قايتالاۋ ساباعى
ماتەماتيكا 4 - سىنىپ
تاقىرىبى: قايتالاۋ ساباعى
ماقساتى: ا) ءۇش تاڭبالى سانعا كوبەيتۋ، بولۋگە ەسەپتەر شىعارۋ ارقىلى ءبىلىمدنرىن كەڭەيتۋ.
ءا) ادامگەرشىلىككە تابيعاتتى قورعاۋعا، تازالىققا تاربيەلەۋ.
ب) اۋىزشا ەسەپتەۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
كورنەكىلىگى: جەمساۋىت، ماشينا، كوكتەم سۋرەتى، تاڭعاجايىپ الاڭ، كارتا، ميكروفون.
ءپان ارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، تابيعاتتانۋ، ءان.
ءادىسى: اڭگىمەلەسۋ، سۇراق - جاۋاپ.
ءجۇرىسى:
ءى. ارنا تەلە اقپارات باعدارلاماسى.
ءىى. ەسەپتەۋدى ۇيرەنەيىك.
ءىىى. كىتاپ – سەنىڭ دوسىڭ
ءىۇ. تابيعاتتى قورعايىق.
ءۇ. تازا قالا.
ءۇى. تاڭعاجايىپ الاڭ.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
ديكتور: سالاماتسىزدار ما تەلەديدار كورەرمەندەرى! بۇگىنگى باعدارلامامەن تانىس بولىڭىزدار.
8 - 00 ارنا تەلە اقپارات باعدارلاماسى.
8 - 10 ەسەپتەۋدى ۇيرەنەيىك.
8 - 15كىتاپ – سەنىڭ دوسىڭ
8 - 30 تابيعاتتى قورعايىق.
8 - 35 تازا قالا.
8 - 40 تاڭعاجايىپ الاڭ.
حابار سوڭىندا كەلەسى كۇنگى باعدارلامامەن تانىس بولاسىزدار جانە اۋا - رايى تۋرالى مالىمەتتەر.
ءقازىر ارنا تەلە اقپارات باعدارلاماسى بولادى.
ءىى. ارنا
سالاماتسىزدار ما. بۇگىنگى حابارىمىزدا 4 سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ءۇي تاپسىرماسىن تاماشالايىق.
№815امالداردى ورىندا
1. 9700
2. 1538
3. 4806
4. 6378
5. 72500
6. 5537
7. 41376
8. 18300
9. 10362
10. 23868
امالداردى ورىندالۋ تارتىبىنە بايلانىستى سۇراقتاردى قويۋ.
قالامىزدا كوپتەگەن جەكە كاسىپكەرلەر اشىلىپ، جۇمىسسىزدىق سانى ازايۋدا. ازاتتىق كوشەسىندە تىگىن فابريكاسى اشىلدى. مۇندا قولدارىنان مايى تامعان شەبەرلەر جۇمىس جاسايدى. ءبىر شەبەر 2 مەتر ماتادان ءبىر بالا كويلەگىن تىگەدى، 46 مەتردەن قانشا بالا كويلەگىن تىگەدى؟
46: 2=23كويلەك
ءار جۇمىس ورنىندا ءبىر قيىنشىلىق بولادى. بۇل فابريكانىڭ تىگىن ماشيناسى ەسكى بولعاندىقتان ماي قۇيۋ كەرەك. ولار قازىرگى مەزگىلدە 6 ىدىستا 48 ل ماي بار، 8 ىدىستا قانشا ماي بار؟
48: 6*8=64ل
سىزدەر بۇگىنگى جاڭالىقتارىمىزبەن تانىس بولدىڭىزدار.
ءىىى. ەسەپتەۋدى ۇيرەنەيىك.
ءبۇل حابارىمىزدا جاس بۇلدىرشىندەردىڭ ەسەپكە جۇيرىكتىگىن بايقايمىز. وقۋلىعىمىزداعى № 818 مىسالدى شىعارامىز:
149040: 345=432
307360: 452=680
175040: 547=320
679070: 763=890
ەسەپتى وتە جاقسى شىعاردىڭىزدار. ال ەندى اۋىزشا ەسەپتەردى قالاي شىعاراسىڭدار:
14*5، 27*4، 26*3، 70*50،
حابارىمىز اياقتالدى.
ءىۇ. كىتاپ - سەنىڭ دوسىڭ.
كىتاپ – كەز - كەلگەن ادامنىڭ رۋحاني بايلىعى. كەز - كەلگەن ادامنىڭ بىتپەيتىن سۇراعىنا جاۋاپتى كىتاپ بەتتەرىنەن تابۋعا بولادى. كىتاپ بىزگە ءبىلىم بەرەدى. ەستەتيكالىق ادامگەرشىلىك قاسيەت دامىتادى.
ءبىزدىڭ مەكتەپ كىتاپحاناسىندا كوپتەگەن ادەبي كىتاپتار بار. سونىڭ ىشىندە مىناداي جاڭا كىتاپتار كەلىپتى. الىپ وقىڭىزدار. وتە قىزىقتى كىتاپتار. ال ەندى وسى داپتەر، كىتاپتار ءبىزدىڭ الدىمىزعا كەلگەنشە كوپتەگەن ەڭبەكپەن كەلەدى. ءبىز كىتاپتى قادىرلەپ، كۇتىپ ۇستاۋىمىز كەرەك. كىتاپ، داپتەر سالماعى ۇنەمدەۋى تۋرالى ءتىلشىمىزدىڭ رەپورتاجىن تاماشالاڭىزدار.
№820
ا) ءبىر كىتاپتىڭ سالماعى 300 گرامم. 3 توننا قاعازدان وسىنداي قانشا كىتاپ جاسالىنادى؟
3 ت = 3000000 گ: 300گ= 10000كىتاپ
ءا) ءبىر كگ قاعاز قالدىقتارىنان 20 داپتەر شىعادى. ءبىر داپتەرگە قانشا قاعاز قاجەت؟
1كگ=1000گ 1000: 20=50گ
ب) 1س قاعاز قالدىقتارىنان 2100 داپتەر شىعادى. 300كگ قاعازدان قانشا داپتەر دايىنداۋعا بولادى؟
1س=100كگ 2100: 100=21
21*300=6300 داپتەر.
ۆ) 1ت قاعازدان 20000 داپتەر دايىندالادى. 350گ قاعازدان نەشە داپتەر دايىندالادى؟
1ت=1000000گ
1000000: 20000=50گ
350: 50=7 داپتەر
وسىنداي ەڭبەكپەن كەلگەن كىتاپتى تازا، ۇقىپتى ۇستاڭدار.
ءۇ. تابيعاتتى قورعايىق.
ءبىز وتكەن حابارىمىزدا كوكتەم مەزگىلىنىڭ كەرەمەت سۇلۋلىعىن، اۋا - رايىن ايتىپ سۋرەتتەپ، مىناداي سۋرەت سالعان بولاتىنبىز. كوكتەم مەزگىلىن انگە قوسىپ جىرلايىق:
سەرگىتۋ ءساتى:
وسى كوكتەم مەزگىلىندە قۇستار ۇشىپ كەلەتىنىن ايتىپ، ولارعا ۇيا سالعان بولاتىنبىز. ال بۇگىن جەمساۋىت جاسايىق. ول ءۇشىن №823 ەسەپتى شىعارامىز.
وسىنداي جەمساۋىت جاساپ، اۋلاداعى تالعا ءىلىپ قۇستارعا جەم سالىپ، كومەك كورسەتىڭىزدەر. بۇگىنگى تابيعاتتى قورعايىق حابارىمىز اياقتالدى.
ءۇى. تازا قالا
اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكىمى اتىراۋ ءوڭىرىن تازالاۋ ماقساتىندا توتەنشە جاعداي جاريالاپ، جەر جەرلەرگە تازالاۋ ايلىعىن ۇيىمداستىرۋدا.
مىنە، وسىنداي ايلىق ءبىزدىڭ اۋلامىزدا دا ءوتىپ جاتىر. بىزگە №3367 قوقىس تاسۋشى ماشيناسىن ءبولدى. 3367 ماشيناسى 33 رەت رەيس جاساعاندا 111111 كگ قوقىس قالدىعىن تاسىپتى.
مىنە، قانشا قالدىق قالامىزدى لاستايدى. ءار ادام ءوز اۋلامىزدى اۋىل، قالامىزدى تازا ۇستاۋىمىز قاجەت.
ءۇىى. تاڭعاجايىپ الاڭ
№824 امالداردى تەست رەتىندە ارىپتەردى تابۋ ارقىلى تابادى، سوڭىندا جارايسىڭدار دەگەن ءسوزى شىعادى.
ءۇىىى. اۋا رايى
كارتادان اۋا رايىن ايتا وتىرىپ، وقۋشىلاردى باعالايدى.
تاقىرىبى: قايتالاۋ ساباعى
ماقساتى: ا) ءۇش تاڭبالى سانعا كوبەيتۋ، بولۋگە ەسەپتەر شىعارۋ ارقىلى ءبىلىمدنرىن كەڭەيتۋ.
ءا) ادامگەرشىلىككە تابيعاتتى قورعاۋعا، تازالىققا تاربيەلەۋ.
ب) اۋىزشا ەسەپتەۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
كورنەكىلىگى: جەمساۋىت، ماشينا، كوكتەم سۋرەتى، تاڭعاجايىپ الاڭ، كارتا، ميكروفون.
ءپان ارالىق بايلانىس: انا ءتىلى، تابيعاتتانۋ، ءان.
ءادىسى: اڭگىمەلەسۋ، سۇراق - جاۋاپ.
ءجۇرىسى:
ءى. ارنا تەلە اقپارات باعدارلاماسى.
ءىى. ەسەپتەۋدى ۇيرەنەيىك.
ءىىى. كىتاپ – سەنىڭ دوسىڭ
ءىۇ. تابيعاتتى قورعايىق.
ءۇ. تازا قالا.
ءۇى. تاڭعاجايىپ الاڭ.
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى:
ديكتور: سالاماتسىزدار ما تەلەديدار كورەرمەندەرى! بۇگىنگى باعدارلامامەن تانىس بولىڭىزدار.
8 - 00 ارنا تەلە اقپارات باعدارلاماسى.
8 - 10 ەسەپتەۋدى ۇيرەنەيىك.
8 - 15كىتاپ – سەنىڭ دوسىڭ
8 - 30 تابيعاتتى قورعايىق.
8 - 35 تازا قالا.
8 - 40 تاڭعاجايىپ الاڭ.
حابار سوڭىندا كەلەسى كۇنگى باعدارلامامەن تانىس بولاسىزدار جانە اۋا - رايى تۋرالى مالىمەتتەر.
ءقازىر ارنا تەلە اقپارات باعدارلاماسى بولادى.
ءىى. ارنا
سالاماتسىزدار ما. بۇگىنگى حابارىمىزدا 4 سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ءۇي تاپسىرماسىن تاماشالايىق.
№815امالداردى ورىندا
1. 9700
2. 1538
3. 4806
4. 6378
5. 72500
6. 5537
7. 41376
8. 18300
9. 10362
10. 23868
امالداردى ورىندالۋ تارتىبىنە بايلانىستى سۇراقتاردى قويۋ.
قالامىزدا كوپتەگەن جەكە كاسىپكەرلەر اشىلىپ، جۇمىسسىزدىق سانى ازايۋدا. ازاتتىق كوشەسىندە تىگىن فابريكاسى اشىلدى. مۇندا قولدارىنان مايى تامعان شەبەرلەر جۇمىس جاسايدى. ءبىر شەبەر 2 مەتر ماتادان ءبىر بالا كويلەگىن تىگەدى، 46 مەتردەن قانشا بالا كويلەگىن تىگەدى؟
46: 2=23كويلەك
ءار جۇمىس ورنىندا ءبىر قيىنشىلىق بولادى. بۇل فابريكانىڭ تىگىن ماشيناسى ەسكى بولعاندىقتان ماي قۇيۋ كەرەك. ولار قازىرگى مەزگىلدە 6 ىدىستا 48 ل ماي بار، 8 ىدىستا قانشا ماي بار؟
48: 6*8=64ل
سىزدەر بۇگىنگى جاڭالىقتارىمىزبەن تانىس بولدىڭىزدار.
ءىىى. ەسەپتەۋدى ۇيرەنەيىك.
ءبۇل حابارىمىزدا جاس بۇلدىرشىندەردىڭ ەسەپكە جۇيرىكتىگىن بايقايمىز. وقۋلىعىمىزداعى № 818 مىسالدى شىعارامىز:
149040: 345=432
307360: 452=680
175040: 547=320
679070: 763=890
ەسەپتى وتە جاقسى شىعاردىڭىزدار. ال ەندى اۋىزشا ەسەپتەردى قالاي شىعاراسىڭدار:
14*5، 27*4، 26*3، 70*50،
حابارىمىز اياقتالدى.
ءىۇ. كىتاپ - سەنىڭ دوسىڭ.
كىتاپ – كەز - كەلگەن ادامنىڭ رۋحاني بايلىعى. كەز - كەلگەن ادامنىڭ بىتپەيتىن سۇراعىنا جاۋاپتى كىتاپ بەتتەرىنەن تابۋعا بولادى. كىتاپ بىزگە ءبىلىم بەرەدى. ەستەتيكالىق ادامگەرشىلىك قاسيەت دامىتادى.
ءبىزدىڭ مەكتەپ كىتاپحاناسىندا كوپتەگەن ادەبي كىتاپتار بار. سونىڭ ىشىندە مىناداي جاڭا كىتاپتار كەلىپتى. الىپ وقىڭىزدار. وتە قىزىقتى كىتاپتار. ال ەندى وسى داپتەر، كىتاپتار ءبىزدىڭ الدىمىزعا كەلگەنشە كوپتەگەن ەڭبەكپەن كەلەدى. ءبىز كىتاپتى قادىرلەپ، كۇتىپ ۇستاۋىمىز كەرەك. كىتاپ، داپتەر سالماعى ۇنەمدەۋى تۋرالى ءتىلشىمىزدىڭ رەپورتاجىن تاماشالاڭىزدار.
№820
ا) ءبىر كىتاپتىڭ سالماعى 300 گرامم. 3 توننا قاعازدان وسىنداي قانشا كىتاپ جاسالىنادى؟
3 ت = 3000000 گ: 300گ= 10000كىتاپ
ءا) ءبىر كگ قاعاز قالدىقتارىنان 20 داپتەر شىعادى. ءبىر داپتەرگە قانشا قاعاز قاجەت؟
1كگ=1000گ 1000: 20=50گ
ب) 1س قاعاز قالدىقتارىنان 2100 داپتەر شىعادى. 300كگ قاعازدان قانشا داپتەر دايىنداۋعا بولادى؟
1س=100كگ 2100: 100=21
21*300=6300 داپتەر.
ۆ) 1ت قاعازدان 20000 داپتەر دايىندالادى. 350گ قاعازدان نەشە داپتەر دايىندالادى؟
1ت=1000000گ
1000000: 20000=50گ
350: 50=7 داپتەر
وسىنداي ەڭبەكپەن كەلگەن كىتاپتى تازا، ۇقىپتى ۇستاڭدار.
ءۇ. تابيعاتتى قورعايىق.
ءبىز وتكەن حابارىمىزدا كوكتەم مەزگىلىنىڭ كەرەمەت سۇلۋلىعىن، اۋا - رايىن ايتىپ سۋرەتتەپ، مىناداي سۋرەت سالعان بولاتىنبىز. كوكتەم مەزگىلىن انگە قوسىپ جىرلايىق:
سەرگىتۋ ءساتى:
وسى كوكتەم مەزگىلىندە قۇستار ۇشىپ كەلەتىنىن ايتىپ، ولارعا ۇيا سالعان بولاتىنبىز. ال بۇگىن جەمساۋىت جاسايىق. ول ءۇشىن №823 ەسەپتى شىعارامىز.
وسىنداي جەمساۋىت جاساپ، اۋلاداعى تالعا ءىلىپ قۇستارعا جەم سالىپ، كومەك كورسەتىڭىزدەر. بۇگىنگى تابيعاتتى قورعايىق حابارىمىز اياقتالدى.
ءۇى. تازا قالا
اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكىمى اتىراۋ ءوڭىرىن تازالاۋ ماقساتىندا توتەنشە جاعداي جاريالاپ، جەر جەرلەرگە تازالاۋ ايلىعىن ۇيىمداستىرۋدا.
مىنە، وسىنداي ايلىق ءبىزدىڭ اۋلامىزدا دا ءوتىپ جاتىر. بىزگە №3367 قوقىس تاسۋشى ماشيناسىن ءبولدى. 3367 ماشيناسى 33 رەت رەيس جاساعاندا 111111 كگ قوقىس قالدىعىن تاسىپتى.
مىنە، قانشا قالدىق قالامىزدى لاستايدى. ءار ادام ءوز اۋلامىزدى اۋىل، قالامىزدى تازا ۇستاۋىمىز قاجەت.
ءۇىى. تاڭعاجايىپ الاڭ
№824 امالداردى تەست رەتىندە ارىپتەردى تابۋ ارقىلى تابادى، سوڭىندا جارايسىڭدار دەگەن ءسوزى شىعادى.
ءۇىىى. اۋا رايى
كارتادان اۋا رايىن ايتا وتىرىپ، وقۋشىلاردى باعالايدى.
You Might Also Like
