قاتقان نان (2 سىنىپ)
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قاتقان نان (2 سىنىپ)
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا)بىلىمدىلىك:وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم الۋعا دەگەن
قۇشتارلىعىن ارتتىرۋ.ناقتىلىققا ۇيرەتۋ.
ءا)دامىتۋشىلىق:وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىقپەن
جۇمىس ىستەۋگە ىقپال ەتۋ،ويلاۋ شەبەرلىگى مەن سويلەۋ
مادەنيەتىن ۇيرەتۋ.
ب)تاربيەلىك :بالاردىڭ تۋعان جەرىنە ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ،ەڭبەكتى سۇيۋگە،نان ءقادىرىن
بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى:سۋرەتتەر،ماقال-ماتەل،ءسوز جۇمباق ت.ب
ساباقتىڭ ءتۇرى:ارالاس.
ساباقتىڭ ءادىسى:سۇراق-جاۋاپ.
ءى.ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى:ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ەگىنشى مەن قاسقىر ەرتەگىسىنىڭ مازمۇنىن 2-3 بالادان سۇراۋ.سودان سوڭ سول ەرتەگىگە سۇيەنە وتىرىپ كورىنىس كورسەتۋ.سىنىپتان 3-وقۋشىنى شىعارىپ ءبىرىن اۆتور،ءبىرىن ەگىنشى،ءبىرىن قاسقىر ەتىپ،ەرتەگى بويىنشا سويلەتۋ.
جاڭا ساباق:قاتقان نان
جاڭا ساباق تاقىرىبىن باستاماس بۇرىن كورسەتىلگەن كورىنىس بويىنشا ناننىڭ داستارحانعا وڭايلىقپەن كەلمەيتىنىن ايتا كەلىپ، قانداي ءداندى داقىلداردى بىلەتىنىن سۇراۋ. تور كوزدەر بويىنشا بالالارعا ءداندى داقىلداردىڭ اتىن جازعىزۋ.
بيداي
ارپا
تارى
س ۇلى
كۇرىش
بيداي – جەر بەتىندەگى استىق داقىل. ءبىزدىڭ ەلىمىزدەگى بيدايدىڭ ءتۇسى التىن رەڭدەس بولادى. بىزدە ءقازىر ايازدان دا، ىستىقتان دا قورىقپايتىن، ساباعى مىقتى، ماساعى ءىرى سورتتارىن شىعارۋدا.
ارپا – بۇل دا استىق تۇقىمداسى. ۇنىنان نان، دانىنەن كوجە جاسالادى. قازىردە ازىق-تۇلىك مال جەمىنە پايدالانادى. ارپانىڭ 2 سورتى بار جازدىق، كۇزدىك.
تارى – استىق تۇقىمداسىنا جاتاتىن ءبىر جىلدىق وسىمدىك. اقتوبە، قىزىلوردا، ورال وبلىستارىندا وسەدى. تارىدان مول ءونىم الىپ، دۇنيەجۇزىلىك رەكورد جاساعان شىعاناق بەرسييەۆ دەگەن اتالارىڭ بار. قاۋىزىنان تازارتىلعان، اقتالعان تارىنى سوك دەپ اتايدى.
سوك – قابىعىنان تازارتىلعان تارى.
س ۇلى – اۋىل شارۋاشىلىعىندا بيداي قارا بيدايدان كەيىن 3 ورىندا س ۇلى ۇنىنان شەلپەك، قۇيماق، توقاش پىسىرەدى، كيسەل جانە ءتاتتى پەچەنەلەر جاسايدى.
مىنە، بالالار بۇل ايتقاندارىمىزدىڭ بارلىعى ءداندى داقىلدار دەپ اتالادى ەكەن. ەندى مىنا ولەڭ جولدارىنا قۇلاق سالىڭدارشى.
«جەردەن اسقان جوق، تاقسىر ۇلى،
جاقسىلىقتىڭ ءجۇز ەسە جاقسىلىعى.
ءتۇيىر دانگە بەرەدى تۇتاس ماساق
ورالادى ورمان بوپ اق شىبىعى»
- وسى ولەڭ جولدارىندا مازمۇنى نە تۋرالى ايتىلىپ تۇر؟
- بۇل ولەڭدى «جەر انا»دەپ اتايمىز.
- سەبەبى، ءبىز وسكەن جەردىڭ بىزگە بەرەتىن استىعى مول.سوندىقتان انامىزداي بولعاندىقتان ءبىز جەر انا دەپ اتايمىز.
- ءبىز جەر انامىزعا ءدان ەكسەك نان الامىز وتكەن ساباق بويىنشا
ءتىسىنىپ جەتتىك. ولاي بولسا نان دەگەنىمىز نە؟
ءومىر
ءدان-------------------تاماق
اقشا--------------------كۇش
- مىنە بالالار ءبىز سول ءۇشىن قادىرلەپ،قاستەرلەۋگە ءتيىسپىز.نانعا ءتيىستى تىيىم سوزدەردى ۇمىتپاڭدار:
1.دۇكەنگە بارعاندا ناندى قولمەن ۇستاپ كورۋ - مادەنيەتسىزدىك
2.ناندى تازا پاكەتكە سال.
3.ناندى تازا تاقتايعا قويىپ تۋراعان ءجون.
4.نانمەن ويناۋعا، لاقتىرۋعا بولمايدى.
جالپى بالالار بۇگىنگى كۇنى ءبىز نان تۋرالى ايتىپ تۇرعان سەبەبىمىز، بىزگە وقۋلىقتا قاتقان نان تاقىرىبى بەرىلىپتى. بۇگىن سونىمەن تانىسامىز. بۇل اڭگىمەنى ورىستىڭ ۇلى عالىمى سۋحوممەنسكيي جازعان ەكەن. ەندى تاقىرىپتى وقىپ مازمۇنىن ءتۇسىنىپ الايىق. سودان سوڭ سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ.ەندى نان تۋرالى ماقال ماتەلدەر.
نان قيقىمىن شاشپاڭدار،
جەردە جاتسا باسپاڭدار
تەرىپ الىپ قاستەرلەپ
تورعايلارعا تاستاڭدار.
ولەڭنىڭ ماعىناسىن بالالارعا ايتقىزۋ.
ماقال-ماتەلدەر.
ەڭبەك ەتسەي ەرىنبەي،.............
نان بولسا........
ارپا بيداي اس ەكەن،..........
كىم ەڭبەك ەتسە...............
ءسوز جۇمباق
1.قويدا بار،لاقتا جوق،ويدا بار، سايدا جوق. (و)
2.مەملەكەتتىك ءرامىزدىڭ ءبىرى.(تۋ)
3.ەڭ جاقىن ادام (انا)
4.قاسيەتتى تاعام (نان)
قورىتىندى:
- مىنە، بالالار بۇگىن ءبىز ناننىڭ قاسيەتىن ءبىلىپ جاتىرمىز.
- بۇگىن قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟
- بۇل اڭگىمەنى كىم جازعان؟
- نەگە ۇستەلگە قاتقان نان الىپ كەلەدى؟
ەندى مىنا ۇيقاس سوزدەردەن ولەڭ شىعارىپ كورىڭدەرشى:
مەن ءمۇعالىمدى سىيلايمىن
ايتقانىن تىڭدايمىن
ءبارىن ۇعىپ الامىن
مەن اقىلدى بالامىن
ۇيگە تاپسىرما:اڭگىمەنى وقىپ مازمۇنىن ايتىپ بەرۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا)بىلىمدىلىك:وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم الۋعا دەگەن
قۇشتارلىعىن ارتتىرۋ.ناقتىلىققا ۇيرەتۋ.
ءا)دامىتۋشىلىق:وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىقپەن
جۇمىس ىستەۋگە ىقپال ەتۋ،ويلاۋ شەبەرلىگى مەن سويلەۋ
مادەنيەتىن ۇيرەتۋ.
ب)تاربيەلىك :بالاردىڭ تۋعان جەرىنە ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ،ەڭبەكتى سۇيۋگە،نان ءقادىرىن
بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى:سۋرەتتەر،ماقال-ماتەل،ءسوز جۇمباق ت.ب
ساباقتىڭ ءتۇرى:ارالاس.
ساباقتىڭ ءادىسى:سۇراق-جاۋاپ.
ءى.ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى:ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
ەگىنشى مەن قاسقىر ەرتەگىسىنىڭ مازمۇنىن 2-3 بالادان سۇراۋ.سودان سوڭ سول ەرتەگىگە سۇيەنە وتىرىپ كورىنىس كورسەتۋ.سىنىپتان 3-وقۋشىنى شىعارىپ ءبىرىن اۆتور،ءبىرىن ەگىنشى،ءبىرىن قاسقىر ەتىپ،ەرتەگى بويىنشا سويلەتۋ.
جاڭا ساباق:قاتقان نان
جاڭا ساباق تاقىرىبىن باستاماس بۇرىن كورسەتىلگەن كورىنىس بويىنشا ناننىڭ داستارحانعا وڭايلىقپەن كەلمەيتىنىن ايتا كەلىپ، قانداي ءداندى داقىلداردى بىلەتىنىن سۇراۋ. تور كوزدەر بويىنشا بالالارعا ءداندى داقىلداردىڭ اتىن جازعىزۋ.
بيداي
ارپا
تارى
س ۇلى
كۇرىش
بيداي – جەر بەتىندەگى استىق داقىل. ءبىزدىڭ ەلىمىزدەگى بيدايدىڭ ءتۇسى التىن رەڭدەس بولادى. بىزدە ءقازىر ايازدان دا، ىستىقتان دا قورىقپايتىن، ساباعى مىقتى، ماساعى ءىرى سورتتارىن شىعارۋدا.
ارپا – بۇل دا استىق تۇقىمداسى. ۇنىنان نان، دانىنەن كوجە جاسالادى. قازىردە ازىق-تۇلىك مال جەمىنە پايدالانادى. ارپانىڭ 2 سورتى بار جازدىق، كۇزدىك.
تارى – استىق تۇقىمداسىنا جاتاتىن ءبىر جىلدىق وسىمدىك. اقتوبە، قىزىلوردا، ورال وبلىستارىندا وسەدى. تارىدان مول ءونىم الىپ، دۇنيەجۇزىلىك رەكورد جاساعان شىعاناق بەرسييەۆ دەگەن اتالارىڭ بار. قاۋىزىنان تازارتىلعان، اقتالعان تارىنى سوك دەپ اتايدى.
سوك – قابىعىنان تازارتىلعان تارى.
س ۇلى – اۋىل شارۋاشىلىعىندا بيداي قارا بيدايدان كەيىن 3 ورىندا س ۇلى ۇنىنان شەلپەك، قۇيماق، توقاش پىسىرەدى، كيسەل جانە ءتاتتى پەچەنەلەر جاسايدى.
مىنە، بالالار بۇل ايتقاندارىمىزدىڭ بارلىعى ءداندى داقىلدار دەپ اتالادى ەكەن. ەندى مىنا ولەڭ جولدارىنا قۇلاق سالىڭدارشى.
«جەردەن اسقان جوق، تاقسىر ۇلى،
جاقسىلىقتىڭ ءجۇز ەسە جاقسىلىعى.
ءتۇيىر دانگە بەرەدى تۇتاس ماساق
ورالادى ورمان بوپ اق شىبىعى»
- وسى ولەڭ جولدارىندا مازمۇنى نە تۋرالى ايتىلىپ تۇر؟
- بۇل ولەڭدى «جەر انا»دەپ اتايمىز.
- سەبەبى، ءبىز وسكەن جەردىڭ بىزگە بەرەتىن استىعى مول.سوندىقتان انامىزداي بولعاندىقتان ءبىز جەر انا دەپ اتايمىز.
- ءبىز جەر انامىزعا ءدان ەكسەك نان الامىز وتكەن ساباق بويىنشا
ءتىسىنىپ جەتتىك. ولاي بولسا نان دەگەنىمىز نە؟
ءومىر
ءدان-------------------تاماق
اقشا--------------------كۇش
- مىنە بالالار ءبىز سول ءۇشىن قادىرلەپ،قاستەرلەۋگە ءتيىسپىز.نانعا ءتيىستى تىيىم سوزدەردى ۇمىتپاڭدار:
1.دۇكەنگە بارعاندا ناندى قولمەن ۇستاپ كورۋ - مادەنيەتسىزدىك
2.ناندى تازا پاكەتكە سال.
3.ناندى تازا تاقتايعا قويىپ تۋراعان ءجون.
4.نانمەن ويناۋعا، لاقتىرۋعا بولمايدى.
جالپى بالالار بۇگىنگى كۇنى ءبىز نان تۋرالى ايتىپ تۇرعان سەبەبىمىز، بىزگە وقۋلىقتا قاتقان نان تاقىرىبى بەرىلىپتى. بۇگىن سونىمەن تانىسامىز. بۇل اڭگىمەنى ورىستىڭ ۇلى عالىمى سۋحوممەنسكيي جازعان ەكەن. ەندى تاقىرىپتى وقىپ مازمۇنىن ءتۇسىنىپ الايىق. سودان سوڭ سۇراقتارعا جاۋاپ الۋ.ەندى نان تۋرالى ماقال ماتەلدەر.
نان قيقىمىن شاشپاڭدار،
جەردە جاتسا باسپاڭدار
تەرىپ الىپ قاستەرلەپ
تورعايلارعا تاستاڭدار.
ولەڭنىڭ ماعىناسىن بالالارعا ايتقىزۋ.
ماقال-ماتەلدەر.
ەڭبەك ەتسەي ەرىنبەي،.............
نان بولسا........
ارپا بيداي اس ەكەن،..........
كىم ەڭبەك ەتسە...............
ءسوز جۇمباق
1.قويدا بار،لاقتا جوق،ويدا بار، سايدا جوق. (و)
2.مەملەكەتتىك ءرامىزدىڭ ءبىرى.(تۋ)
3.ەڭ جاقىن ادام (انا)
4.قاسيەتتى تاعام (نان)
قورىتىندى:
- مىنە، بالالار بۇگىن ءبىز ناننىڭ قاسيەتىن ءبىلىپ جاتىرمىز.
- بۇگىن قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟
- بۇل اڭگىمەنى كىم جازعان؟
- نەگە ۇستەلگە قاتقان نان الىپ كەلەدى؟
ەندى مىنا ۇيقاس سوزدەردەن ولەڭ شىعارىپ كورىڭدەرشى:
مەن ءمۇعالىمدى سىيلايمىن
ايتقانىن تىڭدايمىن
ءبارىن ۇعىپ الامىن
مەن اقىلدى بالامىن
ۇيگە تاپسىرما:اڭگىمەنى وقىپ مازمۇنىن ايتىپ بەرۋ.
You Might Also Like
-
ماقساتى: «مەنىڭ وتانىم – قازاقستان» مودۋلىندەگى تاقىرىپتار بويىنشا وقۋشىلاردىڭ العان بىلىمدەرىن بايقاۋ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ، ويدى جۇيەلەپ ايتۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ.
