وتباسى - ءومىر اياسى
وتباسى - ءومىر اياسى
ماقساتى: وتباسى ۇعىمىنىڭ قىر – سىرىنا تەرەڭ بويلاي وتىرىپ اتا انالار مەن بالالار اراسىنداعى سەنىمدى نىعايتۋ. وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرى مەن ءسوز سويلەۋ شەبەرلىكتەرىن دامىتۋ. وتباسىنداعى ۇلگى تۇتار اتا – انا تاربيەسى ادەپتىلىك، ىزەتتىلىك، سىيلاستىق پەن تاتۋلىققا، كىشىپەيىلدىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: تىرەك سىزبالار، ناقىل سوزدەر.
بارىسى:
- سالەمەتسىزدەر مە، بالالار، اتا - انالار، ۇستازدار! بۇگىنگى ءىس – شارامىزدىڭ اتى «وتباسى – ءومىر وزەگى» دەپ اتالادى. بالالار ءىس – شارامىزدى باستار الدىندا سەندەردىڭ كوڭىل كۇيلەرىڭدى بىلگىم كەلىپ تۇر. ەندەشە نازارلارىڭدى تاقتاعا اۋدارىڭدار. بالالار سەندەر نەنىڭ سۋرەتىن كورىپ وتىرسىڭدار؟
- سۋرەتتە 3 كوڭىل كۇي بەينەلەنگەن كۇننىڭ سۋرەتىن كورىپ تۇرمىز.
الدارىڭا تاراتىلعان قاعازدارعا قازىرگى كوڭىل كۇيلەرىڭدى سالىڭدار.
- وتە جاقسى، وسى كوڭىل كۇيمەن ءىس - شارامىزدى باستايمىز.
بالانىڭ باس ۇستازى – اتا - انا. ۇلتىمىزدا «ۇيادا نە كورسە ۇشقاندا سونى ىلەرسىڭ» دەگەن ءسوز بار. اتا – انا – وتباسىنىڭ نەگىزگى تىرەگى، باستاپقى دانەكەرى.
بالا اكەدەن اقىل، انادان مەيىرىم الادى.
بالالار، سەندەر انا دەگەن ءسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
كوككە ورمەلەپ كوڭىلىڭ
نۇرعا تولسىن ءومىرىڭ
باقىتتى بول، جان اكە،
ۇزاق بولسىن عۇمىرىڭ
جاقسى اتا – انا وتباسىنا بەرەكە اكەلىپ، وتباسىن باقىتقا بولەيدى. وسىنداي جاقسى وتباسىنان شىققان بالالاردىڭ بويىندا قانداي قاسيەتتەر بولۋ كەرەك؟ اتا - انالار ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى.
بالانىڭ جانىڭ ۇعا بىلەتىن،
بالانىڭ جان سارايىنا بويلاي الاتىن،
سەزىمتال دا سۇڭعىلا جان – اتا – انا!
ەندەشە وتباسى جايلى تاقپاقتارىمىزدى ايتايىق.
1 - وقۋشى:
انالاردى قۇرمەتتەيمىز، ەلەيمىز،
اسپانداعى اي مەن كۇنگە تەڭەيمىز.
و، انالار، سىزدەردى ۇلگى تۇتىپ،
باقىت پەنەن دەنساۋلىقتى تىلەيمىز.
2 - وقۋشى:
اتا – انام – باقىتىمسىڭ، بارىمسىڭ،
تىرەگىمسىڭ، سۇيەنىشىم، باعىمسىڭ،
جالعاسىنداي اتا - انانىڭ بالالار
جاقسى اتىمەن بار الەمگە تاڭىلسىن.
3 - وقۋشى:
باقىتتى وتباسى كەلەشەك كەپىلى،
تاربيە – بۇل جۇمباق شەشىمى.
ۇيرەتۋ، ۇلگى ەتۋ، ونەگە كورسەتۋ -
ءارقاشان ۇلكەننىڭ مىندەتى.
4 - وقۋشى:
ارمانىم ەلدىڭ اڭساعان.
اكەلسەم باقىت مەن ساعان.
ۇرپاعىڭ بولىپ جالعادىم،
قۋانشى، اكە، سەن ماعان.
5 - وقۋشى:
جۇرەگى قازاعىمنىڭ بۇلكىلدەگەن،
ونەرلى ەكەندىگىن كىم بىلمەگەن؟
قاراساڭ قارا شاناق دومبىراسى
حالىقتىڭ كەۋدەسىندەي كۇمبىرلەگەن.
سيتۋاسيالىق سۇراقتار:
وقۋشىلارعا:
وتباسىندا كەزدەسەتىن بالانىڭ جاعىمسىز قىلىعى. ارمان ەسىمدى وقۋشىنىڭ اناسىنا جولداعان حاتىن وقىپ بەرەيىن. قانە، مۇقيات تىڭداپ وتىرىڭدار.
حات.
اناسىنىڭ تاپسىرعان ءۇي جۇمىسىن ورىنداعىسى كەلمەگەن ارمان ءبىر كۇنى اناسىنا حات جولداپتى.
«اپا، ماعان ءۇي جۇمىسىن ىستەتكەنىڭىز ءۇشىن تومەندەگىدەي قارىزدارىڭىز بار. نانعا بارام: 100 تەڭگە، بولمەنى جيناستىرام 50 تەڭگە، قوقىس توكتىم: 40 تەڭگە، كىر كيىمدەردى كىر جۋعىش ماشيناعا سالدىم: 50 تەڭگە، كومپيۋتەردە وينامادىم 100 تەڭگە. بارلىعى 340 تەڭگە قارىزىڭىز بار. ۋاقىتىندا تولەمەسەڭىز ۇستەمە قوسىپ قوياتىنىمدى ايتىپ قويايىن»
- قانە وقۋشىلار، ارماننىڭ بۇل جازعان حاتى دۇرىس پا؟
ارماننىڭ بۇل حاتىنا قانداي جاۋاپ قايتارار ەدىڭدەر؟
بالالاردىڭ پىكىرى.
اتا – انالارعا:
1.«ۋرا، ماما، مەن بەس الدىم!» - دەپ ءبىرىنشى سىنىپتىڭ وقۋشىسى ءوزىنىڭ قۋانىشىن جاسىرا الماي ۇيگە جۇگىرە باسىپ كىردى. ءبىراق جىلدار وتە كەلە مۇنداي قۋانىشتى سوزدەر سيرەي باستادى. نەلىكتەن؟
2. قىزى مەكتەپتەن كەلىپ اناسىنا: «سىزگە ماڭىزدى ءبىر نارسە ايتقىم كەلەدى» - دەسە، اناسى: «سەنسىز دە باسىم اۋرىپ تۇر، مازامدى الما» - دەپتى. ءسىز قالاي جاۋاپ بەرەر ەدىڭىز؟
حالقىمىز «ءسوزدىڭ كوركى ماقال» دەپ بەكەر ايتپاعان.
ەندى كەزەكتى ماقال ماتەلدەرگە بەرەيىك.
اكە كورگەن وق جونار، شەشە كورگەن تون پىشەر.
اكە - اسقار تاۋ.
انانىڭ كوڭىلى بالادا.
بالانىڭ كوڭىلى دالادا.
جاقسىدان ۇيرەن، جاماننان جيرەن.
انا ءسۇتىن اقتاماعاندى،
ەشكىم ماقتامايدى.
«مەنىڭ وتباسىم»
ءاربىر اتا - اناعا ءوز وتباسىن گۇلدىڭ بەينەسىندە سالۋ ۇسىنىلادى جانە سۋرەتتەردى سويلەتۋ كەرەك
شاتتىق شەڭبەرى «مەيىرىمدى جۇرەك»
بالالار بارلىعىمىز شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرايىق. ءبىر بىرىمىزگە جاقسى تىلەكتەر ايتامىز.
مەيىرىمدى بول، اسپانىمىز اشىق بولسىن، جۇزىڭنەن كۇلكى كەتپەسىن، يناباتتى بول، ءتارتىپتى بول.
ونەگەلى وتباسىندا قانداي قاسيەتتەر بولۋ كەرەك؟
دوستىق، باقىت، قۋانىش، دەنساۋلىق قاجىماس قايرات ت. ب
وسىمەن بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدى اياقتايمىز. نازار قويىپ تىڭداعاندارىڭىزعا كوپ راحمەت!
پاۆلودار وبلىسى،
باياناۋىل اۋدانى، ءۇشقۇلىن مەكتەبى
شوكينا زارۋ راحىمجانوۆنا
ماقساتى: وتباسى ۇعىمىنىڭ قىر – سىرىنا تەرەڭ بويلاي وتىرىپ اتا انالار مەن بالالار اراسىنداعى سەنىمدى نىعايتۋ. وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرى مەن ءسوز سويلەۋ شەبەرلىكتەرىن دامىتۋ. وتباسىنداعى ۇلگى تۇتار اتا – انا تاربيەسى ادەپتىلىك، ىزەتتىلىك، سىيلاستىق پەن تاتۋلىققا، كىشىپەيىلدىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: تىرەك سىزبالار، ناقىل سوزدەر.
بارىسى:
- سالەمەتسىزدەر مە، بالالار، اتا - انالار، ۇستازدار! بۇگىنگى ءىس – شارامىزدىڭ اتى «وتباسى – ءومىر وزەگى» دەپ اتالادى. بالالار ءىس – شارامىزدى باستار الدىندا سەندەردىڭ كوڭىل كۇيلەرىڭدى بىلگىم كەلىپ تۇر. ەندەشە نازارلارىڭدى تاقتاعا اۋدارىڭدار. بالالار سەندەر نەنىڭ سۋرەتىن كورىپ وتىرسىڭدار؟
- سۋرەتتە 3 كوڭىل كۇي بەينەلەنگەن كۇننىڭ سۋرەتىن كورىپ تۇرمىز.
الدارىڭا تاراتىلعان قاعازدارعا قازىرگى كوڭىل كۇيلەرىڭدى سالىڭدار.
- وتە جاقسى، وسى كوڭىل كۇيمەن ءىس - شارامىزدى باستايمىز.
بالانىڭ باس ۇستازى – اتا - انا. ۇلتىمىزدا «ۇيادا نە كورسە ۇشقاندا سونى ىلەرسىڭ» دەگەن ءسوز بار. اتا – انا – وتباسىنىڭ نەگىزگى تىرەگى، باستاپقى دانەكەرى.
بالا اكەدەن اقىل، انادان مەيىرىم الادى.
بالالار، سەندەر انا دەگەن ءسوزدىڭ ماعىناسىن قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
كوككە ورمەلەپ كوڭىلىڭ
نۇرعا تولسىن ءومىرىڭ
باقىتتى بول، جان اكە،
ۇزاق بولسىن عۇمىرىڭ
جاقسى اتا – انا وتباسىنا بەرەكە اكەلىپ، وتباسىن باقىتقا بولەيدى. وسىنداي جاقسى وتباسىنان شىققان بالالاردىڭ بويىندا قانداي قاسيەتتەر بولۋ كەرەك؟ اتا - انالار ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى.
بالانىڭ جانىڭ ۇعا بىلەتىن،
بالانىڭ جان سارايىنا بويلاي الاتىن،
سەزىمتال دا سۇڭعىلا جان – اتا – انا!
ەندەشە وتباسى جايلى تاقپاقتارىمىزدى ايتايىق.
1 - وقۋشى:
انالاردى قۇرمەتتەيمىز، ەلەيمىز،
اسپانداعى اي مەن كۇنگە تەڭەيمىز.
و، انالار، سىزدەردى ۇلگى تۇتىپ،
باقىت پەنەن دەنساۋلىقتى تىلەيمىز.
2 - وقۋشى:
اتا – انام – باقىتىمسىڭ، بارىمسىڭ،
تىرەگىمسىڭ، سۇيەنىشىم، باعىمسىڭ،
جالعاسىنداي اتا - انانىڭ بالالار
جاقسى اتىمەن بار الەمگە تاڭىلسىن.
3 - وقۋشى:
باقىتتى وتباسى كەلەشەك كەپىلى،
تاربيە – بۇل جۇمباق شەشىمى.
ۇيرەتۋ، ۇلگى ەتۋ، ونەگە كورسەتۋ -
ءارقاشان ۇلكەننىڭ مىندەتى.
4 - وقۋشى:
ارمانىم ەلدىڭ اڭساعان.
اكەلسەم باقىت مەن ساعان.
ۇرپاعىڭ بولىپ جالعادىم،
قۋانشى، اكە، سەن ماعان.
5 - وقۋشى:
جۇرەگى قازاعىمنىڭ بۇلكىلدەگەن،
ونەرلى ەكەندىگىن كىم بىلمەگەن؟
قاراساڭ قارا شاناق دومبىراسى
حالىقتىڭ كەۋدەسىندەي كۇمبىرلەگەن.
سيتۋاسيالىق سۇراقتار:
وقۋشىلارعا:
وتباسىندا كەزدەسەتىن بالانىڭ جاعىمسىز قىلىعى. ارمان ەسىمدى وقۋشىنىڭ اناسىنا جولداعان حاتىن وقىپ بەرەيىن. قانە، مۇقيات تىڭداپ وتىرىڭدار.
حات.
اناسىنىڭ تاپسىرعان ءۇي جۇمىسىن ورىنداعىسى كەلمەگەن ارمان ءبىر كۇنى اناسىنا حات جولداپتى.
«اپا، ماعان ءۇي جۇمىسىن ىستەتكەنىڭىز ءۇشىن تومەندەگىدەي قارىزدارىڭىز بار. نانعا بارام: 100 تەڭگە، بولمەنى جيناستىرام 50 تەڭگە، قوقىس توكتىم: 40 تەڭگە، كىر كيىمدەردى كىر جۋعىش ماشيناعا سالدىم: 50 تەڭگە، كومپيۋتەردە وينامادىم 100 تەڭگە. بارلىعى 340 تەڭگە قارىزىڭىز بار. ۋاقىتىندا تولەمەسەڭىز ۇستەمە قوسىپ قوياتىنىمدى ايتىپ قويايىن»
- قانە وقۋشىلار، ارماننىڭ بۇل جازعان حاتى دۇرىس پا؟
ارماننىڭ بۇل حاتىنا قانداي جاۋاپ قايتارار ەدىڭدەر؟
بالالاردىڭ پىكىرى.
اتا – انالارعا:
1.«ۋرا، ماما، مەن بەس الدىم!» - دەپ ءبىرىنشى سىنىپتىڭ وقۋشىسى ءوزىنىڭ قۋانىشىن جاسىرا الماي ۇيگە جۇگىرە باسىپ كىردى. ءبىراق جىلدار وتە كەلە مۇنداي قۋانىشتى سوزدەر سيرەي باستادى. نەلىكتەن؟
2. قىزى مەكتەپتەن كەلىپ اناسىنا: «سىزگە ماڭىزدى ءبىر نارسە ايتقىم كەلەدى» - دەسە، اناسى: «سەنسىز دە باسىم اۋرىپ تۇر، مازامدى الما» - دەپتى. ءسىز قالاي جاۋاپ بەرەر ەدىڭىز؟
حالقىمىز «ءسوزدىڭ كوركى ماقال» دەپ بەكەر ايتپاعان.
ەندى كەزەكتى ماقال ماتەلدەرگە بەرەيىك.
اكە كورگەن وق جونار، شەشە كورگەن تون پىشەر.
اكە - اسقار تاۋ.
انانىڭ كوڭىلى بالادا.
بالانىڭ كوڭىلى دالادا.
جاقسىدان ۇيرەن، جاماننان جيرەن.
انا ءسۇتىن اقتاماعاندى،
ەشكىم ماقتامايدى.
«مەنىڭ وتباسىم»
ءاربىر اتا - اناعا ءوز وتباسىن گۇلدىڭ بەينەسىندە سالۋ ۇسىنىلادى جانە سۋرەتتەردى سويلەتۋ كەرەك
شاتتىق شەڭبەرى «مەيىرىمدى جۇرەك»
بالالار بارلىعىمىز شاتتىق شەڭبەرىنە تۇرايىق. ءبىر بىرىمىزگە جاقسى تىلەكتەر ايتامىز.
مەيىرىمدى بول، اسپانىمىز اشىق بولسىن، جۇزىڭنەن كۇلكى كەتپەسىن، يناباتتى بول، ءتارتىپتى بول.
ونەگەلى وتباسىندا قانداي قاسيەتتەر بولۋ كەرەك؟
دوستىق، باقىت، قۋانىش، دەنساۋلىق قاجىماس قايرات ت. ب
وسىمەن بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىزدى اياقتايمىز. نازار قويىپ تىڭداعاندارىڭىزعا كوپ راحمەت!
پاۆلودار وبلىسى،
باياناۋىل اۋدانى، ءۇشقۇلىن مەكتەبى
شوكينا زارۋ راحىمجانوۆنا
You Might Also Like
-
وسى ساباقتا قول جەتكىزىلەتىن وقۋ ماقساتتارى (وقۋ باعدارلاماسىنا سىلتەمە)
