InfoHub Logo

جازعى ۋاقىت ەدى. كەشكى مەزگىل. قاراڭعىلىق ەندى تۇسە باستاعان شاق. اپاسى مەن كوكەسى اۋىزعى بولمەدە شاي ءىشىپ وتىرعان. جاندارىندا ءالى مەكتەپكە بارا قويماعان بۇل وتىردى. ءبىر كەزدە اۋىزعى بولمەنىڭ جەلمەن تولقىپ، تەربەلىپ تۇرعان جاپقىشىن سەرپىپ تاستاپ ۇيگە ءبىر جۇمالانعان كەمپىردىڭ كىرىپ كەلگەنى. كەمپىردىڭ باسىندا وڭىرىنە ءتۇسىرىپ تارتىپ العان شاشاقتى جاۋلىق، ۇستىندە جەڭسىز كامزول، كامزولدىڭ سىرتىنان بەلىن قاباتتاي بۋىنىپ العان، قولىندا تالدان جونىپ جاسالعان ۇزىن اق تاياعى بار. كەمپىردى كورىپ اپاسى مەن كوكەسى قۇراق ۇشتى:

- كەل! كەل، اپا! شايعا كەل! جوعارى شىق!

كەمپىر اپاسىنان جوعارى ءوتىپ بارىپ، كوكەسىنەن تومەن وتىردى. بۇل كەلىپ وتىرعان كوكەسىنىڭ قاراماعىندا بايلانىس ءبولىمىنىڭ مەحانيگى بولىپ ىستەيتىن كىسىنىڭ شەشەسى ەدى. اپاسى كەمپىرگە شاي قۇيدى. كەمپىر سالعان جەردەن كوكەسىنە قاراپ وتىرىپ، اڭگىمەسىن باستادى.

- قولعانات، ماعان پەنسيامدى بەر! ماعان اقشا كەرەگىپ تۇر! - دەدى.

كوكەسى بۇل كىسىنىڭ زەينەتاقىسىنىڭ قاعازى ءالى كەلە قويماعاندىعىن، سوندىقتان زەينەتاقىسىن بەرە المايتىندىعىن ايتتى. ءبىراق كەمپىر وعان توقتامادى. "جوق، بەر، قولعانات! سەنىڭ قولىڭنان كەلەدى. بەرەمىن دەسەڭ، بەرىپ جىبەرە الاسىڭ"، - دەپ قويمادى. اپاسى دا ءتۇسىندىرىپ كورمەك بولىپ ەدى. كەمپىر تۇسىنەر بولمادى. تەك "بەر، بەر! ماعان اقشا كەرەك! پەنسيامدى بەر!" دەي بەردى.

كوكەسىنىڭ، جالپى، مىنەزىنىڭ قاتاڭدىعى دا بار كىسى بولعانىمەن، كەيدە ۇيدە داستارقاننىڭ باسىندا وتىرعاندا، بالالارمەن دە قالجىڭداسىپ، وتىرا بەرەتىن دە ءبىر مىنەزى بار ەدى. ال ەندى كەيدە وتباسىلىق شەشىلۋگە ءتيىستى ماسەلەلەر ايتىلىپ قالسا، ونداي ماسەلەلەر، ادەتتە، داستارقاننىڭ ۇستىندە، ءتورت كوزى تۇگەل جينالىپ وتىرعاندا كوكەسىنە قاراتىپ ايتىلادى عوي، سوندا كوكەسى بۇل ماسەلەنى قالاي شەشسەك ەكەن دەگەندەي، داستارقاننىڭ بەتىنە قاراپ ويلانىپ وتىرىپ تا قالاتىن مىنەزى بار. كوكەسى ءدال ءقازىر دە سول قالپىمەن ويلانىپ وتىرىپ قالعان ەدى. كەنەت سويلەپ وتىرعان كەمپىردىڭ حا-حا-حا-حا دەپ، ەركەكتىڭ داۋسىمەن قارقىلداپ تۇرىپ كۇلىپ جىبەرگەنى. كۇلكىنىڭ تىم وقىس شىققانى سونشالىق، كوكەسى كەمپىرگە جالت قارادى. اپاسى دا جالت قارادى. قاراما-قارسى وتىرعان بۇل دا كەمپىرگە تەسىرەيە قاراپ قالىپتى. كەنەت كەمپىر شىمقاي تارتقان باسىنداعى جاۋلىعىن يىعىنا ءتۇسىرىپ جىبەرگەندە، بۇل ەشقانداي دا كەمپىر ەمەس، باستىعىمەن قالجىڭداسىپ وتىرعان سول كەمپىردىڭ ۇلى، مەحانيكتىڭ ءوزى بولىپ شىقتى.

مىنانى كورگەندە كوكەسى نە كۇلەرىن، نە اشۋلانارىن بىلمەي وتىرىپ قالدى. مەحانيك بولسا، ىشەك-سىلەسى قاتىپ كۇلىپ جاتىر.

- قاتىردىم، ءاي، قولەكە! وسى جولى قاتىردىم ەمەس پە؟! سەنىڭ ويلانىپ وتىرىپ قالعانىڭدى كورگەندە بار عوي، شىداي الماي، ەرىكسىز كۇلىپ جىبەردىم، - دەيدى.

ەندى كوكەسى دە كۇلدى. اپاسى دا كۇلدى:

- سەن بە ەدىڭ؟! باعانادان بەرى ساعان اپالاپ وتىرمىن-اۋ!

سويتسە، بۇل كىسى كەشكى شايىن ءىشىپ بولىسىمەن، ۇيدەگى ەلەكترمەن جۇمىس ىستەيتىن ءبىر قۇرىلعىنى جوندەمەك بولىپ، قۇرالدارىن ىزدەپ ىشكى بولمەگە كىرەدى. ءدال سول كەزدە كەرەۋەت ۇستىندە تۇرعان اپاسىنىڭ كيىمدەرىنە كوزى تۇسەدى. ءسىرا، اپاسى بۇل كيىمدەردى قۇدايىعا، توي-تومالاققا عانا كيىپ باراتىن بولسا كەرەك. الگى كىسى وسى كيىمدەردى ەندى اپاسىنشا كيىپ الىپ، جۇبايىن كۇلدىرىپ كورمەك بولادى. سويتەدى دە، كيىمدەردى كيىپ، قولىنا اپاسىنىڭ اق تاياعىن ۇستاپ، بۇكىرەيگەن قالپى تۇرا قالىپ، بولمەگە جولداسىن شاقىرادى. بولمەگە كىرگەن ايەلى كۇيەۋىن كورىپ، ىشەك-سىلەسى قاتىپ كۇلەدى.

- اپاما ۇقساپ تۇرمىن با؟ - دەيدى الگى كىسى.

- اينىماي تۇرسىڭ دەيمىن! تۋرا اپامشا كيىنىپ الىپسىڭ. ال اپامنىڭ سويلەگەن ءسوزىن، داۋىسىن مۇلتىكسىز، اينىتپاي سالىپ تۇرسىڭ!

ءسويتىپ، انا بولمەدە دەمالىپ جاتقان ۇلكەن كىسىنىڭ مىنا بولمەدە "كوشىرمەسى" سويلەپ تۇرادى. سونان سوڭ ايەلىنە:

- ەندەشە، وسى قالپىممەن بارىپ، قولعاناتپەن دە قالجىڭداسىپ قايتايىن، - دەپ شىققان بەتى ەكەن.

كوكەسى بۇل كىسىگە رەنجي المايدى. ويتكەنى بۇل كىسىنىڭ رۋى - قاراكەسەك. ال كىشى ءجۇزدىڭ قاراكەسەك رۋى - كوكەسىنىڭ اناسىنىڭ شىعىپ وتىرعان جەرى. كوكەسىنىڭ اناسى - قاراكەسەكتىڭ قىزى. جالپى، كوكەسىنىڭ دە مىنەزى، اشۋى بار كىسى بولعانىمەن، قاراكەسەكتەر ونىمەن قاتتى قالجىڭداسا بەرەدى ەكەن. كوكەسى دە ولارعا رەنجىمەي، انامنىڭ شىعىپ وتىرعان جەرى وسى كىسىلەر عوي دەپ، قايتا سولاردىڭ قالجىڭىنان جانى كىرىپ، ءوزى دە سولارمەن ومىردە قالجىڭداسىپ جۇرگەندى جاقسى كورىپتى.

---