىلا سۋرەتتەلۋى.
دارىگەر قىس، تابيعاتتىڭ جاراسىن، اق داكەمەن تاڭۋدا، توڭدىرىپ اپ ماڭدايىن،، تاعى كويلەك سۇراپ ءجۇر، باقتى كەزىپ، جالاڭ اياق جىلاپ ءجۇر، تۇكسيەدى
اقىننىڭ وقىرمانعا ۇسىنعان نەگىزگى وي - وزەگى، بەرگەن تاربيەسى:
تۋعان ەلدى ءسۇيۋ، ەل ءۇشىن جانىن پيدا ەتۋ
سىمباتتى تابيعاتتان تەك ءوز قاجەتىڭدى عانا الىپ، ونىڭ باسقا بايلىعىنا قول سۇقپاۋ، ورنى ويسىراعان جەرلەرىن تولتىرۋ.
ۆەنن دياگرامماسى:
«اناۋ – اسپان، مىناۋ – ب ا ق» ولەڭىن ابايدىڭ «قىس» ولەڭىمەن سالىستىرۋ.
اناۋ – اسپان، مىناۋ – ب ا ق 1 - شۋماعى قىس
ايىرماشىلىعى ۇقساستىعى ايىرماشىلىعى
شالىس ۇيقاس 4تارماقتى 1 - شۋماعى قارا ولەڭ،
7 بۋىندى مەتافورالار 11 بۋىندى
قاي اقىن قىس تۋرالى ولەڭ جازعان؟ ەندەشە ەكى ولەڭدە تابيعاتتىڭ ءبىر مەزگىلى سۋرەتتەلگەن. تابيعاتتى جانسىز زاتتى ادام كەيپىندە سۋرەتتەۋ قالاي اتالادى؟
ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى ەكى ولەڭدى سالىستىرۋ. ورتاق كەيىپتەۋ تاسىلىنە ەرەكشە نازار اۋدارتۋ.
قۋات الىپ ابايدىڭ ءتىل - كۇشىنەن،
جىر جازامىن ابايدىڭ ۇلگىسىمەن،
اباي بولىپ تابىنسام ءبىر كىسىگە،
اباي بولىپ تۇڭىلەم ءبىر كىسىدەن،- دەپ ابايدى ۇلگى ەتكەن اقيىق اقىننىڭ ءومىرى جىر بولسا، جانى انگە قۇمار ەدى. اقىننىڭ كوپتەگەن ولەڭدەرىنە كومپوزيتورلار ءان شىعاردى.
ۇيگە تاپسىرما: اقىن اعاعا حات جازۋ، «ەلىم باردا»، «اناۋ - اسپان، مىناۋ - ب ا ق» ولەڭدەرىن جاتتاۋ.
قورىتىندى:
- قازاقتىڭ ءتىلىن بىلگەن ادام مۇقاعالي پوەزياسىن سۇيمەۋى مۇمكىن ەمەس، مۇقاعالي پوەزياسىن سۇيگەن ادام ەلىنە ادال، جەرىنە يە، تابيعاتقا جاناشىر بولا الادى،- دەپ كۇلاش احمەتوۆا ايتقانداي، مۇقاعاليداي اقىنى بار قازاق ەلى باقىتتى دەي وتىرا، اقىننىڭ ولەڭىنە جازىلعان «باقىت دەگەن...» انىمەن ساباعىمىزدى اياقتايمىز.
باعالاۋ:
«ەكى جۇلدىز، ءبىر تىلەك». وقۋشىلار ءاندى تىڭداي وتىرىپ، ساباقتى قالاي تۇسىنگەنى تۋرالى ستيكەرگە جازۋ ارقىلى بىلدىرەدى، «باعدارشامعا» جابىستىرادى. (ەكى جۇلدىز = ەكى ۇناعان نارسە (جۇمىس تۋرالى)، ءبىر تىلەك – جاقسارتۋدى قاجەت ەتەتىن نارسە).
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: اقىن ولەڭدەرىنىڭ كوركەمدىك قۋاتىن، ءمانىن جەتە ءتۇسىندىرۋ، ولەڭدەردىڭ تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشۋ؛
دامىتۋشىلىعى: شىعارماشىلىق ىزدەنىسكە باعىتتاۋ، ءوز ويىن كوركەمدەپ ەركىن ايتۋعا باۋلۋ، مانەرلەپ وقۋعا داعدىلاندىرۋ؛
تاربيەلىگى: تۋعان جەردى، ەلدى سۇيۋگە، تابيعاتتى ايالاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: سىن تۇرعىسىنان ويلاۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: بەينەپروەكتر
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى. (وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ)
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
مەن ءۇيسىنمىن - قاۋعا بەرسەڭ، قاۋعا بەر!
قان اعىزىپ ۇيرەنگەم جوق جاۋلاپ ەل.
جاۋى دا جوق، داۋى جوق - تىپ - تىنىش،
ەي، باۋىرىم ءبىزدىڭ الاتاۋعا كەل!
مەن ءۇيسىنمىن! مال ب ا ق دەسەڭ - مال باعام.
ەش جاماندىق كورگەنىم جوق قاۋعادان.
مەن ءۇيسىنمىن - ۇلى ءجۇزبىن، ۇلىمىن!
ۇلىمىن دەپ ۇلىققا دا بارماعان.
ورتادان دا، كىشىدەن دە كىشىمىن!
ۇلىمىن دەپ كورسەتپەگەن قىسىمىن.
ەل باسىنا ەكى تالاي كۇن تۋسا،
ەكى ءىنىمنىڭ نايزاسىنىڭ ۇشىمىن!
مەن ءۇيسىنمىن! ۇلى دەسەڭ، ۇلىمىن!
كىسىلىكتىڭ، كىشىلىكتىڭ قۇلىمىن.
بولىنبەگەن ەنشىم دايار، ەكى ءىنىم
جەلپىلدەتىپ جەتىپ كەلسە تۇلىمىن!
- بالالار، كىم ايتادى، بۇل قاي اقىننىڭ ولەڭى؟ (مۇقاعالي ماقاتايەۆ ەكەندىگىن انىقتاپ العاننان كەيىن ول تۋرالى نە بىلەتىندىكتەرىن سۇرايمىن. ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى، «قارا ولەڭ» ولەڭىن جاتقا ايتۋ).
بالاسى جۇلدىزدىڭ ەستەلىگىنەن: «اكەم اجەسى تيىننىڭ قولىندا وسكەن. ول كىسى قايراتتى بولعان. اكەمنىڭ اقىندىعى - ەڭ ءبىرىنشى تابيعي دارىن، سوسىن سونىڭ دامۋىنا تۋعان جەرى، اجەسى قاتتى اسەر ەتكەن. ءوزى كوپ نارسەنى اجەمنەن ۇيرەندىم دەيتىن. اڭگىمەلەسكەن ادامنان تەرەڭدىك ىزدەيتىن، ول ادام كوڭىلىنەن شىقپاسا رەنجىپ تاياز دەيتىن».
جارى لاشىن اپانىڭ ەستەلىگىنەن /ايتۋعان/: «مۇقاعالي ولەڭدى جەكە بولمەسىندە وتىرىپ جازاتىن. كوك شاپانىن جامىلىپ، ۇستەلگە كەۋدەسىن تىرەپ وتىراتىن ەدى. جازىپ بولعان سوڭ كۇلىمدەپ، انام ەكەۋىمىزگە وقىپ بەرەتىن. ول كۇز مەزگىلىن جاقسى كورەتىن. جاپىراق ءتۇسىپ، جاۋىن قۇيىپ تۇرعاندا قولىنان قالام تۇسپەيتىن. كوكتەمدە سايراندادىق، جاساردىق، كۇز – ەندى جازاتىن مەزگىل دەپ ازىلدەيتىن».
اقىننىڭ جارىققا شىققان ولەڭ كىتاپتارى: «داريعا جۇرەك»، «شولپان»، «جىلاپ قايتتىم ءومىردىڭ بازارىنان»، «باسىرە»، «كۇندەلىك»، «ءومىر - وزەن»، «جىرلايدى جۇرەك»،«اققۋدىڭ قاناتىنا جازىلعان جىر»، «امانات».
اقىننىڭ ءوز داۋسىمەن وقىعان ولەڭىن تىڭداتۋ (1 مين 20 سەك).
جاڭا ساباق. وي قوزعاۋ
(بەينەتاسپادان قازاق ەلىنىڭ بولمىسىن سۋرەتتەيتىن سۋرەت كورىنەدى).
وقۋشىلاردان سۋرەت تۋرالى تۇسىنىك سۇرالادى.
- وقۋشىلار، بۇل سۋرەتتە ەجەلدەن ەركىن ءجۇرىپ، ەركىن وسكەن، بۇلا حالىق – قازاق حالقىنىڭ مامىراجاي كەزەڭى سۋرەتتەلگەن. ءبىزدىڭ ەلىمىز جاتقا دا جاقىنىم دەپ قارايتىن باۋىرمال ەل. ءارقاشاندا تىنىشتىقتى سۇيەدى، ءبىراق جاۋ كەلسە قاراپ تۇرا المايتىن، ورىندى جەرىندە باسىنان ءسوز اسىرمايتىن دانا ەلمىز.
- ال، ەندى مىنا سۋرەتكە نازار سالايىقشى (تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ سۋرەتى).
بۇل سۋرەتتە ءوز الدىنا بولەك شىعىپ، تاۋەلسىز، ازات بولعان ەلىمىزدىڭ بەلگىلەرى بار. تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتى، دەربەس شەكارامىز، مەملەكەتتىك رامىزدەرىمىز بار، ەلۋ ەلدىڭ قاتارىنان ورىن الاتىن الەمدەگى دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنان كورىنەتىن بولامىز.
مىنەكي، بالالار، ەلىمىز، وتانىمىزدى كوپتەگەن اقىندارى ءوز ولەڭدەرىنە ارقاۋ ەتتى دەسەك، سونىڭ ءبىرى – م. ماقاتايەۆ
(ساباقتىڭ تاقىرىبىن داپتەرگە جازعىزۋ، ماقساتىن ايتۋ)
ءسال - ءسال شەگىنىس جاسايىق.
- بالالار، م. ماقاتايەۆتىڭ قانداي ولەڭىمەن تانىسسىڭدار؟
- «قارا ولەڭ»، «قايىرلى ءتۇن».
- وسى ولەڭدەر نە جايىندا جىرلانعان؟
- بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق، تىلگە دەگەن قۇرمەت
(بەينەپروەكتردان م. ماقاتايەۆتىڭ سۋرەتى، جىر جيناقتارىنىڭ اتى شىعادى).
وقۋشىلارعا تانىستىرۋ.
ولەڭدەردى مانەرلەپ جاتقا ايتۋ.
(وقۋشىلارعا وقىتۋ)
سوزدىك جۇمىسى:
جەلى – قۇلىن، بوتالاردى موينىنان بايلاپ قوياتىن، ەكى قازىقتىڭ اراسىنا كەرىلەتىن ءجىپ.
كوگەن – قوي، قوزى - لاقتاردى موينىنان بايلاۋ ءۇشىن قىسقا جىپتەر تاعىلعان، ۇشى تۇيىلگەن، ۇزىن ارقان.
تالداۋ – تابىس كىلتى
يدەياسىن اشۋ «ەلىم باردا» ولەڭى، - تۋعان ەلىنە ارقا سۇيەۋ، سونىڭ بولاشاعىنا
نۇرلى ۇمىتپەن قاراۋ.
«اناۋ – اسپان، مىناۋ ب ا ق» - تابيعاتتى قورعاۋ، ونىڭ جان جاراسىن
جازۋ.
ولەڭ تالداۋ
نە سىيلايدى، / / نە بەرەدى // كەلەر كۇن؟! ا
نە دە بولسا// ءتىرى تۇرسام // كورەرمىن. ا
جەلىدەگى // قۇلىنىمىن // مەن ەلدىڭ، ب
كوگەندەگى //قوزىسىمىن// مەن ەلدىڭ. ب
ەگىز ۇيقاس، بۋىن سانى - 11
بۇل ۇيقاس تۇرىنە قۇرىلعان ولەڭدە ۇيقاستار ۇزدىكسىز جۇپ - جۇپ بولىپ كەلەدى. شۇماعى نە سەگىز، نە التى جولدان قۇرىلادى.
بۋناق سانى – 3
قۇبىلتۋدىڭ ءبىر ءتۇرى:
مەتافورا (اۋىستىرۋ) - سۋرەتتەلىپ وتىرعان زاتتى نە قۇبىلىستى ايقىنداي ءتۇسۋ ءۇشىن ولاردى وزدەرىنە ۇقساس وزگە زاتقا نە قۇبىلىسقا بالاۋ، سۋرەتتەلىپ وتىرعان قۇبىلىستىڭ ماعىناسىن ۇستەۋ، مازمۇنىن تەرەڭدەتۋ، اسەرىن كۇشەيتۋ
جەلىدەگى قۇلىن، كوگەندەگى قوزىسىمىن، تاۋسىلمايتىن باقىتىم، ىرىسىم
اناۋ اسپان –// مىناۋ – ب ا ق، ا
اسپاندا بۇلت، //ب ا ق جاداۋ ب
مامىق ۇشتى // قىلاۋلاپ ا
قىس تا كەلىپ //قالعان – اۋ ب
شالىس ۇيقاس بۋىن سانى - 7
شالىس ۇيقاس
ابايدان بەرمەن قاراي قازاق پوەزياسىندا كەڭ تۇردە ورىن العان ۇيقاستىڭ ءبىر
ءتۇرى - شالىس ۇيقاس. ۇيقاستىڭ بۇل تۇرىندە 1 - جول مەن 3 - جول، 2 - جول مەن 4 - جول
ۇيقاسادى. ولەڭنىڭ شۋماعى ءتورت جولدان اسپايدى.
بۋناق سانى – 2
قۇبىلتۋدىڭ ءبىر ءتۇرى – كەيىپتەۋ
كەيىپتەۋ – جانسىز تابيعات قۇبىلىسىنىڭ كادىمگى ءتىرى كىسىنىڭ قىلىعىمەن اۋىستىرىلا سۋرەتتەلۋى.
دارىگەر قىس، تابيعاتتىڭ جاراسىن، اق داكەمەن تاڭۋدا، توڭدىرىپ اپ ماڭدايىن،، تاعى كويلەك سۇراپ ءجۇر، باقتى كەزىپ، جالاڭ اياق جىلاپ ءجۇر، تۇكسيەدى
اقىننىڭ وقىرمانعا ۇسىنعان نەگىزگى وي - وزەگى، بەرگەن تاربيەسى:
تۋعان ەلدى ءسۇيۋ، ەل ءۇشىن جانىن پيدا ەتۋ
سىمباتتى تابيعاتتان تەك ءوز قاجەتىڭدى عانا الىپ، ونىڭ باسقا بايلىعىنا قول سۇقپاۋ، ورنى ويسىراعان جەرلەرىن تولتىرۋ.
ۆەنن دياگرامماسى:
«اناۋ – اسپان، مىناۋ – ب ا ق» ولەڭىن ابايدىڭ «قىس» ولەڭىمەن سالىستىرۋ.
اناۋ – اسپان، مىناۋ – ب ا ق 1 - شۋماعى قىس
ايىرماشىلىعى ۇقساستىعى ايىرماشىلىعى
شالىس ۇيقاس 4تارماقتى 1 - شۋماعى قارا ولەڭ،
7 بۋىندى مەتافورالار 11 بۋىندى
قاي اقىن قىس تۋرالى ولەڭ جازعان؟ ەندەشە ەكى ولەڭدە تابيعاتتىڭ ءبىر مەزگىلى سۋرەتتەلگەن. تابيعاتتى جانسىز زاتتى ادام كەيپىندە سۋرەتتەۋ قالاي اتالادى؟
ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى ەكى ولەڭدى سالىستىرۋ. ورتاق كەيىپتەۋ تاسىلىنە ەرەكشە نازار اۋدارتۋ.
قۋات الىپ ابايدىڭ ءتىل - كۇشىنەن،
جىر جازامىن ابايدىڭ ۇلگىسىمەن،
اباي بولىپ تابىنسام ءبىر كىسىگە،
اباي بولىپ تۇڭىلەم ءبىر كىسىدەن،- دەپ ابايدى ۇلگى ەتكەن اقيىق اقىننىڭ ءومىرى جىر بولسا، جانى انگە قۇمار ەدى. اقىننىڭ كوپتەگەن ولەڭدەرىنە كومپوزيتورلار ءان شىعاردى.
ۇيگە تاپسىرما: اقىن اعاعا حات جازۋ، «ەلىم باردا»، «اناۋ - اسپان، مىناۋ - ب ا ق» ولەڭدەرىن جاتتاۋ.
قورىتىندى:
- قازاقتىڭ ءتىلىن بىلگەن ادام مۇقاعالي پوەزياسىن سۇيمەۋى مۇمكىن ەمەس، مۇقاعالي پوەزياسىن سۇيگەن ادام ەلىنە ادال، جەرىنە يە، تابيعاتقا جاناشىر بولا الادى،- دەپ كۇلاش احمەتوۆا ايتقانداي، مۇقاعاليداي اقىنى بار قازاق ەلى باقىتتى دەي وتىرا، اقىننىڭ ولەڭىنە جازىلعان «باقىت دەگەن...» انىمەن ساباعىمىزدى اياقتايمىز.
باعالاۋ:
«ەكى جۇلدىز، ءبىر تىلەك». وقۋشىلار ءاندى تىڭداي وتىرىپ، ساباقتى قالاي تۇسىنگەنى تۋرالى ستيكەرگە جازۋ ارقىلى بىلدىرەدى، «باعدارشامعا» جابىستىرادى. (ەكى جۇلدىز = ەكى ۇناعان نارسە (جۇمىس تۋرالى)، ءبىر تىلەك – جاقسارتۋدى قاجەت ەتەتىن نارسە).
You Might Also Like
-
ءدىنتانۋ ماماندىعى – قوعامنىڭ تىنىشتىعىن ورناتۋشى فاكتور
