نەگىزدەر قۇرامى، جىكتەلۋى، الىنۋى، قاسيەتتەرى، قولدانىلۋى.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: نەگىزدەر قۇرامى، جىكتەلۋى، الىنۋى، قاسيەتتەرى، قولدانىلۋى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
• وقۋشىلارعا بەيورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ جاڭا كلاسى نەگىزدەر، ولاردىڭ قۇرامى، گيدروكسوتوپتىڭ ۆالەنتتىلىگى جونىندە تۇسىنىك بەرۋ؛
• يون زاريادى مەن توتىعۋ دارەجەسى اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى كورسەتۋ؛
• قاسيەتتەرىن وقىتۋ، سۋعا جانە ينديكاتورلارعا اسەرىن كورسەتۋ، الىنۋ جولدارىن وقىتۋ؛
• جىكتەلۋى جانە اتالۋى؛
• ينديكاتورلار جانە ساپالىق رەاكسيا جونىندە تۇسىنىك بەرۋ؛
• تۇرمىستا جانە حالىق شارۋاشىلىعىندا قولدانىلۋى.
مىندەتتەرى:
• وقۋشىلارعا نەگىزدەردىڭ قۇرامىن جانە قاسيەتىن انىقتاۋعا جاعداي تۋعىزۋ؛
• وقۋشىلاردىڭ جالپى جانە ءپاندى ەركىن مەڭگەرۋ داعدىسىن دامىتۋ(اناليزدەۋ، سالىستىرۋ، قورىتىندى جاساي ءبىلۋ، ەكسپەريمەنتتىك ەسەپتەردى شەشۋ)؛
• ەسكە ساقتاۋ، ماعىنالى ويلاۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا وقۋشىلاردىڭ ساباقتا ءوز بەتىمەن جۇمىستانۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ؛
• جەكە تۇلعانىڭ كوممۋنيكاتيۆتىك داعدىسىن دامىتۋ؛
• ۇجىممەن، جۇپتاسىپ جۇمىس جاساۋعا، ءوز مۇمكىندىكتەرىمەن بىلىمدەرىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: اڭگىمەلەۋ، ءوز بەتىمەن جۇمىس، زەرتحانالىق جۇمىس
وقۋشىلاردىڭ ءىس - ارەكەتى: تاقىرىپتى كەستە، سىزبا تۇرىندە ءوز بەتىمەن ىزدەۋ، توپتاسىپ جۇمىس جۇرگىزۋ.
ساباق كورنەكىلىگى: ەرىگىشتىك كەستەسى، ينديكاتور كەستەسى، دەمونستر. شتاتيۆ، سىناۋىقتار، ءسىلتى ەرىتىندىسى، تۇز ۇلگىلەرى، لاكمۋس قاعازى.
ساباقتىڭ بارىسى
«ءتۇسىنۋ ءۇشىن باقىلاي ءبىلۋ كەرەك»
I. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋگە ارنالعان سايكەستىك تەست تاپسىرمالارى.
ا) تومەندەگى سۇراقتارعا سايكەس كەلەتىن جاۋاپتارىن تابىڭدار.
1. وكسيدتەر دەگەنىمىز نە؟- 3. سۋتەك اتومدارىنان جانە قىشقىل قالدىقتارىنان تۇراتىن كۇردەلى زاتتار.
2. تۇزدار دەگەنىمىز نە؟- 1. ەكى ەلەمەنتتەن تۇرىپ ونىڭ بىرەۋى مىندەتتى تۇردە وتتەگى بولىپ كەلەتىن كۇردەلى زاتتار.
3. قىشقىلدار دەگەنىمىز نە؟- 2. مەتالل اتومدارىمەن جانە قىشقىل قالدىقتارىنان قۇرالعان كۇردەلى زاتتار.
ب) فورمۋلالار بويىنشا قوسىلىستاردىڭ كلاستارىن ايىرۋ.
1. وكسيدتەردىڭ حيميالىق فورمۋلالارى؟- 2. كون، سا(ون) 2، Cu(OH) 2،
2. نەگىزدەردىڭ حيميالىق فورمۋلالارى؟- 4. ن2SO4، HNO3، H2CO3،
3. تۇزداردىڭ حيميالىق فورمۋلالارى؟- 1. Al2O3، ZnO، CaO،
4. قىشقىلداردىڭ حيميالىق فورمۋلالارى؟- 3. MgSO4، Na2Sو4، Ca(NO3) 2
II. جاڭا ساباقتى ءتۇسىنۋ
ءمۇعالىم (ساباقتىڭ تاقىرىبىن ايتىپ، ماقساتىن تۇسىندىرەدى): حيميا ءپانىن وقۋ بارىسىندا بىزدەر بينارلى قوسىلىستارمەن، قىشقىلدارمەن تانىستىق. بۇگىنگى ساباقتا بىزدەر كۇردەلى زاتتاردىڭ جاڭا كلاسى - نەگىزدەر تۋرالى وقىپ تانىسامىز. ول ءۇشىن تاقتاداعى جازىلعان زاتتاردىڭ فورمۋلاسىنا نازار اۋدارىڭىزدار:
SO2، Cu(OH) 2، Na2O، NaCl، H2SO4، NaOH، CuS، Al2O3، HCl، Al(OH) 3، HNO3
تاپسىرما (تاقتادا ەكى وقۋشى ءوز بەتتەرىمەن جۇمىس جاسايدى):
1 توپ – بەرىلگەن قوسىلىستاردىڭ ىشىنەن بينارلى قوسىلىستاردى تەرىپ جازىڭدار.
2 توپ – بينارلى قوسىلىستاردان باسقا فورمۋلالاردى ەكى بويعا بولىڭدەر.
سۇراق: قانداي بەلگىلەرىنە قاراپ فورمۋلالاردى ەكى توپقا بولدىڭدەر؟ ولاردىڭ اراسىنداعى ۇقساستىق نەدە؟
اتىراۋ وبلىسى، يندەر اۋدانى،
ماحامبەت اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ
حيميا ءپانىنىڭ جوعارى ساناتتى ءمۇعالىمى
شالەكەنوۆا زۋحرا قايىپ قىزى
نەگىزدەر قۇرامى، جىكتەلۋى، الىنۋى، قاسيەتتەرى، قولدانىلۋى. جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
• وقۋشىلارعا بەيورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ جاڭا كلاسى نەگىزدەر، ولاردىڭ قۇرامى، گيدروكسوتوپتىڭ ۆالەنتتىلىگى جونىندە تۇسىنىك بەرۋ؛
• يون زاريادى مەن توتىعۋ دارەجەسى اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى كورسەتۋ؛
• قاسيەتتەرىن وقىتۋ، سۋعا جانە ينديكاتورلارعا اسەرىن كورسەتۋ، الىنۋ جولدارىن وقىتۋ؛
• جىكتەلۋى جانە اتالۋى؛
• ينديكاتورلار جانە ساپالىق رەاكسيا جونىندە تۇسىنىك بەرۋ؛
• تۇرمىستا جانە حالىق شارۋاشىلىعىندا قولدانىلۋى.
مىندەتتەرى:
• وقۋشىلارعا نەگىزدەردىڭ قۇرامىن جانە قاسيەتىن انىقتاۋعا جاعداي تۋعىزۋ؛
• وقۋشىلاردىڭ جالپى جانە ءپاندى ەركىن مەڭگەرۋ داعدىسىن دامىتۋ(اناليزدەۋ، سالىستىرۋ، قورىتىندى جاساي ءبىلۋ، ەكسپەريمەنتتىك ەسەپتەردى شەشۋ)؛
• ەسكە ساقتاۋ، ماعىنالى ويلاۋ قابىلەتىن قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا وقۋشىلاردىڭ ساباقتا ءوز بەتىمەن جۇمىستانۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ؛
• جەكە تۇلعانىڭ كوممۋنيكاتيۆتىك داعدىسىن دامىتۋ؛
• ۇجىممەن، جۇپتاسىپ جۇمىس جاساۋعا، ءوز مۇمكىندىكتەرىمەن بىلىمدەرىن باعالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر: اڭگىمەلەۋ، ءوز بەتىمەن جۇمىس، زەرتحانالىق جۇمىس
وقۋشىلاردىڭ ءىس - ارەكەتى: تاقىرىپتى كەستە، سىزبا تۇرىندە ءوز بەتىمەن ىزدەۋ، توپتاسىپ جۇمىس جۇرگىزۋ.
ساباق كورنەكىلىگى: ەرىگىشتىك كەستەسى، ينديكاتور كەستەسى، دەمونستر. شتاتيۆ، سىناۋىقتار، ءسىلتى ەرىتىندىسى، تۇز ۇلگىلەرى، لاكمۋس قاعازى.
ساباقتىڭ بارىسى
«ءتۇسىنۋ ءۇشىن باقىلاي ءبىلۋ كەرەك»
I. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋگە ارنالعان سايكەستىك تەست تاپسىرمالارى.
ا) تومەندەگى سۇراقتارعا سايكەس كەلەتىن جاۋاپتارىن تابىڭدار.
1. وكسيدتەر دەگەنىمىز نە؟- 3. سۋتەك اتومدارىنان جانە قىشقىل قالدىقتارىنان تۇراتىن كۇردەلى زاتتار.
2. تۇزدار دەگەنىمىز نە؟- 1. ەكى ەلەمەنتتەن تۇرىپ ونىڭ بىرەۋى مىندەتتى تۇردە وتتەگى بولىپ كەلەتىن كۇردەلى زاتتار.
3. قىشقىلدار دەگەنىمىز نە؟- 2. مەتالل اتومدارىمەن جانە قىشقىل قالدىقتارىنان قۇرالعان كۇردەلى زاتتار.
ب) فورمۋلالار بويىنشا قوسىلىستاردىڭ كلاستارىن ايىرۋ.
1. وكسيدتەردىڭ حيميالىق فورمۋلالارى؟- 2. كون، سا(ون) 2، Cu(OH) 2،
2. نەگىزدەردىڭ حيميالىق فورمۋلالارى؟- 4. ن2SO4، HNO3، H2CO3،
3. تۇزداردىڭ حيميالىق فورمۋلالارى؟- 1. Al2O3، ZnO، CaO،
4. قىشقىلداردىڭ حيميالىق فورمۋلالارى؟- 3. MgSO4، Na2Sو4، Ca(NO3) 2
II. جاڭا ساباقتى ءتۇسىنۋ
ءمۇعالىم (ساباقتىڭ تاقىرىبىن ايتىپ، ماقساتىن تۇسىندىرەدى): حيميا ءپانىن وقۋ بارىسىندا بىزدەر بينارلى قوسىلىستارمەن، قىشقىلدارمەن تانىستىق. بۇگىنگى ساباقتا بىزدەر كۇردەلى زاتتاردىڭ جاڭا كلاسى - نەگىزدەر تۋرالى وقىپ تانىسامىز. ول ءۇشىن تاقتاداعى جازىلعان زاتتاردىڭ فورمۋلاسىنا نازار اۋدارىڭىزدار:
SO2، Cu(OH) 2، Na2O، NaCl، H2SO4، NaOH، CuS، Al2O3، HCl، Al(OH) 3، HNO3
تاپسىرما (تاقتادا ەكى وقۋشى ءوز بەتتەرىمەن جۇمىس جاسايدى):
1 توپ – بەرىلگەن قوسىلىستاردىڭ ىشىنەن بينارلى قوسىلىستاردى تەرىپ جازىڭدار.
2 توپ – بينارلى قوسىلىستاردان باسقا فورمۋلالاردى ەكى بويعا بولىڭدەر.
سۇراق: قانداي بەلگىلەرىنە قاراپ فورمۋلالاردى ەكى توپقا بولدىڭدەر؟ ولاردىڭ اراسىنداعى ۇقساستىق نەدە؟
اتىراۋ وبلىسى، يندەر اۋدانى،
ماحامبەت اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ
حيميا ءپانىنىڭ جوعارى ساناتتى ءمۇعالىمى
شالەكەنوۆا زۋحرا قايىپ قىزى
نەگىزدەر قۇرامى، جىكتەلۋى، الىنۋى، قاسيەتتەرى، قولدانىلۋى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قوزعالىس تراەكتورياسى دەگەنىمىز نە؟
