InfoHub Logo

تاقىرىبى: «پيراميدا بەتىنىڭ اۋدانى»
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
بىلىمدىلىك: «پيراميدا بەتىنىڭ اۋدانى» ۇعىمىمەن، ونىڭ نەگىزگى فورمۋلالارىمەن تانىستىرۋ.
دامىتۋشىلىق: كەڭىستىكتە، ابستراكتىلى ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، تەورياسى ءىس جۇزىندە قولدانا ءبىلۋ.
تاربيەلىك: ۇقىپتىلىققا، تياناقتىلىققا تاربيەلەۋ

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: 1. وقۋشىلار نازارىن ساباققا اۋدارۋ. 2 ساباققا
قاتىسپاي وتىرعان وقۋشىلاردى انىقتاۋ. 3 سىنىپتىڭ گيگيەنالىق تازالىعىن باقىلاۋ. وقۋشىلاردىڭ وقۋ قۇرالدارىن تۇگەندەۋ.

ءىى ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
1. كوپجاقتى دەپ نەنى ايتامىز؟
2. كوپجاقتى ەلەمەنتتەرىن اتاپ شىق.
3. كوپجاقتاردىڭ قانداي تۇرلەرى بولادى؟
4. پريزما دەپ نەنى ايتامىز؟
5. تىك پريزما قانداي بولادى؟
6. پيراميدا دەپ قانداي كوپجاقتى ايتامىز؟
7. قيىق پيراميدا دەپ قانداي دەنەنى ايتامىز؟

ءىىى.« پيراميدا بەتىنىڭ اۋدانى» ۇعىمىمەن تانىستىرۋ
پيراميدا اۋدانى: پيراميدانىڭ تولىق بەتىنىڭ اۋدانى دەپ ونىڭ تابانى مەن ءبۇيىر بەتىنىڭ اۋداندارىمەن قوسىندىسىن دەيدى
S پيراميد ا = S تابان. + S ب ءۇيىر بەت.
دۇرىس پيراميدانىڭ اۋدانى S ءبۇيىر. = 1/2 P * ك

ءىV. ەسەپ شىعارۋ
پيراميدا تابانى – كۆادرات، ونىڭ بيىكتىگى تابىنىڭ دياگونالدارىنىڭ قيىلىسۋىنا تۇسەدى. ەگەر تابان قابىرعاسى 20 دم، ال ءبۇيىر قىرى 21 دم بولسا، پيراميدانىڭ ءبۇيىر بەتىنىڭ اۋدانىڭ تابىڭىز.
بەرىلگەنى: اۆسد – كۆادرات،
اۆ = 20دم، اە =21دم.
تابۋ كەرەك: S ب ءۇيىر بەت.
№1تاباڭ قابىرعالارى 10 سم جانە 2 سم، بيىكتىگى 3 سم – گە تەڭ دۇرىس قيىق پيراميدانىڭ ءبۇيىر بەتى مەن تولىق بەتىنىڭ اۋدانىن تابىڭدار.

بەرىلگەنى: SABCD - دۇرىس ءتورتبۇرىشتى پيراميدا
اۆ=10 سم ا1 B1= 2سم h =3سم
تابۋ كەرەك: Sبب، Sتب
S=S1+S2+ Sبب؛ Sبب=

Sبب= سم2
Sتب=100+4+120=224 سم2
جاۋابى: 120 سم2 جانە 224 سم2

№2 ەسەپ. دۇرىس ءۇشبۇرىشتى پيراميدانىڭ ءبۇيىر بەتىنىڭ اۋدانى 96 سم2 - قا تەڭ، ال تولىق بەتىنىڭ اۋدانى 112 سم2. پيراميدانىڭ تابانىنىڭ قابىرعالارى مەن بيىكتىگىن تابىڭدار.

بەرىلگەنى: دۇرىس پيراميدا
Sبب =96 سم2
Sتب=112 سم2
تابۋ كەرەك: اۆ، SO
Sبب =Pl/2 Sتب= Sبب + Sتa

Sتa = Sتب - Sبب = 112 سم2 - 96 سم2=16 سم2

Sتا=؛ 16 =؛ a=AB=8.
وK= =. SK=l= = =8
SOK →SO = 13، 7
جاۋابى: 8سم، 13، 7سم

№3. ءتورتبۇرىشتى دۇرىس قيىق پيراميدانىڭ تاباندارىنىڭ قابىرعالارى 4 سم جانە 6 سم تەڭ. ەگەر ءبۇيىر قىرى ۇلكەن تابانىمەن 450 بۇرىش جاسايتىن بولسا، دياگونالدىق قيمانىڭ اۋدانىن تابىڭىز.
ا) 12 سم2 ۆ) 10 سم2 س) 20 سم2 د) 95 سم2 ە) 13 سم2

بەرىلگەنى: قيىق پيراميدا
A1B1=4
AB=6
تابۋ كەرەك: Sق
Sق =
AC= =4
A1C1= =6
AK=
B1K= *tg450= *1=
Sق =

ءوزىڭدى تەكسەر:
سويلەمدەردى جالعاستىرىڭدار:
1. پيراميدانىڭ بيىكتىگى دەپ …
2. پيراميدانىڭ اپوفەماسى …
3. پيراميدانىڭ تولىق اۋدانى دەپ …
4. دۇرىس پيراميدانىڭ ءبۇيىر بەتىنىڭ اۋدانى …

V. ءۇي تاپسىرما: №
Vءى. وقۋشى ءبىلىمىن باعالاۋ

شقو، تارباعاتاي اۋدانى، جاڭااۋىل اۋىلى.
«ق. اقىنوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبى» كمم – ءنىڭ
ماتەماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى نۋرسەيتوۆا ا. ك.