ناۋرىز مەيرامى - قوش كەلدىڭ!
ناۋرىز مەيرامى - قوش كەلدىڭ!
زالعا نەمەرە قىزىن ەرتكەن اجە كىرەدى.
اجە: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! قۇرمەتتى قوناقتار!
جۇرگ: قوش كەلدىڭىز، اجە! تورلەتىڭىز، ءبىزدىڭ مەرەكەمىزدە سىيلى قوناق بولىڭىز!
اجە. راحمەت، قاراعىم.
نەمەرە - قىزى: اجە، قاراڭىزشى، بۇل جەردە قانداي مەرەكە بولىپ جاتىر؟
اجە: بوتاقانىم مەنىڭ، بۇل جەردە ناۋرىز مەرەكەسىن قارسى الىپ جاتىر.
جۇرگ: كانەكەي، تورلەتىڭىزدەر، بالالاردىڭ قىزىعىن تاماشالاڭىزدار!
«سارجايلياۋ ءبيى»
نەمەرە - قىزى: اجە، وسى مەرەكەگە «ۇزىنسارى» كەلەدى مە؟
اجە: قاراعىم - اي، «ۇزىنسارى» نە ەكەنىن ءالى دە تۇسىنبەگەن سياقتىسىن. «ۇزىنسارى» - بۇل ناۋرىزدىڭ ۇزاق، سارى كۇنى. ناۋرىز مەيرامى - كوپتەن كۇتكەن مەيرام. ناۋرىز - جاڭا كۇن، جىل باسى! ناۋرىز تويىنىڭ ماقساتى - حالىققا مولشىلىق، توقشىلىق تىلەۋ! سول ءۇشىن قازان - قازان ناۋرىز كوجە جاسايدى. ادەمى كيىمدەرىن كيىپ، سىيلىقتارىن الىپ، ءبىر - ءبىرىن قۇتتىقتاپ، ناۋرىز مەيرامىن تويلايدى.
جۇرگ: اجە، ءبىزدىڭ بالالارىمىز دا ءسىزدىڭ اڭگىمەڭىزدى ەستىپ وتىرىپ، ويىن - ساۋىق ويناماقشى.
اجە: ارينە، « قازان» ويىنىن ويناپ، ناۋرىز كوجە جاسايىق.
«قازان» ويىنى
اجە: ءبىزدىڭ قازاق حالقى سالت - داستۇرگە ءوزارا كوڭىل بولەدى، ءسابيدىڭ دۇنيە كەلگەننەن باستاپ، قۋانىپ، توي تويلاۋدا: ات قويۋ، شىلدەحانا، سۇندەت توي، تۇساۋ كەسۋ، ءتىلاشار سياقتى سالت - داستۇرلەردى ىلعي ورىنداپ كەلەدى. بىزدە ءقازىر «تۇساۋ كەسۋ» سالت - ءداستۇرىن كورسەتەيىك.
(ورتاعا اق ماتا توسەلەدى، ءبىر ءسابيدى شىعارىپ، اياعىنا الا ءجىپ بايلانادى)
اجە:. الا جىپپەن بايلاپ كەسۋدىڭ ءمانىسى _ ەشكىمنىڭ الا ءجىبىن اتتاماي، ادال ءوتسىن دەگەن. ال مايلى ىشەكپەن بايلاپ كەسۋ ەشكىمدى جاتسىنباي مايلى ىشەكتەي ارالاسۋ، ەلگەزەك، باۋىرمال ءوتسىن دەگەندى بىلدىرەدى. كوك شوپپەن بايلاپ كەسۋ بالانى كوكتەي قاۋلاپ تەز جەتىلسىن، كوبەيىپ - كوكتەسىن دەگەندى بىلدىرەدى. ەر بالانىڭ الا ءجىبىن پىشاقپەن، ال قىزدىڭ قايشىمەن كەسۋ كەرەك.
اجە بالانىڭ اياعىن بايلاپ جاتىپ، اق جول تىلەيدى:
قاز - قاز بالام، قاز بالام،
تاقىمىڭدى جاز بالام،
بالانى ەكى جاعىنان ۇستاۋ كەرەك. اق ماتامەن بالا جۇرەدى. ال اجە باتاسىن بەرىپ، «جاقسىلىقتا اسىپ - تاسىماسىن، جاماندىق كورسە، جابىرقاپ - جاسىماسىن، قۋانىشتى كۇندەرىندە اسىلىق جاساماسىن، قيىنشىلىق باسىنا تۇسكەندە ەڭسەسى ءتۇسىپ باسىلماسىن، ەكەۋىنەن تەڭ ءوتسىن» دەپ، شاشۋىن شاشادى.
جۇرگ: اجە، بىزدە دە سىزگە ارنالعان سىيلىعىمىز بار. (اجەگە سىيلىق بەرەدى)
اجە: راحمەت!
جۇرگ: اجە، تورلەتىڭىز، تويىمىز جالعاسۋدا!
ءان «ناۋرىز - كوكتەم» (ءانشى مەن بيشىلەر دايىن تۇرادى)
اجە: بالالار، مەنىڭ دە سەندەر مەن قوشتاسىپ ۋاقىت جاقىندادى، ناۋرىز قۇتتى بولسىن! اق مول بولسىن!
اجە قوشتاسىپ، كەتەدى.
جۇرگ: ال، بالالار، تۇرمايىق،
ويىن - ساۋىق قۇرايىق.
ناۋرىز تويىن ءبىز تويلاپ،
شاڭىراق ويىنىن وينايىق!
«شاڭىراق» ويىنى.
جۇرگ: كەرەمەت، بۇگىن ءبىزدىڭ ناۋرىز مەرەكەمىزدىڭ قۇرمەتىنە بارشامىز قارا جورعا ءبيىن بيلەيىك.
«قارا جورعا ءبيى»
جۇرگ: ناۋرىز مەرەكەسى قۇتتى بولسىن! اق مول بولسىن! ەلىمىزدە تىنىشتىق، بالالارىمىز ەر جەتىپ، اماندىق پەن جاقسىلىقتا كەزدەسە بەرەيىك، قۇرمەتتى قوناقتار! قوش ساۋ بولىڭىزدار!
ناۋرىز مەرەكەسى اياقتالادى، بالالار توپقا كەتەدى.
زالعا نەمەرە قىزىن ەرتكەن اجە كىرەدى.
اجە: سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار! قۇرمەتتى قوناقتار!
جۇرگ: قوش كەلدىڭىز، اجە! تورلەتىڭىز، ءبىزدىڭ مەرەكەمىزدە سىيلى قوناق بولىڭىز!
اجە. راحمەت، قاراعىم.
نەمەرە - قىزى: اجە، قاراڭىزشى، بۇل جەردە قانداي مەرەكە بولىپ جاتىر؟
اجە: بوتاقانىم مەنىڭ، بۇل جەردە ناۋرىز مەرەكەسىن قارسى الىپ جاتىر.
جۇرگ: كانەكەي، تورلەتىڭىزدەر، بالالاردىڭ قىزىعىن تاماشالاڭىزدار!
«سارجايلياۋ ءبيى»
نەمەرە - قىزى: اجە، وسى مەرەكەگە «ۇزىنسارى» كەلەدى مە؟
اجە: قاراعىم - اي، «ۇزىنسارى» نە ەكەنىن ءالى دە تۇسىنبەگەن سياقتىسىن. «ۇزىنسارى» - بۇل ناۋرىزدىڭ ۇزاق، سارى كۇنى. ناۋرىز مەيرامى - كوپتەن كۇتكەن مەيرام. ناۋرىز - جاڭا كۇن، جىل باسى! ناۋرىز تويىنىڭ ماقساتى - حالىققا مولشىلىق، توقشىلىق تىلەۋ! سول ءۇشىن قازان - قازان ناۋرىز كوجە جاسايدى. ادەمى كيىمدەرىن كيىپ، سىيلىقتارىن الىپ، ءبىر - ءبىرىن قۇتتىقتاپ، ناۋرىز مەيرامىن تويلايدى.
جۇرگ: اجە، ءبىزدىڭ بالالارىمىز دا ءسىزدىڭ اڭگىمەڭىزدى ەستىپ وتىرىپ، ويىن - ساۋىق ويناماقشى.
اجە: ارينە، « قازان» ويىنىن ويناپ، ناۋرىز كوجە جاسايىق.
«قازان» ويىنى
اجە: ءبىزدىڭ قازاق حالقى سالت - داستۇرگە ءوزارا كوڭىل بولەدى، ءسابيدىڭ دۇنيە كەلگەننەن باستاپ، قۋانىپ، توي تويلاۋدا: ات قويۋ، شىلدەحانا، سۇندەت توي، تۇساۋ كەسۋ، ءتىلاشار سياقتى سالت - داستۇرلەردى ىلعي ورىنداپ كەلەدى. بىزدە ءقازىر «تۇساۋ كەسۋ» سالت - ءداستۇرىن كورسەتەيىك.
(ورتاعا اق ماتا توسەلەدى، ءبىر ءسابيدى شىعارىپ، اياعىنا الا ءجىپ بايلانادى)
اجە:. الا جىپپەن بايلاپ كەسۋدىڭ ءمانىسى _ ەشكىمنىڭ الا ءجىبىن اتتاماي، ادال ءوتسىن دەگەن. ال مايلى ىشەكپەن بايلاپ كەسۋ ەشكىمدى جاتسىنباي مايلى ىشەكتەي ارالاسۋ، ەلگەزەك، باۋىرمال ءوتسىن دەگەندى بىلدىرەدى. كوك شوپپەن بايلاپ كەسۋ بالانى كوكتەي قاۋلاپ تەز جەتىلسىن، كوبەيىپ - كوكتەسىن دەگەندى بىلدىرەدى. ەر بالانىڭ الا ءجىبىن پىشاقپەن، ال قىزدىڭ قايشىمەن كەسۋ كەرەك.
اجە بالانىڭ اياعىن بايلاپ جاتىپ، اق جول تىلەيدى:
قاز - قاز بالام، قاز بالام،
تاقىمىڭدى جاز بالام،
بالانى ەكى جاعىنان ۇستاۋ كەرەك. اق ماتامەن بالا جۇرەدى. ال اجە باتاسىن بەرىپ، «جاقسىلىقتا اسىپ - تاسىماسىن، جاماندىق كورسە، جابىرقاپ - جاسىماسىن، قۋانىشتى كۇندەرىندە اسىلىق جاساماسىن، قيىنشىلىق باسىنا تۇسكەندە ەڭسەسى ءتۇسىپ باسىلماسىن، ەكەۋىنەن تەڭ ءوتسىن» دەپ، شاشۋىن شاشادى.
جۇرگ: اجە، بىزدە دە سىزگە ارنالعان سىيلىعىمىز بار. (اجەگە سىيلىق بەرەدى)
اجە: راحمەت!
جۇرگ: اجە، تورلەتىڭىز، تويىمىز جالعاسۋدا!
ءان «ناۋرىز - كوكتەم» (ءانشى مەن بيشىلەر دايىن تۇرادى)
اجە: بالالار، مەنىڭ دە سەندەر مەن قوشتاسىپ ۋاقىت جاقىندادى، ناۋرىز قۇتتى بولسىن! اق مول بولسىن!
اجە قوشتاسىپ، كەتەدى.
جۇرگ: ال، بالالار، تۇرمايىق،
ويىن - ساۋىق قۇرايىق.
ناۋرىز تويىن ءبىز تويلاپ،
شاڭىراق ويىنىن وينايىق!
«شاڭىراق» ويىنى.
جۇرگ: كەرەمەت، بۇگىن ءبىزدىڭ ناۋرىز مەرەكەمىزدىڭ قۇرمەتىنە بارشامىز قارا جورعا ءبيىن بيلەيىك.
«قارا جورعا ءبيى»
جۇرگ: ناۋرىز مەرەكەسى قۇتتى بولسىن! اق مول بولسىن! ەلىمىزدە تىنىشتىق، بالالارىمىز ەر جەتىپ، اماندىق پەن جاقسىلىقتا كەزدەسە بەرەيىك، قۇرمەتتى قوناقتار! قوش ساۋ بولىڭىزدار!
ناۋرىز مەرەكەسى اياقتالادى، بالالار توپقا كەتەدى.
You Might Also Like
-
ناۋرىز مەيرامىنىڭ تاريحي ءتۇپ - تامىرىنا ۇڭىلسەك...
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: دارەجەلىك فۋنكسيا جانە ونىڭ قاسيەتتەرى.
