قازاقستان. قاسىم امانجولوۆ
تاقىرىبى: قازاقستان. قاسىم امانجولوۆ.
ماقساتى: بىلىمدىك: - اقىن ومىرىنەن ماعلۇمات بەرۋ؛
- ولەڭدى مانەرلەپ وقۋعا، مازمۇنىن مەڭگەرىپ تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشا بىلۋگە، ولەڭدى تەوريالىق جاعىنان تالداي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: شىعارماشىلىق جۇمىستار ارقىلى ويلاۋ قابىلەتتەرىنىڭ دامۋىنا، ءتىل بايلىعىنىڭ ارتۋىنا ىقپال جاساۋ
تاربيەلىك: وتانسۇيگىشتىككە، ءسوز ونەرىن باعالاپ، تۋعان جەردى قاستەرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىم جەتىلدىرۋ، جەكە قابىلەتتى دامىتۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ينتەراكتيۆتى، سۇراق - جاۋاپ، توپتاستىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، قازاق ءتىلى
كورنەكىلىگى: گرافپروەكتور، ماگنيتتى تاقتا، فلوماستەر، وقۋلىق، داپتەر.
ساباقتىڭ جوسپارى:
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق
2. «جۇلدىزىم جوعارى» / ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ، بەكىتۋ
3. «ول اقىن ەدى» /پوەزيالىق ءسات
4. «ۇلى تۇلعا» /جاڭا تاقىرىپقا كىرىسپە
5. «جاڭا تولقىندا» /جاڭا تاقىرىپپەن جۇمىس
6. «سۇحبات» / ءماتىن بويىنشا سۇراق - جاۋاپ
7. «بىرگە ويلانايىق!» /بەكىتۋ
8. «تىلەك» /رەفلەكسيا
ساباقتىڭ بارىسى:
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق
2. سالەمەتسىزدەر مە، بالالار! قانە، قوناقتارىمىزبەن امانداسايىق.
- ساباعىمىزعا كەلگەندەر،
سالەم بەردىك، بارىڭە.
ىزگىلىككە سەنگەندەر،
سالەم بەردىك بارىڭە!
ءوز باقىتىن وزگەمەن
تەڭ بولىسە بىلگەندەر
سالەم بەردىك بارىڭە!
ءبىر - بىرىنە قاراپ: ءساتتى ءوتسىن ساباعىمىز،
اشىق بولسىن قاباعىمىز!
- مەن دە سەندەردىڭ قاباقتارىڭنىڭ اشىق بولۋىنا تىلەكتەسپىن! راحمەت، بالالار وتىرا قويىڭدار.
ەندەشە، ءسوز اسىلىن، ءتىل تازالىعىن سەزىنەتىن انا ءتىلى ساباعىمىزدى باستايىق.
- سىنىپتا كىم جوق؟
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
2. «جۇلدىزىم جوعارى» ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ، بەكىتۋ
- ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ ماقساتىندا «جۇلدىزىم جوعارى»ويىنىن وينايمىز. ءار سۇراققا جاۋاپ بەرگەن سايىن ءوز جۇلدىزىمىزدى جارقىراتىپ جاعىپ وتىرامىز.
ساباقتىڭ ءتارتىبىن ساقتاپ، قول كوتەرىپ قانا جاۋاپ بەرەمىز.
سونىمەن ءبىرىنشى سۇراق:
*وتكەن ساباقتا كىم تۋرالى وقىدىق؟
*قايرات كىم؟ ول قانداي ادام؟
*قورقۋ، سەسكەنۋ سوزدەرىن قايرات قالاي تۇسىندىرەدى؟
*قورقاقتىق دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىندىرەدى؟
*ەندى، ىزدەنىس جۇمىستارىنا كەزەك بەرەيىك، قايرات تۋرالى تاعى نە بىلەمىز؟
*جەلتوقسان قۇرباندارىنان تاعى كىمدەر تۋرالى بىلەسىڭدەر؟
جارايسىڭدار، بالالار، بارلىعىڭ جابىلا كومەكتەسىپ، ەڭ جارىق، ەڭ جوعارى جۇلدىزدى جاقتىڭدار. بۇل جۇلدىز كىمنىڭ جۇلدىزى ەكەنىن كورەيىك،
(تاقتادا قايراتتىڭ سۋرەتى شىعادى.)
- بۇگىنگى ساباقتىڭ ەڭ جارىق جۇلدىزى، ەڭ بيىك جۇلدىزى قايراتتىڭ جۇلدىزى ەكەن. قانە، جۇلدىزىنىڭ بەس تارماعىنا قايراتتىڭ بەس قاسيەتىن ءتىزىپ شىعايىقشى؟ باتىر
قايرات
↓
حالىق قاھارمانى
وتان سۇيگىش
قايسار رۋحتى اقىن (پلاكاتقا توپتاستىرادى)
3. «ول اقىن ەدى» پوەزيالىق مينۋت
- يا، بالالار، ول اقىن دا ەدى. ونىڭ تۇرمەدە قورقىپ، سەسكەنبەستەن، الدا تۇرعان اسىل مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋعا ۇندەيتىن جىگەرلى، جۇرەك تەبىرەنىسىنە تولى جازعان ولەڭدەرىنەن ءۇزىندى تىڭداپ كورەيىك.
«جەلتوقسان جەلى»ءانىنىڭ اۋەنى ويناتىلادى. نۇراسىل، اليشەر، بەكزات قايراتتىڭ ولەڭدەرىنەن ءۇزىندى وقيدى.
قايرات رىسقۇلبەكوۆ «اقتىق ءسوزى»
سامات
"كۇنادان تازا باسىم بار،
جيىرما بىردە جاسىم بار،
قاسقالداقتاي قانىم بار،
بوزتورعايداي جانىم بار.
الام دەسەڭ، الىڭدار.
قايرات دەگەن اتىم بار،
قازاق دەگەن زاتىم بار،
ەركەك توقتى قۇرباندىق.
اتام دەسەڭ اتىڭدار!"
الىبەك
الاتاۋداي بابالار،
ارۋاعىڭمەن جەبەي كور،
قايمانا قازاق قامى ءۇشىن
قارۋسىز شىقتىق الاڭعا
الىستان اسكەر الدىرىپ،
قىرىپ سالدى تاباندا،
سويلەسەم داۋسىم جەتپەيتىن،
كەز بولدىق مىناۋ زامانعا»
4. «ۇلى تۇلعا» /جاڭا تاقىرىپقا كىرىسپە
- بالالار، بۇگىن ءبىز تاعى ءبىر وتان سۇيگىش اقىنمەن تانىسامىز. حالقىمىز «قىران قاناتتى» دەپ باعا بەرگەن قاسىم امانجولوۆ اتالارىڭ.
قاسىم امانجولوۆ 1911 جىلى قازىرگى قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. وسى كەزگە دەيىن تانىسقان باسقا اۆتورلارىمىز سياقتى ول دا مۇعالىمدىك ماماندىقتى تاڭداعان اقىن. سونىمەن بىرگە، ول وزگە تىلدە جازىلعان شىعارمالاردى قازاق تىلىنە شابىتتانا اۋداراتىن اۋدارماشى دا بولعان.
ول - 1941 - 45 جىلدارى وتكەن ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان ارداگەر اقىن. 1955 جىلدىڭ 18 قاڭتارى كۇنى ۇزاققا سوزىلعان اۋرۋدان كەيىن قايتىس بولادى.
5. «جاڭا تولقىندا» جاڭا ماتەريالمەن تانىسۋ
- ءقازىر، وسى قاسىم اتامىزدىڭ «قازاقستان» دەگەن ۇلكەن شىعارماسىنان ءۇزىندى وقىپ، تانىسامىز.
1. ءمۇعالىمنىڭ وقۋىندا «قازاقستان» ولەڭى تىڭدالادى.
- ولەڭ ۇنادى ما، بالالار؟
- نە تۋرالى ايتىلعان ەكەن؟
2. ىشتەن وقىتۋ
- ۇناسا، ەندى ءوزىمىز وقىپ شىعايىق. قولدارىڭا كارانداش الىپ، تۇسىنىكسىز سوزدەردىڭ استىن سىزىپ وتىرۋدى ۇمىتپاڭدار.
3. سوزدىك جۇمىسى
بالقاش – بالقاش وزەنى ماڭىنداعى ءوندىرىستى قالا(كارتادان كورسەتۋ)
قاس تاعدىردىڭ قيقاڭى - قيىندىقتىڭ اۋىرتپالىعى ت. ب. وقۋشىلار تانىس ەمەس دەپ تاپقان سوزدەرمەن جۇمىس جاساۋ.
ماقساتى: بىلىمدىك: - اقىن ومىرىنەن ماعلۇمات بەرۋ؛
- ولەڭدى مانەرلەپ وقۋعا، مازمۇنىن مەڭگەرىپ تاقىرىبى مەن يدەياسىن اشا بىلۋگە، ولەڭدى تەوريالىق جاعىنان تالداي بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: شىعارماشىلىق جۇمىستار ارقىلى ويلاۋ قابىلەتتەرىنىڭ دامۋىنا، ءتىل بايلىعىنىڭ ارتۋىنا ىقپال جاساۋ
تاربيەلىك: وتانسۇيگىشتىككە، ءسوز ونەرىن باعالاپ، تۋعان جەردى قاستەرلەۋگە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىم جەتىلدىرۋ، جەكە قابىلەتتى دامىتۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ينتەراكتيۆتى، سۇراق - جاۋاپ، توپتاستىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: دۇنيەتانۋ، قازاق ءتىلى
كورنەكىلىگى: گرافپروەكتور، ماگنيتتى تاقتا، فلوماستەر، وقۋلىق، داپتەر.
ساباقتىڭ جوسپارى:
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق
2. «جۇلدىزىم جوعارى» / ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ، بەكىتۋ
3. «ول اقىن ەدى» /پوەزيالىق ءسات
4. «ۇلى تۇلعا» /جاڭا تاقىرىپقا كىرىسپە
5. «جاڭا تولقىندا» /جاڭا تاقىرىپپەن جۇمىس
6. «سۇحبات» / ءماتىن بويىنشا سۇراق - جاۋاپ
7. «بىرگە ويلانايىق!» /بەكىتۋ
8. «تىلەك» /رەفلەكسيا
ساباقتىڭ بارىسى:
1. پسيحولوگيالىق دايىندىق
2. سالەمەتسىزدەر مە، بالالار! قانە، قوناقتارىمىزبەن امانداسايىق.
- ساباعىمىزعا كەلگەندەر،
سالەم بەردىك، بارىڭە.
ىزگىلىككە سەنگەندەر،
سالەم بەردىك بارىڭە!
ءوز باقىتىن وزگەمەن
تەڭ بولىسە بىلگەندەر
سالەم بەردىك بارىڭە!
ءبىر - بىرىنە قاراپ: ءساتتى ءوتسىن ساباعىمىز،
اشىق بولسىن قاباعىمىز!
- مەن دە سەندەردىڭ قاباقتارىڭنىڭ اشىق بولۋىنا تىلەكتەسپىن! راحمەت، بالالار وتىرا قويىڭدار.
ەندەشە، ءسوز اسىلىن، ءتىل تازالىعىن سەزىنەتىن انا ءتىلى ساباعىمىزدى باستايىق.
- سىنىپتا كىم جوق؟
- ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
2. «جۇلدىزىم جوعارى» ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ، بەكىتۋ
- ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ ماقساتىندا «جۇلدىزىم جوعارى»ويىنىن وينايمىز. ءار سۇراققا جاۋاپ بەرگەن سايىن ءوز جۇلدىزىمىزدى جارقىراتىپ جاعىپ وتىرامىز.
ساباقتىڭ ءتارتىبىن ساقتاپ، قول كوتەرىپ قانا جاۋاپ بەرەمىز.
سونىمەن ءبىرىنشى سۇراق:
*وتكەن ساباقتا كىم تۋرالى وقىدىق؟
*قايرات كىم؟ ول قانداي ادام؟
*قورقۋ، سەسكەنۋ سوزدەرىن قايرات قالاي تۇسىندىرەدى؟
*قورقاقتىق دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىندىرەدى؟
*ەندى، ىزدەنىس جۇمىستارىنا كەزەك بەرەيىك، قايرات تۋرالى تاعى نە بىلەمىز؟
*جەلتوقسان قۇرباندارىنان تاعى كىمدەر تۋرالى بىلەسىڭدەر؟
جارايسىڭدار، بالالار، بارلىعىڭ جابىلا كومەكتەسىپ، ەڭ جارىق، ەڭ جوعارى جۇلدىزدى جاقتىڭدار. بۇل جۇلدىز كىمنىڭ جۇلدىزى ەكەنىن كورەيىك،
(تاقتادا قايراتتىڭ سۋرەتى شىعادى.)
- بۇگىنگى ساباقتىڭ ەڭ جارىق جۇلدىزى، ەڭ بيىك جۇلدىزى قايراتتىڭ جۇلدىزى ەكەن. قانە، جۇلدىزىنىڭ بەس تارماعىنا قايراتتىڭ بەس قاسيەتىن ءتىزىپ شىعايىقشى؟ باتىر
قايرات
↓
حالىق قاھارمانى
وتان سۇيگىش
قايسار رۋحتى اقىن (پلاكاتقا توپتاستىرادى)
3. «ول اقىن ەدى» پوەزيالىق مينۋت
- يا، بالالار، ول اقىن دا ەدى. ونىڭ تۇرمەدە قورقىپ، سەسكەنبەستەن، الدا تۇرعان اسىل مىندەتتەردى جۇزەگە اسىرۋعا ۇندەيتىن جىگەرلى، جۇرەك تەبىرەنىسىنە تولى جازعان ولەڭدەرىنەن ءۇزىندى تىڭداپ كورەيىك.
«جەلتوقسان جەلى»ءانىنىڭ اۋەنى ويناتىلادى. نۇراسىل، اليشەر، بەكزات قايراتتىڭ ولەڭدەرىنەن ءۇزىندى وقيدى.
قايرات رىسقۇلبەكوۆ «اقتىق ءسوزى»
سامات
"كۇنادان تازا باسىم بار،
جيىرما بىردە جاسىم بار،
قاسقالداقتاي قانىم بار،
بوزتورعايداي جانىم بار.
الام دەسەڭ، الىڭدار.
قايرات دەگەن اتىم بار،
قازاق دەگەن زاتىم بار،
ەركەك توقتى قۇرباندىق.
اتام دەسەڭ اتىڭدار!"
الىبەك
الاتاۋداي بابالار،
ارۋاعىڭمەن جەبەي كور،
قايمانا قازاق قامى ءۇشىن
قارۋسىز شىقتىق الاڭعا
الىستان اسكەر الدىرىپ،
قىرىپ سالدى تاباندا،
سويلەسەم داۋسىم جەتپەيتىن،
كەز بولدىق مىناۋ زامانعا»
4. «ۇلى تۇلعا» /جاڭا تاقىرىپقا كىرىسپە
- بالالار، بۇگىن ءبىز تاعى ءبىر وتان سۇيگىش اقىنمەن تانىسامىز. حالقىمىز «قىران قاناتتى» دەپ باعا بەرگەن قاسىم امانجولوۆ اتالارىڭ.
قاسىم امانجولوۆ 1911 جىلى قازىرگى قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. وسى كەزگە دەيىن تانىسقان باسقا اۆتورلارىمىز سياقتى ول دا مۇعالىمدىك ماماندىقتى تاڭداعان اقىن. سونىمەن بىرگە، ول وزگە تىلدە جازىلعان شىعارمالاردى قازاق تىلىنە شابىتتانا اۋداراتىن اۋدارماشى دا بولعان.
ول - 1941 - 45 جىلدارى وتكەن ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان ارداگەر اقىن. 1955 جىلدىڭ 18 قاڭتارى كۇنى ۇزاققا سوزىلعان اۋرۋدان كەيىن قايتىس بولادى.
5. «جاڭا تولقىندا» جاڭا ماتەريالمەن تانىسۋ
- ءقازىر، وسى قاسىم اتامىزدىڭ «قازاقستان» دەگەن ۇلكەن شىعارماسىنان ءۇزىندى وقىپ، تانىسامىز.
1. ءمۇعالىمنىڭ وقۋىندا «قازاقستان» ولەڭى تىڭدالادى.
- ولەڭ ۇنادى ما، بالالار؟
- نە تۋرالى ايتىلعان ەكەن؟
2. ىشتەن وقىتۋ
- ۇناسا، ەندى ءوزىمىز وقىپ شىعايىق. قولدارىڭا كارانداش الىپ، تۇسىنىكسىز سوزدەردىڭ استىن سىزىپ وتىرۋدى ۇمىتپاڭدار.
3. سوزدىك جۇمىسى
بالقاش – بالقاش وزەنى ماڭىنداعى ءوندىرىستى قالا(كارتادان كورسەتۋ)
قاس تاعدىردىڭ قيقاڭى - قيىندىقتىڭ اۋىرتپالىعى ت. ب. وقۋشىلار تانىس ەمەس دەپ تاپقان سوزدەرمەن جۇمىس جاساۋ.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
