قازاق ادەبيەتىنەن قىسقا مەرزىمدى جوسپارلار توپتاماسى
توپتاماداعى ساباق تاقىرىپتارى
1. احمەت بايتۇرسىنوۆ «وگىز بەن باقا»
2. وسى كۇنگى ايتىستار
3. ايتىس. «ءبىرجان - سارا» ايتىسى
4. قازىبەك بي
5. اققۋ – انا – بالا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: احمەت بايتۇرسىنوۆ «وگىز بەن باقا»
ساباقتىڭ ماقساتى: احمەت ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا شولۋ جاساۋ، اۋدارما ولەڭىنىڭ مازمۇنىن تالقىلاۋ، قۇرىلىمىنا بايلانىستى جوسپار قۇرا بىلۋگە داعدىلاندىرۋ. ومىردە اق پەن قارانى اجىراتۋدى وعان دۇرىس باعا بەرۋدى ۇيرەنۋ. كۇنشىلدىكتەن اۋلاق بولۋعا باۋلۋ.
ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ، ىنتالاندىرۋ.
ساباقتىڭ ناتيجەسى:
1. احمەتتىڭ كىم ەكەنىن، ونىڭ شىعارمالارىنىڭ اتىن بىلەدى.
2. مىسالدىڭ استارىندا نە جاتقانىن ونىڭ ماڭىزىن تۇسىنەدى.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتاستىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، «ەركىن ميكروفون» ويىنى،
ساباق كورنەكىلىگى: احمەت، اباي كىتاپتارى، پورترەتتەرى سلايد ارقىلى، سمايليكتەر.
ساباقتىڭ بارىسى.
كەزەڭ
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسى
ءىII. جاڭا ساباق.
Iءۇ. مەڭگەرتۋ
ءۇ. بەكىتۋ
ءۇى. قورىتىندى
ءۇىى. ءۇي تاپسىرماسى
ءۇىىى. باعالاۋ
ءمۇعالىم ءىس - ارەكەتى
توپتاستىرۋ. التىن ەرەجە تولتىرۋ.
سۇراق - جاۋاپ ءادىسى. سۇراق قويۋ ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىن سۇرايمىن. «ەركىن ميكروفون» ويىنى
توپتاستىرۋ
«احمەت كىم؟»
اعارتۋشى، عالىم، اۋدارماشى، ت، ب
احمەت ءومىرى جايلى قىسقاشا شولۋ.
(ءبىراق ساباقتى ءمۇعالىم ەمەس وقۋشىلار بەرىلگەن ءماتىندى توپ بولىپ وقۋ ارقىلى تۇسىنەدى)
ا.بايتۇرسىنوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى مالىمەت
قازاق وقىرماندارىن كرىلوۆ مىسالدارىمەن العاش رەت ى. التىنسارين («قارعا مەن تۇلكى»)، اباي («ەسەك پەن بۇلبۇل»، «شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا»، «ءپىل مەن قاندەن») تانىستىردى. ا. بايتۇرسىنوۆ كرىلوۆتان اۋدارعان جانە ءوزى جازعان مىسالداردان تۇراتىن كىتاپ شىعارسا، س. كوبەيەۆ «ۇلگىلى ءتارجىما» اتتى كىتاپ جازىپ، وعان كرىلوۆتىڭ 37 مىسالىنىڭ اۋدارماسىن ەنگىزدى.
سونىمەن، شاعىن كولەمدى، وقيعالى، ادامعا ساباق بولارلىق تاربيەلىك، تاعىلىمدىق ءمانى بار شىعارمانى مىسال دەيدى.
مىسالداردا ەڭبەكسۇيگىشتىك، ادالدىق، قاراپايىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك سياقتى جاقسى قاسيەتتەردى ۋاعىزداپ، جاعىمسىز قىلىقتاردى مىسقىل تۇرىندە كۇلكى ەتە وتىرىپ، ودان ساقتاندىرادى. مىسالداردا جانۋارلار مەن جاندىكتەر ادامدار ىستەيتىن ارەكەتتەردى جاسايدى. بۇلاي كورسەتۋدى اللەگوريا دەيدى. ياعني، اللەگوريا دەگەنىمىز - استارلى، تۇسپال ءماندى سۋرەتتەۋ. مىسال جانرى قازاق ادەبيەتىندە ۇلى ابايدان باستاۋ الادى. ا. بايتۇرسىنوۆ، س. دونەنتايەۆ، س. كوبەيەۆ سياقتى اقىندار - اباي ءداستۇرىن ىلگەرى جالعاستىرۋشى. ولار ورىس مىسالشىسى ي. ا. كرىلوۆتىڭ تۋىندىلارىنا قازاقتىڭ شاپانىن جاۋىپ، قالپاعىن كيگىزدى دەسە دە بولادى. ويتكەنى قازاق تۇرمىسىنا جاقىن سۋرەتتەر قوستى دا، بۇل ولەڭدەر حالىقتىڭ ءتول دۇنيەسىندەي بولىپ كەتتى.
ينتەراكتيۆتى تاقتادان باقا، وگىز سۋرەتتەرى كورسەتىلەدى. وقۋشىلارعا تۇسىنىك بەرىلەدى.
وقۋلىقپەن جۇمىس
«تالداۋ – تابىس كىلتى»
1. اباي قۇنانبايەۆتىڭ «وگىز بەن باقا»
مانەرلەپ وقۋ
- وسى وقيعادان كەيىن قانداي تۇجىرىم جاساۋعا بولادى؟
- مىسالدى وقۋ قاجەت پە؟
- اقىن باقا وبرازى ارقىلى قانداي ادامداردى بەينەلەگەن؟
- مىسالدىڭ ءتۇيىندى ويى قاي جەرىندە جازىلعان؟
2. كەيىپكەر مىنەزىن اشۋ
باقا قانداي؟
وگىز قانداي؟
1.«مەنىڭ قاسيەتىم»
تاقتادا جازىلعان كەستەگە نازار اۋدارىڭدار. مۇندا ادامدارعا ءتان قاسيەتتەر جازىلعان. قوعامعا قانداي ادامدار قاجەت؟ قاجەتتىسىن بەلگىلەيىك.
ەڭبەكقور، ادەپسىز، كورسەقىزار، مەيىرىمدى، اقىماق، نادان، دارىندى، ىزەتتى، زيالى، زالىم، ەرىنشەك، ساۋاتتى، ءبىلىمدى، ماقتانشاق، كۇنشىل.
2. كەستەنى تولتىر
شىعارمانىڭ تاقىرىبى اۆتور ويى مەنىڭ ويىم
3. «سوڭعى ءسوزدى مەن ايتامىن...» ءتۇيىن: باقا سياقتى ادامدارعا قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭدەر؟ سۇراعىنا وقۋشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ.
وقۋشىلار پىكىرىن تىڭداي وتىرىپ تۇجىرىم جاساۋ.
احمەت تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ.
«وگىز بەن باقا» جاتتاۋ.
شىعارماشىلىق تاپسىرما «مىسال جازىپ كورەيىك»
سمايليك بويىنشا
1. احمەت بايتۇرسىنوۆ «وگىز بەن باقا»
2. وسى كۇنگى ايتىستار
3. ايتىس. «ءبىرجان - سارا» ايتىسى
4. قازىبەك بي
5. اققۋ – انا – بالا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: احمەت بايتۇرسىنوۆ «وگىز بەن باقا»
ساباقتىڭ ماقساتى: احمەت ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا شولۋ جاساۋ، اۋدارما ولەڭىنىڭ مازمۇنىن تالقىلاۋ، قۇرىلىمىنا بايلانىستى جوسپار قۇرا بىلۋگە داعدىلاندىرۋ. ومىردە اق پەن قارانى اجىراتۋدى وعان دۇرىس باعا بەرۋدى ۇيرەنۋ. كۇنشىلدىكتەن اۋلاق بولۋعا باۋلۋ.
ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن وياتۋ، ىنتالاندىرۋ.
ساباقتىڭ ناتيجەسى:
1. احمەتتىڭ كىم ەكەنىن، ونىڭ شىعارمالارىنىڭ اتىن بىلەدى.
2. مىسالدىڭ استارىندا نە جاتقانىن ونىڭ ماڭىزىن تۇسىنەدى.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: توپتاستىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، «ەركىن ميكروفون» ويىنى،
ساباق كورنەكىلىگى: احمەت، اباي كىتاپتارى، پورترەتتەرى سلايد ارقىلى، سمايليكتەر.
ساباقتىڭ بارىسى.
كەزەڭ
I ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسى
ءىII. جاڭا ساباق.
Iءۇ. مەڭگەرتۋ
ءۇ. بەكىتۋ
ءۇى. قورىتىندى
ءۇىى. ءۇي تاپسىرماسى
ءۇىىى. باعالاۋ
ءمۇعالىم ءىس - ارەكەتى
توپتاستىرۋ. التىن ەرەجە تولتىرۋ.
سۇراق - جاۋاپ ءادىسى. سۇراق قويۋ ارقىلى ءۇي تاپسىرماسىن سۇرايمىن. «ەركىن ميكروفون» ويىنى
توپتاستىرۋ
«احمەت كىم؟»
اعارتۋشى، عالىم، اۋدارماشى، ت، ب
احمەت ءومىرى جايلى قىسقاشا شولۋ.
(ءبىراق ساباقتى ءمۇعالىم ەمەس وقۋشىلار بەرىلگەن ءماتىندى توپ بولىپ وقۋ ارقىلى تۇسىنەدى)
ا.بايتۇرسىنوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى مالىمەت
قازاق وقىرماندارىن كرىلوۆ مىسالدارىمەن العاش رەت ى. التىنسارين («قارعا مەن تۇلكى»)، اباي («ەسەك پەن بۇلبۇل»، «شەگىرتكە مەن قۇمىرسقا»، «ءپىل مەن قاندەن») تانىستىردى. ا. بايتۇرسىنوۆ كرىلوۆتان اۋدارعان جانە ءوزى جازعان مىسالداردان تۇراتىن كىتاپ شىعارسا، س. كوبەيەۆ «ۇلگىلى ءتارجىما» اتتى كىتاپ جازىپ، وعان كرىلوۆتىڭ 37 مىسالىنىڭ اۋدارماسىن ەنگىزدى.
سونىمەن، شاعىن كولەمدى، وقيعالى، ادامعا ساباق بولارلىق تاربيەلىك، تاعىلىمدىق ءمانى بار شىعارمانى مىسال دەيدى.
مىسالداردا ەڭبەكسۇيگىشتىك، ادالدىق، قاراپايىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك سياقتى جاقسى قاسيەتتەردى ۋاعىزداپ، جاعىمسىز قىلىقتاردى مىسقىل تۇرىندە كۇلكى ەتە وتىرىپ، ودان ساقتاندىرادى. مىسالداردا جانۋارلار مەن جاندىكتەر ادامدار ىستەيتىن ارەكەتتەردى جاسايدى. بۇلاي كورسەتۋدى اللەگوريا دەيدى. ياعني، اللەگوريا دەگەنىمىز - استارلى، تۇسپال ءماندى سۋرەتتەۋ. مىسال جانرى قازاق ادەبيەتىندە ۇلى ابايدان باستاۋ الادى. ا. بايتۇرسىنوۆ، س. دونەنتايەۆ، س. كوبەيەۆ سياقتى اقىندار - اباي ءداستۇرىن ىلگەرى جالعاستىرۋشى. ولار ورىس مىسالشىسى ي. ا. كرىلوۆتىڭ تۋىندىلارىنا قازاقتىڭ شاپانىن جاۋىپ، قالپاعىن كيگىزدى دەسە دە بولادى. ويتكەنى قازاق تۇرمىسىنا جاقىن سۋرەتتەر قوستى دا، بۇل ولەڭدەر حالىقتىڭ ءتول دۇنيەسىندەي بولىپ كەتتى.
ينتەراكتيۆتى تاقتادان باقا، وگىز سۋرەتتەرى كورسەتىلەدى. وقۋشىلارعا تۇسىنىك بەرىلەدى.
وقۋلىقپەن جۇمىس
«تالداۋ – تابىس كىلتى»
1. اباي قۇنانبايەۆتىڭ «وگىز بەن باقا»
مانەرلەپ وقۋ
- وسى وقيعادان كەيىن قانداي تۇجىرىم جاساۋعا بولادى؟
- مىسالدى وقۋ قاجەت پە؟
- اقىن باقا وبرازى ارقىلى قانداي ادامداردى بەينەلەگەن؟
- مىسالدىڭ ءتۇيىندى ويى قاي جەرىندە جازىلعان؟
2. كەيىپكەر مىنەزىن اشۋ
باقا قانداي؟
وگىز قانداي؟
1.«مەنىڭ قاسيەتىم»
تاقتادا جازىلعان كەستەگە نازار اۋدارىڭدار. مۇندا ادامدارعا ءتان قاسيەتتەر جازىلعان. قوعامعا قانداي ادامدار قاجەت؟ قاجەتتىسىن بەلگىلەيىك.
ەڭبەكقور، ادەپسىز، كورسەقىزار، مەيىرىمدى، اقىماق، نادان، دارىندى، ىزەتتى، زيالى، زالىم، ەرىنشەك، ساۋاتتى، ءبىلىمدى، ماقتانشاق، كۇنشىل.
2. كەستەنى تولتىر
شىعارمانىڭ تاقىرىبى اۆتور ويى مەنىڭ ويىم
3. «سوڭعى ءسوزدى مەن ايتامىن...» ءتۇيىن: باقا سياقتى ادامدارعا قانداي كەڭەس بەرەر ەدىڭدەر؟ سۇراعىنا وقۋشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ.
وقۋشىلار پىكىرىن تىڭداي وتىرىپ تۇجىرىم جاساۋ.
احمەت تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ.
«وگىز بەن باقا» جاتتاۋ.
شىعارماشىلىق تاپسىرما «مىسال جازىپ كورەيىك»
سمايليك بويىنشا
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
بىلىمدىلىك ماقساتى: ساۋات اشۋ، ماتەماتيكا جانە ءتىل دامىتۋ، كوركەم ادەبيەت ءپانى بويىنشا بالالاردىڭ العان بىلىمدەرىن تياناقتاۋ. ساراپتاپ قورىتىندى جاساۋ.
