سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
ناتيجەگە باعىتتالعان ءبىلىم بەرۋ مودەلىندەگى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن جەتىلدىرۋدىڭ جاڭا باعىتتارى
ناتيجەگە باعىتتالعان ءبىلىم بەرۋ مودەلىندەگى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن جەتىلدىرۋدىڭ جاڭا باعىتتارى

ءبىلىم – ادامزاتتىڭ تەرەڭ جانە ۇيلەسىمدى دامۋىن بەكىتەتىن قۇرالداردىڭ ءبىرى. ءاربىر تاريحي كەزەڭدە، قوعامدا تۋىنداعان تالاپتارعا ساي كەلەشەك ۇرپاققا بەرىلەتىن ءبىلىمنىڭ مانىنە جاڭا سيپات بەرىلىپ، جاڭا ۇستانىمدار قاراستىرىلۋدا. جان - جاقتى ءبىلىمدى، دارىندى، تالانتتى وقۋشىنى قالىپتاستىرۋ باعىتىنداعى ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسى مەملەكەتتىڭ باستى نازارىندا.

بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىز ناتيجەگە باعىتتالعان ءبىلىم بەرۋ مودەلىنە كوشتى. ناتيجە دەگەنىمىز – جەكە تۇلعانىڭ قۇزىرلىلىعى. ءبارىمىزدى بۇگىنگى تاڭدا الاڭداتاتىن ماسەلە – ۇرپاقتىڭ ساپالى ءبىلىم يگەرۋى. ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆ: «ءبىلىمدى، ساۋاتتى ادامدار – بۇل ءححى عاسىردا ادامزات دامۋىنىڭ نەگىزگى قورعاۋشى كۇشى» دەۋىنىڭ ءوزى ۇلكەن كورەگەندىكتىڭ بەلگىسى. وزىق ويلى ءبىلىمدار ادام زاماننىڭ، قوعامنىڭ دامۋىنا، وزگەرۋىنە ءوز ۇلەسىن قوسادى. سوڭعى جىلدارى جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋدى دامىتۋ جانە وعان جان - جاقتى تەرەڭ ءبىلىم بەرۋ ماقساتىندا جۇيەلى جۇمىستار اتقارىلىپ، مەملەكەتتىك ستاندارت تالاپتارىنا ساي باقىلاۋ تاسىلدەرى قولدانىسقا ەندى. ويتكەنى قازىرگى كەزەڭدە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ ەڭ باستى ماسەلەسى – شاكىرتتىڭ ءبىلىم ساپاسىنىڭ دەڭگەيىن حالىقارالىق دارەجەگە جەتكىزۋ كوزدەلىپ وتىر. الەمدىك ءبىلىم كەڭىستىگىندەگى وزىق تاجىريبەگە نەگىزدەلگەن 12 جىلدىق ءبىلىم بەرۋگە كوشۋدەگى نەگىزگى نىسانا – ادامزات تاريحىندا ۋاقىت وزعان سايىن وزەكتىلىگى ارتا تۇسەتىن ءبىلىمدى دە بىلىكتى، تاجىريبەلى دە تەكتى ۇرپاق قالىپتاستىرۋ.

ۇلتىمىزدى دارىپتەيتىن، رۋحىمىزدى بيىكتەتىپ، ۇلتتىق سەنىمىمىزدى جىگەرلەندىرەتىن ۇرپاقتىڭ بولاشاعى – بىزگە، ياعني ۇستازدارعا ۇلكەن مىندەت. ول ءۇشىن ءمۇعالىم كاسىبي بىلىكتىلىگىن جاڭا باعىتتا ارتتىرىپ، ءبىلىم مازمۇنىن جاڭارتىپ، ءتيىستى ءادىس - تاسىلدەردى قولدانىپ، ادىستەمەلىك نەگىزدەردى قالىپتاستىرۋى كەرەك. ويتكەنى ءبىلىم ءار ادامعا ءومىر بويى قاجەت ەكەنىن ءومىر تاجىريبەسى دالەلدەپ وتىر.
بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىز ناتيجەگە باعىتتالعان ءبىلىم بەرۋ مودەلىنە كوشتى. ناتيجە دەگەنىمىز – جەكە تۇلعانىڭ قۇزىرلىلىعى، بالانىڭ قايتالانباس دارا تۇلعا رەتىندە ءوزىن - ءوزى تانۋىن، ءوزىن - ءوزى جەتىلدىرە وتىرىپ، دامىتۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ءوزارا تىعىز بايلانىستى يدەيالار، تۇسىنىكتەر جانە ءىس - ارەكەتتەر جيىنتىعى. پروگرەستىك، الەۋمەتتىك تۇراقتىلىق پەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ ماڭىزدى فاكتورى. ال ناتيجەگە باعىتتالعان ءبىلىم بەرۋ دەگەنىمىز – جەكە تۇلعانىڭ قۇزىرلىلىعىن قالىپتاستىرۋ. قۇزىرلىلىق – ول تەرەڭ ءبىلىم. بۇگىنگى تاڭداعى قوعام كاسىبي ءبىلىمى جەتىك، قۇزىرەتتى، باسەكەگە قابىلەتتى مامانداردى تالاپ ەتەدى. بىلىكتى ۇستاز بىلىكتى مامان بولۋ ءۇشىن ءاربىر ءمۇعالىم ءوز ءبىلىمىن ۇزدىكسىز كوتەرىپ وتىرۋى ءتيىس. ءبىلىمىن تۇراقتى كوتەرىپ وتىرۋ مۇعالىمدەردىڭ قۇقىقتارى ءار مىندەتتەرى، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ تۇراقتى دامۋىنىڭ كەپىلى، مەملەكەتتىڭ دامۋىنىڭ قۇرالى بولىپ تابىلادى. قازىرگى كەزدە مۇعالىمگە قويىلاتىن تالاپ تا كۇشتى. جاڭا فورماسيا مۇعالىمىنەن تەك ءوز ءپانىنىڭ تەرەڭ بىلگىر بولۋى عانا ەمەس، تاريحي تانىمدىق، پەداگوگيكالىق، پسيحولوگيالىق جانە اقپاراتتىق ساۋاتتىلىق تالاپ ەتىلۋدە. ول زامان تالابىنا ساي ءبىلىم بەرۋدە جاڭالىققا جانى قۇمار، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەپ، وقىتۋدىڭ جاڭا تەحنولوگياسىن مەڭگەرگەن جان بولعاندا عانا بىلىگى مەن ءبىلىمى جوعارى جەتەكشى تۇلعا ۇلاعاتتى بولىپ سانالادى.
قازىرگى ءمۇعالىم:
• پەداگوگيكالىق ۇردىستە جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزە الاتىن؛
• پەداگوگيكالىق وزگەرىستەرگە تەز توسەلەتىن؛
• جاڭاشا ويلاۋ جۇيەسىن مەڭگەرە الاتىن؛
• وقۋشىلارمەن ورتاق ءتىل تابىسا الاتىن؛
• ءبىلىمدى، ىسكەر، شەبەر بولۋ كەرەك؛
جاڭا پەداگوگيكالىق تەحنولوگيانىڭ ەرەكشەلىكتەرى - ءوسىپي كەلە جاتقان جەكە تۇلعانى جان - جاقتى دامىتۋ. يننوۆاسيالىق ءبىلىمدى دامىتۋ، وزگەرىس ەنگىزۋ، جاڭا پەداگوگيكالىق يدەيالار مەن جاڭالىقتاردى ومىرگە اكەلۋ. بۇرىنعى وقۋشى تەك تىڭداۋشى، ورىنداۋشى بولسا، ال وقۋشى - وزدىگىنەن ءبىلىم ىزدەيتىن جەكە تۇلعا ەكەندىگىنە ەرەكشە ءمان بەرۋىمىز كەرەك.
قازىرگى وقۋشى:
• دۇنيەتانىم قابىلەتى جوعارى؛
• دارىندى، ونەرپاز؛
• ىزدەنىمپاز، تالاپتى؛
• ءوز الدىنا ماقسات قويا ءبىلۋ كەرەك؛
وتباسىنىڭ جەتەكشىلىك ماڭىزى وندا تاربيەلەنىپ جاتقان ادامنىڭ ءتان - دەنە جانە رۋحاني دامۋىنا اسەر ەتۋشى ىقپالدار ءمانى مەن ماعىناسىنىڭ تەرەڭدىگىنە تاۋەلدى كەلەدى. اتا - انانىڭ ۇيىمداستىرۋ جانە باعىتتاۋشى ءرولىن، اتا - انامەن بالا اراسىنداعى ءوز ارا قاتىناسىنىڭ سيپاتىن، بالا تاربيەسىنە اسەر ەتەتىن جانۇيانىڭ ماقساتتى ادامگەرشىلىك باعىتتارىن، بالانىڭ جانۇياداعى ارالاساتىن ءىس - ارەكەتىنىڭ الۋان تۇرلىلىگىن، اتا - انانىڭ تاربيە قۇرالدارىن، تاسىلدەرىن، ادىستەرىن پايدالانا الۋ قابىلەتتەرىن، بالانىڭ بەلسەندىلىگىڭ دارەجەسىن كورۋگە بولادى.
تاۋەلسىز ەل تىرەگى – ءبىلىمدى ۇرپاق دەسەك، جاڭا ءداۋىردىڭ كۇن تارتىبىندە تۇرعان ماسەلە – ءبىلىم بەرۋ، عىلىمدى دامىتۋ. وركەنيەت بىتكەننىڭ وزەگى، عىلىم، تاربيە ەكەندىگىنە ەشكىمنىڭ تالاسى جوق. وسى ورايدا ءبىلىم ورداسى – مەكتەپ، ال مەكتەپتىڭ جانى – مۇعالىمدەردىڭ باستى مىندەتى - ءوز ۇلتىنىڭ تاريحىن، مادەنيەتىن، ءتىلىن قاستەرلەي، جانە ونى جالپى ازاماتتىق دەڭگەيدەگى رۋحاني قۇندىلىقتارعا ۇشتاستىرا بىلەتىن تۇلعا تاربيەلەۋ.
جاس جەتكىنشەكتەردىڭ بويىنداعى ەرەكشە قابىلەتتىلىكتى، دارىندىلىقتى تاني ءبىلۋ، ونىڭ ودان ءارى دامۋىنا باعىت - باعدار بەرۋ، ونى سول باعىتتا جەتەلەۋ – ۇستاز پارىزى. ۇلى ويشىل پلۋتارح كەزىندە: «كوپتەگەن تابيعي تالانت دارىنسىز ۇستازداردىڭ كەسىرىنەن جويىلىپ كەتەدى. سوندىقتان ءاربىر ۇستاز بۇعان جول بەرمەۋى كەرەك»،- دەگەن ەكەن. ءححى عاسىر بىلىمدىلەر عاسىرى. سول سەبەپتەن ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ، وقۋشىلاردىڭ دارىندىلىعىن ايقىنداپ، بىلىمىنە، ويلاۋ قابىلەتىنە ساي دەڭگەيلەپ وقىتۋ، عىلىمي ىزدەنىس قابىلەتتەرىن قالىپتاستىرۋ - ءاربىر ۇستازدىڭ مىندەتى. ءححى عاسىردىڭ جان - جاقتى زەردەلى، دارىندى، تالانتتى ادامدى قالىپتاستىرۋدا ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسى مەملەكەتىمىزدىڭ باستى نازارىندا.
ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ ەڭ باستى ماقساتى وركەنيەتتى ەلدەر قاتارىنا كوتەرىلۋ بولسا، ال وركەنيەتكە جەتۋدە جان - جاقتى دامىعان، رۋحاني باي تۇلعانىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. قازىرگى ءبىلىم بەرۋدىڭ باستى ماقساتى دا سول جان - جاقتى دامىعان، رۋحاني باي جەكە تۇلعا قالىپتاستىرۋ بولىپ تابىلادى.
رۋحاني باي، جان - جاقتى دامىعان جەكە تۇلعاداعى ەڭ باستى قاسيەتتەردىڭ ءبىرى – ءتىل بايلىعى، ءوز ويىن ناقتى، تەرەڭ ماعىنالى ءارى كوركەم جەتكىزە بىلەتىن، شەشەن دە ويلى، سويلەي بىلەتىن، ابايشا سويلەگەندە ءسوزى جۇرەككە جىلى تيەتىن، ءسوز قۇدىرەتىن يگەرگەن ادامداردا دا تۇلعالىق قاسيەت بولادى. رۋحاني ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋدىڭ باستى ماقساتى وقۋشىلاردىڭ بەلسەندى ومىرلىك جولىن، قوعامدىق بورىشقا سانالى كوزقاراسىن، ءسوز بەن ءىستىڭ بىرلىگىن قامتاماسىز ەتىپ، ادامگەرشىلىك نورمالارىنان اۋىتقۋشىلارعا جول بەرمەۋدى قاداعالاۋ.

اكشولاكوۆا ساۋلە مۋحتاروۆنا
ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانى ءمۇعالىمى
ەسجان بەرلىقوجا ۇلى
اتىنداعى №11ورتا مەكتەبى

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما