وندىق بولشەككە بولۋگە ەسەپتەر شىعارۋ
قىزىلوردا وبلىسى، شيەلى كەنتى،
№48 ءا. قوڭىراتبايەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
ماتەماتيكا - ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
ۋاشيەۆ مىرزاعالي
ماتەماتيكا 5 سىنىپ
وندىق بولشەككە بولۋگە ەسەپتەر شىعارۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: دەڭگەيلەپ وقىتۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ەسەپتەردى شىعارۋداعى لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ەستە ساقتاۋ جانە زەيىن قويۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. پراكتيكالىق داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ارقىلى وزىندىك ىزدەنىستەرىن قالىپتاستىرۋ. سىن تۇرعىسىنان سارالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ. ءبىر - بىرىنە دوستارىنا كومەك كورسەتىپ، توپ، ۇجىم بولىپ بىرلەسىپ، تاتۋ - ءتاتتى جۇمىس ىستەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساۋعا داعدىلاندىرۋ.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ؛
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
سىنىپ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ؛
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
№1146 ەسەپتى اۋىزشا تۇردە تەكسەرۋ
1) وندىق بولشەكتەردى قوسۋ ەرەجەسى
2) وندىق بولشەكتەردى كوبەيتۋ ەرەجەسى
3) وندىق بولشەكتى 10، 100، 1000، ت. س. س كوبەيتۋ ەرەجەسى.
4) وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا ءبولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
5) وندىق بولشەكتى 10، 100، 1000،... ءبولۋ ەرەجەسىن تۇجىرىمدا.
6) وندىق بولشەكتى وندىق بولشەككە ءبولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ
وندىق بولشەكتەردى ءبولۋ
↓
وندىق بولشەكتى وندىقبولشەككە
وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا
ناتۋرال ساندى وندىق بولشەككە
10، 100، 1000،...،
0، 1؛ 0، 01؛ 0، 001؛...،
وندىق بولشەكتەر الەمىنە ساياحات
وندىق بولشەكتەر ناتۋرال ساندارعا ۇقساس جانە ەسەپتەۋلەر جۇرگىزۋگە ىڭعايلى بولعاندىقتان، عىلىمداعى، وندىرىستەگى، كۇندەلىكتى ومىردەگى ەسەپتەۋلەردە ءجيى پايدالانىلادى. وندىق بولشەكتەرگە امالدار قولدانۋ تۋرالى العاش رەت ورتاازيالىق عالىم ءال - كاشي ءوزىنىڭ “اريفمەتيكا كىلتى” (1427ج) اتتى كىتابىندا جازدى. وندىق بولشەكتىڭ ءبۇتىن بولىگىن بولشەك بولىگىنەن ۇتىرمەن اجىراتۋدى شوتلانديا ماتەماتيگى دج. نەپەر (1550 - 1617) جانە نەمىس اسپان الەمىن زەرتتەۋشىسى ي. كەپلەر (1571 - 1630) ەنگىزگەن.
رەسەيدە ل. ماگنيسكيي 1703 ج باسىلىپ شىققان ءوزىنىڭ “اريفمەتيكا” وقۋلىعىندا وندىق بولشەكتەر تۋرالى باياندادى.
№48 ءا. قوڭىراتبايەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
ماتەماتيكا - ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى
ۋاشيەۆ مىرزاعالي
ماتەماتيكا 5 سىنىپ
وندىق بولشەككە بولۋگە ەسەپتەر شىعارۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: دەڭگەيلەپ وقىتۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ەسەپتەردى شىعارۋداعى لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ەستە ساقتاۋ جانە زەيىن قويۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ. پراكتيكالىق داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: دەڭگەيلىك تاپسىرمالاردى ورىنداۋ ارقىلى وزىندىك ىزدەنىستەرىن قالىپتاستىرۋ. سىن تۇرعىسىنان سارالاي بىلۋگە تاربيەلەۋ. ءبىر - بىرىنە دوستارىنا كومەك كورسەتىپ، توپ، ۇجىم بولىپ بىرلەسىپ، تاتۋ - ءتاتتى جۇمىس ىستەي بىلۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساۋعا داعدىلاندىرۋ.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ؛
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
سىنىپ تازالىعىنا كوڭىل ءبولۋ؛
وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
№1146 ەسەپتى اۋىزشا تۇردە تەكسەرۋ
1) وندىق بولشەكتەردى قوسۋ ەرەجەسى
2) وندىق بولشەكتەردى كوبەيتۋ ەرەجەسى
3) وندىق بولشەكتى 10، 100، 1000، ت. س. س كوبەيتۋ ەرەجەسى.
4) وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا ءبولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
5) وندىق بولشەكتى 10، 100، 1000،... ءبولۋ ەرەجەسىن تۇجىرىمدا.
6) وندىق بولشەكتى وندىق بولشەككە ءبولۋ ءۇشىن نە ىستەۋ
وندىق بولشەكتەردى ءبولۋ
↓
وندىق بولشەكتى وندىقبولشەككە
وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا
ناتۋرال ساندى وندىق بولشەككە
10، 100، 1000،...،
0، 1؛ 0، 01؛ 0، 001؛...،
وندىق بولشەكتەر الەمىنە ساياحات
وندىق بولشەكتەر ناتۋرال ساندارعا ۇقساس جانە ەسەپتەۋلەر جۇرگىزۋگە ىڭعايلى بولعاندىقتان، عىلىمداعى، وندىرىستەگى، كۇندەلىكتى ومىردەگى ەسەپتەۋلەردە ءجيى پايدالانىلادى. وندىق بولشەكتەرگە امالدار قولدانۋ تۋرالى العاش رەت ورتاازيالىق عالىم ءال - كاشي ءوزىنىڭ “اريفمەتيكا كىلتى” (1427ج) اتتى كىتابىندا جازدى. وندىق بولشەكتىڭ ءبۇتىن بولىگىن بولشەك بولىگىنەن ۇتىرمەن اجىراتۋدى شوتلانديا ماتەماتيگى دج. نەپەر (1550 - 1617) جانە نەمىس اسپان الەمىن زەرتتەۋشىسى ي. كەپلەر (1571 - 1630) ەنگىزگەن.
رەسەيدە ل. ماگنيسكيي 1703 ج باسىلىپ شىققان ءوزىنىڭ “اريفمەتيكا” وقۋلىعىندا وندىق بولشەكتەر تۋرالى باياندادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
