InfoHub Logo

قازالى اۋداندىق بالالار اۋەز مەكتەبى
فورتەپيانو ءبولىمىنىڭ وقىتۋشىسى
داريبايەۆا ايگۋل تالاسوۆنا

ساباقتىڭ تاقىرىبى: وقۋشىنى العاشقى ساباقتان ءوز بەتىنشە شىعارماشىلىقپەن جۇمىس جاساۋعا داعدىلاندىرۋ جولدارى

ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىنىڭ مۋزىكالىق شىعارمانى ءوز بەتىمەن ۇعىنۋعا، ونىڭ شىعارماشىلىق العىرلىعىن، شەبەرلىگىن قالىپتاستىرۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىنىڭ كوركەم ويىن تاربيەلەي وتىرىپ، سونىڭ نەگىزىندە اسپاپتا ورىنداۋشىلىق ونەرىن قالىپتاستىرۋ.
بىلىمدىلىك: وقۋشىنىڭ مۋزىكاعا، اسپاپقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن
سىڭىرۋگە، مۋزىكا ءتىلىنىڭ زاڭدىلىقتارىنا، ونى كوز الدىنا كەلتىرە بىلەتىن، مازمۇنىنا بويلاي الاتىن كورەگەندىك قالىپتاستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ مۋزىكالىق قابلەتىنە بولجام جاساۋعا داعدىلانۋىنا، مۋزىكالىق قابىلەتىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەستە ۇساتۋىنا، ىرعاق سەزىم كۇشىن، ۇعىمتالدىعىن، سالاۋاتىن، وي - ءورىسىنىڭ دامۋىن قالىپتاستىرۋ.
ءپان ارالاس ساباقتار: تەوريا، سولفەدجيو
كورنەكىلىكتەر: اسپاپ، سلايد.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، اسپاپتا ورىنداۋ

ساباقتىڭ جوسپارى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. وتكەن تاقىرىپتاردى قورىتىندىلاۋ
3. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
4. جاڭا ساباق
5. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
6. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
7. باعالاۋ

«ءوز بەتىمەن جۇمىس قاي سالادا دا بيىككە اپارار جول»
ن. ك. كرۋپسكايا

كىرىسپە
قانداي بولماسىن ۇستاز ءوز وقۋشىسىن ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋعا ۇيرەتەدى، ۇلاعاتتى، جان¬¬- جاقتى مۋزىكا مامانى ەتىپ دايىنداۋدى ماقسات ەتەدى. ءوز بەتىمەن جۇمىسقا وقۋشىنى العاشقى ساباقتان ۇيرەتكەن ءجون، سەبەبى نەگىزگى جۇمىس ۇيدە جاسالىنادى. كوپتەگەن جەتىستىكتەردىڭ كوزى وسى ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋىنىڭ ناتيجەسىنە بايلانىستى. وقۋشىنىڭ تۆورچەستۆولىق تابىسى، ونىڭ ءوسۋى جانە ءار ساباقتىڭ ناتيجەلىلىگى وسىدان.
سوندا وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە جۇمىسىنىڭ وزەگى نەدە؟ ەڭ الدىمەن ونىڭ ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىعىندا، العا ۇمتىلۋىندا، جاڭا تاپسىرما العىسى كەلگەن ۇمىتىندە، ونى جاقسىلاپ ورىنداۋعا، الدىنا ماقسات قويا بىلۋىندە.
مىنە مۇنىڭ بارلىعى وقۋشى ءوز بەتىمەن جۇمىسقا بەلگىلى تەرەڭ تانىمدى يگەرىلگەن بىلىمىمەن قامتىعاندا عانا ىسكە اسادى.
سونىمەن بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىز 3 بولىمنەن تۇرادى.

1 - ءبولىم: وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋى ءۇشىن الدىمەن وقۋشىنىڭ مۋزىكالىق - تەوريالىق ءبىلىمىنىڭ نەگىزدەرىن جاقسىلاپ مەڭگەرتۋ كەرەك. اسپاپتىڭ قۇرىلىسى مەن وعان ارنالعان نوتا گرافيكاسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ۇيرەتۋ، التەرناسيا بەلگىلەرىن، كىدىرىس بەلگىلەرىن تولىق مەڭگەرتۋ.

وتكەن تاقىرىپتاردى قايتالاۋ
وسى تاقىرىپتارعا بايلانىستى وقۋشىعا سۇراقتار قويىپ، ءبىلىمىن تەكسەرەمىن.
2 - ءبولىم: ورىنداۋشىلىق قيمىل - ارەكەتتەر تاسىلدەرىنىڭ نەگىزدەرىن يگەرتۋ: وقۋشىنىڭ دۇرىس وتىرۋى، قولدىڭ، ساۋساقتاردىڭ دۇرىس ورنالاسۋى.
قولدىڭ قويىلىمى دەگەنىمىز – مۋزىكالىق اسپاپتا ويناپ، ۇيرەنۋ بارىسىندا وقۋشىنىڭ قولدارى مەن ساۋساقتارىنىڭ دۇرىس ورنالاسۋىن قالىپتاستىرۋ. قولدىڭ بىلەك پەن بىلەزىك بۋىنى ساۋساقتاردىڭ قيمىل قوزعالىستارىنا ساي يكەمدەلىپ وتىرادى. وقۋشى العاش كلاۆيشتەردى باسۋ ارقىلى جاقسى، نازدى دىبىس شىعارۋ ءۇشىن بولماشى بولسا دا كۇش جۇمسايدى، سول سەبەپتەن ساباق سايىن وقۋشىنىڭ قول بۇلشىقەتتەرىنىڭ بوس بولۋىن قاداعالاپ وتىرامىن، قولدارى تەز شارشاپ قالماس ءۇشىن جاتتىعۋلار ويناتامىن.
گامما (دو ماجور) – س - dur، ارپەدجيو، اككورد حروماتيكالىق گامما (دىبىستاردىڭ بىركەلكى شىعۋىن قاداعالايمىن).
ءوز بەتىمەن جۇمىستا ءۇي تاپسىرماسى دا وقۋشىنىڭ جەكە باسىنىڭ مۋزىكالىق ەڭبەكقورلىق قاسيەتتەرىنە بايلانىستى. وقۋشىلاردىڭ تالداۋ ارقىلى ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ جانە ءبىلىمىنىڭ كوكەيگە قونىمدىلىعىن تاربيەلەۋ ءۇشىن مىناداي جۇمىس تۇرلەرىنە سۇيەنەمىن.

1. ءۇي جۇمىسىن ورىنداعانى جونىندە وقۋشىنىڭ اۋىزشا ەسەبى. ءۇي جۇمىسىنداعى كەزدەسكەن قيىندىقتاردى جويۋ ءۇشىن قولدانىلعان ءادىس - تاسىلدەر.
2. وقۋشىنىڭ ءوزى ورىنداعان شىعارماعا تالداۋ جاساۋى، جىبەرىلگەن قاتەلىكتەرىن تاۋىپ، ءوز جۇمىسىنا باعا بەرۋى.
ءۇي تاپسىرماسى:
1. نيكولايەۆ «ەتيۋد»
2. فيليپپ «كولىبەلنايا»
3. ل. درۋشكيەۆيچ «يز بابۋشكينىح ۆوسپومينانيي»
4. ءوڭد. بەركوۆيچ ۆارياسيي «ۆو سادۋ لي ۆ وگورودە»
وقۋشىنىڭ ءۇي جۇمىسىن تەكسەرىپ بولعان سوڭ، دۇرىس ەمەس جەرىن كورسەتىپ، سونىمەن جۇمىس جاساۋىنا، ءوزىن - ءوزى تىڭداي بىلۋىنە، ءاربىر دىبىستىڭ بولۋىنا ۇيرەتەمىن.

3 - ءبولىم: جاڭا ساباق ۋكر. ح. ءا. «وي لوپنۋل وبرۋچ، ۆوزلە بوچوچكي»
وقىتۋشىنىڭ قاداعالاۋىمەن سىنىپتا وتكەن جاڭا تاپسىرماعا اسپاپتا ويناۋ ارقىلى، وقۋشىنىڭ ءوز بەتىنشە تالداۋ جۇرگىزۋى.
شىعارماعا تالداۋ.
1) مۋزىكالىق تەوريالىق تالداۋ – اۆتورى، شىعارمانىڭ فورماسى، ولشەمى، اۋەندىك قۇرىلىمى، ىرعاقتىڭ ەرەكشەلىگى، سويلەمدەر، ءبىر ءتۇرلى نەمەسە قايتالاناتىن بولىكتەر.
2) شىعارماعا تەحنيكالىق تالداۋ – سول قول مەن وڭ قولدىڭ اتقاراتىن ءرولى، دىبىستالۋ مازمۇنى (legato، staccato، non legato).
3) ۇستازدىق تالداۋ – نەگىزگى مۋزىكالىق شەبەرلىك جانە ورىنداۋشىلىق تۇرعىسىنداعى ماقساتتار، ونى ىسكە اسىرۋ جولدارى.
وقۋشى شىعارمانى ورىنداۋدا ءوز بەتىمەن نوتانى وقىپ، شىعارمانىڭ كولەمىنە، ونداعى التەراسيا بەلگىلەرىنە، دىبىس ۇزاقتىعىنا كوڭىل اۋدارتامىن.
سودان سوڭ شىعارمانى بولىمدەرگە ءبولىپ تالداۋ جۇمىسىن جۇرگىزەمىن. مۋزىكالىق اۋەندى جەكە - جەكە تالداپ، سوڭىنا ءبارىن ءبىر سويلەمگە بىرىكتىرۋ جۇمىسىن جۇرگىزەمىن.
وقۋشىنىڭ ىنتا جىگەرىن ارتتىرۋ ءۇشىن شىعارمانى ءوزىم ويناپ كورسەتەمىن.

ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
شاكىرت كۇندەلىگىنە بەرىلگەن تاپسىرمانىڭ قىسقاشا مازمۇنى، شىعارمادا كەزدەسەتىن تەحنيكالىق قيىن جەرلەرىن يگەرۋ ءۇشىن بەرىلەتىن جاتتىعۋلار، وقىتۋشى ايتىپ تۇسىندىرگەن مۋزىكانىڭ قىسقاشا مازمۇنى مەن ونىڭ ورىندالۋ ەكپىنى بولمىسى جازىلادى. كۇندەلىككە جازىلعان تاپسىرما وقۋشىنىڭ ۇيدە دايىندالۋى ءۇشىن، ساباقتا ايتىلعان ۇستاز ءسوزىن ەسكە ساقتاۋى ءۇشىن ۇلكەن كومەگىن تيگىزەدى. سوندىقتان ۇستاز شاكىرتىنىڭ كۇندەلىگىن ساباق سايىن تەكسەرىپ تۇرۋعا مىندەتتى.

ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
وقۋشىنىڭ تىڭعىلىقتى ءوز بەتىمەن جۇمىسى ۇستازدىڭ ۋاقىتىن ۇنەمدەۋگە كومەكتەسەدى. وقۋشىنىڭ جاقسى ورىندالعان ءۇي تاپسىرماسى ۇستازدى سانسىز قاتەلەردەن تۇزەۋدەن، جۇيكە شارشاۋىنان بوساتادى. ارينە بۇل ءۇشىن ەكى جاقتى كۇندەلىكتى ەڭبەك كەرەك. ولاي بولماعان كەزدە كۇندە ساباقتان ساباققا ەسكە ءتۇسىرۋ، قاتە تۇزەۋگە، زايا كەتكەن ۋاقىت، ناشار وقۋشى، دەل-سال ۇستاز دەگەن ۇعىمعا اكەلەدى.
باعالاۋ.