InfoHub Logo

سىنىپ: 2
ءپانى: ادەبيەتتىك وقۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قارلىعاشتىڭ قاسيەتى (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتتارى:
1) دامىتۋشىلىق: ءماتىندى وقىتا وتىرىپ، ماتىندەگى نەگىزگى ويدى اشۋ. مانەرلەپ وقۋعا ۇيرەتۋ.
2) دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى مانەرلەپ وقۋ، اۋىزشا، جازباشا بايانداۋ داعدىلارىن جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
3) تاربيەلىك: جاناشىرلىق، باۋىرمالدىق سەزىمدەرىن وياتۋ، ءبىر - ءبىرىن جانە اتا - انالارىن سىيلاۋعا تاربيەلەۋ. ۇقىپتى، تازا جۇرۋگە ۇيرەتۋ.
كورنەكىلىگى: سلايد، سۋرەتتەر، قيما،
ءادىسى: ستو ستراتەگيالارى
ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، قازاق ءتىلى.

ساباقتىڭ بارىسى
1. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ.
پسيحولوگيالىق دايىندىق
سويلەتەر ءسوزدى شەبەرلەپ،
ءوزىڭنىڭ انا ءتىلىڭمىن.
بايىپتاپ جاقسى وقىساڭ،
نەگىزى مەندە ءبىلىمنىڭ.
سىنىپتى قۇستار، اڭدار، اعاشتار، بۋناقدەنەلىلەر اتتارى جازىلعان كارتوچكالار ارقىلى 4 توپقا بولەمىن.
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
«اۆتور ورىندىعىندا» ستراتەگياسى ارقىلى «تابيعاتتى ايالا» تاقىرىبىندا جازىپ كەلگەن اڭگىمەلەرىن، قۇراستىرعان ولەڭ شۋماقتارىن ءار توپتاپ ءبىر وقۋشىدان وقيدى.

II. ماعىنانى تانۋ
جۇمباق شەشۋ
بۇدىر - بۇدىر بالشىقتى.
جينادى دا تالشىقتى.
ۇقساتىپ قامىتقا.
ءۇي سالادى جابىققا.
شەشۋى: قارلىعاش

1 - تاپسىرما قارلىعاش تۋرالى نە بىلەمىز؟ ءار توپ ءوز بىلگەندەرىمەن قارلىعاش سوزىنە اسسوساسيا قۇرادى.
فليپچارتتارىن قورعايدى. ءبىر - ءبىرىن قايتالامايدى.

قاسيەت دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەمىز؟
توپتاردىڭ جاۋابى تىڭدالادى.

سەرگىتۋ ءساتى
قارلىعاشقا ۇقسايىق
قانە، قانات قاعايىق
ۇشىپ – ۇشىپ الايىق
ورنىمىزعا قونايىق.
وقۋلىقپەن جۇمىس
(سلايدتان قارلىعاش تۋرالى ماتەريالدار كورسەتەمىن)
ءماتىندى تىزبەكتەپ وقىتۋ.
ماتىننەن العان مالىمەت بويىنشا فليپچارت تولىقتىرىلادى.
(ءماتىن نەلىكتەن «قارلىعاشتىڭ قاسيەتى» دەپ اتالعانى اشىلۋ كەرەك.)
2 - تاپسىرما
1 - توپ قارلىعاشتىڭ سۋرەتىن سالادى.
2 - توپ قارلىعاش سوزىنەن جاڭا سوزدەر قۇراستىرادى.
3 - توپ قارلىعاشتىڭ ۇياسىنىڭ سۋرەتىن سالادى
4 - توپ قارلىعاشتىڭ شارۋاشىلىققا پايداسى تۋرالى ايتادى.

سەرگىتۋ ءساتى: ( ءار ءتۇرلى قيمىلدار جاساي وتىرىپ ورىنداۋ)
اپپاق بولىپ تاڭ اتتى
ءتۇتىن تىك بوپ شىعادى.
قارلىعاشتار قاناتىن
سامعاپ بيىك ۇشادى.

3 - تاپسىرما
قيما قاعازدارمەن قوسىمشا ماتەريالدار ۇلەستىرىلەدى.
جيگسو – 1 ستراتەگياسىن پايدالانامىن.
1 - توپقا
قارلىعاش – ايىر قۇيرىقتى، قاناتتارى ۇزىن، ءارi ۇشكiر كەلەتiن، شاعىن دەنەلi قارا الا قۇس. قارلىعاش ءسوزi «قارا»، «الا»، «قۇس» دەگەن سوزدەردiڭ كiرiگۋiنەن شىققان. باسقا قۇستاردان بiر ايىرماشىلىعى – جەمiن ۇشىپ ءجۇرiپ ۇستايدى. سۋدى دا ۇشىپ ءجۇرiپ iشەدi. باۋىرى اقشىل، ارقاسى قوڭىر، جاسىل جىلتىر. بۇكiل الەمدە قارلىعاشتىڭ 80 ءتۇرi بار.
2 - توپقا
قارلىعاشتىڭ 5 ءتۇرi قازاقستاندا كەزدەسەدi. ولار: جار قارلىعاشى، قۇز قار - لىعاشى، قوس رەڭدi قارلىعاش، سەپكiءلتوس قارلىعاش، كەنت قارلى - عاشى. رەسپۋبليكامىزدىڭ بارلىق جەرiنە تاراعان. ورمان - توعاي، وزەن - كولدەر ماڭىندا، ءشولدi جانە تاۋلى ءوڭiرلەردەن جيi ۇشىراتاسىڭ. جىل قۇسى. قارلىعاش – پايدالى قۇس. زياندى ناسەكومداردى، ءاسiرەسە، شىبىن - شiركەيدi وتە كوپ جەپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا پايدا كەلتiرەدi
3 - توپقا
ۇيانى توپىراق پەن سازدى سiلەكەيiن ارالاستىرىپ قالايدى. Iشiنە مايدا ءشوپ، قاۋىرسىن، مامىق توسەيدi. قارلىعاشتىڭ كەيبiر تۇرلەرi جارعا ۇڭگiپ iن قازادى. ولاردىڭ توستاعان ءتارiزدi، بەتiن اشىق ەتiپ نەمەسە قاپ، دوربا ءتارiزدi ەتiپ، كiرiپ - شىعاتىن تەسiك قالدىرا جاساعان ۇيالارى دا بار بالاپاندارىنا جەم iزدەۋگە شىعاردا ۇيادان قۇلاپ كەتپەسiن دەپ، اياقتارىن قىلمەن بايلاپ كەتەدi.
4 - توپقا
ەرتەدە جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندە اۋىل ادامدارى ەلىن - جەرىن تاستاپ قاشا جونەلگەن ەكەن. سول اۋىلدا تولە بي اتامىز عانا قوزعالماي، كيىز ءۇيىن جىقپاپتى. قالماقتىڭ اسكەر باسى سەبەبىن سۇراسا، تولە بي ءۇيىنىڭ توبەسىن كورسەتىپتى. «قارلىعاش شاڭىراعىما ۇيا سالدى، بالاپاندارى ءالى جاس، ۇشا المايدى» دەپتى. سوندا اسكەر باسى تولە ءبيدىڭ ادامگەرشىلىگىنە ريزا بولىپتى. سودان تولە بي اتامىزدى «قارلىعاش بي» دەپ اتاعان ەكەن.
ءار توپتىڭ سپيكەرلەرى بەرىلگەن ماتەريالدىڭ مازمۇنىن ايتىپ بەرەدى.

ويىن «بۇل قاي قۇس؟» (سلايد)
اق كوگەرشىن – بەيبىتشىلىك قۇسى.
اققۋ – سۇلۋلىقتىڭ بەلگىسى.
بۇلبۇل - ءانشى قۇس.
توقىلداق – ورمان دارىگەرى.
4 - تاپسىرما
بەرىلگەن سوزدەردەن سويلەم قۇراپ، داپتەرگە جازۋ.
1 - توپ: قۇستار، كەلەدى، كوكتەمدە، جىلى، جاقتان.
2 - توپ: مەيىرىمدى، قۇس، قارلىعاش.
3 - توپ: ءبىز، قورعايمىز، قۇستاردى.
4 - توپ: دوسىمىز، قۇستار، ءبىزدىڭ.
قارلىعاشقا بايلانىستى ىرىمدار (تاقتادان وقىلادى)
قارلىعاش بيiكتەپ ۇشسا – كۇن اشىق بولادى،
جەر باۋىرلاپ ۇشسا – جاڭبىر جاۋادى.
قارلىعاش جىلى جاقتان ورالعان كەزدە قوراعا قونسا، قوي ەگiز تۋادى. اق مول بولادى. ال ءۇي جاقتاۋىنا نەمەسە شاتىرىنا قونسا، سول ءۇيدiڭ جان باسى كوبەيەدi. ءتۇسiڭدە قارلىعاش كورسەڭ باقىتقا كەنەلەسiڭ.

III. وي تولعانىس
5 - تاپسىرما
توپتارعا جاعىمدى جانە جاعىمسىز قاسيەتتەر جازىلعان پاراقشالار (تازا، سالاق، ۇقىپتى، مەيىرىمدى، قاتىگەز، باۋىرمال، ىزەتتى، ادەپتى، شىنشىل، ماقتانشاق، جالقاۋ، ەڭبەكقور) بەرىلەدى دە وقۋشىلار ونى تاقتاداعى ورنىن تاۋىپ جاپسىرادى.
«5 جولدى ولەڭ» ستراتەگياسى
نە؟ قارلىعاش
قانداي؟ بالاجان، تازا
نەعىلدى؟ ۇشتى، سالدى، قوندى.
قارلىعاش – قۇس.
قارلىعاش - وتە پايدالى قۇس.
باعالاۋ
ۇيگە تاپسىرما: تاقىرىپ مازمۇنىنا بايلانىستى سۋرەت سالۋ، قارلىعاشتان باسقا دا كيەلى، قاسيەتتى قۇستار تۋرالى ماتەريال جيناۋ.