سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 اپتا بۇرىن)
ءولى جانە ءتىرى تابيعات
اتىراۋ قالاسى،
№ 24 «باقىتتى بالالىق شاق»
بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
تلەۋبەرگەنوۆا گۋلناز سەريكوۆنا

بىلىمدىك ايماعى:
الەۋمەتتىك ورتا، تانىم،
ءبولىمى: ەكولوگيا، كوركەم ادەبيەت،
تاقىرىبى: «ءتىرى جانە ءولى تابيعات»
ماقساتى: بالالاردىڭ «ءولى جانە ءتىرى تابيعات» تاقىرىبىندا بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ، قورشاعان ورتا جايلى تانىمدىق ارەكەت شىنداۋ. بالالاردىڭ اقىل - ويىن، تۇسىنىگىن، ءبىلىمىن، تابيعات تۋرالى ءبىلىمىن، قىزىعۋشىلىعىن زەيىنىن دامىتۋ. بالالاردى ادامگەرشىلىككە، ءوز ويىن تولىق جەتكىزە بىلۋگە، تابيعاتتى ايالاي بىلۋگە، تابيعات بايلىعىن قورعاۋعا، قامقورلىقپەن قاراۋعا تاربيەلەۋ. سانداردى ساناۋ، سالىستىرۋ، گەومەتريالىق پىشىندەر تۋرالى بىلىمدەرىن بەكىتۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن، قيالىن، ەستە ساقتاپ ءتۇسىنۋ، سۇراقتارعا تولىق جاۋاپ بەرۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ. پيكتوگرامما ءادىسى ارقىلى بالالاردىڭ سويلەۋىن دامىتۋ. بالالاردىڭ بىلىمگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، بىرلىككە، تاتۋلىققا تاربيەلەۋ. بالانىڭ ءتىلىن، سوزدىك قورىن، ويلاۋ قابىلەتىن، سويلەۋ مانەرىن قالىپتاستىرۋدا ەرتەگى جەلىسىنە سۇيەنە وتىرىپ، سۇراققا جاۋاپ بەرۋگە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، دوستىققا تاربيەلەۋ.
سوزدىك جۇمىسى: ءولى جانە ءتىرى تابيعات
قوستىلدىك كومپونەنت: تابيعات – پريرودا، ءتىرى تابيعات - جيۆايا پريرودا
كەرەكتى قۇرالدار: سۋرەتتەر، سحەمالار، ۇلعايتقىش، تاجىريبەگە ارنالعان ىدىستار.
بەلسەندى ورتالىقتارى: كوركەم ادەبيەت، ەسەپ، عىلىم
ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراققا جاۋاپ بەرۋ، پيكتوگرامما ءادىسى، ويىن، ءتۇسىندىرۋ، بەرىلگەن تاپسىرمانى شەشۋ، ماقتاۋ، ماداقتاۋ
بالالار قاراڭدارشى، بىزگە قوناقتار كەلىپتى، قانە الدىمەن سالەمدەسىپ الايىق.
بالالار شاتتىق شەڭبەر قۇرىپ امانداسادى
ءبارىمىز ەندى تۇرايىق،
ۇلكەن شەڭبەر قۇرايىق
جاقسى – جاقسى سوزدەردى،
قوناقتارعا سىيلايىق!
تابيعات ءبىزدىڭ انامىز،
تابيعاتقا بالامىز.
ءيىلىپ سالەم بەرەمىز،
ءبىز ادەپتى بالامىز.
تاربيەشى: جارايسىڭدار بالالار، مەنىڭ قولىمنان نە كورىپ تۇرسىڭدار؟
تاربيەشى: قانە، بالالار جۇرەگىمىزدەن شىعارىپ جىلى سوزدەر ايتايىقشى.
بالالار: اسپانىمىز اشىق بولسىن
كۇنىمىز جارقىن بولسىن
ەلىمىز تىنىش بولسىن
اۋىرمايىق، دەنساۋلىق بولسىن
نانىمىز كوپ بولسىن
اتا - انامىز امان بولسىن
بەيبىتشىلىك بولسىن
بالاباقشا گۇلدەنە بەرسىن!
اپايلار امان بولسىن
ق انە بالالار، وسى ايتقان جىلى لەبىزدەرىمىزدى اپايلارعا سىيلايىقشى.
- بالالار سەندەر ءبىر - ءبىرىڭنىڭ قولدارىڭنان ۇستاپ تۇرعاندا نەنى سەزەسىڭدەر؟ جاقسى بالالار بۇگىنگى كۇنىمىزدى مەيىرىممەن، قۋانىشپەن باستايىق
- بالالار ءقازىر جىلدىڭ قانداي مەزگىلى؟
- كۇز مەزگىلى قانداي ايى؟
- بالالار كوكتەم مەزگىلىندە تابيعاتتا قانداي وزگەرىستەر بولادى؟

- جىلۋلىقتى، مەيىرىمدىلىكتى، دوستىقتى.
- كۇز مەزگىلى
- كۇز مەزگىلىندە كۇن سۋىتا باستايدى، كەيدە جاڭبىر جاۋادى، جەل سوعادى، قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەتەدى - جارايسىڭدار بالالار، ولاي بولسا كۇز تۋرالى كىم تاقپاق ايتىپ بەرەدى؟
رامازان
تابيعاتىم تاماشا
كوز تويمايدى قاراسا
تابيعاتتى ايالاپ،
جۇرەيىكشى جاراسا.
بەگارىس
كۇز ايلارى تاماشا
سابان تويى جاراسا
جەمىسىن مول سىيلاعان
قىركۇيەك، قازان، قاراشا وتە جاقسى، ال ەسىمىزگە تۇسىرەيىكشى الدىڭعى وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدە ءبىز نە تۋرالى اڭگىمەلەدىك.
دۇرىس ايتاسىڭدار. تابيعات بىزگە باي جەردى، اعاشتاردى گۇلدەردى، جان - جانۋارلاردى سىيعا بەردى. ال ەندەشە ايتىڭىزدارشى تابيعات نەشەگە بولىنەدى؟
بۇگىنگى ءبىزدىڭ وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدىڭ تاقىرىبى «ءتىرى جانە ءولى تابيعات» دەپ اتالادى.
عاجايىپ ءسات
وسى كەزدە ەسىك قاعىلىپ اق كوگەرشىن ۇشىپ كەلەدى.
اق كوگەرشىن: سالەمەتسىز بە بالالار؟
مەنى تابيعات - انا جىبەردى. بالالار مەن بالاپاندارىما اسىعىپ بارا جاتىرمىن ساۋ بولىڭىزدار!
راحمەت اق كوگەرشىن، بالالار سەندەرگە تابيعات – انانىڭ جىبەرگەن حاتىن وقىپ بەرەيىن.
تابيعات انانىڭ حاتى
سالەمەتسىز بە بالالار! مەنى بارلىق بالالار جاقسى بىلەدى. بالالار وسى «ءولى جانە ءتىرى تابيعاتتى» جايلى ايتىپ بەرىڭدەرشى، ولاردى زەرتتەپ، ساناپ، تۇرلەرىن اتاپ، «ءولى جانە ءتىرى تابيعاتتى» جايلى قىزىقتى ەرتەگى اڭگىمەلەپ بەرىڭدەرشى.
– ال، بالالار تابيعات انانىڭ تاپسىرماسىن ورىندايمىز با؟
ولاي بولسا تابيعات انانىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋ ءۇشىن مەنى مۇقيات تىڭداڭدار. بىزدە بۇگىن 2 ورتالىق جۇمىس جاسايدى. كوركەم ادەبيەت ورتالىعى، عىلىم ورتالىعى

عىلىم ورتالىعى.
- بالالار، كوركەم ادەبيەت ورتالىعىنا قوش كەلدىڭىزدەر.
پيكتوگرامما ءادىسى بويىنشا ەرتەگى «اۋا، سۋ جانە جارىق».

وسى ءبىزدى قورشاعان نە؟
- اعاش، دالا، سۋ، اسپان، گۇل
- تابيعات دەگەن نە؟ - دۇرىس تابيعات ءبىزدى قورشاعان ورتا. بالالار، بۇگىن ءبىز وسى تابيعات تۋرالى اڭگىمەلەيمىز. تابيعات ەكىگە بولىنەدى ەكەن. ءولى تابيعات جانە ءتىرى تابيعات: ءولى تابيعاتقا تاۋ، تاس، توپىراق، بۇلت، سۋ جاتادى. ءتىرى تابيعاتقا ادامدار، جان - جانۋارلار، اعاشتار، گۇلدەر جاتادى.
(سۋرەتتەر كورسەتىلەدى)
ءتىرى تابيعات: قورەكتەنەدى، تىنىس الادى، ءوسىپ - ونەدى، قوزعالادى، جۇرەدى سويلەيدى. ءولى تابيعات: قورەكتەنبەيدى، تىنىس المايدى، ءوسىپ - ونبەيدى، قوزعالمايدى، جۇرمەيدى، ءوسىپ - ونبەيدى. ءولى تابيعاتقا قۇم، تاس، سۋعا بايلانىستى تاجىريبە جاساپ كورەيىك.
سەرگىتۋ ءساتى. ۆيدەو ارقىلى.
قۇمنىڭ ەرەجەسىن ەسكەرتۋ.
بالالار سەندەرگە ءبىر ايتا كەتەتىن جاعداي.
قۇمدى اۋىزعا سالۋعا بولمايدى.
شاشۋعا تاعى بولمايدى.
جەۋگە بولمايدى كەلىسەمىز بە؟

تاجىريبە: ەكى تارەلكىدە قۇرعاق جانە ىلعالدى تۇردە كورسەتۋ. الاقانمەن تيگىزىپ سەزۋ. ىدىستاعى قۇمدى ۇلعايتقىش اينەكپەن قاراۋ. ۇساق ءبىر - بىرىنە جابىسپايدى. ءتۇسى سارعىش، ىلعالدى ءتۇرى قوڭىر ءبىر - بىرىنە جابىسىپ تۇر. قولمەن قۇمدى سەبۋ، جەڭىل، جەل تۇرسا ۇشادى. ستاكانعا ۆورونكامەن سۋ قۇيۋ. ىدىستاعى قۇمعا، سۋ قۇيسا بالشىق ءتۇرى ارالاسپايدى. تاياقشامەن ارالاستىرۋ. تاسپەن پلاستماست سۋعا سالىپ ايىرماشىلىقتارىن اجىراتۋ. اۋىر زات. (بالالاردىڭ تاجىريبە جاساۋى)

3) ويىن - ويناۋ، «قۇم، تاس، سۋ. باسى «قۇم» دەگەندە ءار جەردە شاشىراڭقى بولىپ وتىرۋ. «تاس»دەگەندە ءوز قولىمەن ءمۇسىن جاساپ تۇرا قالۋ، «سۋ» دەگەندە تولقىن جاساپ قوزعالۋ». (بالالار قيمىلمەن كورسەتەدى)
تابيعات تۋرالى ماقال - ماتەلدەر:
تازا بولسا تابيعات
امان بولار ادامزات.
تۋعان جەردىڭ سۋى ءتاتتى
توپىراعى دا ىستىق (1 - 2 بالاعا ايتقىزۋ)
- مەن ءبىر داۋىس ەستىپ قالعان سياقتىمىن. توپقا تابيعات انا كىرەدى.
تابيعات پەن تىرشىلىك
كوك تۇتىنگە تۇنشىعىپ
اياق استى تاپتالىپ
جاتىر قانشا گۇل سولىپ
ەي ادامدار كۇنمەن گۇلدەن جارالعان
تابيعاتتى ايالاڭدار،
ماپەلەڭدەر بالالار!
سەندەردىڭ قامقورلىقتارىڭىزدى كورىپ ريزا بولىپ تۇرمىن. وتە اقىلدى بالالار ەكەنسىڭدەر. تابيعاتتى وتە جاقسى كورەسىڭدەر ەكەن. مەن سەندەرگە جانە قوناقتارعا سىيلىق اكەلدىم. ال ەندەشە مەن ءوز تابيعات الەمىنە ءارى قاراي ساپار شەگەيىن ساۋ بولىڭىزدار.
- بالالار، بۇگىنگى وقۋ - ءىس ارەكەتىمىزدە نەلەردى ۇيرەندىك؟
بالالار، ءبىز عىلىم ورتالىعىندا نەنى زەرتتەدىك؟
- ال، كوركەم ادەبيەت ورتالىعىندا قانداي ەرتەگىمەن تانىستىق؟
سەندەرگە وقۋ - ءىس ارەكەتسىز ۇنادى ما؟
بالالاردى ماداقتاۋ، وقۋ - ءىس ارەكەتتى اياقتاۋ
قول ۇستاسىپ تۇرايىق
شەڭبەردى ءبىز قۇرايىق،
كورىسكەنشە كۇن جاقسى
ساۋ - سالامات بولايىق.
ساۋ بولىڭىزدار
كۇتىلەتىن ناتيجە:
نەنى ءبىلۋى كەرەك: ءتىرى تابيعات قورەكتەنەدى، تىنىس الادى، ءوسىپ - ونەدى قوزعالادى، سويلەيدى، ەڭبەك ەتەدى.
نەنى يگەرەدى: تابيعات ەرەكشەلىكتەرىن ەستە ساقتاپ، اڭگىمەلەپ ايتۋدى
نەنى بىلەدى: تابيعاتتى ايالاپ، قورعاۋدى بىلەدى

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما